Տիգրան Օգանեզով Փ որձագետ 12 դեկտեմբերի, 2013 Երևան

« Ջուր և առողջություն» Արձանագրությանշրջանակումազգայինթիրախներիսահմանմանբազայինվերլուծությաննախնականարդյունքները (մաս 2) Տիգրան Օգանեզով Փորձագետ 12 դեկտեմբերի, 2013 Երևան

ԵլակետայինիրավիճակիվերլուծությունԵլակետայինիրավիճակիվերլուծություն Նախնական վերլուծությունը ներառում է հետևյալ տեղեկատվությունը. • Ռազմավարություններ, իրավական / կարգավորիչ դաշտ և միջազգային պարտավորություններ • Ինստիտուցիոնալ շրջանակները • Ֆինանսական շրջանակները • Ոլորտին վերաբերող հիմնական խնդիրները

Ռազմավարություններ, իրավական / կարգավորիչ դաշտ և միջազգային պարտավորություններ • ՀՀ Սահմանադրություն (հոդված 33 կետ 2) • Հայաստանի Հանրապետության Ջրային օրենսգիրքը (ընդունված է 2002թ.) • «Հայաստանի Հանրապետության Ջրի ազգային ծրագրի մասին»ՀՀ օրենքը (ընդունված է 2003թ.)

Ռազմավարություններ, իրավական / կարգավորիչ դաշտ և միջազգային պարտավորություններ • ՀՀ կառավարության 2003 թվականի օգոստոսի 28-ի«Ջրահեռացման համակարգերի օգտագործման և հեռացվող ջրերի մաքրման կանոնները սահմանելու մասին» N 1228-Ն որոշում: • ՀՀ կառավարության2011թ. հունվարի 27-ի թիվ 75-Ն “Կախված տեղանքի առանձնահատկություններից` յուրաքանչյուր ջրավազանային կառավարման տարածքի ջրի որակի ապահովման նորմերը սահմանելու մասին” • “Խմելու ջրի մատակարարման և ջրահեռացման կանոնների, ջրամատակարարման և ջրահեռացման պայմանագրերի օրինակելի ձևերը, ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերին միացման տեխնիկական պայմանների սահմանման կարգը հաստատելու մասին” ՀՀ կառավարության 22.01.2004թ. N130-Ն • «Տեղեկատվության ազատության մասին» ՀՀ օրենք ընդունվել է 2003թ.-ի սեպտեմբերի 23-ին:

Ռազմավարություններ, իրավական / կարգավորիչ դաշտ և միջազգային պարտավորություններ • “Շրջակա միջավայրի հարցերի առընչությամբ տեղեկատվության մատչելիության, որոշումների ընդունման գործընթացին հասարակայնության մասնակցության և արդարադատության մատչելիության մասին” 1998թ.-ի Օրհուսի կոնվենցիան, որն վավերացվել է 2001թ. • “Ջուր և առողջություն” Արձանագրությունը, ստորագրված 1999թ.Լոնդոնում, բայց դեռևս չվավերացված: • “Կայուն օրգանական աղտոտիչների մասին" 2001թ. Ստոկհոլմի կոնվենցիան, որն վավերացվել է 2003թ.

Ինստիտուցիոնալ շրջանակներ • ՀՀ բնապահպանության նախարարություն • ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն • ՀՀ առողջապահության նախարարություն • ՀՀ ֆինանսների նախարարություն • Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով • ՀՀ Արտակարգ իրավիճակների նախարարության Հայաստանի փրկարար ծառայությունը • ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարություն

Ինստիտուցիոնալ շրջանակներ ՀՀ գործող5 ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայություններ մատուցող մասնագիտացված ընկերություններ. • «Երևան Ջուր» ՓԲԸ • «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ • «Շիրակ-ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ • «Լոռի-ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ • «Նոր Ակունք» ՓԲԸ որոնք սպասարկում են 2433080 բնակչի հանրապետության 44 քաղաքներում և 359 գյուղական համայնքում

Ֆինանսական շրջանակներ Հայաստանում ուսումնասիրված թիրախային ոլորտներում իրականացվող և նախատեսվող միջողառումների մեծ մասը իրականացվում են պետ.բյուջեի հաշվին, միջազգային դոնոր կազմակերպությունների օժանդակությամբ, գրանտային և վարկային միջոցներով :

