Download
1 / 33
330 likes | 498 Views
Besturen die ertoe doen!. Opbrengstgericht besturen. Hans van Dael, partner BMC Selma Janssen, adviseur BMC. PROGRAMMA. De context: projecten in Opsterland, Amsterdam en Almere Wat werkt in scholen? Besturen die ertoe doen (opbrengstgericht besturen) wat is OGB strategisch beleid
E N D
Besturen die ertoe doen! Opbrengstgericht besturen Hans van Dael, partner BMC Selma Janssen, adviseur BMC
PROGRAMMA • De context: projecten in Opsterland, Amsterdam en Almere • Wat werkt in scholen? • Besturen die ertoe doen (opbrengstgericht besturen) • wat is OGB • strategisch beleid • Intern toezicht • Reflectie Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT • 1. De context: projecten in Opsterland, Amsterdam en Almere Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT Opsterland 2006: Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT AMSTERDAM 2008 ALMERE 2009 Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT While schools rarely have the time and resources to ‘do it right the first time’, they seem to always have the time and money to go back and do it again and again. Anthony S. Bryk Organizing Schools for improvement; Lessons from Chicago Besturen die ertoe doen!
DE CONTEXT DUURZAAMHEID = DIEPGANG + DUUR INTERVENTIEMODEL Wat Effect B E T K E N I S G E V I N G Integrale benadering schoolontwikkeling Bestuur:voorwaarden scheppen en sturen op kwaliteit Directie:instructiegericht leiderschap • Gericht op kenmerken effectieve school: • Klassenmanagement • Effectieve instructie • Convergente differentiatie • Activerend onderwijzen Leraren:effectieve didactiek; leren van kinderen is het uitgangspunt professionele ontwikkeling, Leerlingen:ontwikkelen zich naar verwachting , Van buiten naar binnen Gefaseerd naar ontwikkeling scholen Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? 2. Wat werkt in scholen? Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? Is instructie hier een krachtige onderwijskundig structuur?? Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? Een oorzaak van tegenvallende opbrengsten? Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? Leiderschap in dienst van opbouw en onderhoud krachtig, breed en diep verankerd leraarsrepertoire INSTRUCTIEGERICHT LEIDERSCHAP Besturen die ertoe doen!
Richting geven (Motivatie) WAT WERKT IN SCHOLEN? Ontwikkelen leraren (Vaardigheid) Herontwerp school (Organisatie) Management van didactische praktijk (Stabiliteit) • Visie • Doelen • Verwach-tingen • Communi-catie • Werven P//Eisen P • Constant monitoren • Bufferen • Aanboren bronnen • Langere tijd voor prioriteit • Stimulans • Ondersteuning • Voorbeeld • Structuur • Samenwerking • Verbinding • Cultuur Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? LEIDERSCHAP IN INTERACTIE Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? LEIDERSCHAP IN INTERACTIE Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? ‘BESEF DOELTREFFEND TE ZIJN’ Waar Enigszins waar Enigszins onwaar Onwaar 1 2 3 4 Op onze school... • zijn leraren in staat leerlingen te motiveren. • zijn leraren in staat leerlingen tot leren uit te dagen. • zijn leraren in staat resultaat te bereiken met moeilijke leerlingen. • geloven leraren oprecht dat ieder kind kan leren. • Houden leraren vol als een kind niet wil leren. Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? ‘ONDERLING VERTROUWEN’ Waar Enigszins waar Enigszins onwaar Onwaar 1 2 3 4 • Ik vertrouw mijn collega’s. • Zelfs in moeilijke situaties, kan ik vertrouwen op mijn collega’s. • Mijn collega’s zijn open ten opzichte van mij. • Ik deel persoonlijke informatie met mijn collega’s. • Mijn collega’s zijn eerlijk ten opzichte van mij. Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? OPBRENGSTGERICHTE KWALITEITSZORG • Relevant: kwazo voorziet in oplossing probleem. • Doelen in termen van gewenst leraargedrag. • Prestatie-indicatoren in termen van leeropbrengsten. • Systematische implementatie van doelen. • Systematische evaluaties. • Borging van resultaten. Besturen die ertoe doen!
