การป้องกันและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

การป้องกันและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติการป้องกันและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ให้เกิดสมดุลระบบนิเวศ

การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติทรัพยากร (resource) หมายถึงสิ่งที่มีประโยชน์ทางเศรษฐกิจเพื่อสนองความต้องการของมนุษย์ทรัพยากรคือทรัพย์+อากรหมายถึงหมู่กองบ่อเกิดดังนั้นทรัพยากรก็คือหมู่เหล่าหรือบ่อเกิดของทรัพย์ที่จะนำมาบำบัดสนองความต้องการของมนุษย์ซึ่งเกิดมีขึ้นโดยธรรมชาติอยู่แล้ว (อำนาจเจริญศิลป์. 2528:79)ทรัพยากรธรรมชาติ (natural resources) หมายถึงสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติให้ประโยชน์ต่อมนุษย์ได้หรือสามารถสนองความต้องการของมนุษย์ได้เช่นดินน้ำบรรยากาศป่าไม้สัตว์ป่าทุ่งหญ้าแร่ธาตุพลังงานรวมทั้งกำลังงานจากมนุษย์ด้วย (ทรงกลดประพิตรภา. 2532:35)

ความหมายของการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติหมายถึงการใช้และการระวังรักษาทรัพยากรด้วยวิธีที่ฉลาดและให้เกิดประโยชน์มากที่สุดเป็นเรื่องระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมการปฏิบัติของมนุษย์อย่างรู้เท่าไม่ถึงการณ์ต่อสภาพแวดล้อมเป็นผลให้เกิดมีอันตรายย้อนกลับมาหามวลมนุษย์เองอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้มนุษย์หลายยุคหลายสมัยได้ทำลายเผ่าพันธุ์และอารยธรรมของตนเองโดยวิธีนี้มามากแล้วผลกรรมก็ตกมาถึงชนรุ่นหลัง (อำนาจเจริญศิลป์. 2528:81)หรืออาจกล่าวได้ว่าการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติหมายถึงการใช้ทรัพยากรอย่างฉลาดและใช้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุดการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติเป็นสิ่งสำคัญมากในปัจจุบันทรัพยากรต่างๆถูกทำลายอย่างมากโดยฝีมือมนุษย์ผู้ที่ทำลายทรัพยากรจะเป็นผู้ได้ประโยชน์จากการกระทำแต่จะเกิดโทษกับสิ่งมีชีวิตต่างๆเช่นในสภาพปัจจุบันประเทศไทยป่าไม้ถูกทำลายอย่างมากการทำลายป่าไม้เป็นผลเสียมากมายเพราะป่าไม้เป็นที่รวมของทรัพยากรอื่นๆหลายชนิดเช่นสัตว์ป่าเมื่อป่าไม้บริเวณใดถูกทำลายสัตว์ป่าในบริเวณนั้นก็ถูกทำลายไปด้วยจากการทำลายป่าไม้เพียงอย่างเดียวทำให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆตามมาเช่นเกิดภาวะฝนแล้งหรือน้ำท่วมซึ่งล้วนแต่เป็นภัยต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตทั้งหลายสมดุลธรรมชาติในระบบนิเวศจะมีอยู่ได้ดีต้องเกี่ยวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและการหมุนเวียนของทรัพยากรเช่นน้ำป่าไม้ถ้าหมุนเวียนได้ดีจะทำให้ทรัพยากรแต่ละอย่างไม่หมดสิ้นแต่ทรัพยากรบางอย่างก็มีจำกัดสูญสิ้นไปเมื่อใช้หมดในปัจจุบันความต้องการใช้ทรัพยากรธรรมชาติมีมากขึ้นเมื่อทรัพยากรธรรมชาติถูกใช้ไปมากเกินไปเช่นป่าไม้สัตว์ป่าก็อาจหมดสิ้นไปได้ดังนั้นการใช้ทรัพยากรจึงยึดหลักการใช้อย่างประหยัดให้เกิดผลดีที่สุดเพื่อประโยชน์แก่ส่วนรวมให้มากที่สุดและใช้ให้ได้นานที่สุด

ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ 1.ทรัพยากรน้ำ โลกของเราประกอบขึ้นด้วยพื้นดินและพื้นน้ำโดยส่วนที่เป็นฝืนน้ำนั้นมีอยู่ประมาณ3 ส่วน (75%) และเป็นพื้นดิน1 ส่วน (25%) น้ำมีความสำคัญอย่างยิ่งกับชีวิตของพืชและสัตว์บนโลกรวมทั้งมนุษย์เราด้วย น้ำเป็นทรัพยากรที่สามารถเกิดหมุนเวียนได้เรื่อยๆไม่มีวันหมดสิ้นเมื่อแสงแดดส่องมาบนพื้นโลกน้ำจากทะเลและมหาสมุทรก็จะระเหยเป็นไอน้ำลอยขึ้นสู่เบื้องบนเนื่องจากไอน้ำมีความเบากว่าอากาศเมื่อไอน้ำลอยสู่เบื้องบนแล้วจะได้รับความเย็นและกลั่นตัวกลายเป็นละอองน้ำเล็กๆลอยจับตัวกันเป็นกลุ่มเมฆเมื่อจับตัวกันมากขึ้นและกระทบความเย็นก็จะกลั่นตัวกลายเป็นหยดน้ำตกลงสู่พื้นโลกน้ำบนพื้นโลกจะระเหยกลายเป็นไอน้ำอีกเมื่อได้รับความร้อนจากดวงอาทิตย์ไอน้ำจะรวมตัวกันเป็นเมฆและกลั่นตัวเป็นหยดน้ำกระบวนการเช่นนี้เกิดขึ้นเป็นวัฏจักรหมุนเวียนต่อเนื่องกันตลอดเวลาเรียกว่าวัฏจักรน้ำทำให้มีน้ำเกิดขึ้นบนผิวโลกอยู่สม่ำเสมอ

2.ทรัพยากรป่าไม้ ป่าไม้เขตร้อนประกอบด้วยสิ่งมีชีวิตที่หลากหลายมีการพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันเกิดความสมดุลทางธรรมชาติการนำทรัพยากรป่าไม้มาใช้ประโยชน์จะต้องมีการจัดการที่เหมาะสม สังคมของต้นไม้และสิ่งมีชีวิตอื่นๆอันมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันซึ่งปกคลุมเนื้อที่กว้างใหญ่และใช้ประโยชน์จากอากาศน้ำวัตถุต่างๆในดินเพื่อเติบโตจนถึงอายุขัยและเพื่อสัมพันธ์ของตนเองทั้งให้ผลผลิตและบริการที่จำเป็นอันจะขาดเสียมิได้ต่อมนุษย์ (แปลจากหนังสือAn Introduction to American Forestry)

3.ทรัพยากรดินและแร่ธาตุ3.ทรัพยากรดินและแร่ธาตุ ดินเป็นสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติเกิดจากการสลายตัวผุพังของหินชนิดต่างๆโดยใช้เวลาที่นานมาก หินที่สลายตัวผุกร่อนนี้จะมีขนาดต่างๆกันเมื่อผสมรวมกับซากพืชซากสัตว์น้ำอากาศก็กลายเป็นเนื้อดินซึ่งส่วน ประกอบเหล่านี้จะมากน้อยแตกต่างกันไปตามชนิดของดิน แร่มีหลายชนิดจำแนกตามส่วนประกอบทางเคมีและทางกายภาพโดยพิจารณาจากเนื้อความเหนียวความวาวและการนำไปใช้เป็นโลหะอโลหะรัตนชาติและแร่เชื้อเพลิงแต่ถ้าจำแนกแร่ตามประโยชน์ทางเศรษฐกิจแบ่งเป็นแร่ประกอบหินและแร่เศรษฐกิจหรือแร่ธาตุทางอุตสาหกรรมแร่ที่มีประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมแบ่งออกเป็นแร่โลหะและอโลหะ