IV-Ջրահեռացմանմատչելիություն • Բոլորքաղաքայինհամայնքները և որոշխոշորգյուղականհամայնքներունենջրահեռացմանկենտրոնականհամակարգեր: • Ազգաբնակչության65-70%օգտվում է ջրահեռացմանկենտրոնականհամակարգերից: • Հանրապետությունում առկա է շուրջ 620կմ երկարությամբ գլխավոր կոլեկտորներ և 3200կմ ջրահեռացման ցանցեր: • Խմելու ջրի մատակարարման և ջրահեռացման ծառայություններ մատուցող ընկերություններիկողմից սպառողներին ծառայությունների մատուցման սակագների ընդհանուր գումարի 7-19% գանձվում է ջրահեռացմանծառայություններիդիմած , ընդորում “ԵրևանՋուր” ՓԲԸ-ի կողմիցսահմանվածսակագնիմեջ8%նախատեսված է կեղտաջրերի մաքրման համար

IV-Ջրահեռացմանմատչելիություն • Շուրջ560գյուղականհամայնքչենսպասարկվումմասնագիտացվածկազմակերպություններիկողմից: • Գյուղականհամայնքներիտնայինտնտեսությունների75%-ը չունիջրահեռացմանկենտրոնականհամակարգ: • 20 տարուց ավել ջրահեռացման համակագրում բավարար շահագործման ու պահպանության ծախսեր չեն իրականացվել (բացսառությամբ քաղաքներում վթարների վերացմանաշխատանքների) • Նախկինում գործող մաքրման 22 կայաններից այսօր աշխատում է միայն Երևանի “Աէրացիայի” կայանը և նոր կառուցված 3 կայանները, որոնք իրականացնումենմիայն մեխանիական մաքրում

IV-ՋրահեռացմանմատչելիությունՓորձագիտականգնահատումIV-ՋրահեռացմանմատչելիությունՓորձագիտականգնահատում • Ոլորտի խնդիրների առաջնայինության որոշում: • Ռեսուրսների ներգրավում և ռացիոնալ օգտագործում: • Կենտրոնացված կամ լոկալ ջրահեռացման համակարգերի մոդելների ընտրություն, կեղտաջրերի մաքրման կայանների կառուցման ծրագրերի մշակում իրարից ոչ հեռու քաղաքային և գյուղական համայնքների համար: • Սակագնային քաղաքականության մշակում, որըկապահովի ջրահեռացման մատչելիությունը, ինչպես նաև ջրահեռացման համակարգերի և կեղտաջրերի մաքրման կայանների արդյունավետ կառավարումն ու զարգացումը: • 560 գյուղական համայնքներում ջրահեռացման հետ կապված իրավիճակի գնահատում: • Հարնակրթական կառույցներում, ներառյալ` դպրոցներում ջրահեռացման հետ կապված իրավիճակի գնահատում:

VI- Ջրահեռացմանկոլեկտիվ և այլնմանօրինակհամակարգերիարտադրողականությանմակարդակը • Խմելու ջրի մատակարարման և ջրահեռացման ծառայություններ մատուցող ընկերությունների կողմից ջրահեռացման համակարգերով 2012թ. հեռացվել է 89.05 մլն. մ 3 կեղտաջուր • Առկա է շուրջ 620 կմ երկարությամբ գլխավոր կոլեկտորներ և 3200 կմ ջրահեռացման ցանցեր: • Երևանում գործում է “Աէրացիա” կեղտաջրերի մաքրման կայանը, որի նախագծային հզորությունը կազմում է 600 000 մ 3/օր (իրականացվում է մեխանիկական մաքրում): • 2013թ. ապրիլից գործում են կեղտաջրերի մաքրման կայաններ՝ Գավառում, Մարտունիում և Վարդենիսում (իրականացվում է մեխանիկական մաքրում): • Կեղտաջրերի մաքրման կայաններ նախատեսվում է կառուցել նաև Դիլիջանում և Ջերմուկում :

VI- Ջրահեռացմանկոլեկտիվ և այլնմանօրինակհամակարգերիարտադրողականությանմակարդակըՓորձագիտականգնահատում • Մշակել և կառուցել կեղտաջրերի կենսաբանական մաքրման կայաններ: • Ներգրավել համապատասխան ֆինանսական միջոցներ (պետական, դոնոր կազմակերպություններ, ներդրումային ծրագրեր ): • Խնդրի առնչությամբ գրավել ինչպես հանրապետական, այնպես էլ տարածաշրջանի մասնակիցների, միջազգային բնապահպանական, ֆինանսական և այլ հետաքրքրված կազմակերպությունների ուշադրությունը:

