Arsimi për zhvillim: Konceptet, metodat dhe politikat

1. Draft 2 - 25 gusht 2013 Arsimi për zhvillim:Konceptet, metodat dhe politikat George Psacharopoulos Kosovë 17 shtator 2013

2. Sistemet e arsimit në krizë të vazhdueshme • “Reforma” në arsim pasohet nga reforma tjetër • Ekzistojnë shumë ligje të cilat përpiqen të rregullojnë sistemin shkollor dhe universitar • Megjithatë problemet vazhdojnë duke çuar drejt ligjeve dhe reformave të reja • Ka të bëjë me të gjitha shtetet dhe rajonet pavarësisht prej shkallës së zhvillimit • Ka të bëjë gjithashtu me politikat e shumë organizatave ndërkombëtare

3. Shumë synime nuk janë plotësuar • 1960 Addis Ababa: (Unesco, Ministrat Afrikan të Arsimit) • Nuk është plotësuar synimi i vitit 1980 • 1990 Jomtien: (Unesco, Unicef, Banka Botërore) • Nuk është plotësuar synimi i vitit 2000 • 2000 Lisbon: (Bashkimi Evropian) • Nuk është plotësuar synimi i vitit 2010

4. Fëmijët jashtë shkollës Pjesa tjetër e botës Azia Jugore dhe Perëndimore Fëmijët jashtë shkollës (Shprehur në miliona) Afrika Sub-Sahariane

5. Vendet e OBEZh-it • Niveli i lartë i braktisjes së shkollës së mesme • Arritshmëria e ulët në PISA • Universitete janë bërë vepra arti (Sorbonë?)

6. Pse nuk arrin sukses reforma e arsimit? • Rregullimi i simptomave të problemeve të arsimit • Mossulmimi i shkakut të problemeve • Nuk ka një qasje sistemore • Problemet e mëdha nuk trajtohen në mënyrë adekuate • Nuk i kushtohet vëmendje konstatimeve të hulumtimit

7. Shkenca e ekonomisë së arsimit • Një fushë relativisht e re në shkencën ekonomike, e cila ka revolucionarizuar mënyrën se si i formulojmë dhe zbatojmë politikat e arsimit. • Ka sjell rreptësinë analitike në këtë fushë, përmes dokumentimit të shumë efekteve të arsimit në zhvillimin socio-ekonomik. • Një qasje ndër-disiplinore, e cila integron jo vetëm arsimin dhe shkencën e ekonomisë, por gjithashtu edhe : - Sociologjinë - Psikologjinë - Mjekësinë - Kriminologjinë - Shkencat politike

8. Ndryshimi në të menduarit ekonomik • Pyetjet mbesin të njëjta por ……… • Përgjigjet ndryshojnë!

9. “Teprica” e pashpjeguar në rritjen ekonomike • Rezultati varet nga Kapitali, Fuqia Punëtore dhe Toka • Hulumtimi i viteve të 50-ta në Shtetet e Bashkuara: • Rritja e rezultateve është më e shpejtë se rritja e kontributeve • Shpjegime joadekuate të rritjes së produktivitetit dhe ndryshimit teknik

10. Zbulim i madh i Universitetit të Çikagos, vitet e 60-ta • Rezultati varet nga kapitali Fizik, Fuqia Punëtore, Toka dhe kapitali Njerëzor) • Përfshirja e pjesës së kapitalit njerëzor ka shpjeguar pjesën më të madhe të rritjes ekonomike të pashpjeguar më parë • Ka lindur një fushë e re në shkencën ekonomike, si dhe janë dhënë disa çmime Nobel: • - Schultz - Becker - Lucas

11. Pikëpamjet e vjetra dhe të reja të zhvillimit

12. Kanalet e efektit të arsimit Arsimi Pjesëmarrja e fuqisë punëtore Fitimet/ Produktiviteti Dobitë e gjera sociale Papunësia

