1 / 21
E N D
İÇİNDEKİLER Mali Analiz Nedir? Mali Analiz Türleri Karşılaştırmalı Tablolar Analizi Dikey Analiz Trend Analizi Oran Analizi
Mali Analiz Nedir? • Bir işletmede, finansal planlama ve kontrol faaliyetlerinin yapılması için finansal tabloların analizi gerekmektedir. • Mali analiz, finansal tablolarda yer alan çeşitli hesaplar arasındaki ilişkilerin, ilgili hesap tutarları üzerinden yapılan matematiksel işlemler aracılığıyla ortaya konmasıdır. • Önemli olan, analiz edilmiş olan mali tabloların dört temel durum esas alınarak yorumlanmasıdır. Likidite Durumu Verimlilik Durumu Finansal Durum Kârlılık Durumu
Mali Analiz Nedir? Mali tabloların analizi başta ortaklar ve yöneticiler olmak üzere, devlet, çalışanlar, yatırımcılar ve işletme ile ticari ilişkileri olan diğer tüm işletmelerin alacakları kararlar için kullanılabilecek bilgi sağlar. Mali analizin sağlıklı sonuçlar verebilmesi için; • Muhasebe kuramının ve muhasebe uygulamalarının yeterli düzeyde bilinmesi, • Mali tabloların ilgili oldukları dönemlerdeki ekonomik ve sektörel koşulların bilinmesi, • İşletme yönetimi tarafından kullanılan politikaların bilinmesi ve • Mali tabloların analiz edilmeye elverişli olarak hazırlanması gerekir.
Mali Analiz Türleri • Karşılaştırmalı Tablolar Analizi; mali tabloların iki farklı dönem veya tarihteki verileri karşılaştırılarak tutar ve yüzde olarak ne yönde bir değişim yaşandığının ortaya konmasıdır. • Dikey Analiz; bir işletmenin bilanço ya da gelir tablosundaki kalemlerin kendi grupları ve genel toplam içerisinde ne kadarlık bir yüzdeye sahip olunduğunun tespiti ile yorumlanmasıdır. • Trend Analizi; bir işletmenin aralarında ilişki olan mali tablo kalemlerinin uzun sürede gösterdikleri eğilimleri karşılaştırmak suretiyle yapılan incelemedir. • Oran analizi; bir döneme ait mali tablolarda yer alan kalemler arasında matematiksel ilişki kurularak bulunan oranların incelenmesi ve yorumlanmasıdır.
Karşılaştırmalı Tablolar Analizi • İşletmenin mali tablolarının dönemler itibariyle değişimlerinin analiz edilmesini ve gösterilen gelişmeyi incelemeyi sağlar. • Artış veya azalış yüzdeleri aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır: Cari Dönem Tutarı – Önceki Dönem Tutarı Önceki Dönem Tutarı X 100
Karşılaştırmalı Tablolar Analizi • Karşılaştırmalı mali tabloların yorumunda, ele alınan mali tablo kalemlerindeki artış ya da azalışlar fark tutar ve yüzde olarak bulunur ve karşılaştırmalı mali tablo hazırlanır. • Hazırlanan mali tablolar neden ve sonuç ilişkisine dayanarak yorumlanır. • Örneğin; ticari alacaklarda yaşanan %30 oranındaki artış, vadeli satışların bir önceki yıla göre arttığı anlamına gelebilir.
Dikey Analiz • İşletmenin bilanço ya da gelir tablosundaki kalemlerin kendi grupları ve genel toplam içerisinde ne kadarlık bir yüzdeye sahip olunduğunun tespiti ile yorumlanmasıdır. • Bir yıla ait mali tablonun kalemlerinin nasıl bir yüzde dağılımı gösterdikleri gözlenerek bir yoruma ulaşılmaya çalışılır. • Hesap kalemlerinin grup toplamına göre yüzdelerinin belirlenmesinde aşağıdaki formül kullanılır: Bilanço Kaleminin Tutarı x 100 Kalemin Ait Olduğu Grup Tutarı
Dikey Analiz • Dikey yüzdelerle ifade edilmiş bir bilançonun kalemleri, grup ve genel toplam içerisindeki büyüklüklerine, içinde bulunduğu grubun özelliklerine, işletmenin türüne göre yeterli olup olmadığına bakılarak araştırılır. • Bir hesap grubu tek başına bir işletmenin mali durumunu gösteremeyeceği için diğer gruplarla olan ilişkisine göre değerlendirilmelidir.
