TÁC ĐỘNG TRÊN CẢM XÚC ĐỂ GIÚP TRẺ CHẬM PHÁT TRIỂN ỔN ĐỊNH HÀNH VI 08.03 – 14.03- 2009

1. TÁC ĐỘNG TRÊN CẢM XÚC ĐỂ GIÚP TRẺ CHẬM PHÁT TRIỂN ỔN ĐỊNH HÀNH VI 08.03 – 14.03- 2009 Đại Học Sư Phạm Hà Nội Báo cáo viên : Võ Thị Khoái Trường Chuyên Biệt GIA ĐỊNH

2. Đây là những trường hợp cụ thể mà chúng tôi đã tác động giải quyết cùng với những tin tức do cha mẹ cung cấp qua các cuộc gặp gỡ trao đổi, quan sát trực tiếp hoặc bằng thư từ, điện thoại…

3. Tuy nhiên vì lý do nghề nghiệp và kính trọng các bậc cha mẹ có mặt hoặc vắng mặt . Chúng tôi có bổn phận giữ bí mật tên tuổi thực sự của trẻ em …

4. 1./ Bi: 47 tháng tuổi. • Hoàn cảnh ra đời • Sinh mỗ • Mẹ đi làm lúc Bi 4 tháng tuổi • - Ông bà ngoại chăm sóc • Bi bám chặt ông ngoại, khó tách rời • - Vận động: đi như chạy, một tay vẫy sau lưng.

5. Ngôn ngữ giao tiếp: • Chưa có ngôn ngữ bằng lời . • Chưa biết chỉ, chỉ diễn đạt bằng ánh mắt, nét mặt, cử chỉ và tiếng thét la . …Khi có nhu cầu mượn tay người khác dẫn đi.

6. Hành vi không được chấp nhận: - Cắn thật nhanh người bên cạnh bất kể là ai khi bùng nỗ và tức giận - Nằm lăn xuống đất, thét la, đập đầu xuống đất khi không được thỏa mãn yêu cầu ( có những ngày cắn 5 người trong buổi học)

7. Nhi Đồng I xác nhận Bi có Nét Tự Kỷ. Ngày đầu tiên đến Tâm vận động can thiệp có ba, mẹ, ông bà ngoại cùng đi… Bi thét la không chịu vô phòng TVĐ

8. 2./ NI NA: 2 tuổi rưởi. • Hoàn cảnh ra đời: • Nina chào đời, ngoài dự định mong muốn của cha mẹ. • Mẹ cho biết: mẹ buồn khi biết mang thai !Do thai quá lớn không phá bỏ được! • Sinh bình thường, 15 tháng tuổi bị vàng da, đến 2 tháng tuổi hết

9. Vận động: • Đi đứng vững vàng, cầm nắm bắt tốt, biết tự tổ chức chơi • Ngôn ngữ • Bập bẹ lúc 10 tháng tuổi, sau đó không thấy nói • Giao tiếp • - Khi có nhu cầu cầm tay mẹ

10. Ở nhà trẻ chơi một mình • Không hề biết sợ một ai khi quan hệ với người lớn như ba mẹ, hàng xóm • Ăn uống : • Khó ăn khó nuôi. Bú sữa mẹ xen kẻ bú bình. Cai sữa lúc 4 tháng rưởi tuổi do mẹ bị tai nạn giao thông

11. Hành vi tác phong: • Rất hung dữ, thét la khóc hơn 2 tiếng đồng hồ, khi giận dữ. Đánh mọi người bất kể ai! … cả ba mẹ và người anh.. • Quăng ném đồ đạt, khi không thỏa mãn yêu cầu, dù người đó là cha mẹ ..

12. Gia đình chia sẻ: “ Bó tay không thể giáo dục được !!vì Nina quá dữ tợn và nhõng nhẽo..!” Nina được Nhi Đồng I xác định Nét Tự kỷ - Rối loạn hành vi tác phong

13. Với lối truyền thống giáo dục xưa bày nay làm. • “ Thương cho roi cho vọt!” • Với cách “ gắn nhãn hiệu” thường hằng của biết bao gia đình cho đó là những hành vi “ương ngạnh, ngoan cố, cứng đầu không chịu vâng lời không nghe lời một ai cả !!’ …”

14. Lớn tiếng la nạt, giam con vào phòng, khóa cửa lại … • Thậm chí khi thần kinh quá căng thẳng, hay trong một vài tình huống trầm cảm vì phải đối diện thường xuyên hành vi của những trẻ em nầy có những gia đình đã dùng tay hay đồ vật có sẵn trước mặt để đánh đập, trừng phạt con một cách thô bạo ..!!!

