Doc. Dr. Kudret ÇAĞLAR Pediatri Doçenti ve Pediatrik Onkoloji Uzmanı

1. “KANSER” “Nedenler ve Korunma” Doc. Dr. Kudret ÇAĞLAR Pediatri Doçenti ve Pediatrik Onkoloji Uzmanı

2. DÜNYADA EN ÖNEMLİ ÖLÜM NEDENLERİ 1985 ve 2015 Yılları (%) Gelişmekte Gelişmiş Ölüm nedeni olan ülkeler ülkeler 1985 2015 1985 2015 Enfeksiyonlar 36 19 9 7 Kanser 7 14 18 18 Kalp-dolaşım sist. hst.19 35 50 53 Gebelik, perinatal 9 6 1 1 Kazalar 8 7 6 5 Diğer 21 19 15 16

3. NEDEN KANSER’LE SAVAŞBaşbakanlık Devlet Planlama Örgütü resmi verileridir

5. Başlama (Initiation) Gelişme (Promotion) İnvazyon ve metastaz İlerleme (Progression) Tümör gelişiminin basit modeli

8. “KANSER HASTALIĞI”NIN BİLİNEN NEDENLERİ 1. GENETİK FAKTÖRLER 2. ÇEVRESEL FAKTÖRLER

9. “GENETİK FAKTÖRLER”

11. ÇEVRESEL FAKTÖRLER • Beslenme ve beslenme alışkanlıkları • Sigara (Aktif ve pasif içicilik) • Güneş ışınları • Radyasyon • Kanserojen maddeler • ( hormonlar, büyüme faktörleri, zirai maddeler, katkı maddeleri vb) • Enfeksiyon ajanları • Çevre kirliliği

12. BESLENME ve KANSER “Kanser hastalığının oluşumunda” beslenme alışkanlıkları %30 ile %70 oranlarında etkili olmaktadır.

13. Beslenmemizde Dikkat Etmemiz Gereken Noktalar Günlük Beslenmemizde, • Posa içeriği fazla olan sebze, meyve, kuru baklagil ve kepekli tahıl ürünlerinin tüketilmesi,

14. Kızartma, kavurma ve tütsüleme gibi pişirme yöntemleri yerine tercihen “haşlama, fırında pişirme ve ızgara” gibi pişirme yöntemlerinin kullanılması, • 3. Protein kaynağı olarak yağsız dana, kuzu, tavuk, hindi eti ve özellikle de balık ve kabuklu deniz ürünlerinin tüketilmesi,

15. 4. A, C ve E gibi antioksidan vitamin ve mineral kaynağı olan meyvelerden ve ıspanak, karnıbahar, brokoli, domates ve havuç gibi sebzelerden günlük bol miktarda tüketilmesi,

16. 5. Taze hazırlanmış yiyeceklerin ve döneminde yetişen sebze ve meyvenin tüketilmesi, 6. Az yağlı süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi,

17. KANSER HASTALIĞININ OLUŞUMUNDA, “SİGARA” ve “ALKOLÜN” ROLÜ

19. “SİGARA” İÇİMİ İLE İLİŞKİLİ KANSER TÜRLERİ 1. Akciğer Kanseri 2. Larinks Kanseri 3. Ağız Kanserleri 4. Ösefagus, Mide,Pankreas Kanserleri 5. Serviks Kanserleri 6. Mesane, Böbrek, Üreter Kanserleri 7. Lösemi

20. “PASİF SİGARA İÇİMİ” Sigara içen annelerin bebeklerinde : Doğumsal anomaliler Sigara içen anne - babanın çocuklarında: Ani çocuk ölümlerinde artış Solunum yolu enfeksiyonlarında artış Allerjik hastalıklarda artış Kansere yakalanma riskinde artış Okuma ve matematik becerilerinde yavaşlama Erişkinlerde : Kronik kalp ve akciğer hastalıklarında artış Sigara içmeyen eşte de akciğer kanseri riski İskemik kalp hastalıklarından ölüm riski

21. “ALKOL” ALIMI İLE İLİŞKİLİ KANSER TÜRLERİ 1. Karaciğer 2. Ösefagus 3. Farinks 4. Larinks 5. Ağız 6. Meme 7. Kolon ve Rektum

25. “GÜNEŞ IŞINLARI” ve KANSER

26. Güneş Işınları

27. GÜNEŞ IŞINLARININ “FAYDALI” ETKİLERİ 1. D vitamini yapımında, 2. İnsan psikolojisi üzerinde olumlu etkilerin yaratılmasında, 3. Hastalık kaynağı birçok mikroorganizmanın yokedilmesinde, 4. Birçok önemli yaşamsal olayların gerçekleştirilmesinde,

28. GÜNEŞ IŞINLARININ “ZARARLI” ETKİLERİ 1. Cilt kanseri 2. Ciltde erken dönem deri yaşlanması 3. Kırışıklıkların oluşması 4. Deride istenmeyen lekelerin oluşması 5. Çillenme ve derinin kalınlaşması

29. GÜNEŞ IŞINLARININ “ZARARLI” ETKİLERİNDEN KORUNMA • Özellikle yaz aylarında güneş ışınlarının yeryüzüne yoğun olarak ulaştığı 11.00 ile 15.00 saatleri arasında güneşe çıkılmaması, • 2. Deniz kenarında koruyucu • kremler kullanılmadan • doğrudan ve uzun • süreli güneşlenilmemesi,

30. 3. Yaz aylarında güneşten koruyucu açık renk, ince ve bol giyisilerin giyilmesi, 4. Geniş kenarlı, kulak, boyun ve omuzları örten şapkaların kullanılması, 5. Üç yaş altı çocukların kesinlikle korunmasız olarak güneşe çıkarılmaması,

31. FİZİKSEL AKTİVİTE ve KANSER “Kilo fazlalığı” veya “aşırı şişmanlık” kanser hastalığı riskini arttırır. Vücut ağırlığınızın ideal sınırlarda olması, başta kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon ve şeker hastalığı olmak üzere diğer kronik hastalıklardan ve özellikle de “kanser” hastalığından sizleri koruyacaktır.

32. ÜlkemizdeEn Sık Görülen“Kanser Vakaları”

34. KANSER HASTALIĞINDAN KORUNABİLMEK İÇİN NE YAPMALIYIZ ?

35. KANSERİN BAŞLICA ÖNEMLİ BELİRTİLERİNE DİKKAT ETMELİYİZ !!!! • İdrar veya dışkı alışkanlığında değişiklik, • Vücudun bir yerinde iyileşmeyen yara, • Olağan dışı kanama veya akıntı, • Vücudun herhangi bir yerinde veya göğüste beze • veya sertleşme, • Yutkunmada zorluk veya hazımsızlık, • Et beni veya siğillerde belirgin bir değişim, • Sürekli öksürük veya ses kısıklığı

36. ÖNCELİKLE “ÇEVRE”Yİ ve “KENDİMİZİ” korumalıyız

37. “DOĞAL BESİNLER” İLE BESLENMELİYİZ!

38. GÜNEŞİN ZARARLI IŞINLARINDAN KORUNMALIYIZ!

39. Düzenli Olarak Spor Yapmalıyız

40. Cep telefonlarını bilinçli kullanmalıyız...

41. SİGARA İÇMEMELİYİZ !

43. teşekkürler