Trend Analizi • Bir işletmenin aralarında ilişki olan mali tablo kalemlerinin uzun sürede gösterdikleri eğilimleri karşılaştırmak suretiyle yapılan incelemedir. • Trend analizi yapılabilmesi için bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin ele alınan yıllar itibariyle trend (eğilim yüzdeleri) aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır. Burada baz yılın kalemleri 100 kabul edilir ve her kalemin diğer yıllardaki tutarları aynı kalemin baz yıldaki tutarına oranlanır. Kalemin İncelenen Yıldaki Tutarı x 100 Kalemin Baz Yıldaki Tutarı
Trend Analizi • Kalemlerin eğilimlerinin karşılaştırılmasında, her kalemin gösterdiği eğilimin belirlenerek eğilimler arasındaki farklılıklar ortaya konur. • Birbiriyle ilişkisi olan kalemlerin belirli bir zaman aralığı içerisinde gösterdikleri eğilimlerin birlikte alınması esastır.
Oran Analizi • Bir işletmenin bir döneme ait mali tablolarında yer alan kalemler arasında matematiksel ilişki kurularak bulunan oranların incelenmesiyle yapılan analizdir. • Oran analizi, diğer analiz tekniklerinden farklı olarak, mali tabloların bütününe uygulanmakta ve mali tabloların bünyesinde gizli bulunan kalemler arası ilişkilerin ortaya çıkarılmasını sağlamakta ve mali tabloların daha kolay ve daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır. • Uygulamada en çok kullanılan oran analizleri şunlardır: Likidite Oranları Mali Oranlar Faaliyet Oranları Kârlılık Oranları
Oran Analizi – Likidite Oranları • Likidite Oranları, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme yeteneğinin ölçülmesinde ve çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığının belirlenmesinde kullanılır.
Oran Analizi – Likidite Oranları Cari Oran Nakit Oranı Asit-Test Oranı Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Hazır Değerler Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Dönen Varlıklar - Stoklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar • Nakit oranının 0,2’nin altına düşmemesi arzulanmaktadır. Aksi halde işletmenin para durumunda sıkıntılar ortaya çıkar ve yeni krediler bulma zorunluluğu doğar. • İşletmenin her bir liralık kısa vadeli borcuna karşılık kaç liralık dönen varlığı olduğunu gösteren cari oranın 2 olması yeterli görülmektedir. • İşletmenin her bir liralık kısa vadeli borcuna karşılık, stoklar hariç olmak üzere, kaç liralık borcu olduğunu gösteren ait-test oranının 1 olması kabul görmektedir.
Oran Analizi – Mali Oranlar • Mali Oranlar, işletmenin finansmanında yabancı kaynaklardan yararlanma derecesini ölçmeye yarar.
Oran Analizi – Mali Oranlar 1 ve bunun altında olması beklenir. Borçların Özkaynaklara Oranı KVYK + UVYK Özkaynaklar Özellikle üretim işletmelerinde %35 civarında olmalıdır. Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların Özkaynaklara Oranı Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Özkaynaklar 1’in altında olması özkaynakların maddi duran varlıkların finansmanına yetmediğini gösterir. Maddi Duran Varlıkların Özkaynaklara Oranı Maddi Duran Varlıklar Özkaynaklar
Oran Analizi – Faaliyet Oranları • Faaliyet Oranları, işletme varlıklarının verimli kullanılıp kullanılmadığı ölçmeye yarar.
Oran Analizi – Faaliyet Oranları Stokların bir dönemde kaç defa satışa konu olduğunu gösterir. Net Satışlar Ortalama Stoklar Stok Devir Hızı Alacakların bir hesap döneminde kaç defa tahsil edildiğini gösterir. Net Satışlar Ortalama Alacaklar Alacak Devir Hızı
Oran Analizi – Kârlılık Oranları • Kârlılık Oranları, işletmenin faaliyetleri sonucunda ölçülü ve yeterli bir kâr elde edip etmediğini ölçmeye yarar.
Oran Analizi – Kârlılık Oranları Oranın yüksekliği, işletmenin kârlılığını gösterir. Brüt Kâr Oranı Brüt Satış Kârı Net Satışlar Oranın yüksek olması faaliyet giderlerinin etkin şekilde kontrol edilebildiğini gösterir. Faaliyet Kârı Oranı Faaliyet Kârı Net Satışlar Bu oranı ne kadar yüksek olursa işletmenin de o kadar kârlı olduğu söylenebilir. Net Kâr Oranı Dönem Net Kârı Net Satışlar
