Opole, 21 października 2013 r.

1. Opolski Urząd WojewódzkiWydział Polityki Społecznej i ZdrowiaWojewództwo opolskie wobec przemocy w rodzinie Opole, 21 października 2013 r.

2. Charakterystyka województwa opolskiego Liczba mieszkańców: 1 014 100 osób. Podział administracyjny: • 71 gmin; • 11 powiatów; • 1 miasto na prawach powiatu. Infrastruktura instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie: • 71 Ośrodków Pomocy Społecznej; • 12 Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie; • 46 Punktów konsultacyjnych; • 1 Ośrodek Wsparcia z miejscami całodobowymi; • 2 Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia; • 6 Ośrodków Interwencji Kryzysowej (4/6 OIK dysponuje miejscami całodobowymi); • 2 Punkty Interwencji Kryzysowej.

3. Część I SPRAWOZDANIEz realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za I-XII 2012 r. w woj. opolskim

4. Interwencja kryzysowa w latach 2011 - 2012

5. Liczba interwencji kryzysowych w latach 2011–2012 z uwzględnieniem podmiotu świadczącego pomoc

6. Liczba interwencji kryzysowych w latach 2011-2012 z uwzględnieniem podmiotu świadczącego pomoc

7. Pomoc całodobowa w woj. opolskim

8. Inne formy pomocy

9. Inne formy pomocy

10. Formy działań kierowane do sprawców przemocy

11. Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie - wnioski • Spadek liczby interwencji kryzysowych (- 32%) w stosunku do ofiar przemocy w jednostkach, dla których podmiotem prowadzącym jest powiat przy jednoczesnym wzroście liczby interwencji kryzysowych (+58%) w jednostkach, dla których podmiotem prowadzącym jest gmina. • Znaczący wzrost liczby interwencji kryzysowej w stosunku do dzieci (+ 19% w jednostkach powiatowych i +82% w jednostkach gminnych). • Wzrost liczby osób, w tym dzieci (+23%),którym udzielono schronienia w placówkach świadczących pomoc całodobowa (dla których podmiotem prowadzącym jest gmina lub powiat a więc bez uwzględnienia ofiar, które znalazły schronienie w placówkach pozarządowych) – średnia długość pobytu ofiary przemocy w ww. ośrodkach to 68 dni. • Wzrost liczby osób którym udzielono „innych form pomocy” (+20%), w tym terapeutycznej, zarówno w jednostkach gminnych jak i powiatowych, a także wzrost liczby ofiar, którym udzielono pomocy w uzyskaniu mieszkania. • Wzrost liczby działań interwencyjnych wobec sprawców, w tym również działań nakierowanych na izolowanie sprawców od ofiar w jednostkach dla których podmiotem prowadzącym jest gmina. • Spadek liczby sprawców poddanych oddziaływaniom korekcyjno – edukacyjnym.

12. Efekty i skutki: • Funkcjonowanie zespołów interdyscyplinarnych we wszystkich gminach skutkuje: • dostrzeganiem przez ofiary szansy znalezienia wsparcia w jednostkach prowadzonych przez gminy; • uwzględnianiem dzieci w systemie, który wcześniej często skupiał się tylko na osobach zgłaszających się po pomoc, a nie na całych rodzinach; • podejmowaniem działań wobec sprawców przemocy w rodzinie (Niebieska Karta D); • rozpowszechnieniem informacji o instytucjach pomagających oraz kierowaniem do nich ofiar przemocy w rodzinie. • Poszerzenie przez ustawodawcę zakresu wymaganych kompetencji dla osób realizujących oddziaływania korekcyjno – edukacyjne, skutkiem czego jest brak na rynku pracy osób spełniających ustawowe wymogi kwalifikacyjne. • Weryfikacja sprawozdań sporządzonych przez jednostki skutkuje zmniejszeniem błędów statystycznych.

13. Część II Analiza „Kwestionariuszy sprawozdawczych z zakresu realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w roku 2012”

14. Charakterystyka badań Adresaci kwestionariuszy / % zwrotności : Cel przeprowadzonych badań: • sprawozdawczy; • edukacyjny.