WAT WERKT IN SCHOLEN? OPBRENGSTGERICHTE KWALITEITSZORG: Zelfevaluatie centraal Vastleggen van doelen en standaarden Systematisch verzamelen van informatie Registreren Interpreteren Reflecteren Beslissingen nemen Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN • 3. OPBRENGSTGERICHT BESTUREN • wat is OGB • strategisch beleid • intern toezicht Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN • Tot nu toe...... • OGB sterk gericht op risicobeheersing; ‘early warning’ • Instrumentele benadering: dash-boards, informatiesystemen • Intern toezicht weinig gericht op onderwijskundige proces en leeropbrengsten • OGB weinig specifiek bestuurlijk; valt samen met analyse op schoolniveau • Aandacht voor accountability/verantwoording • Opbrengsten steeds vaker onderwerp in dialoog met scholen • Gerichtheid op ‘evaluatieve cyclus’ en ‘professionele reflectie’ omgekeerd evenredig tot neiging attribueren Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN • PARALLEL MET OGW IN SCHOOL: OGB IS ‘PRAKTIJKDENKEN’ • Het denkproces is individualiserend: • open wijze van denken; • uitgaand van praktijkparadigma’s; • gevoed door data; • met oog voor de concrete situatie; • uitmondend in strategisch, facilitair of interveniërend handelen, gericht op concrete ontwikkeling van de onderwijspraktijk • Het denkproces is gericht op beslissingen en verloopt cyclisch: probleem-diagnose-plan-uitvoering-evaluatie • Normen zijn richtinggevend in elke fase van de cyclus (wat is goed onderwijs en wat zijn de beoogde resultaten?) • Ruime aandacht voor professionele reflectie (Van Strien 1986/Verbiest 2009) Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN OGB IS PRAKTIJKDENKEN VANUIT EEN STRATEGISCH PERSPECTIEF • Operationaliseren van strategische ambities in pedagogisch-didactische processen, schoolcondities en beoogde leeropbrengsten • Analyseren van de strategische uitgangsituatie van scholen • Strategische scenario’s gericht op opbrengstambities, gebouwd met relevante sturingsinformatie (factoren en stuurgetallen) • Strategische positionering van organisatie en scholen • Strategische keuzes (focus) • Diep ingrijpend strategisch beleid • parallelle planning-uitvoering-monitoring-evaluatie op alle niveaus • gemeenschappelijk begrippenkader • convergentie in bestuurlijke omgeving Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN Functionaliteit van geaggregeerde informatie: • Winst en verlies: permanent zicht op opbrengsten • Functionaliteit 1: ken- en stuurgetallen houden verband met probleem- en risicoanalyse • Functionaliteit 2: ken- en stuurgetallen houden verband met strategische doelen • Functionaliteit 3: ken- en stuurgetallen leiden tot beleid • Ambities relateren aan informatie over uitgangspositie • Kengetallen analyseren en interpreteren Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN Bestuurlijke analyse van leeropbrengsten • Opbrengsten en pedagogisch-didactisch proces; • Opbrengsten en ontwikkeling lln-populatie(s)/demografische gegevens; • Opbrengsten en innovatie; • Opbrengsten en adequate facilitering • Kosten/lln en onderwijskundig leiderschap; • Verhouding preventief-curatief/overhead-uitvoering Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN Een voorbeeld: passend onderwijs • Scherp zicht op zorgcapaciteit scholen • Strategische analyse van eigen positie in netwerken en ketens • Strategische analyse randvoorwaarden voor beheersbare en effectieve transitie • Uiteenlopende leeromgevingen • Organisatie van onderwijs • Organisatie van expertise • Verankering zorg in pedagogisch- • didactisch handelen • Palet van beschikbare expertise • Leeropbrengsten gerelateerd aan gemiddelde OPP’s voor deelpopulaties • Onderscheiden vaardigheidsgroei voor deelpopulaties • Intern rendement scholen (duur loopbaan; effecten zij-instromers; tussentijdse uitval) • Uitstroomniveaus van onderscheiden deelpopulaties Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN • INTERN TOEZICHT • Adequate informatie • Kaders • Tijdige en adequate interventies Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN De toezichtpiramide Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN Perverse effecten • PRESTATIEMETING IS ARMOEDIG EN UNFAIR • PRESTATIEMETING IS DOODS • Strategisch gedrag (gaming the numbers) • Blokkade ambities (creaming; cherry picking) • Rem op innovatie • Bureaucratie • Kopiëren in plaats van leren • Ritualisering • Collectieve blindheid Besturen die ertoe doen!
OPBRENGSTGERICHT BESTUREN • VAARDIGHEDEN: • Neus voor goede informatie • Juiste vragen stellen • Empathie • Betrokkenheid • Veiligheid bieden • Zorgen voor eigenaarschap CONDITIE OPBRENGSTGERICHT BESTUREN DIALOOG Besturen die ertoe doen!
REFLECTIE 4. REFLECTIE Besturen die ertoe doen!