13. Arsimi ul papunësinë (%) Shkalla e papunësisë E mesme e ulët E mesme e lartë Terciare

14. Arsimi rrit fitimet (indeksi) E mesme e ulët Pas së mesmes Jo terciare E mesme e lartë Terciare

15. Teoria e kapitalit njerëzor Fitimet/ Produktiviteti Më të arsimuar Më pak të arsimuar Mosha

16. Përfshirja e shpenzimeve gjithsej të burimeve Produktiviteti $ Të diplomuarit universitar + + + + + + + + + + + + Të diplomuarit nga shkolla e mesme • - - • - • - 0 Mosha 18 - - - - 22 - -

17. Kthimi i investimit nga arsimi • Privat • I ngushtë social • I gjerë social

18. Kthimi privat dhe social nga investimi (Mesataret botërore) Privat Social E mesme E lartë Fillore

19. Kthimet më të larta të investimit në vendet në zhvillim % Industriale Në zhvillim

20. Kthimet më të larta të investimit nga arsimimi i femrave % Femra Meshkuj

21. Kthimet më të larta të investimit nga arsimimi i përgjithshëm % I përgjithshëm Profesional

22. Efektet e gjera sociale Të hyrat nga tatimet Pagesat e mirëqenies • Shëndeti • Krimi • Qytetaria • ☺ • Lumturia

23. Arsimi promovon shëndetin (SHBA) • Treguesi i shëndetitEfekti i një viti shtesë të shkollimit (%) • Vdekshmëria -4 • Me shëndet të dobët -12 • Në depresion -11 • Me obesitet -6 • Duhanpirës -9 • Alkool-pirës -16 • Kontrolli parandalues 7 • Vendosja e rripit të sigurisë 4

24. Arsimi dhe shëndeti (Holanda) Probabiliteti i të qenit me shëndet shumë të mirë (%) Niveli arsimor I mesëm i ulët 24 I mesëm i lartë 37

25. Arsimi ul krimin, SHBA

26. Sa më shumë të arsimuar më pak varen nga Shteti • Efekti i shkollimit shtesë në zvogëlimin e mundësisë së të qenit në ndihma sociale: • Në Shtetet e Bashkuara - 47% • Në Britaninë e Madhe - 30%

27. Arsimi rrit lumturinë (Holandë) Probabiliteti i të qenit jashtëzakonisht i lumtur (%) • Niveli arsimor • I mesëm i ndërmjetëm 4.0 • I mesëm i lartë 7.4

28. Dobitë e gjera sociale(Përfundimi i shkollës së mesme kundrejt braktisjes së saj) • 192 miliardë dollar amerikan shtesë në të ardhura dhe tatime • 58 miliardë dollar amerikan kursime në shpenzimet e shëndetësisë • 1.4 miliardë dollar amerikan/vit në shpenzimet e zvogëluara nga krimi • 9.2 vite më shumë të jetëgjatësisë

29. Arsimi promovon kohezionin social (OBEZh) TreguesiNdërlidhja me shkrim leximin(Shkalla: 0=Asnjë, 1=E plotë) • Besimi i përgjithshëm 0.35 • Besimi në demokracinë 0.24 • Toleranca 0.49 • Mashtrimi në tatime - 0.38 • Mashtrimi në transportin publik - 0.49

30. Arsimi zvogëlon varfërinë • Në Shtetet e Bashkuara, • 1 vit shtesë i shkollimit • e zvogëlon mundësinë e të qenit i varfër • deri në 1/3

31. Barabarësia (ekuiteti) • Shpërndarja e të ardhurave: Barabarësia është më e madhe nëse zgjerohet arsimi fillor • Incidenca e shpërndarjes: Regresiviteti • Efikasiteti – Anët pozitive dhe negative të barabarësisë? Vetëm nëse kushtet fillestare janë optimale • Kërkohen masat e vlerave normative: I është lënë politikanëve, votuesve

32. Arsimi i lartë pa pagesë është i padrejtë • Të gjitha studimet tregojnë se financimi i arsimit të lartë është regresiv: • Tatimpaguesi i rëndomtë me të ardhura personale mesatare, paguan për arsimin universitar të studentëve të cilët vijnë nga familjet me të ardhura më të larta.

