Βιομηχανία και Ενέργεια Ανάπτυξη ή αποβιομηχάνιση; Τετάρτη, 30 Ιανουαρίου 2013

Βιομηχανία και Ενέργεια Ανάπτυξη ή αποβιομηχάνιση; Τετάρτη, 30 Ιανουαρίου 2013

Περιεχόμενα • Εισαγωγικά • Ταυτότητα της ΕΒΙΚΕΝ • Ενέργεια και Ανταγωνιστικότητα • Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας • Δομή – Στρεβλώσεις • «Πράσινη» Ανάπτυξη & Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική • Αγορά Φυσικού Αερίου • Δομή – Στρεβλώσεις • Περιθώρια Βελτίωσης • Προτάσεις & Συμπεράσματα

Εισαγωγικά:Ταυτότητα της ΕΒΙΚΕΝ • Θεσμικός φορέας εκπροσώπησης Βιομηχανιών Εντάσεως Ενέργειας • Επιχειρήσεις για τις οποίες το κόστος ενέργειας αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα κόστους και μοχλό διεθνούς ανταγωνιστικότητας • Εκπροσώπηση • 50% της βιομηχανικής ζήτησης ηλεκτρισμού (ΥΤ/ΜΤ) • 45% της βιομηχανικής ζήτησης φυσικού αερίου • Περισσότερες από 10.000 άμεσες θέσεις εργασίας • Δυναμικές, εξωστρεφείς επιχειρήσεις • Εξαγωγές περίπου 1,5 δισ. € ετησίως

Κόστος Ενέργειας Ανταγωνιστικότητα – Βιωσιμότητα • Το κόστος ενέργειας • φτάνει μέχρι το 50% του κόστους παραγωγής • αποτελεί τον κύριο παράγοντα διεθνούς ανταγωνιστικότητας • σε αντίθεση με το εργατικό κόστος που είναι συγκρίσιμο • οδηγεί σε συρρίκνωση τη βιομηχανική παραγωγή • Η ελληνική βιομηχανίασήμερα βρίσκεται σε οριακό σημείο • απαξιώνονται επενδύσεις δισεκατομμυρίων • απειλούνται δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας • Κίνδυνος για τη βιωσιμότητα χιλιάδων μεταποιητικών μονάδων,ακόμα και για υγιείς, δυναμικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις • άμεσες επιπτώσεις στην Οικονομία και την Απασχόληση

Εξωστρέφεια και Ανταγωνιστικότητα • Η κρίση έχει πλήξει καίρια πολλούς κλάδους της μεταποίησης που για 4 ή 5 συνεχή χρονιά είναι συνολικά ζημιογόνοι. • Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι κλάδοι εντάσεως ενέργειας όπως οι κλάδοι του ΤΣΙΜΕΝΤΟΥ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΕΙΑΣ και ΔΙΕΛΑΣΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ • Όπως θα δείτε στα επόμενα 3 διαγράμματα και οι 3 κλάδοι χαρακτηρίζονται από: • Μεγάλη κάμψη των πωλήσεων στην εσωτερική αγορά • Αύξηση των εξαγωγών ανάγκης • Μεγάλο τμήμα του παραγωγικού δυναμικού που παραμένει αναξιοποίητο 5

Εξωστρέφεια και ΑνταγωνιστικότηταH περίπτωση της Τσιμεντοβιομηχανίας 7,8-9,1 4,5-5,5 2,5-2,8 Πηγή: Στοιχεία εγχώριας αγοράς

Εξωστρέφεια και ΑνταγωνιστικότηταΗ περίπτωση της Χαλυβουργίας Μείωση άμεσα απασχολούμενων στον κλάδο κατά 32% την ίδια περίοδο Πηγή: ENXE

Εξωστρέφεια και ΑνταγωνιστικότηταΗ περίπτωση της Διέλασης Αλουμινίου Πηγή: Ελληνική Ένωση Αλουμινίου

Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας • Απουσία ανταγωνισμού στην προμήθεια • Η αγορά δεν λειτουργεί προς όφελος του καταναλωτή • Δεσπόζουσα θέση ΔΕΗ (99% της προμήθειας) • Στρεβλώσεις • Μονοπώλιο ΔΕΗ στις εθνικές πηγές ενέργειας (λιγνίτη – νερά) • To “υποχρεωτικό pool” (ημερήσια αγορά) έχει κλείσει τον κύκλο του • Πλήθος ρυθμιζομένων χρεώσεων: • Ειδικοί φόροι, τέλος ΑΠΕ, ΥΚΩ, χρεώσεις δικτύου… • Μεταβατικοί μηχανισμοί εγγυημένου εσόδου (πχ “cost recovery”) • Η αγορά παραμένει ένα εσωστρεφές, κλειστό κύκλωμα, χωρίς κίνητρο να λειτουργήσει προς όφελος του καταναλωτή

Φορολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας • Η Ελλάδα έχει πρακτικά τους υψηλότερους συντελεστές ΕΦΚ στην ΕΕ • Στις χώρες με ονομαστικά υψηλότερους συντελεστές, ισχύουν μηχανισμοί επιστροφής και/ή απαλλαγής στις βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας • Ο ΕΦΚ στον ηλεκτρισμό αποτελεί το 5% του τελικού κόστους! Πηγή: DG-Tax

«Πράσινη» Ανάπτυξη: Βιώσιμο μοντέλο? Άμεσο κόστος Εκρηκτικά αυξανόμενο Το μίγμα ΑΠΕ έχει εκτραπεί έναντι των στόχων (Φ/Β – Αιολικά) Υψηλές εγγυημένες τιμές Μέσο κόστος 190€/ΜWh το 2013) Πληθωριστική πίεση στο κόστος ενέργειας Συμβατικές MWh αντικαθίστανται από πολύ ακριβότερες • Αρνητικό ισοζύγιο προσφοράς εργασίας • Ελάχιστη εγχώρια προστιθέμενη αξία Πηγή: ΛΑΓΗΕ, ΡΑΕ

Το αφανές κόστος της πράσινης ανάπτυξης • Οι ΑΠΕ χαρακτηρίζονται από μεγάλη μεταβλητότητα στη διαθεσιμότητα (άνεμος, ηλιοφάνεια) • Επειδή η ηλεκτρική ενέργεια δεν αποθηκεύεται, απαιτείται ισχύς εφεδρείας για τη εξισορρόπηση του φορτίου • Αυτό αποτελεί ένα δευτερογενές κόστος • Επενδύσεις για την ευστάθεια συστήματος: • 1. Δίκτυα: Επέκταση και Ενίσχυση • 2. Εφεδρική παραγωγή: Ευέλικτες μονάδες φυσικού αερίου • Κόστος που μετακυλύεται αφανώς στα τιμολόγια ως: • - χρεώσεις δικτύων • - αυξημένο κόστος διαθεσιμότητας και λειτουργίας εφεδρικών μονάδων

Ευρωπαϊκή Πολιτική (?) για την Ενέργεια Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Εμπορίας Ρύπων (EU ETS) Μονομερής δέσμευση της Ευρώπης - Απουσία διεθνούς συμφωνίας Υπάρχει Οδηγία για Μηχανισμό Αντιστάθμισης (carbon leakage) Επιδιώκεται τεχνητή αύξηση της τιμής ρύπων (Back-loading)! Τάση στην Ευρώπη αναθεώρησης των επιθετικών περιβαλλοντικών πολιτικών – προτεραιότητα στην ανάπτυξη Αγγλία: έμφαση σε shale gas Γερμανία: μείωση επιδοτήσεων ΑΠΕ Κρατικές Ενισχύσεις και Μηχανισμοί αντιστάθμισης για τη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας: Αγγλία: 110 εκ. Λίρες για δυο έτη Γερμανία: έχει ανακοινώσει ότι θα εφαρμόσει μηχανισμό Νορβηγία: σύμφωνα με Κατευθυντήριες Γραμμές της ΕΕ

Ελλάδα και ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική • Σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή τάση, η Ελλάδα παραμένει απροετοίμαστη θεσμικά. • Το 2013 έφτασε: • Η βιομηχανία απειλείται με νέα, μεγάλη αύξηση τιμολογίων λόγω κόστους ρύπων (+ 8-15%) • Μηχανισμός «αντιστάθμισης» για τη στήριξη της βιομηχανίας δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί • Σημαντικοί ενεργοβόροι κλάδοι (πχ τσιμέντα) έχουν εξαιρεθεί από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς • Ο χρόνος εξαντλείται – χρειάζεται δράση άμεσα

Αγορά Φυσικού αερίου • Οι υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη των 27! • Τιμές κατά 40-50% υψηλότερες σε σχέση με ανταγωνιστές Πηγή: EBIKEN, EEX, IEA