15. Chúng ta cần làm gì để CAN THIỆP – ĐỂ GiẢI QUYẾT …những hành vi ngoài mong muốn của trẻ em trong những lúc các em trầm cảm, khủng hoảng, bùng nổ bạo động ?!

16. Để giúp những trẻ em nầy ổn định hành vi, chúng tôi đã áp dụng thể thức đề nghị của Giáo sư Nguyễn văn Thành trong “ PHÁT HUY QUAN HỆ XÃ HỘI TRONG VẤN ĐỀ GIÁO DỤC TRẺ TỰ KỶ” - Khóa đào tạo Hè 2007 tại Việt Nam ( Cố Giáo sư Nguyễn Văn Thành là một nhà Tâm lý và là một Nhà Giáo dục đặc biệt Thụy Sĩ đã có quá trình làm việc trực tiếp với trẻ em Tự Kỷ gần 30 năm )

17. 2 ĐỀ NGHỊ I./ Tôn trọng xúc động của trẻ em II./ Lắng nghe – Có mặt – Tạo an toàn và vui thích với trẻ em

18. I./ Đề nghị 1 1./ Cho phép trẻ em diễn tả xúc động, thay vì cấm đoán, La nạt ức chế , ép buộc hay thoa dịu.. 2./ Hóa giải xúc động của trẻ em

19. Bốn Xúc động cơ bản nơi trẻ em

20. Hành vi Nhu cầu Loại Gốc Tê liệt, chạy trốn An toàn bảo vệ - Hiểm nguy, - đe dọa Sợ - Đấu tranh - Tự vệ - Tấn công Lãnh thổ bị xâm chiếm, Sở hữu, bị cướp giật Tôn trọng quy luật, Ranh giới rõ ràng Giận - Xa lìa, - Mất mát, - Không được quan tâm - Rút lui - Đóng kín - Khóc la, bùng nổ - Có mặt - Gần gũi - Đón nhận - Nhìn nhận Buồn Vui thích Hứng khởi Hạnh phúc, toại nguyện thỏa mãn- Bằng lòng - Chia sẻ - Tạo quan hệ - Đồng cảm - Tự lập - Khám phá - Học

21. 2./ HÓA GIẢI XÚC ĐỘNG Cô làm gì để đáp ứng? Quan hệ đối tác Bước 4 Tập cho trẻ khám phá nhu cầu Con cần gì? Nói cho cô nghe Bước 3 Gọi tên xúc động của trẻ : BUỒN – SỢ - GIẬN Bước 2 Quan sát ghi nhận hành vi một cách khách quan Bước 1 Môi trường sống với vô số tin tức sự kiện XÚC ĐỘNG BẠO ĐỘNG

22. Bước thứ nhất : Tôi Nghe, tôi Thấy …Tôi Ghi nhận sự kiện khách quan, cụ thể trước mắt mình. Khi làm như vậy, tôi tìm cách phản ảnh và kiểm chứng: - Có phải, có đúng như vậy không?

23. Bước thứ hai : Kêu ra ngoài, gọi tên xúc động đang ẩn núp ở dưới sự kiện. Ví dụ : Em khóc như vậy/ em làm như vậy… có nghĩa là em đang BUỒN, GIẬN, hay là SỢ phải không? Khi tiếp xúc với trẻ em, chúng ta chỉ cần xoáy tới lui với 3 xúc động chính yếu này mà thôi.

24. Bước thứ ba : Sau khi lắng nghe và ghi nhận xúc động, chúng ta tìm hiểu thêm: Em đang CẦN gì? NHU CẦU quan trọng bậc nhất của em có phải là …?

