Prawidłowość realizacji zadań przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

1. Prawidłowość realizacji zadań przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa, 17 marca 2014 r.

2. OPINIE/ORZECZENIA WNIOSKI ZE SPRAWOWANEGO NADZORU PEDAGOGICZNEGO

3. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA: • Praktyka tzw. „przeklejania tekstów” z innych opinii/orzeczeń, na co wskazują niespójne z diagnozą zalecenia/wskazówki dla szkoły (nauczycieli, specjalistów szkolnych). • Wydawanie opinii psychologicznej w oparciu o badanie i obserwację sprzed dwóch lat (np. badanie było w 2011 r. a opinia na jego podstawie była wydana w 2013 r.).

4. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA: • Brak sprecyzowania zaleceń/wskazańwydawanych szkole. Jako przykład może posłużyć następujący zapis „niezbędne jest umożliwienie korzystania z dyktafonu, aby nagrywać treści lekcji”. Zbyt ogólnikowe zalecenie, nie wskazuje, co należałoby nagrywać, tj. czy cały tok lekcji albo zadawanie pracy domowej bądź nauki własnej itp. • Zalecenia do pracy z uczniem formułowane są niewystarczająco jasno, za mało rozbudowane, brak przykładów np. w jaki sposób można dostosować metody pracy, warunki pracy z uczniem, sposoby oceniania.

5. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia ORZECZENIA • W orzeczeniach brakuje wyraźnego wskazania na konkretne formy rewalidacji i pomocy psychologiczno-pedagogicznej (mieszanie form). • Orzeczenia zawierają zalecenia, które nie znajdują podstawy prawnej w przepisach oświatowych, np. „opieka nauczyciela – cienia”, „osobisty asystent”.

6. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA • „Stereotypy” spotykane w niektórych opiniach/orzeczeniach - odnosi się wrażenie, że to opinie czy orzeczenia uniwersalne, a nie dotyczące różnych dzieci, uczniów, zwłaszcza z tak potencjalnie różnymi objawami. • Zdarzają się zapisy objawów, czy zachowań, które jeszcze nie występują jakby zapis na „zapas”, co jeszcze może wystąpić. Sprawia to wrażenie przepisania książkowych a nie indywidualnych objawów danego dziecka, czym się nieterapeutycznie niepokoi rodziców i nauczycieli.

7. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA • Specyficzne trudności w uczeniu się: wieloznaczność terminologii dla określenia dysleksji: używane są terminy: dysleksja, dysleksja właściwa, błędy typu dyslektycznego, trudności o charakterze dyslektycznym, syndrom dysleksji, specyficzne trudności, błędy typu dysortograficznego, dysgrafia z dysortografią, dysleksja ogólna, dysleksja rozwojowa itp. • Redagowanie opinii w różnorodny sposób może rodzić wątpliwości, czy określenie „robi błędy typu dyslektycznego” oznacza dysleksję rozwojową?

8. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA • Potrzeba ujednolicenia zapisów z badań psychologiczno-pedagogicznych. • Podkreślając indywidualność i niepowtarzalność każdego dziecka, zapisy powinny zawierać jednoznaczne określeniapozwalające na ich jednakową interpretację niezależnie od miejsca diagnozowania, tak jak wyniki z egzaminów zewnętrznych – jednakowo interpretowane i możliwe do porównywania.

9. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA • Nieinformowanie rodziców o konsekwencjach (możliwościach), skutkach otrzymania przez dziecko orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, w tym drożności kształcenia. • Rekwalifikacja orzeczeń – zasadna czy wynikająca z presji rodziców. • Wskazywanie na zagrożenie niedostosowaniem społecznym i w opisie diagnozy sformułowanie „poziom funkcjonowania wskazuje na upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim”.

10. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA • Wskazywanie, w przypadku uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym, na szkołę czy oddział integracyjny, jako zalecane miejsce kształcenia. • Wyznaczanie badań, konsultacji, których poradnia nie może robić, na dodatek bez informowania o tym rodziców dziecka.

11. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA • Stosowanie katalogu niepełnosprawności z rozporządzeń w sprawie organizacji kształcenia specjalnego przy wydawaniu opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju. • Prowadzenie terapii jedynie z dziećmi np. powyżej 4 roku życia (a młodsze?). • Brak uprawnień do orzekania dla dzieci niewidomych, niesłyszących i autystycznych.

12. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia ORZECZENIA • Zalecanie w orzeczeniach „kształcenia programem szkoły specjalnej” – nie ma takiego programu i takie określenie nie powinno znaleźć się w orzeczeniu. • Orzeczenie z uwagi na zespół Downa – nie wydaje się orzeczenia z tego tytułu.

13. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia OPINIE/ORZECZENIA: • Język opinii/orzeczeń nie zawsze językiem zrozumiałym dla odbiorcy. • Nadmierna fachowość języka używanego w orzeczeniach, bez objaśnień dla odbiorcy - rodzica, nauczyciela – co one oznaczają w praktyce powoduje, że wydany dokument stanowi jedynie teoretyczne wsparcie a nie rzeczywistą pomoc dziecku.

14. Jaki powinien być zatem język opinii/orzeczenia? Warto: • Doprecyzować specjalistyczne pojęcia w samym dokumencie, dodać komentarz,jak dane określenie przekładać się będzie np. na organizację lekcji i pracę z konkretnym uczniem w odniesieniu do specyfiki przedmiotu, jakie jest jego znaczenie. • Budować atmosferę dialogu, porozumienia (takim działaniem będą konsultacje nauczycieli ze specjalistą, który diagnozował dziecko, np. podczas wizyt psychologa w szkole etc.).

15. Jaki powinien być językkomunikacji z klientem? Warto: • Patrzeć na rodzica jak na samego siebie. • Poświecić tyle czasu, ile jest potrzebne. • Cierpliwie wyjaśnić, wytłumaczyć, mimo niecierpliwości rodzica. • Nie przyjmować apodyktycznej postawy i pozycji „my wiemy lepiej”. • Jeśli potrzeba, odbyć kilka rozmów. • Zapraszać, nie wzywać.

16. Wnioski, uwagi i spostrzeżenia • Niezgodność dokumentacji wewnętrznej poradni Statut, regulaminy wewnętrzne, plany pracy) z obowiązującym prawem. • Nieprzedstawianie wniosków ze sprawowanego nadzoru do 31 sierpnia danego roku, a planu nadzoru na kolejny rok szkolny do 15 września. • Wydawanie orzeczeń niezgodnie z obowiązującym rozporządzeniem w tym zakresie. • Niedoręczanie opinii/orzeczenia w terminie 14 dni od dnia posiedzenia zespołu.

17. Emilia Wojdyła – Dyrektor Wydziału Zwiększania Szans Edukacyjnych Kuratorium Oświaty w Warszawie emilia.wojdyla@kuratorium.waw.pl Dziękuję za uwagę.