Μεγάλα περιθώρια βελτίωσης σε όλη την αλυσίδα • Ποια απελευθέρωση? • Ανυπαρξία εναλλακτικών προμηθευτών • Γεωγραφικά μονοπώλια (ΔΕΠΑ, ΕΠΑ) • Τεχνικά και ρυθμιστικά εμπόδια εισόδου • Οι δημοπρασίες δεν είναι λύση • Υψηλά περιθώρια: • 15-20% σε σχέση με τις τιμές εισαγωγής • Επιτακτική η άμεση μείωση των τιμών στην εγχώρια αγορά Πηγή: ΡΑΕ

Φορολόγηση φυσικού αερίου • Ο ΕΦΚ αποτελεί το 10% του τελικού κόστους του φυσικού αερίου! • Στις χώρες με ονομαστικά υψηλότερους συντελεστές, ισχύουν μηχανισμοί επιστροφής και/ή απαλλαγής στις βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας • Ο ΕΦΚ στον ηλεκτρισμό αποτελεί το 5% του τελικού κόστους! Πηγή: DG-Tax

Περιεχόμενα • Εισαγωγικά • Ταυτότητα της ΕΒΙΚΕΝ • Ενέργεια και Ανταγωνιστικότητα • Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας • Δομή – Στρεβλώσεις • «Πράσινη» Ανάπτυξη & Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική • Περιθώρια βελτίωσης • Αγορά Φυσικού Αερίου • Δομή – Στρεβλώσεις • Περιθώρια Βελτίωσης • Προτάσεις & Συμπεράσματα

Πληθώρα στρεβλώσεων“φουσκώνουν» τα κόστη

Προτάσεις1. Ηλεκτρική Ενέργεια • Μείωση του κόστους στη βιομηχανία στα επίπεδα των ευρωπαϊκών ανταγωνιστριών χωρών • Με βάση τις ανταγωνιστικές εθνικές πηγές (λιγνίτη, νερά) • Υιοθέτηση διεθνών benchmark στην τιμολόγηση • Αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας για τη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας • Δραστική μείωση ή απαλλαγή από ρυθμιστικές χρεώσεις, φόρους και τέλη που επιβαρύνουν το τελικό κόστος (ΕΦΚ, ΥΚΩ, CO2) • Θέσπιση Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης και Αντιστάθμισης του κόστους αερίων ρύπων (κόστος μέτρου 25εκ Ευρώ) • Να μελετηθούν κινήσεις ανάσχεσης του κόστους των ΑΠΕ

Προτάσεις2. Φυσικό αέριο • Μείωση του κόστους στη βιομηχανία στα επίπεδα των ευρωπαϊκών ανταγωνιστριών χωρών • Πρωτοβουλία της Πολιτείας για αναδιαπραγμάτευση διεθνών συμβάσεων προμήθειας (Ρωσία, Τουρκία, Αλγερία) • Άμεση σύνδεση τιμολόγησης της βιομηχανίας με τις μέσες τιμές εισαγωγής αερίου • Ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς • Αύξηση επιλεξιμότητας καταναλωτών • Ευελιξία στην είσοδο νέων πηγών και προμηθευτών • Δραστική μείωση του ΕΦΚ για τις βιομηχανίες στο ελάχιστο δυνατό (0,54Ευρώ/MWh) -κόστος μέτρου 41 εκ. Ευρώ

Συμπεράσματα - Επίλογος • Χαμηλό κόστος ενέργειας σημαίνει: • Ανταγωνιστικότητα • Ανάπτυξη • Αύξηση Εξαγωγών • Τόνωση της Απασχόλησης • Η φθηνή ενέργεια είναι ο πιο διαφανής και δίκαιος τρόπος να στηρίξει μια χώρα τη Βιομηχανία και την Οικονομία της: • Χωρίς Επιδοτήσεις • Χωρίς Φοροαπαλλαγές • Με ΙΣΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ για ΟΛΟΥΣ • Οι χώρες της Ευρώπης το έχουν καταλάβει καλά και στηρίζουν τις Βιομηχανίες τους • εξασφαλίζοντας γι αυτές ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας. • Ήρθε η ώρα και η Ελληνική Κυβέρνηση να στηρίξει την Ελληνική Βιομηχανία

Ευχαριστούμε Ερωτήσεις;

Παράρτημα Ι Η Ελλάδα είναι ακριβότερη σε όλες τις κατηγορίες βιομηχανικών καταναλωτών φυσικού αερίου στην ΕΕ *Για ετήσιες καταναλώσεις από 2.777 MWh εως 27.777 MWh Πηγή: Eurostat

Βιομηχανία και Ενέργεια Ανάπτυξη ή αποβιομηχάνιση; Τετάρτη, 30 Ιανουαρίου 2013