25. Bước thứ tư : Theo con/em, trong hoàn cảnh và trị trí của cô, cô có thể làm gì cụ thể, để đáp ứng nhu cầu của em ? Em cần/ yêu cầu cô LÀM những điều gì? Giúp gì?

26. Sau khi lắng nghe, ghi nhận, cô xin trả lời : • Về yêu cầu thứ nhất mà em vừa trình bày, cô có thể làm được . • Về yêu cầu thứ hai, cô không có khả năng và điều kiện để làm .

27. Đề nghị 2 Lắng nghe : tìm hiểu trẻ cách sâu sát Cho phép trẻ bộc lộ nhu cầu, tôn trọng thể thức trình bày của trẻ Có mặt với trẻ, đừng bỏ đi nơi khác Vui đùa với trẻ, tạo điều kiện cho trẻ an toàn và tự tin Phản ảnh những tâm tình và xúc đông của trẻ

28. Thứ nhất, người lớn hãy có mặt với trẻ em, đừng bỏ đi nơi khác .

29. - Thứ hai, thay vì ngăn chặn, ức chế, bằng ngôn ngữ hoặc hành vi, chúng ta chỉ bình tĩnh phản ảnh: Cô/ Mẹ thấy con bùng nổ. Con có thể nói lên cơn tức giận của con. Cô/Mẹ cho phép con diễn tả, nói ra, bộc lộ ra ngoài. Nếu tức quá, con hãy tức với cái gối này đây.

30. Trường hợp trẻ em đánh đập kẻ khác, chúng ta chỉ cầm tay, giữ chặt trẻ em lại nói:Em/ Con của mẹ tức quá, giận quá. Em/Con của mẹ có thể giận cái ghế, cái gối. Nhưng không bao giờ đánh em, đánh cô /đánh mẹ . Điều cốt yếu trong lúc này là chúng ta giữ nét mặt và thái độ bình tĩnh, không ức chế và trừng phạt .

31. - Thứ ba, sau khi trẻ đã trở về trạng thái ổn định, chúng ta tìm hiểu nhu cầu của trẻ em: Con/em cần gì, hãy nói ra cho cô/ mẹ biết. Trường hợp trẻ không nói, chúng ta có thể thuyên giải, đưa ra một lý do hay đặt câu hỏi .

32. - Thứ tư, để kết thúc, chúng ta đề nghị một trò chơi. Cô/trò - Hai mẹ con có thể cầm tay nhau, đi quanh một vòng … Nếu người lớn đã có thói quen tiếp xúc, trao đổi như vậy… dần dần chúng ta sẽ tìm ra những cách làm và lời nói thích hợp. Tuy nhiên, như tôi đã nhấn mạnh, điều quan trọng là và CÓ MẶTVÀ TRAO ĐỔI đổi. Nội dung không thiết yếu.

33. Động cơ chính là bài học trao đổi, phản ảnh, hơn là khám phá sự thật hay là nguyên nhân đích thực gây ra hành vi bùng nổ.

34. Tùy vào khả năng, tùy vào mức độ tiếp nhận, tùy vào thời gian tác động để giải tỏa những xúc động cho trẻ…không thể có thời gian nhất định! Ở đây tôi chỉ đề cập về lãnh vực hành vi với 3 em tiêu biểu

35. Thời gian tác động can thiệp • Sau 9 tháng can thiệp. Hành vi bùng nổ lăng xăng cắn người, nằm lăn xuống đất của bé Bi giảm 80% . • - Biết giao tiếp chơi với bạn, tập trung hợp tác theo yêu cầu của cô. • Nét mặt không còn căng thẳng bực bội

36. - Vào quá ăn phở với ba. • - Hiểu qui luật, an tâm, ổn định • Biết biểu lộ xúc động tình cảm với ba mẹ và em bé

37. NINA: • Sau 4 tháng tác động mỗi ngày ở TVĐ. Nina tự tin, vui vẻ trở thành em bé dễ mến- xinh xắn, vui tươi hạnh phúc, có thiện cảm với mọi người. • Hiểu và chấp nhận qui luật… • Hành vi hung dữ đánh người dường như không còn thấy..