15. Kwestionariusz sprawozdawczy dla przewodniczących zespołów interdyscyplinarnych z zakresu realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w roku 2012. Działalność zespołów interdyscyplinarnych w roku 2012 (w województwiefunkcjonuje 71zespołów interdyscyplinarnych)

16. Procedura „Niebieskie Karty”

17. Liczba Niebieskich Kart A, które wpłynęły do zespołów interdyscyplinarnych od przedstawicieli podmiotów uprawnionych:

18. Realizacja gminnych programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie

19. Diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie realizowano poprzez:

20. Podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie realizowano poprzez:

21. W zakresie podnoszenia kompetencji osób zajmujących się problemem przemocy w rodzinie przeszkolono przedstawicieli: Łącznie przeszkolono 1490 osób, z czego 524 osoby to członkowie zespołów interdyscyplinarnych.

22. Udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocyw rodzinie realizowano przez:

23. Działania wobec sprawców realizowano poprzez:

24. Wnioski dot. pracy zespołów interdyscyplinarnych Z powodu nie funkcjonowania wszystkich zespołów w roku 2011 oraz wejście w życie w październiku 2011 roku rozporządzenia w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” dokonanie analizy porównawczej kwestionariuszy z roku 2011 i 2012 nie jest możliwe. Zauważono jednak następujące zależności: • niezmiennie, największy odsetek (77%) Niebieskich Kart A wpływających do zespołów to Karty zakładane przez Policję; • Niebieskie Karty A, wpływające do zespołów z pomocy społecznej to również Karty z SOW i PCPR, gdzie w roku 2011 część z nich była przekonana o braku konieczności wszczynania procedury; • wzrost liczby Niebieskich Kart A zakładanych przez GKRPA (4 / 44), oświatę (1 / 34) i zdrowie (1 / 12); • niedostateczna praca z dziećmi – ofiarami przemocy w rodzinie – na 1708 dzieci zaledwie 160 wniosków do sądu rodzinnego o wgląd w sytuacje dziecka (9,4%), potwierdzają to również wyniki kontroli; Widoczny wzrost zrozumienia tematu, zwłaszcza w obszarze diagnozy problemu przemocy.

25. Kwestionariusz sprawozdawczy dla Ośrodków Pomocy Społecznej z zakresu realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w roku 2012. Działalność ośrodków pomocy społecznej w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w roku 2012 (w województwiefunkcjonuje 71ośrodków pomocy społecznej)

26. Dane ogólne dot. Ośrodków Pomocy Społecznej

27. Działalność Ośrodków Pomocy Społecznejw zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ujęciu liczbowym

28. Liczba ofiar przemocy w rodzinie korzystających z bezpłatnej pomocy, w tym:

29. Oferta pomocowa w gminach

30. Kwestionariusz sprawozdawczy dla gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych z zakresu realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w roku 2012. Działalność gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych (GKRPA) w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w roku 2012 (w województwiefunkcjonuje 71GKRPA)

31. Dane ogólne dot. GKRPA, w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ujęciu liczbowym:

32. Działania GKRPA wobec ofiar przemocy w rodzinie

33. Działania GKRPA wobec sprawców przemocy w rodzinie

34. Działalność OPS, GKRPA oraz ZI – WNIOSKI • Dane z zespołów interdyscyplinarnych, GKRPA i OPS za ten sam rok i zakres nie są spójne. • 87% pracowników socjalnych jest zaangażowanych w realizację procedury „Niebieskie Karty”, 94% jest przeszkolonych w tym zakresie. • Tylko co drugi członek GKRPA jest przeszkolony z zakresu realizacji procedury „Niebieskie Karty”, a co trzeci zaangażowany w jej realizację.