4.ทรัพยากรพลังงาน แหล่งพลังงานที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันเช่นถ่านหินปิโตรเลียมมีจำกัดจำเป็นต้องหาแหล่งพลังงานอื่นมาทดแทนได้แก่พลังงานจากแสงอาทิตย์พลังลมพลังน้ำพลังงานใต้พิภพพลังงานนิวเคลียร์ การผลิตพลังงานบางอย่างจะเกิดปัญหาและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมแตกต่างกันจึงต้องมียุทธวิธีในการผลิตและการใช้ที่เหมาะสม ทรัพยากรธรรมชาติมีทั้งทรัพยากรแบบสิ้นเปลืองทรัพยากรแบบหมุนเวียนซึ่งทรัพยากรธรรมชาติทั้งหลายล้วนมีความสัมพันธ์กัน

หลักในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติหลักในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ หลักในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติแบ่งออกเป็นหลักใหญ่ๆ 2 ประเภทคือการอนุรักษ์ทางตรงและการอนุรักษ์ทางอ้อมการอนุรักษ์ทางตรงมีอยู่หลายวิธีด้วยกันเช่น1. การปกปักรักษาคุ้มครอง (preservation)การปกปักรักษาหมายถึงการรักษาทรัพยากรนั้นให้คงสภาพเดิมตามธรรมชาติการอนุรักษ์แบบนี้มักใช้กับทรัพยากรที่หายากเช่นสัตว์ที่หายากวิวทิวทัศน์ที่สวยงามวิธีการนี้จำเป็นมากเนื่องจากเป็นวิธีที่จะรักษาทรัพยากรให้คงอยู่ทั้งปริมาณและคุณภาพเช่นการจัดอุทยานแห่งชาติในบริเวณที่มีการจัดอุทยานแห่งชาติจะมีการรักษาพันธุ์สัตว์พันธุ์ไม้ตลอดจนธรรมชาติทั่วไปในบริเวณนั้นจึงนับได้ว่าการจัดอุทยานแห่งชาติเป็นวิธีการอนุรักษ์ธรรมชาติที่ดีวิธีหนึ่ง2. การบูรณะการปฎิสังขรณ์การซ่อมแซมหรือการสร้างขึ้นใหม่ ( restoration )วิธีการอนุรักษ์แบบนี้ใช้กับทรัพยากรธรรมชาติได้หลายชนิดเช่นป่าไม้ถูกทำลายไปก็อาจปลูกขึ้นมาทดแทนหรือสัตว์ป่าสงวนที่ถูกล่าจนเกือบสูญพันธุ์ก็อาจช่วยขยายพันธุ์เพิ่มขึ้นหรือการบูรณะวัตถุโบราณให้อยู่ในสภาพที่ดีการอนุรักษ์วิธีนี้จะต้องคำนึงถึงสมดุลธรรมชาติด้วยให้มีในปริมาณที่พอเหมาะการบูรณะคล้ายกับการปกปักรักษาเพื่อให้ทรัพยากรยังคงมีอยู่ตลอดไป