VIII- Ջրահեռացմանկառավարմանոլորտումճանաչվածլավագույնփորձիկիրառում • Սևանա լճի բնապահպանական ծրագրի շրջանակներում կառուցվել է կեղտաջրերի մաքրման կայաններ Գավառ, Մարտունի և Վարդենիս քաղաքներում: • Գավառ, Մարտունի, Վարդենիս, Սևան և Ջերմուկ քաղաքներում կառուցվել և վերանորոգվել են 52 կմ երկարությամբ կոյուղագծեր, իսկ ջրահեռացման ցանցերի վրա կառուցվել և վերանորոգվել է 794 դիտահոր:

VIII- ՋրահեռացմանկառավարմանոլորտումճանաչվածլավագույնփորձիկիրառումՓորձագիտականգնահատում • Բարելավել և խորացնել մասնագետների պատրաստման գործող վերապատրաստման ծրագրերը:

IX-Չմաքրված կեղտաջրերի արտահոսքի դեպքեր • Քաղաքային և արտադրական կեղտաջրերի գրեթե բոլոր արտանետումները իրականացվում են մաքրման կոլեկտիվ կայաններից: • Գյուղական համայնքները մեծ մասամբ միացված չեն մաքրման համակարգերին և չունեն կոյուղու ցանց: • Վթարային վիճակում են գտնվում շուրջ 40 տարի առաջ կառուցված ցանցերի և կոլեկտորների ավելի քան 60%: Ցանցի մեկ կիլոմետր երկարության վրա տարեկան բաժին է ընկնում 2.5 վթար: • Առաջացած հոսքաջրերի ընդհանուր ծավալի միայն 45-50%-ն է ենթարկվում մասնակի մեխանիկական մաքրման:

IX-Չմաքրված կեղտաջրերի արտահոսքի դեպքերՓորձագիտականգնահատում • Հայթհայթել համապատասխան ֆինանսական միջոցներ`դոնոր կազմակերպությունների օգնություններ, ներդրումային ծրագրեր, վարկային միջոցներ: • Ներգրավել այս ոլորտում փորձ ունեցող միջազգային համապատասխան կազմակերպություններ, որոնք պատրաստ կլինեն վերականգնել առկա կայանները, կառուցել նոր մաքրման կայաններ և շահագործել դրանք: • Ավարտին հասցնել նախատեսվող և կառուցվող կեղտաջրերի մաքրման կայանները: • Հանրապետության խոշոր քաղաքների մաքրման կայանների վերականգնման կամ նորերի կառուցման համար մշակել համապատասխան նախագծեր:

IX-Չմաքրված կեղտաջրերի արտահոսքի դեպքերՓորձագիտականգնահատում • Կյանքի կոչելհամապատասխան օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումները: • Կատարել կապիտալ վերանորոգում առավել մաշված հատվածներում (մեկ կիլոմետրին 3-ից ավելի վթար ունեցող հատվածներ): • Իրականացնել նոր կոլեկտորների և կոյուղացանցերի փուլային կառուցում և հների վերակառուցում: • Ձեռք բերել նոր սարքավորումներ և մեքենաներ կոյուղացանցերի և կոլեկտորների պատշաճ շահագործման համար:

X - Կեղտաջրերի կոլեկտիվ կայաններից առանց մաքրման հեղեղաջրերի արտահոսքի դեպքեր • Հեղեղատարերիհեռացմանհամակարգերառկաենբոլորքաղաքներում և գրեթեբացակայումենգյուղականհամայնքներում : • Հեղեղներիհոսքաջրերըառանցմաքրմանթափվումենբացջրավազան: • Երբեմնդրանցումաղտոտմանմակարդակըմիքանիանգամգերազանցում է հոսքաջրերիարտահոսքի ԹՍԱ: • Հեղեղատարկոլեկտորների և ենթակառուցվածքներիվիճակի և կոմունալ-կենցաղայինհամակարգերթափանցողհեղեղայինհոսքերիմոտավործավալներիմասինտեղեկատվությունըբացակայում է: • Չիիրականացվումհեղեղատարհամակարգերի և հեղեղայիհոսքերիմոնիտորինգ և հսկողություն:

