1 / 36

HASTANE İNFEKSİYONLARI

HASTANE İNFEKSİYONLARI. Prof Dr Semra TUNÇBİLEK Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı. Nozokomiyal İnfeksiyon.

steffi
Download Presentation

HASTANE İNFEKSİYONLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. HASTANE İNFEKSİYONLARI Prof Dr Semra TUNÇBİLEK Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

  2. Nozokomiyal İnfeksiyon • Yatış anında inkübasyon döneminde olmayan , hastalar hastaneye yattıktan sonra gelişen veya hastaneden kaynaklanmasına rağmen bazen hastalar taburcu olduktan sonra ortaya çıkan infeksiyonlardır.

  3. Hastane infeksiyonlarının infeksiyon yerine göre dağılımı • Üriner infeksiyon (%42) • Cerrahi Alan infeksiyonu (%24) • Pnömoni (%15-20) • Bakteriyemi (%5)

  4. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • 19. yy’dan beri önemli bir sağlık sorunu • Hastanede yatarak tedavi gören hastaların; • Gelişmiş ülkelerde %5-10 • Gelişmekte olan ülkelerde %25 oranında görülür • ABD’de • Yılda en az 30.000 kişi yaşamını yitirir • Hastanede kalış süresinin hasta başına 7-10 gün uzar • Yılda 5-10 milyar dolar ek maliyet

  5. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • Tanı ve sağaltım amacı ile uygulanan çeşitli, • İnvaziv girişimler • Operasyonlar ile insan yaşamı uzamakta ve yaşam kalitesi artmaktadır • Öte yandan bu girişimler nedeni ile dirençli mo. oluşan hastane infeksiyonları oluşmakta ve yaşamı tehdit etmektedir • İyi uygulanan infeksiyon kontrol programları ile • Hastane infeksiyonları azalır • Hastanede kalış suresi kısalır • Hastane harcamaları azalır

  6. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • Hastane infeksiyonları hastane ortamında bulunan antibiyotiklere çok dirençli mo.lar tarafından oluşturulmaktadır • Bu infeksiyonların tedavisinde büyük sorunlar yaşanmakta bazen de başarısız olunmaktadır

  7. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • Bu enfeksiyonların önlenmesinde infeksiyon kontrol program kılavuzlarının hazırlanması ve ciddi şekilde uyulması; • Hastanede kalış suresini azaltır • Önemli maddi tasarruf sağlar

  8. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • Hastane infeksiyonlarından korunmada en önemli işlem el yıkamadır • Yapılan çalışmalarda yalnızca el yıkama ile hastane infeksiyonlarının 1/3 oranında azalabileceği bildirilmektedir

  9. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • Basitçe su ve sabunla ellerin 10 sn yıkanması • hemen hemen tüm gr (-) çomakları ortadan kaldırırken • gr (+) bakterilerin biraz daha zor ortadan kalkabileceği bildirilmektedir • Alkol ve klorheksidinin Gr (+) ler için daha iyidir • Hastadan hastaya geçerken eller mutlaka yıkanmalıdır

  10. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • Hastane infeksiyonları açısından en riskli hastane bölümleri; • Yoğun bakım üniteleri (YBÜ) • Cerrahi bölümler • Yeni doğan üniteleri

  11. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • YBÜ hastalarda hastane infeksiyonu görülme riski, diğer bölümlerinkinde 5-10 kat daha fazladır • YBÜ antibiyotiklere dirençli bakteri kolonizasyonu daha sıktır • Arcibald ve ark. yaptıkları bir çalışmada hastane infeksiyon etkenlerinin toplum infeksiyon etkenlerinden daha dirençli olduğunu bulmuşlardır.

  12. Hastane İnfeksiyonlarının Önemi • İnfeksiyon kontrolü ancak onu uygulayan personel konuyu iyi anlamışsa başarılı olur • Bu ekipteki hekim ve hemşireler; • Hasta ve personel ihtiyaçlarına duyarlı olmalı • Programın başarı ve sonuçlarını öğrenme ve öğretmeye hazır olmalıdır

  13. Hastane infeksiyonlarında izolasyon önlemleri • İnfeksiyonlar belirli bir kaynaktan duyarlı konağa bulaş yolu ile oluşur • Kaynak, duyarlı konak ve bulaş yolunun oluşturduğu üç kompenentin irdelenmesi, uygulanacak izolasyon önlemlerinin belirlenmesinde temeldir

  14. Kaynak • Kaynak olarak; • Hastanın kendi florası • Diğer hastalar • Kuluçka döneminde olup hastalığı olamayan kişiler • Sağlık çalışanları • Kronik taşıyıcılar • Tıbbi aletler • Su, hava gibi çevresel faktörler • Hasta ziyaretçileri, sıralanabilir

