Wytyczne IFLA dla bibliotek obsługujących niemowlęta i małe dzieci (do 3 lat)

1. Wytyczne IFLA dla bibliotek obsługujących niemowlęta i małe dzieci (do 3 lat) Grażyna Lewandowicz-Nosal IKiCz, Biblioteka Narodowa

2. Co to jest IFLA ? INTERNATIONAL FEDERATION OF LIBRARY ASSOCIATION and INSTITUTIONS – Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Bibliotekarskich i Instytucji www.ifla.org

3. Cele działalności Powstała w 1927 r. (2002 r. 75 lecie działalności) Cele: • Wspieranie pracy bibliotekarzy • Promowanie różnych rozwiązań w pracy bibliotecznej • Współpraca i wymiana międzynarodowa • Przygotowanie wytycznych i standardów pomocnych w pracy

4. Organizacja IFLA • Władze Generalne • Ponad 1600 członków z 150 krajów świata • Sekcje tematyczne – między innymi - Sekcja Bibliotek dla Dzieci i Młodzieży, Sekcja Bibliotek Szkolnych • Doroczny ogólnoświatowy kongres IFLA – 2011 Geteborg, 2012 Puerto Rico

5. Najważniejsze dokumenty • Manifest Bibliotek Publicznych IFLA/UNESCO 1994 r. (trzecia wersja) • Działalność Bibliotek Publicznych – Wytyczne IFLA/UNESCO z 2000 r.

6. Publikacja Działalność bibliotek publicznych. Standardy międzynarodowe IFLA-UNESCO. Warszawa 2002

7. Sekcja Bibliotek dla Dzieci i Młodzieży IFLA • Istnieje od 1955 r. (w 2005 r. – 50.lecie istnienia) • Główne cele to: • promocja czytelnictwa i usług bibliotecznych dla dzieci i młodzieży na całym świecie • Współpraca i międzynarodowa wymiana doświadczeń • Opracowanie wytycznych dotyczących pracy z czytelnikiem dziecięcym i młodzieżowym

8. W Y T Y C Z N E Sekcji Bibliotek dla Dzieci i Młodzieży • 1991 r. Wytyczne dotyczące usług w bibliotekach dla dzieci (nowe wydanie w 2003 r. • 1997 r. Wytyczne dla bibliotek obsługujących młodzież (nowelizacja 2008 r.) • 2007 r. Wytyczne dla bibliotek obsługujących niemowlęta i małe dzieci (do 3 lat) • 2007 r. Deklaracja Internet i biblioteki dla dzieci

9. Publikacja Dzieci, młodzież – Internet – Biblioteka. Wytyczne IFLA Sekcji Bibliotek dla Dzieci i Młodzieży. Warszawa 2009

10. Wytyczne dla Bibliotek obsługujących niemowlęta i małe dzieci (do 3 lat) • Cele Wytycznych • Odbiorcy • Misja bibliotek dla dzieci • Cele i usługi • Organizacja usług: zbiory, lokal, współpraca, reklama, personel, zarządzanie i rozwój, finanse • Sposoby oceny • Przykłady praktyczne

11. CELE WYTYCZNYCH Pomoc bibliotekarzom wprowadzić wysokiej jakości usługi dla dzieci „Potrzebna jest cała wioska, żeby wychować jedno dziecko” (przysłowie afrykańskie)

12. MISJA Biblioteki • Doświadczenie RADOŚCI czytania • Zdobywanie wiedzy • Rozwijanie wyobraźni • Nauka korzystania z biblioteki • Nauka posługiwania się mediami drukowanymi i elektronicznymi • Korzystanie z biblioteki – pierwsze doświadczenie społeczne

13. Adresaci Wytycznych • Niemowlęta i małe dzieci (do 3 roku życia) • Rodzice i inni członkowie rodziny • Prawni opiekunowie • Opiekunowie, np. personel żłobków • Nauczyciele • Pracownicy służby zdrowia • Inni dorośli pracujący z dziećmi, książkami i mediami

14. Cele Usług Określono 14 celów usług bibliotecznych dla najmłodszych, można je ująć w trzy grupy: • Dostęp do różnych dokumentów, nauka korzystania z nich • Przestrzeń bogata w książki i inne materiały, biblioteka miejsce spotkań, ciepłe, przyjazne, bezpieczne • Rozwój zdolności językowych, przyjemność czytania, istota czytania na głos

15. Usługi • Opowiadanie bajek • Śpiewanie, zabawy muzyczne, ruchowe • Głośne czytanie • Działania teatralne • Kontakt z nowymi technologiami • Zajęcia dla dorosłych • Wyjście poza „mury biblioteki” – współpraca z innymi

16. Zbiory • Książki z obrazkami • Książki-zabawki • Książki dwujęzyczne, mówione, z dużym drukiem, dla niewidomych - wersja Braille’a • Zabawki (dbałość o bezpieczeństwo i czystość) • Zbiory informacyjne i kształcące dla rodziców • Wysoka jakość, odpowiednie do wieku, ciekawe, bezpieczne, atrakcyjne, interesujące dla dorosłych

17. Lokal – A B C • Wydzielone miejsce w części dla dzieci ATRAKCYJNE • Brak barier, BEZPIECZNE • CZYSTE • Miejsce do nakarmienia i przewinięcia niemowlaka • Miejsce dla dorosłych

18. Personel • Wykwalifikowany bibliotekarz • Potrzebna znajomość: • Faz rozwoju dziecka, jego potrzeb edukacyjnych • Mechanizmów zapoznawania się z książką i lekturą • Doskonała znajomość książek dla dzieci • Umiejętność oferowania usług rodzicom i dzieciom • Wolontariusze

19. INNE • Współpraca • Reklama • Zarządzanie i rozwój • Finansowanie • Sposoby oceny • Przykłady dobrych praktyk z różnych krajów świata

20. Przykłady dobrych praktyk - Polska • Biblioteka w Oświęcimiu, Biblioteka w Płocku, „Abecadło” Olsztyn • Program „Na dobry początek” – Wrocław • Akcje Fundacji ABC XXI • Seria SBP „Biblioteki-Dzieci-Młodzież”