Obszary i formy współdziałania kuratora oświaty z jednostkami samorządu terytorialnego

1. Obszary i formy współdziałania kuratora oświaty z jednostkami samorządu terytorialnego

2. Współdziałanie to, najogólniej rzecz ujmując, następuje poprzez zajmowanie przez kuratora oświaty stanowiska w trzech głównych obszarach spraw:

3. Postępowań administracyjnych, prowadzonych przez inne organy w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej

4. Podejmowania przez organy jednostek samorządu terytorialnego rozstrzygnięć niemających formy decyzji administracyjnej, dotyczących spraw o charakterze ogólnym;

5. Pozostałych spraw, w tym czynności z zakresu prawa pracy, czynności organizacyjnych, etc.

6. Dokonując analizy przepisów prawa w tym przede wszystkim ustawy o systemie oświaty oraz Karty Nauczyciela można dostrzec, że owo współdziałanie przybiera formy;

7. Wyrażenia opinii kuratora oświaty • zgodności z przepisami arkuszy organizacji publicznych szkół i placówek, przedstawianych przez organy prowadzące szkoły i placówki przed ich zatwierdzeniem (art. 31, pkt. 6 a ustawy o systemie oświaty) • planów pracy placówek doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem placówek prowadzonych przez ministrów (art. 31, pkt. 6 b ustawy o systemie oświaty), • ustalenia profili kształcenia ogólnozawodowego prowadzonych w liceum profilowanym (art. 39, ust. 4 a ustawy o systemie oświaty),

8. ustalenia zawodów, w których kształci szkoła prowadząca kształcenie zawodowe (art. 39, ust. 5 ustawy o systemie oświaty), • wniosku osoby prowadzącej szkołę niepubliczną do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o nadanie uprawnień szkoły publicznej szkole nie spełniającej warunków określonych w art. 7, ust. 3 (art. 86, ust. 1 a ustawy o systemie oświaty), • zasad rozliczania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego (art. 42, ust. 7, pkt. 1 Karty Nauczyciela),

9. zasad udzielania i rozmiaru zniżek przyznawanym nauczycielom pełniącym stanowiska kierownicze w szkole oraz przyznawania zwolnień od obowiązku realizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych (art. 42, ust. 7, pkt. 2 Karty Nauczyciela), • tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć nauczycieli szkół niewymienionych w art. 42, ust. 3 Karty Nauczyciela, nauczycieli szkół zaocznych, nauczycieli w systemie kształcenia na odległość, nauczycieli realizujących w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin, pedagogów, psychologów, logopedów, doradców zawodowych, bibliotekarzy bibliotek pedagogicznych oraz zasad zaliczania do wymiaru godzin poszczególnych zajęć w kształceniu zaocznym i w systemie kształcenia na odległość (art. 42, ust. 7, pkt. 3 Karty Nauczyciela).

10. Wyrażenia przez kuratora pozytywnej opinii • planowanie sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminy oraz planowanie sieci publicznych szkół ponadgimnazjalnych oraz szkół specjalnych prowadzonych przez powiaty (art. 17, ust. 6 ustawy o systemie oświaty),

11. odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w szkole lub placówce przez organ, który powierzył to stanowisko, bez wypowiedzenia w czasie roku szkolnego, w przypadkach szczególnie uzasadnionych (art. 38, ust. 1, pkt. 2 ustawy o systemie oświaty),

12. założenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub przez osobę fizyczną (art. 58, ust. 3 ustawy o systemie oświaty). • likwidacji szkoły, profili kształcenia ogólnozawodowego lub zawodu, w jakim szkoła kształci, a także placówki publicznej prowadzonej przez jst (opinia w tej sprawie jest wydawana w drodze postanowienia, na które służy zażalenie - art. 59, ust. 2 ustawy o systemie oświaty),

13. połączenie w zespół przedszkola ze szkołą podstawową albo z gimnazjum, szkoły podstawowej z gimnazjum albo przedszkola ze szkołą podstawową gimnazjum (art. 62, ust. 5 b ustawy o systemie oświaty), • dokonania wpisu do ewidencji, prowadzonej przez jst, szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej ubiegających się o nadanie uprawnień szkoły publicznej z dniem rozpoczęcia działalności (art. 82, ust. 2 a ustawy o systemie oświaty),

14. wniosku osoby prowadzącej szkołę niepubliczną nie posiadającą uprawnień szkoły publicznej o nadanie tej szkole uprawnienia szkoły publicznej (art. 85, ust. 3 ustawy o systemie oświaty), • wniosku osób prawnych i fizycznych prowadzących niepubliczne szkoły artystyczne, znajdujące się w ewidencji prowadzonej przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, o nadanie tej szkole uprawnienia szkoły publicznej, jeżeli szkoła ta realizuje kształcenie ogólne (art. 85, ust. 3 i 4 ustawy o systemie oświaty),

15. wniosków organu prowadzącego o nadanie „Medalu Komisji Edukacji Narodowej” (art. 51, ust. 1 Karty Nauczyciela), • wniosków o nagrodę Ministra Edukacji Narodowej i Sportu składanych przez dyrektorów szkół lub organy prowadzące (kurator oświaty zatwierdza wniosek po zaopiniowaniu go przez komisję nagród - art. 49, ust. 3 Karty Nauczyciela),

