SOA-screening bij jongeren

1. SOA-screening bij jongeren Lieve Peremans Centrum Huisartsgeneeskunde UA

3. Zijn jongeren van nu at risk? • Condoomgebruik stijgt • Condoomgebruik eerste contact stijgt • Condoomgebruik: niet consistent • Aantal partners stijgt • Gemiddelde leeftijd bij eerste contact daalt • Leeftijd “settelen” stijgt • Onbeschermd homoseksueel contact stijgtLancet (2001) => SOA -incidentie stijgt

4. Determinanten voor preventie Weet ik het? INFO Kan ik het? VAARDIGHEDEN Veilig vrijen Wil ik het? MOTIVATIE

5. Waar zijn jongeren mee bezig?

6. Kun je aids krijgen door een aidspatiënt op de mond te kussen? • Hoe lang leef je nog als je aids hebt? • Hoe gebeurt een aids-test? • Is aids besmettelijk na 1 keer geslachtsgemeenschap? • Kan je via inslikken van sperma aids krijgen? • Als bloed op een pleister opgedroogd is en die persoon heeft aids, is dan het virus nog altijd doorgeefbaar? • Hoe kan je merken dat je een soa hebt?

7. Wat is veilig? • Genitale en anale seks • Condooms beschermen tegen HIV, syfilis en gonorroe • Condooms beschermen gedeeltelijk tegen andere SOA • Herpes:vocht uit blaasjes rond de penis • Schaamluizen • Anale seks: extra stevige condooms

8. Wat is veilig? • Orale seks (niet éénduidig) • HIV: veilig zolang geen zaad of menstruatiebloed in de mond komt en zolang geen wondjes enz… in mond of genitalia voorkomen • Bescherming tegen andere SOI: • Condoom • Liklapje

9. Wat is veilig? • Tongzoenen • Absoluut veilig voor HIV • Niet voor andere SOA (herpes…) • Elkaar mastuberen • Veilig indien geen contact tussen sperma, vaginaal vocht, slijmvliezen • Knuffelen en masseren • Veilig, pas op: schurft en schaamluizen

10. SOA meisjes • Condylomata • Chlamydia • Herpes

11. SOA: jongens (hetero) • Urethritis (vnl chlamydia) • Condylomata • Herpes

12. SOA jongens (homo) • Urethritis • Herpes • Condylomata • Hepatitis B • HIV • Syfilis

13. Principes van SOA-testen • Vindt u een SOA, zoek dan ook bij de partner! • Vindt u een SOA, zoek dan naar andere! • Vindt u een SOA, vermijd dan andere!

14. Wie moet getest worden op SOA? • Alle seksueel aktieve jongeren? • Nieuwe partner • Gerapporteerd risicogedrag • Noodpil-consult • Vraag voor HIV-test • Klachten / partner met klachten • Zwangerschapsafbreking

15. CASUS • Een meisje van 18 komt in paniek op vrij spreekuur nadat ze een maand geleden tijdens de schoolfuif onbeschermde seks heeft gehad met de populairste jongen van de klas. Ze weet intussen dat ze niet zwanger is, maar ze is bang voor HIV. • Zou u op dit moment verwijzen? • Wat is de kans op HIV? • Welke andere testen zijn eventueel relevant?

16. Stel: 100 mensen vandaag besmet • Wanneer positieve antistoftest? • Na 1 maand: 50 mensen • Na 3 maanden: 95 • Na 6 maanden: allemaal 0 1 3 6

17. Kans op HIV? • Afhankelijk van: met wie?? • Hiv positieven • Maar: ze kennen vaak hun status niet • Hoogrisico-populatie • Homo’s: 2% • Afrikanen: afspiegeling van land van herkomst: 1-30% • Prostituees: 0-1% • Prostituees uit centraal Afrika: 1-8% • Prostitués mannen: 27-87% in België • Druggebruikers: 5-7%