38. Giao tiếp nhiều tiến bộ đáng kể • Nhìn thẳng vào mắt người đối diện - Chơi được với bạn • Nói được từ một khi xem tranh ảnh • Biết đặt câu hỏi “ cái gì đây?”

39. Điều cần quan tâm Nếu xúc động của trẻ không được hóa giải, thì xúc động sẽ tràn ngập khống chế tư duy, trẻ em không còn có khả năng giao tiếp và học tập!

40. Lúc bấy giờ tăng động bùng nổ, rối loạn hành vi xuất phát một cách trầm trọng … Vì bên dưới mỗi xúc động ẩn chứa một hay nhiều Nhu Cầu mà chúng ta những bật làm cha mẹ và giáo viên cần lắng nghe và khám phá…

41. Chúng ta hãy lắng nghe lời nhận xét của tác giả Nguyễn Văn Thành về Sean Barron một con người Tự Kỷ trong quyển sách ” Moi l’enfant Autiste” Judy Barron - Sean Barron 1991 “There’s a boy in here” Simon Schuster , New York 1992

42. Trong tác phẩm nầy là quá trình biến chuyển về cuộc sống nột tâm trải dài trong vòng 30 năm của một con người mang hội chứng Tự kỷ. Chính hai mẹ con cùng viết ra những nhận thức và cảm nghiệm của minh lúc Sean 25 tuổi

43. Sean sinh 1961, khi lên 2 tuổi, Sean có thêm một đứa em gái tên Meagan . Chung quanh 4 tuổi Sean được các bác sĩ chuyên môn vào thời ấy xác định với lời phán quyết “ Đây là một tai hoạ khủng khiếp ..không có lối thoát với những điều kiện y khoa thời bấy giờ ...”

44. Bà mẹ khủng hoảng, trầm cảm nhưng bà vẫn tìm cách hiên ngang đứng dậy, vươn lên bước tới... Những dược phẩm giảm khinh phần nào tình trạng tăng động của Sean, chỉ vài hôm sau Sean càng phá phách càng thét la bực bội nhiều hơn...

45. Từ ngày Sean biết đi hành vi càng ngày càng trở nên lăng xăng, tăng động khiêu khích và phá hoại .. Hai ông bà đã trừng phạt đánh đập Sean một cách thô bạo

46. Sau mỗi lần có hành vi bạo động với con, cả hai ông bà đều cảm thấy ân hận, khóc lóc tự đánh giá là không biết dạy con, họ dốc quyết sẽ không bao giờ tái phạm Tuy nhiên, ngay lập tức sáng hôm sau vừa khi thức dậy nhảy ra khỏi giường Sean đã trở lại với những hành vi quen thuộc hàng ngày...!!

47. Sean bùng nổ khóc la, gây rối loạn cho mọi người ...Bạo động lại ồ ạt xuất đầu lộ diện trong lời nói và cánh tay .... Vượt ra ngoài khả năng kiểm soát và ý thức của hai ông bà Nhìn lại sự cố ấy, Sean đã giải thích Sean cần có những qui luật bất biến để ổn định đời sống của mình

48. Khi có người không tôn trọng thứ tự ấy Sean không còn cảm thấy an toàn suốt cả ngày.. Tuy nhiên Sean không biết dùng cách nào để bộc lộ, trình bày nguyện vọng của mình cho mọi người trong nhà “ Bùng nổ” là cách khẳng định mình ! Tôi cần được tôn trọng !

49. Với tư cách là một chứng nhân về Hội chứng Tự Kỷ Sean muốn gửi đi một sứ điệp đối với những người làm cha mẹ và tất cả những ai đang phục vụ và dạy dỗ trẻ em . Sứ điệp của Sean đáng được chúng ta lắng nghe, tìm hiểu, coi trọng và thực hiện trong mọi quan hệ tiếp xúc và trao đổi hằng ngày

50. “ Ở bên dưới mỗi hành vi mà tôi đã thực hiện tôi còn có những xúc động, nhu cầu, sở thích và nguyện vọng ...không được ai lưu tâm chia sẻ thậm chí người mẹ sinh ra tôi. Người khác đang chung sống với tôi chỉ lưu tâm và tố cáo những hành vi rối loạn bên ngoài