16. Uzgadnianie z kuratorem oświaty następujących czynności; • zakładanie i prowadzenie przez powiat i gminę publicznych placówek doskonalenia nauczycieli, zakładów doskonalenia nauczycieli i bibliotek pedagogicznych (art. 5, ust. 6 a ustawy o systemie oświaty), • ustalenie składu komisji konkursowej w przypadku szkół i placówek nowo zakładanych (art. 36 a, ust. 6 ustawy o systemie oświaty),

17. powierzenie stanowiska dyrektora szkoły na okres krótszy niż 5 lat, jednak nie krócej niż 1 rok szkolny (art. 36 a, ust. 8 ustawy o systemie oświaty), • przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły na kolejne okresy (art. 36 a, ust. 9 ustawy o systemie oświaty).

18. Wyrażanie przez kuratora oświaty zgody; • na zatrudnienie w szkole publicznej osoby niebędącej nauczycielem (art. 7, ust. 1 a ustawy o systemie oświaty), • na powołanie na stanowisko dyrektora osoby niebędącej nauczycielem (art. 36, ust. 2 ustawy o systemie oświaty),

19. na wyłączenie z zespołu szkół szkoły lub placówki, na włączenie do zespołu szkoły lub placówki, a także rozwiązanie zespołu szkół (art. 62, ust. 5 ustawy o systemie oświaty), • na włączenie do zespołu szkół centrum kształcenia ustawicznego i centrum kształcenia praktycznego (art. 62, ust. 5 a ustawy o systemie oświaty).

20. Złożenie przez kuratora oświaty wniosku do organu prowadzącego o dokonanie następującej czynności:

21. odwołanie dyrektora szkoły lub placówki z końcem roku szkolnego albo w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, jeżeli dyrektor szkoły lub placówki nie usunął ustalonych przez kuratora, w drodze decyzji, uchybień lub nie opracował lub nie wdrożył w określonych terminach programu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania albo nie uwzględnił w tym programie zgłoszonych uwag i wniosków ( wniosek kuratora oświaty jest w tej sprawie wiążący - art. 34, ust. 2 a ustawy o systemie oświaty).

22. Zgłoszenia przez kuratora oświaty umotywowanego zastrzeżenia w sprawie; • powierzenia przez organ prowadzący stanowiska dyrektora szkoły lub placówki ( w terminie 14 dni - art. 36 a, ust 2 ustawy o systemie oświaty).

23. Kurator oświaty w porozumieniu z organem prowadzącym dokonuje następujących czynności: • dokonuje oceny pracy dyrektora szkoły oraz nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków (art. 6 a, ust. 6 Karty Nauczyciela),

24. uchyla uchwałę rady pedagogicznej w razie stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego (art. 41, ust 3 ustawy o systemie oświaty).

25. Inne zagadnienia wymagające współdziałania kuratora oświaty z jst: • organy prowadzące w porozumieniu z kuratorem oświaty mają obowiązek umożliwić w podległych im szkołach i placówkach zorganizowanie przez szkoły wyższe i kolegia praktyk nauczycielskich (art. 77, ust. 6 ustawy o systemie oświaty),

26. w razie stwierdzenia istotnych uchybień w działalności szkoły lub pla­cówki organ sprawujący nadzór pedagogiczny zawiadamia o stwierdzonych uchybieniach organ prowadzący szkołę lub placówkę (art. 33, ust. 7),

27. w skład komisji konkursowej powoływanej przez organ prowadzący w celu wyłonienia kandydata na dyrektora szkoły wchodzi3 przedstawicieli organu sprawującego nadzór pedagogiczny (art. 36 a, ust. 5 ustawy o systemie oświaty), • organ prowadzący przesyła kuratorowi oświaty akt założycielski i statut szkoły lub placówki publicznej (art. 58, ust. 7 ustawy o systemie oświaty),

28. przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny wchodzi w skład komisji egzaminacyjnej, powołanej dla nauczyciela ubiegającego się o awans na stopień nauczyciela mianowanego (art. 9g, ust.2, pkt. 2 Karty Nauczyciela), • przedstawiciel organu prowadzącego wchodzi w skład komisji kwalifikacyjnej dla nauczyciela, pełniącego funkcję dyrektora szkoły, ubiegającego się o stopień awansu nauczyciela dyplomowanego, którą powołuje kurator oświaty (art. 9g, ust. 3, pkt. 1 Karty Nauczyciela),

29. przedstawiciel organu prowadzącego może brać udział w pracach komisji, powoływanej przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, dla nauczyciela, ubiegającego się o stopień awansu nauczyciela dyplomowanego, w charakterze obserwatora (art. 9g, ust. 4 Karty Nauczyciela), • organ sprawujący nadzór pedagogiczny nauczycielowi zatrudnionemu w kilku szkołach, który w żadnej z tych szkół nie jest zatrudniony w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, wskazuje właściwy organ do złożenia wniosku o postępowanie egzaminacyjne (art. 22, ust. 4 Karty Nauczyciela).