X - Կեղտաջրերի կոլեկտիվ կայաններից առանց մաքրման հեղեղաջրերի արտահոսքի դեպքերՓորձագիտականգնահատում • Ուսումնասիրել և գույքագրել առկա հեղեղատար համակարգերի վիճակը, բացահայտել հիմնական թերությունները: • Ուսումնասիրել հեղեղատար համակարգերից բաց ջրավազաններ առանց մաքրման հեռացվող հեղեղաջրերի որակը: • Ուսումնասիրել առանց մաքրման հեռացվող հեղեղաջրերի ազդեցությունը Արձանագրության իրավասության սահմաններում գտնվող ջրերի վրա: • Իրականացնել համապատասխան օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներ չմաքրված հեղեղաջրերի բաց ջրավազաններ արտահոսքի դեպքերը կանխարգելելու նպատակով: • Ներգրավել համապատասխան ներդրումներ Երևանում և առնվազն ևս մի քանի քաղաքներում հեղեղատար համակարգերի վերականգնման և արդիականացման նպատակով: • Մշակել հեղեղաջրերի հոսքերի կառավարման ռազմավարություն և քաղաքականություն:

XI - Կեղտաջրերի մաքրման կայաններից արտահոսած կեղտաջրերի որակը • Ներկայումս գործող մաքրման կայանները (Աէրացիա ՄԿ) մաքրումն իրականացնում են հնացած տեխնոլոգիաներով, կայանները չեն համապատասխանում առկա աղտոտիչների կոնցենտրացիաներին և բաղադրությանը, հոսքերի ծավալներին, ընդունվող հոսքերի հիդրավլիկ բեռին: • Հեռացվող կեղտաջրերի որակի մասին առկա տեղեկատվությունը լիարժեք չէ: • Ստանդարտներին համապատասխան կեղտաջրերի մաքրում չի իրականացվել:

XI - Կեղտաջրերի մաքրման կայաններից արտահոսած կեղտաջրերի որակըՓորձագիտականգնահատում • Ուսումնասիրել և բարելավել կեղտաջրերի մաքրման կայաններից Արձանագրության իրավասության սահմաններում գտնվող ջրերի մեջ արտահոսած կեղտաջրերի որակին առնչվող օրենսդրական դաշտը: • Կյանքի կոչելով համապատասխան օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումները` պարտադրել խոշոր արդյունաբերական ձեռնարկություններին բարեխղճորեն իրականացնել արտահոսող կեղտաջրերի պատշաճ մաքրում կեղտաջրերի մաքրման լոկալ կայանների միջոցով: • Բարեկարգել հանրապետությունում առկա որակական մոնիտորինգի համակարգը, մաքրման կայաններից արտահոսող ջրերի որակական մոնիտորինգի պատշաճ իրականացման նպատակով: • Սահմանել պատշաճ վերահսկողություն բաց ջրավազաններ հեռացվող կեղտաջրերի որակական ցուցանիշների նկատմամբ:

XII - Ջրահեռացման կոլեկտիվ համակարգերից կեղտաջրերի նստվածքի հեռացում կամ կրկնակի օգտագործումը • Առկա մեթանտենկերը, նստվածքների մեխանիկական ջրազրկման արտադրամասերը, տիղմի հրապարակները ներկայումս չեն գործում: • Երևանի Աէրացիայի մաքրման կայանի նստվածքները վերջին 20 տարվա ընթացքում չեն հեռացվել և կուտակվել են կայանում:

XII - Ջրահեռացման կոլեկտիվ համակարգերից կեղտաջրերի նստվածքի հեռացում կամ կրկնակի օգտագործումըՓորձագիտականգնահատում • Մշակել ոլորտը կանոնակարգող օրենսդրական հենքերը • Ուսումնասիրել ջրահեռացման շինությունների կոլեկտիվ համակարգերի, դրենաժների և մաքրման կայանների կեղտաջրերի նստվածքի որակը • Սահմանել կեղտաջրերի նստվածքների կրկնակի օգտագործման կանոնակարգեր • Սահմանել մաքրման կայանների կեղտաջրերի նստվածքների հեռացման, տեղափախման և կուտակման կանոնակարգեր • Ներգրավել համապատասխան ներդրումներ հանրապետության մայրաքաղաքում և առնվազն ևս մի քանի քաղաքներում նստվածքների համալիր մշակման կառույցների վերականգնման և արդիականացման նպատակով

XIII - Ոռոգման նպատակով օգտագործվող կեղտաջրերի որակ • Հայաստանի տարածքում չմաքրված կեղտաջրերը ոռոգման նպատակով հիմնականում չեն օգտագործվում: • Սակայն շատ հաճախ ոռոգման նպատակով ջրառը իրականացվում է այնպիսի ջրային ռեսուրսներից, որտեղ ջրառի կետից հոսանքն ի վեր թափվում են մաքրման կայաններից հեռացված կեղտաջրեր: • Ոռոգմաննպատակովօգտագործվողկեղտաջրերըպետք է համապատասխանենագրոմելիորատիվայնպահանջներին, որոնքներկայացվումենոռոգմանջրերին