  15. Duyarlı konak • Konağın mikroorganizmaya yanıtı farklı olabilir • Bazı konaklar sadece kolonize olurken, bir kısmı asemptomatik taşıyıcı olarak, bir kısmı da klinik hastalık tablosu oluşturarak yanıt verir • Yanıtı etkileyen konak faktörleri • Yaş • Altta yatan hastalık tablosu • Antibiyotik • Kortikositeroit ya da immunsupressif ajan kullanımı • İnvaziv girişimlerdir

  16. Bulaş yolu • Bulaş yolu infeksiyonun önlenmesinde anlaşılması gereken ilk hedeftir • İnfeksiyon oluşumunu sağlayan 5 ana hedef vardır • Temas ile bulaş • Damlacık yolu ile bulaş • Ortak kullanım yolu ile bulaş • Solunum yolu ile bulaş • Vektörler ile bulaş

  17. Bulaş yolu • 1) Temas ile bulaş: • Nozokomiyal infeksiyonların oluşmasında en önemli ve en sık yoldur • İki alt gruba ayrılır; • Direkt temas • İndirekt temas

  18. Bulaş yolu • 1) Temas ile bulaş: • A) Direkt temas ile bulaş; • Mo geçişi, duyarlı bir konak ile kolonize veya infekte bir konak arasında direkt vücut yüzeyi temasıyla olur • Sağlık çalışanı-hasta veya hasta-hasta arasında bulaş mümkündür • B) İndirekt temas ile bulaş; • Duyarlı konağın infekte olmuş bir malzeme ile teması söz konusudur

  19. Bulaş yolu • 2) Damlacık yolu ile bulaş: • Damlacıklar kaynak olan kişinin • Konuşması • Öksürmesi, aksırması • Aspirasyon • Bronkoskopi gibi olaylar ile yayılır • Partiküller 5 µm’den büyüktür ve 1 m’den uzak mesafelere gidemez • Bulaş, kısa mesafeden damlacıkların havaya iletilmesi ve duyarlı konağın konjonktiva, burun,ağız mukozalarında yerleşmesiyle olur

  20. Bulaş yolu • 3) Ortak kullanım yolu ile bulaş: • Mo bulaşı • Besin • Su • İlaç • Alet gibi malzemelerin ortak kullanımı ile olur

  21. Bulaş yolu • 4) Solunum yolu ile bulaş: • Bulaşı sağlayan 5 µm’den küçük partiküller ya havada asılı kalır ya da toz partiküllerine yapışır • Böylece mo’lar • Hem bulundukları ortama yayılırlar • Hem de uzak mekanlara ulaşabilirler • Ortamın havalandırılması ya da özel hava temizleme sistemlerinin kullanılması bulaşı engeller

  22. Bulaş yolu • 5) Vektörler ile bulaş: • Sivrisinek, fare, sülük gibi aracı konaklar mo bulaşına neden olabilir • Bu yolun nozokomiyal infeksiyon oluşumundaki rolü diğer bulaş yollarına göre daha azdır

  23. Bulaş yolu • Hastanede oluşan infeksiyonların önlenmesi için izolasyon önlemleri uygulanmaktadır • İzolasyon önlemleri ilk kez 1877’de ABD’de bir hastane el kitabında tanımlanmıştır • İzolasyon önlemleri ile ilgili bilgilerde standardizasyon gereksinimi ise 1960’larda fark edildi ve 1970’lerde CDC izolasyon önlemleri ile ilgili bir kitap yayınladı

  24. Bulaş yolu • Rehber 1975 ve 1983’de tekrar gözden geçirilerek yenilendi • İzolasyonun kategori esasına dayandırıldığı bu sistemde, 1983’te; • Tam izolasyon • Temas izolasyonu • Solunum izolasyonu • Tüberküloz izolasyonu • Enterik önlemler • Drenaj/sekresyon önlemleri • Kan/vücut sıvısı önlemleri olmak üzere 7 kategori tanımlandı

  25. Standart önlemler • Hastanın tanısına ve olası infeksiyon durumuna bakılmaksızın bütün hastalara uygulanan önlemlerdir

  26. Standart önlemler • El yıkama: • Eldivenli olsun olmasın kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kontamine eşyalara dokunduktan sonra, aynı hastanın farklı vücut bölgelerindeki işlemler sırasında, hastadan hastaya geçerken eldivenleri çıkarır çıkarmaz ellerinizi yıkayınız • Rutin el yıkama için antibakteriyel içermeyen normal sabun kullanınız • Salgınların kontrolü ve hiperendeminin olduğu durumlarda bir antimikrobiyal ajan yada susuz bir antiseptik madde kullanınız • Eldiven: • Kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kontamine eşyalar, mukozalar ve bütünlüğü bozulmuş deriye dokunmadan önce eldiven giyin • Kullanımdan sonra hiçbir yere dokunmadan eldivenleri çıkarıp ellerinizi yıkayınız

