370 likes | 966 Views
ORAL KAVİTE, OROFARENKS, HİPOFARENKS NEOPLAZİLERİ. DOÇ. DR. EMİN KARAMAN. Dünyada her yıl 363.000 yeni vaka Bütün kanserlerin %3’ü Erkek/Kadın: 2.5 Tütün, alkol HPV, EBV Laringofaringeal reflü.
E N D
ORAL KAVİTE, OROFARENKS, HİPOFARENKS NEOPLAZİLERİ DOÇ. DR. EMİN KARAMAN
Dünyada her yıl 363.000 yeni vaka • Bütün kanserlerin %3’ü • Erkek/Kadın: 2.5 • Tütün, alkol • HPV, EBV • Laringofaringealreflü
Oral kavite sınırları: Kutanöz- vermillion bileşkeden ön tonsilpilikalarına kadar uzanan bölge. Yukarıda sert-yumuşak damak bileşkesi, aşağıda sulcusterminalis. • Orofarenks sınırları: ön tonsilpilikalarındanfarenksposterior duvarına kadar uzanan, yukarıda yumuşak damak inferior yüzü, aşağıda hyoid kemik superiorundan geçen hatta kadar. • Hipofarenks sınırları: Hyoid kemik superiorundan geçen hattan krikoid kıkırdak inferiorundan geçen hatta kadar.
ORAL KAVİTE VE OROFARENKS “T” SINIFLAMASI • T1: Primer tümörün çapı 2 cm’den küçük • T2: Primer tümörün çapı 2 cm’den büyük 4cm’den küçük • T3: Primer tümörün çapı 4 cm’den büyük • T4: Çevre yapılara invazyon gösteren tm
HİPOFARENKS “T” SINIFLAMASI • T1: Tek bir alt birimde sınırlı tm, 2 cm’de küçük • T2: Komşu alt birimlere yayılmış tm, 2cm – 4cm aralığında, VK hareketi kısıtlı • T3: 4cm’den büyük tm, VK fiksasyonu var • T4a: Tiroid ya da krikoid kıkırdak, hyoid kemik, tiroidgland,strep kaslar ya da özofagusinvazyonu • T4b: Prevertebralfasya, Karotis kılıfı ya da mediastinal yapıların invazyonu
BAŞ – BOYUN KANSERLERİ “N” SINIFLAMASI • N1: İpsilateral, tek, 3 cm’den küçük • N2a: İpsilateral, tek, 3-6 cm aralığında • N2b: İpsilateral, 6cm’den küçük, çok sayıda • N2c: Bilateral ya da kontrlateral, 6 cm’den küçük, çok sayıda olabilir • N3: 6 cm’den büyük herhangi nodül
Erken evre semptomlar; dudak mukozada renk değişikliği, iyileşmeyen lezyonlar, odinofaji, disfaji, otalji, östaki disfonksiyonu, ses kısıklığı • İleri evre semptomlar; lenfadenopati, kranyal sinir disfonksiyonu, burun tıkanıklığı, şiddetli disfaji, istemsiz kilo kaybı, hemoptizi, solunum güçlüğü
Genel Tedavi Yaklaşımı • Erken evre: • Cerrahi veya Radyoterapi • İleri evre: • Kemoradyoterapi • Cerrahi + Kemoradyoterapi
Klinik Olarak “N0” Boyun İçin Tedavi Yaklaşımı • Takip • ElektifServikalLenfadenektomi • Elektif RT • Okült metastaz ihtimali %20’nin üzerinde saptanan tümörlerde elektif boyun disseksiyonuRT’nin önüne geçmektedir.
İkinci Primer Tümörler • İnsidansı % 5-10 • Senkron – Metakron • %50’si baş-boyun bölgesinde gelişirken %20’si Akciğer kaynaklıdır
Uzak Metastaz • Baş – boyun kanserlerinde % 15 sıklıkta • İlk tanı anında % 5-7 • Yüksek Risk • Ekstrakapsüler yayılım • Lokorejyonalrekürrens • Pozitif lenf nodu • PET/CT, Thorax BT, Akc. Gr.