18. Kans op HIV? • Brugpopulatie: 1/10000 • Algemene populatie:<1/10000 • hetero • blank • seksueel aktief

19. Chlamydia trachomatis: voorkomen • Frequent ( prevalentie 5%) • Lokalisatie: urethra, vagina, rectum, keel • Transmissie: seksueel M -> V :50%, V-> M: 25% • Transmissie: moeder-> kind

20. Chlamydia trachomatis: ziektebeeld • Mannen: • urethritis • proctitis • Vrouwen: • veranderd menstruatiepatroon • IMB, contactbloeding • fluor vaginalis • Dysurie • Ook: conjunctivitis, Reiter syndroom 50-70% asymptomatisch!

21. Chlamydia trachomatis:complicaties/ sequellen • Vrouwen: PID (8-40%)tubaire infertiliteitbuitenbaarmoederlijke zwangerschap chronische buikpijnzwangerschapscomplicaties • Mannen: epididymitis, prostatitis

22. Chlamydia trachomatis: diagnose • Bepalen van chlamydia-DNA Afname: • Cervix • vagina/urethra (zelfafname) • urine (eerste straals urine)

23. Chlamydia trachomatis: behandeling • Azitromycine 1g PO monodosis • Labocontrole is niet nodig Counseling en contactopsporing zijn essentieel! De partner moet worden meebehandeld (eerst testen is niet nodig)

24. ASPECTEN VAN COUNSELING • Patienten zijn asymptomatisch en verwachten de infectie meestal niet! • Chlamydia-infectie heeft ernstige psychologische gevolgen: • Gevoel van stigmatisatie • Angst voor onvruchtbaarheid • Angst om het aan de partner te vertellen • Risico op intrafamiliaal geweld • Reinfecties: kans op complicaties stijgt exponentieel

25. CASUS • Een meisje van 17 heeft een kortstondige passionele relatie met een Russische student in Antwerpen (haar vast lief is met zijn ouders gaan skiën). Er werd steeds een condoom gebruikt. Ze vraagt een check-up, want haar vaste vriend weet van heel de historie niets en komt binnen enkele dagen terug. Ze blijkt chlamydia-positief en wordt behandeld. • Moet ze nu met condoom vrijen met haar vast lief?

26. CONDYLOMATA

27. CONDYLOMATA • Humaan papillomavirus • Doel van behandeling? • Genezen? • Transmissie voorkomen? • Link met cervixkanker? • Cosmetisch storend • Spontane evolutie: 70% van de zichtbare letsels verdwijnt na 2 jaar

28. Condylomata: behandeling • Zalven: wratten worden kleiner en recidief vermindert. • Niet goedkoop! Wartec: 33,12 euro, Aldara: 78,51 euro • Heelkundige technieken: • Cryotherapie, wegbranden, laseren, excisie • Allen effectief op korte termijn (6weken) maar geen verschil met placebo na 3-5 maanden

29. SOA: herpes genitalis • Complicaties: algemeen en lokaal • Diagnose: vnl klinisch • Behandeling: symptomatisch: eosine 2% antiviraal: best systemisch (antivirale middelen) bij primo-infectie/belastend recidief. Onderhoudsbehandeling bij frequente recidieven

30. Andere screeningstesten Drie testen op bloed: • HIV: serologie • 3 maanden na het contact • Hepatitis B: HBsAg +anti-HBs + anti- HBc • 6 weken na het contact • Syfilis: VDRL (acute test) en TPHA (aanwezig bij vroeger doorgemaakte syfilis)

31. Besluiten • Een goed geïnfomeerde jongere met de nodige vaardigheden en een goede attitude is de enige garantie op veilig vrijen • Hulpverleners moeten eveneens goed geïnformeerd zijn en screening aanbieden bij de juiste doelgroep • Communicatie staat centraal

32. TIPS • Aanmoedigen tot veilig vrijen: informeren, motiveren, aansporen tot communicatie • Benadrukken dat artsen een beroepsgeheim hebben • Verwijsadressen inventariseren • Individuele counselling aanbieden