30. Inne obszary współpracy kuratora oświaty z jednostkami samorządu terytorialnego, bez określania formy w jakiej powinno się wyrażać (może więc przybierać różne formy, w zależności od potrzeb i możliwości):

31. współdziałanie z radami oświatowymi powołanymi przez organy prowadzące będące jednostkami samorządu terytorialnego (art. 31, pkt. 4 ustawy o systemie oświaty), • realizacja polityki oświatowej państwa, a także współdziałanie z organami jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu i realizowaniu odpowiednio regionalnej i lokalnej polityki oświatowej (art. 31, pkt. 6 ustawy o systemie oświaty),

32. badanie potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia oraz inicjowanie i koordynowanie działań związanych z doskonaleniem nauczycieli, przy współdziałaniu z organami prowadzącymi (art. 31, pkt. 9 ustawy o systemie oświaty), • współdziałanie z organami jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania i rozwoju bazy materialnej szkół lub placówek (art. 31, pkt. 11 ustawy o systemie oświaty),

33. współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego oraz innym organizacjami i podmiotami w sprawach dotyczących warunków rozwoju dzieci i młodzieży, w tym w przeciwdziałaniu zjawiskom patologii społecznej, a także może wspomagać działania tych podmiotów (art. 31, ust. 12).

34. Kurator oświaty wykonuje zadania organu wyższego stopnia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do organówjednostek samorządu terytorialnego – w sprawach szkół i placówek zakładanych i prowadzonych przez osoby prawne i fizyczne, oraz szkół i placówek niepublicznych (art. 31, pkt. 5 a):

35. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może wydawać organowi prowadzącemu szkołę lub placówkę zalecenia wynikające z czynności nadzoru. Organ prowadzący w ciągu 7 dni od otrzymania zaleceń, uwag i wniosków może zgłosić wobec nich zastrzeżenia. W przypadku ich nieuwzględnienia organ prowadzący jest obowiązany powiadomić organ sprawujący nadzór pedagogiczny o realizacji zaleceń, uwag i wniosków w terminie 30 dni (art. 33, ust. 5, 6 i 8 ustawy o systemie oświaty).

36. Jeżeli organ prowadzący prowadzi działalność z naruszeniem przepisów ustawy o systemie oświaty organ sprawujący nadzór może polecić w drodze decyzji usunięcie uchybień (art. 34, ust. 1 ustawy o systemie oświaty).

37. Jeżeli szkoła lub placówka prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego, a także sama jednostka samorządu terytorialnego, nie usunie uchybień wynikłych z naruszenia przepisów ustawy kurator oświaty zawiadamia o tym fakcie wojewodę sprawującego nadzór nad działalnością komunalną (art. 34, ust. 4 ustawy o systemie oświaty).

38. Jeżeli naruszenie przepisów ustawy nastąpiło w uchwale organu jednostki samorządu terytorialnego kurator oświaty niezwłocznie powiadamia o tym wojewodę (art. 34, ust. 5 ustawy o systemie oświaty).

39. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do organu prowadzącego w sprawach związanych z nadawaniem stopnia awansu nauczyciela mianowanego (art. 9b, ust. 7, pkt. 2 Karty Nauczyciela).

40. Kurator oświaty sprawuje nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu o nadanie stopnia awansu zawodowego przez dyrektorów szkół, organy prowadzące oraz komisje kwalifikacyjne dla nauczycieli ubiegających się o stopień awansu nauczyciela kontraktowego i komisje egzaminacyjne dla nauczycieli ubiegających się o stopień awansu nauczyciela mianowanego (art. 9 h, ust. 1, pkt. 1 Karty Nauczyciela),

41. Kurator oświaty w drodze decyzji administracyjnej stwierdza nieważność czynności podejmowanych w postępowaniu o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego i nauczyciela mianowanego, jeżeli zostały one podjęte z naruszeniem przepisów ustawy (art. 9 h, ust. 2 Karty Nauczyciela).

42. Inne formy współpracy • Organizowanie wspólnych szkoleń, debat i seminariów. • Udział przedstawicieli Kuratorium Oświaty w posiedzeniach komisji d.s. oświaty rad gmin, powiatów i Sejmiku Wojewódzkiego oraz w sesjach poświęconych problemom oświaty. • Udział przedstawicieli organów prowadzących w szkoleniach i naradach organizowanych przez Kuratorium Oświaty. • Tworzenie zespołów roboczych, złożonych z przedstawicieli obu organów w celu opracowania procedur i zasad postępowania lub rozwiązania zaistniałego problemu.

43. Uwzględnianie opinii jst jako organu prowadzącego podczas sporządzania raportu o jakości edukacji szkół i placówek. • Wzajemne informowanie się o wynikach diagnoz i kontroli w prowadzonych i nadzorowanych palcówkach, przekazywanie zbiorczych sprawozdań i raportów. • Upowszechnianie nowatorskich i skutecznych rozwiązań w zakresie prowadzenia szkół i placówek.