ORAL KAVİTE KARSİNOMLARI • Erken evre: Cerrahi • İleri evre: Kombine tedavi • Elektif boyun disseksiyonu: • İleri T evresi • 4mm’den fazla invazyon • Postopkemoradyoterapi: • Pozitif cerrahi sınır • Perinöral yayılım • İleri evre lenf nodu tutulumu • Ekstrakapsüler yayılım
Dudak karsinomu • Oral kavitekarsinomları içerisinde en sık • %95 alt dudak, %5 üst dudak • %95 SCCA görülür, BCC ve Tükrük bezi kaynaklı olabilir • 5 yıllık sürvi: %91
Dil Ca • Oral kavitede 2.sık • En sık dilin lateralinde • Tütün, alkol,immunsupresyon,kötü oral hijyen • Eritroplaki; erken scca’nın en sık formudur • Lökoplaki • Parsiyelglossektomi, total veya near total glossektomi, RT • Elektif boyun disseksiyonuylasağkalım oranları sadece gözlemden daha iyidir • Sağkalım • Erken evre: %70 • Geç evre: %30
Ağız Tabanı Ca • 3. sık oral kaviteca • Prmtm ve servikal lenfatiklerin tedavisi dil ca gibidir
RetromolarTrigonCa • Ramusmandibulanın üzerini örten gingivanın oluşturduğu üçgen şeklindeki bölgedir • Erken dönem kemik tutulumu • Palatal rezeksiyonun yutma ve konuşma üzerine etkileri dolayısıyla erken dönem tm’lerde RT tercih edilebilir • Cerrahi+RT, sadece RT’ye göre üstündür
Sert Damak Ca • Genellikle ülseröz lezyon şeklinde • Yaklaşık yarısı SCCA, minör tükrük bezi tm’leri sıkça görülür • Okült met riski düşüktür, dolayısıyla elektif boyun disseksiyonu önerilmez
Bukkal mukoza Ca • VerrüközCa; SCCA’nın daha selim bir formu olup bukkal mukozada sık görülür • Elektif boyun tedavisi önerilir
OROFARENGEAL KARSİNOMLAR • TonsillaPalatina, dil kökü, yumuşak damak, posteriorfaringeal duvar • %90 SCCA • Waldeyer halkası nedeniyle 2.sık lenfoma • 3.sık tükrük bezi kaynaklı • Tanı sırasında %50’den fazla oranda servikal metastaz saptanır • Uzak metastaz oranı %15-20 • Erken evre: Cerrahi veya RT • İleri evre: Cerrahi+KRT
TonsilCa • Orofarenkste en sık görülen ca • %70 oranında klinik olarak pozitif LAP • Cerrahi ya da kombine tedavi
Yumuşak Damak Ca • Sıklıkla oral kaviteye bakan yüzde görülür • Küçük tm’ler için cerrahi, büyük tm’ler için ise velofarengeal yetmezliği önlemek için KRT • Elektif boyun disseksiyonu önerilir
Dil Kökü Ca • Dil ca’dan daha az sıklıkta görülür ancak daha agresiftir • Otalji ve odinofaji en sık görülen semptomlardır • İlk tanı anında klinik olarak %60 servikal LAP+ • Öncelikle KRT, küçük tm’lerde ve kurtarma tedavisinde cerrahi • Total glossektomi yapılan hastalarda kronik aspirasyonu önlemek amaçlı larenjektomi yapılabilir
HİPOFARENKS KARSİNOMLARI • %90 EpidermoidCa • En sık piriform sinüste görülür • Tütün,alkol,GÖR • Plummer – Winson Sendromu • Boğaz ağrısı, kulak ağrısı, disfaji, ve boyunda kitle en sık semptomlar
HİPOFARENKS KARSİNOMLARI • Hipofarenkssubmukozal dokusu lenfatik ağlardan zengin olduğu için erken lenf metastazı görülür • %70 klinik olarak pozitif servikal LAP • %20 oranında sistemik metastaz • Medial duvardan gelişen karsinomların karşı tarafa metastaz yapma olasılığı daha sıktır • Submukozal yayılım ve skip metastaz olasılığının yüksek olması cerrahi sırasında göz önünde bulundurulmalıdır.