  27. Standart önlemler • Maske, yüz-göz koruyucu: • İşlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kan sıçrayabileceğinden göz, burun ve ağız mukozasını koruma amaçlı • Önlük: • İşlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kan sıçrayabileceğinden deri ve giysilerin kirlenmesini önlemek • Kirlenen önlüğü dış yüzüne dokunmadan çıkarınız ve ellerinizi yıkayınız • Hasta bakım malzemeleri: • Kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kontamine eşyalar, mukozalar ve deriye dokunmadan, giysiler ve diğer malzemeler, başka hastalar ve çevre kontamine edilmeden uzaklaştırınız • Bir kullanımlık malzemeleri hemen atınız, tekrar kullanılacak olanları uygun yöntemlerle temizleyiniz

  28. Standart önlemler • Çevresel kontrol: • Hastanede çevresel yüzeyleri yatak, karyola ve etajerleri, sık dokunulan tüm yüzeyleri rutin bakım, temizlik ve dezenfeksiyon için hastanenin protokollerini oluşturunuz • Yatak takımları: • Kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar ile kirlenen kullanılmış yatak takımları deri ve mukozalara dokundurulmadan, diğer hastaları, giysileri ve malzemeleri kontamine etmeden toplayıp taşınmasını sağlayın • Meslek sağlığı ve kan yoluyla geçebilen patojenler: • İğne, bistüri gibi kesici-delici malzemeleri kullanırken, toplarken, temizlerken ve imha ederken yaralanmamaya dikkat ediniz • Kullanılmış iğnelerin kılıfını tekrar takmayın • Hasta yerleştirilmesi: • Hijyeni bozuk olan hastaları tek kişilik odalara alın

  29. Bulaş yoluna yönelik önlemler • Temas önlemleri; • Direkt ya da indirekt yolla kolonize ya da infekte olmuş hastalardan epidemiolojik olarak önemli mo’ların duyarlı konağa bulaş riskini azaltmaya yönelik önlemlerdir • Damlacık yolu ile bulaş önlemleri; • İnfeksiyoz etkenlerin damlacıklara geçişini azaltmaya yönelik önlemlerdir • Solunum yoluyla bulaş önlemleri; • Solunum yoluyla bulaşan 5 µm’den küçük partiküllerle oluşacak infeksiyonları önlemek için uygulanır

  30. Temel izolasyon önlemleri • İzolasyon önlemlerinin temelini oluşturan işlemlerdir • El yıkama ve eldiven giyme • Hastaların yerleştirilmesi • Hasta taşınması • Maske, yüz-göz koruyucu kullanımı • Koruyucu önlük kullanımı • Hasta bakım ve sofra malzemeleri, kirli çamaşırlar, rutin temizlik

  31. Temel izolasyon önlemleri 1) El yıkama ve eldiven giyme • İnfeksiyonların önlenmesinde en önemli adımdır • El yıkamanın amacı; hasta veya çevresel yüzeylerle temas sonucu kazanılan geçici floranın temizlenmesi • Yoğun bakım üniteleri ve antibiyotiğe dirençli mo sık olduğu bölümler dışında, su ve normal sabunla ellerin yıkanması yeterlidir • Eldiven giymek infekte materyalle bulaş riskini azaltır • Eldivendeki gözle görülmeyen incelmeler, yırtıklar çıkarılırken ellerin bulaşması yaşanabilecek sorunlardır

  32. Temel izolasyon önlemleri 2) Hastaların yerleştirilmesi • Hastanın; • Hijyen önlemleri bozuk • Çevresini kontamine ediyor • Önerilere uymuyor • Potansiyel infeksiyon kaynağı ise tek kişilik odalara konmalı • Solunum izolasyonu gerektiren hastalar için özel hava temizleme sistemleri olan odalar gerekir

  33. Temel izolasyon önlemleri 3) Hasta taşınması • Hastaların nakli sırasında; • Görevli sağlık çalışanı infeksiyon konusunda bilgilendirilmeli • Hastanın gideceği yerde çalışan kişi, infeksiyöz mo’nın bulaş riskini azaltıcı önlemleri alması konusunda uyarılmalı • Hastanın kendisi diğer kişilere bulaşını önlemek için nelere dikkat etmesi konusunda bilgilendirilmeli

  34. Temel izolasyon önlemleri 4) Maske, yüz-göz koruyucu kullanımı • Hasta bakım işlemleri sırasında sağlık çalışanları göz, burun ve mukoz membran bulaşından korunmalı • Maske ağız ve burunu tamamen kapamalı • Sıçrama olasılığı yüksek ise yüz tamamen kapatılmalı

  35. Temel izolasyon önlemleri 5) Koruyucu önlük kullanımı • Önlükler • sıvı geçirmemeli • ayak ve bacağı da örtecek şekilde uzun olmalıdır • Önlük hasta odasından çıkmadan önce çıkarılmalı ve eller yıkanmalıdır

  36. Temel izolasyon önlemleri 6) Hasta bakım ve sofra malzemeleri, kirli çamaşırlar, rutin temizlik • Tüm malzemeler kontaminasyonu önleyecek şekilde uygun kutu ve torbalarda toplanmalı • Tabak, bardak ve yemek kaplarının sıcak su ve deterjanla dekontaminasyonu yeterlidir

More Related