XIII - Ոռոգման նպատակով օգտագործվող կեղտաջրերի որակՓորձագիտականգնահատում • Ոռոգման նպատակով մաքրման կայանների հոսքաջրերի հնարավոր օգտագործման ուսումնասիրություն: • Ոռոգման նպատակով կեղտաջրերի երկրորդային օգտագործման հնարավորությունների ուսումնասիրություն: • Ոռոգման նպատակով կեղտաջրերի օգտագործման նորմերի և կարգի մշակում:

XVI Ձկնաբուծության և խեցգետնաբուծությանհամար օգտագործվող ջրի որակ • ՀՀ ջրավազաններում հայտնաբերված է ոսկրային ձկների 5 կարգի 9 ընտանիքի 34 ցեղի 39 տեսակ • Ներկայումս գոյություն ունեն շուրջ 250 ձկնաբուծական տնտեսություններ: • Աճեցվում են հիմնականում ծիածանափայլ և ոսկեգույն իշխան, գեղարքունի կամ Սևանի իշխան, կարմրախայտ, սիբիրյանթառափ (Լենայի պոպուլյացիա), Ճապոնական կարպ-կոյ, լոքո, ծածան, սպիտակ և սև ամուր, հաստաճակատ և այլն • Վերջին տարիներին ձկների արտադրության ծավալներն ավելացել են շուրջ 40% և 2012թ հասել են 8850 տոննայի: • Ձկնաբուծության և խեցգետնակերպերի բուծման համար օգտագործվող ջրի որակի մոնիտորինգ իրականացվում է միայն Սևանա լճի ավազանում ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի Հիդրոէկոլոգիայի և ձկնաբանության ինստիտուտի կողմից:

XVI Ձկնաբուծության և խեցգետնաբուծությանհամար օգտագործվող ջրի որակ • Հայաստանում իրականացվում է միայն խեցգետնակերպերի աճեցում: Խեցգետնակերպերի բուծում ձվերից չի իրականացվում` տնտեսապես ոչ նպատակահարմարության պատճառով: • Խեցգետնի բուծումը, աճեցումը լայն տարածում է ստացել Սևանա լճի ավազանում և Արարատյան դաշտավայրում: • Բուծվող միակ տեսակն է Երկարաչանչ խեցգետինը (Pontastacus leptodactylus Eschscholtz): • Արդյունագործական թույլատրված որսի չափերը չեն գերազանցում 500 տոննա/տարի:

XVI Ձկնաբուծության համար օգտագործվող ջրի որակՓորձագիտականգնահատում • Մշակել ոլորտը կանոնակարգող օրենսդրական հենքերը • Հատուկ ուշադրություն դարձնել Արարատյան դաշտավայրի ջրային էկոհամակարգերում ձկնատեսակների և խեցգետնակերպերի պաշարների գնահատմանը և դրանց բուծմանն ու աճեցման համար օգտագործվող ջրի որակի ցուցանիշներին և մոնիտորինգին:

XVIII - Հատկապեսաղտոտվածտարածքներիհայտնաբերում և դրությանշտկում/մաքրում • Լեռնահանքարդյունաբերությանգործունեությանհետևանքովմակերևութայինջրերըաղտոտվումեն: • Սևանալիճթափվողգետերումառկաենծանրմետաղների և աղտոտողնյութերիմեծխտություններ: • Նուբարաշենիթունաքիմիկատներիգերեզմանոցըգտնվում է սողանքայինտարածքում: • Գետայիննստվածքներումծանրմետաղներիվերաբերյալհետազոտություններըբացակայումեն:

XVIII - Հատկապեսաղտոտվածտարածքներիհայտնաբերում և դրությանշտկում/մաքրումՓորձագիտականգնահատում