35. Kwestionariusz sprawozdawczy dla szkół podstawowych i gimnazjalnych z zakresu realizacji przez oświatę ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w roku 2012. Działalność oświaty w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w roku 2012 (w województwiefunkcjonuje 399 szkół podstawowych i 181 gimnazjalnych – na badania odpowiedziało 53% szkół podstawowych i 50% gimnazjalnych – łącznie 304 szkoły)

36. Dane ogólne dot. placówek, które odpowiedziały na „kwestionariusz” w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ujęciu liczbowym

37. Formy pomocy najczęściej udzielanej uczniom: • zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze 126 • porady i konsultacje 151 • zajęcia specjalistyczne, w tym: • korekcyjno – kompensacyjne 83 • logopedyczne 76 • socjoterapeutyczne 68 • inne zajęcia o charakterze terapeutycznym 66 • pomoc materialna w formie: • wypoczynku wakacyjnego 120 • dożywiania 245 • stypendium szkolnego 80 • zasiłku szkolnego 22 • Liczba uczniów dotkniętych przemocą w rodzinie skierowanych do: • poradni psychologiczno – pedagogicznej 135 • innej poradni specjalistycznej 79

38. Liczba szkół zatrudniających następujących specjalistów: • psychologów 120 / 304 • pedagogów 235 / 304 • logopeda 189 / 304; • doradca zawodowy (tylko gimnazjum) 44 / 92 • pielęgniarka 205 / 304 Liczba uczniów, którym w związku z przemocą w rodzinie pomocy psychologiczno – pedagogicznej udzielili: • nauczyciel 332 • psycholog 380 • pedagog 147 • logopeda 23 • doradca zawodowy (tylko gimnazjum) 38 Liczba szkół, w których uczniowie mają możliwość korzystania ze świetlicy socjoterapeutycznej 71 / 304

39. Działania edukacyjne z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane przez szkoły w roku 2012 (liczba szkół)

40. Działalność oświaty - WNIOSKI • Niski odsetek wniosków składanych do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodziny, w stosunku do liczby dzieci – ofiar przemocy. • Tylko 1/4 nauczyciel zostało przeszkolonych z zakresu realizacji procedury „Niebieskie Karty”. • Tylko połowa szkół odpowiedziała na badanie – niechęć dyrektorów szkół do przyjęcia roli jednego z elementów systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

41. Kwestionariusz sprawozdawczy dla ochrony zdrowia z zakresu realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w roku 2012. Działalność ochrony zdrowia w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w roku 2012 (kwestionariusze rozesłano do 442 placówek – odpowiedziało 205)

42. Dane ogólne dot. placówek, które odpowiedziały na „kwestionariusz” w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ujęciu liczbowym

43. Działania ochrony zdrowia wobec ofiar przemocy w rodzinie

44. Działalność ochrony zdrowia - WNIOSKI • Niski odsetek wniosków o wgląd w sytuację rodziny do sądu rodzinnego w stosunku do liczby dzieci – ofiar przemocy; • Tylko w co trzeciej placówce znajduje się personel przeszkolony z zakresu realizacji procedury „Niebieskie Karty”; • Tylko połowa placówek odpowiedziała na badanie – niechęć dyrektorów / kierowników placówek do przyjęcia roli jednego z elementów systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

45. Zestawienie liczby formularzy „NK-A” przekazanych przez instytucje odpowiedzialne za realizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

46. Przemoc w rodzinie według danych z Policji, Prokuratury Okręgowej oraz Sądu Okręgowegow Opolu w roku 2011 / 2012

47. Niebieskie Karty A i interwencje domowe Policji / 1000 mieszkańców

49. Ponadto w latach 2011 / 2012: • W 5 / 4 przypadkach orzeczono środki karne z art. 39 KK ust. 2b (zakaz kontaktowania się / zakaz zbliżania się) i 2e (nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym). • W 13 / 3 przypadkach zastosowano środki zapobiegawcze z art. 275a KPK (opuszczenie lokalu mieszkalnego przez oskarżonego o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej). • Zobowiązano bd / 8 osób do opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym na podstawie art. 72 § 1 ust. 7b KK. • Do Sądu wpłynęło 5 / 16 wniosków z art. 11a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (zobowiązanie do opuszczenia mieszkania na wniosek osoby pokrzywdzonej). • Do Sądu wpłynęło 1 / 3 powiadomienie złożone na podstawie art. 12a ust. 4 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (powiadomienie o odebraniu dziecka z rodziny przez pracownika socjalnego) i wpłynęło 0 / 1 zażaleń na podstawie art. 12b w/w ustawy (zażalenie rodziców lub opiekunów na odebranie dziecka).

50. Opolski Urząd WojewódzkiWydział Polityki Społecznej i ZdrowiaDziękujemy za uwagę.