33. Treguesit e cilësisë së arsimit • Gjenerata e vjetër (bazuar në kontribute) - Shpenzime për nxënës - Raporti numerik nxënës-mësimdhënës • Gjenerata e re (bazuar në rezultate) - Mësimnxënie, arritshmëri - Vlera e shtuar sipas arritshmërisë për Eurot e shpenzuara

34. Funksioni i prodhimtarisë së arsimit • Mësimnxënia varet nga (nxënësi, shkolla, mësimdhënësi, tekstet shkollore, ndërtesat, institucionet) • Në kuptimin e vlerës së shtuar • Në varësi të analizës së leverdisë ekonomike • Tullat dhe llaçet e Brazilit kundrejt teksteve shkollore

35. Efektet e cilësisë së arsimit • Rritja prej 1% në nivelin e shkrim leximit të të rriturve, e ngrit produktivitetin për 2.5% në vendet e OBEZh-it • Rritja prej një devijimi standard në rezultatet e testeve ndërkombëtare të njohjes, e ngrit shkallën e rritjes për 1 pikë të përqindëshit

36. Makro efektet (Vendet e OBEZh-it) • FaktoriNdryshimi në shkallën e rritjes • (pikat e përqindëshit) • 1 vit shtesë i shkollimit + 0.3 • 1 devijim standard shtesë në rezultatet e PISA + 2.0

37. Energjitë e përbashkëta Korniza institucionale Kapitali fizik Kapitali Njerëzor Kapitali social Rezultatet Socio-ekonomike

38. Struktura institucionale Arritshmëria në Matematikë Vendimmarrja qendrore (%)

39. Raporti ndërmjet dobive-shpenzimeve të mësimit parashkollor • Parashkolla Perry B/C = 8 • Fëmijë-Prindër në Çikago B/C = 7

40. Sinapsat • Formimi i sinapsave të trurit sipas moshës • (të ndijimit, gjuhës dhe njohjes) Mosha Lindja 2 5

41. Përmbledhja e politikës së gjerë të Heckman-it Programet e synuara drejt viteve më të hershme Programet parashkollore Shkollimi Shkalla e kthimit të investimit në kapitalin njerëzor Trajnimi për vendin e punës Shkolla Pas shkollës Parashkolla Mosha

42. Lidhjet e tregut të punës • Parashikimi i fuqisë punëtore përjashtohet • Fleksibiliteti i tregut të punës përfshihet • Mospërputhje në adresimin e shkathtësive aktuale • Rritja e nivelit të përgjithshëm të arsimit për përshtatje ndaj profesioneve të reja të paparapara

43. Çfarë dëshirojnë punëdhënësit • Aftësitë themelore të leximit • Aftësitë themelore aritmetike • Aftësitë themelore të zgjidhjes së problemeve • Aftësitë për të punuar në grupe • Aftësitë për të komunikuar • Aftësitë themelore të përdorimit të kompjuterëve

44. Arsimi dhe trajnimi profesional • Suksesi i diskutueshëm në sistemin kryesor të shkollimit • Suksesi më i mirë në shkollat e dedikuara profesionale • Suksesi më i madh në trajnimin pa shkëputje nga puna (p.sh., sistemi i dyfishtë i Gjermanisë)

45. Përkujdesje ndaj pakicave • Sllajdi është fshirë, ndërsa ka mbetur këtu për të ruajtur numërimin e sllajdeve

46. Huadhënie nga Banka Botërore për arsim Arsimi në % nga huadhënia gjithsej e Bankës Botërore 20 5 1945 1962 1990 2005

47. Përbërja e nivelit të huadhënies për arsim % e huadhënies gjithsej për arsim Fillore Terciare 1962 1990 2005

48. Përbërja profesionale e huadhënies në arsim % e huadhënies gjithsej për arsim Të përgjithshme Profesionale 1962 1990 2005

49. Përbërja materiale e huadhënies në arsim % e huadhënies gjithsej për arsim Të dhënat softuerike Tullat dhe llaçet 1962 1990 2005

50. Përbërja profesionale e huadhënies në arsim % e huadhënies gjithsej për arsim Të përgjithshme Profesionale 1962 1990 2005