XIX - Ջրային ռեսուրսների կառավարման, զարգացման, պահպանման և օգտագործման համակարգերի արդյունավետությունը 2002թ-ից ի վեր իրականացվել են մի շարք • օրենսդրական բարեփոխումներ (Ջրային օրենսգիրք, 2002թ.; «Ջրի ազգային քաղաքականության մասին» ՀՀ օրենք,2005թ.; ընդունվել է«Հայաստանի Հանրապետության ջրի ազգային ծրագրի մասին» 2006թ. և այլն) • Ինստիտուցիոնալբարեփոխումներ (ՋրիԱզգայինխորհուրդ, Վեճերըլուծողհանձնաժողով , ՋՌԿԳ իր 6 ջրավազանայինտարածքայինկառավարմանբաժիններով և այլ) • Ներդրվել է ջրօգտագործմանթույլտվություններիտրամադրման և ջրօգտագործմանիրավահարաբերություններինորհամակարգ • Ներդրվել է Ջրայինպետականկադաստրիտեղեկատվականհամակարգը • Մարմարիկի, Մեղրիգետի, Դեբեդի, Աղստևի գետավազանների համար մշակվել են գետավազանային կառավարման պլաններ: • Արփա Որոտան, Ախուրյան և Մեծամոր գետավազանների կառավարման պլանների մշակումը կավարտվի 2013-2015թթ.:

XIX - Ջրային ռեսուրսների կառավարման, զարգացման, պահպանման և օգտագործման համակարգերի արդյունավետությունը • Գետավազանայինկառավարմաննորպլաններիմշակման, հներիլրամշակման և դրանցիրականացմանհամարՋրավազանայինկառավարմանմարմիններիունակություններիհմտությունների, ինչպեսնաևմարդկայինտեխնիկական և ֆինանսականռեսուրսներիբացակայություն: • Ջրայինռեսուրսներիկառավարմանոլորտումհամապարփակորոշումներկայացնելուհամարջրիորակիգնահատմանհամակարգիանկատարություն: • Առկա է տվյալների և տեղեկատվության բացեր:

XIX - Ջրային ռեսուրսների կառավարման, զարգացման, պահպանման և օգտագործման համակարգերի արդյունավետությունըՓորձագիտականգնահատում • Ընդունել և ՋՊԿ շահագրգիռ հաստատությունների միջև իրականացնել տվյալների հոսքի և տեղեկատվության փոխանակման նոր ընթացակարգեր: • ԱվելացնելՋՏԿԲ-ներիհզորությունները, դերերը, իրավասությունները և պարտականությունները: • Մշակելհանրապետությանբոլոր հիմնական գետերիավազանայինկառավարման պլաները: • Մշակել հիմնական գետերի նվազագույն էկոլոգիական թողքի որոշման մեթոդները և իրականացնել հաշվարկները • Գնահատել մակերևութային և ստորերկրյա ջրային պաշարները • Մշակել և ներդնել ջրի որակի գնահատման, մոնիտորինգի և վերահսկման նոր համակարգ • Բարելավել ջրային ոլորտի կառավարման գործընթացում հասարակության իրազեկումըևավելացնել մասնակցություն:

XX- Մատակարարվող խմելու ջրի և այլ ջրերի որակի վերաբերյալ տեղեկատվության հրապարակման հաճախականությունը • Մատակարարվող խմելու ջրի և այլ ջրերի որակի վերաբերյալ տեղեկատվությունը քիչ հասանելի է կամ բացակայում է: • Հրապարակվում են հիմնականում տարեկան, և/կամ եռամսյակային և/կամ ամսեկան հաշվետվություններ • 560 համայնքների խմելու ջրի վերաբերյալ տեղեկատվությունը հասանելի չէ: • Մանկական հիմնարկներում խմելու ջրի վերաբերյալ տեղեկատվությունը բացակայում է: • Ջրահեռացման և կեղտաջրերի մշակման տեղեկատվությունը հասանելի չէ

XX- Մատակարարվող խմելու ջրի և այլ ջրերի որակի վերաբերյալ տեղեկատվության հրապարակման հաճախականությունըՓորձագիտականգնահատում • Բարելավելտեղեկատվությանմատչելիությունըմարդուառողջությանվերաբերյալկապվածաղտոտվածխմելուկամլողալուջրերի և/կամկեղտաջրերիհետ: • Բարելավելտեղեկատվությանմատչելիությունըխմելուջրիորակիվերաբերյալ: • Բարելավելտեղեկատվությանմատչելիությունըջրահեռացման և կեղտաջրերիմշակմանվերաբերյալ: • Ստեղծել տեղեկատվական կենտրոն “Clearing House” , որտեղ կկենտրոնանան ստորերկրյա և մակերևույթային ջրերի, խմելու ջրի և ջրահեռացման, ջրի հետ կապված հիվանդությունների վեաբերյալ տվյալները:

Շնորհակալություն

Տիգրան Օգանեզով Փ որձագետ 12 դեկտեմբերի, 2013 Երևան