3. การปรับปรุงของเดิมให้มีประสิทธิภาพหรือมีประโยชน์มากกว่าเก่า วิธีการอนุรักษ์แบบนี้ถือหลักปรับปรุงทรัพยากรธรรมชาติให้ได้ผลผลิตสูงกว่าระดับธรรมชาติเช่นการปรับปรุงบริเวณทะเลทรายซึ่งเดิมไม่สามารถทำการเพาะปลูกได้ให้ทำการเพาะปลุกได้และมีผลผลิตเพิ่มขึ้นหรือการสร้างเขื่อนกั้นน้ำเพื่อให้สามารถใช้พื้นที่ในการเพาะปลูกได้มากขึ้นและมีประสิทธิภาพขึ้น4. การผลิตและการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพเนื่องจากทรัพยากรธรรมชาติบางอย่างเมื่อใช้หมดไปแล้วไม่สามารถสร้างขึ้นมาใหม่ได้จึงควรใช้ทรัพยากรประเภทนี้อย่างมีประสิทธิภาพให้เกิดประโยชน์สูงสุดหรือทรัพยากรบางอย่างเช่นต้นไม้เมื่อตัดมาแล้วควรจะนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ทุกส่วนใช้ให้ได้มากที่สุดไม่ว่าจะเป็นรากใบดอกผลหรือส่วนต่างๆ5. การนำสิ่งอื่นมาใช้ทดแทนวิธีการนี้ใช้กับทรัพยากรที่มีมากมาทดแทนทรัพยากรที่มีน้อยใช้ทรัพยากรที่หาได้ง่ายแทนทรัพยากรที่หาได้ยากวิธีนี้อาจประดิษฐ์สิ่งต่างๆขึ้นมาทดแทนก็ได้

6. การนำกลับมาใช้ใหม่การอนุรักษ์ทรัพยากรแบบนี้ทำให้ลดการใช้ทรัพยากรลงแทนที่จะใช้ทรัพยากรใหม่อยู่ตลอดเวลาก็เอาของเก่ากลับมาใช้ใหม่เช่นทรัพยากรประเภทโลหะต่างๆหรือประเภทกระดาษและแก้วเป็นต้น7. การประดิษฐ์ของเทียมขึ้นมาใช้การอนุรักษ์แบบนี้จะช่วยลดการให้ทรัพยากรธรรมชาติลงเช่นการใช้ยางเทียมแทนทรัพยากรธรรมชาติบางอย่าง8. การหาประโยชน์จากสิ่งของที่เราได้เปล่าหรือลงทุนน้อยการอนุรักษ์แบบนี้ตัวอย่างเช่นการผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานน้ำตกจะช่วยประหยัดน้ำมันในการผลิตไฟฟ้าการใช้ความร้อนจากดวงอาทิตย์ตากแห้งผลิตผลทางการเกษตรก็มีส่วนช่วยประหยัดน้ำมันหรือพลังงานอื่นๆได้เช่นกัน9. การตรวจสอบปริมาณและคุณภาพของทรัพยากรการศึกษาถึงปริมาณและคุณภาพของทรัพยากรทำให้เรารู้จักใช้ทรัพยากรต่างๆให้เกิดประโยชน์มากที่สุดรู้จัดใช้ทรัพยากรทดแทนกันและรู้จักบำรุงรักษาทรัพยากรนั้นให้มีคุณภาพดีขึ้น

การอนุรักษ์ทางอ้อม ทรัพยากรธรรมชาติเป็นสมบัติส่วนรวมดังนั้นทุกคนควรร่วมมืออนุรักษ์ทรัพยากรโดยวิธีการต่างๆเช่น1. เอกชนควรให้ความร่วมมือในรูปของสมาคมต่างๆเช่นสมาคมสงวนพันธุ์สัตว์ป่าหรือโดยการให้ทุนสนับสนุนผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ2. รัฐบาลออกกฎหมายควบคุมกฎหมายเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติเกิดผลดีกฎหมายที่ดีจะต้องไม่เปิดโอกาสให้ผู้เห็นแก่ตัวเข้าไปทำลายประโยชน์ส่วนรวมได้เจ้าหน้าที่รักษากฎหมายจะต้องปฏิบัติหน้าที่อย่างเคร่งครัดจึงจะเกิดผลดีในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ3. ให้การศึกษาการทำให้คนในสังคมมีความรู้ความรับผิดชอบรู้ถึงประโยชน์และโทษของการทำลายทรัพยากรธรรมชาติเพื่อจะได้ช่วยรักษาทรัพยากรธรรมชาติให้คงอยู่หรือใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ส่วนรวม

ช่วยกัน อนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ นะจ๊ะ เพื่อระบบนิเวศของเรา

การป้องกันและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