1 / 69

Leksioni nr. 4: ZHVILLIMI PRENATAL DHE POSTNATAL

Leksioni nr. 4: ZHVILLIMI PRENATAL DHE POSTNATAL. Msc . Armela Xhaho. Zhvillimi prenatal ndahet në tre periudha. KONCEPTIMI- Zhvillimi prenatal. Sperma kapërcen muret e vezës . Ndodh në pjesën e parë të tubit fallopian, brenda 2 – 3 ditesh qe veza ka hyre ne te.

mira
Download Presentation

Leksioni nr. 4: ZHVILLIMI PRENATAL DHE POSTNATAL

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Leksioni nr. 4: ZHVILLIMI PRENATAL DHE POSTNATAL Msc. ArmelaXhaho

  2. Zhvillimi prenatal ndahetnëtreperiudha

  3. KONCEPTIMI-Zhvillimi prenatal. • Spermakapërcenmuret e vezës. • Ndodhnëpjesën e parëtëtubit fallopian, brenda 2 – 3 diteshqeveza ka hyre ne te.

  4. Sperma + vezë =ZIGOTE. • NgaZigotanjëqelizorederitekqënianjerëzoreqëlindkemitëbëjmë me periudhën e zhvillimit prenatal.

  5. PERIUDHA GERMINALE (2 jave)

  6. Ndarjaqelizore

  7. Blastocisti • Masa e rrumbullaket- 150 qeliza • Gjatejaves se dyteblastocistifiksohet ne muret e uterusit • Qelizate Blastocistit: Diferencohen (specializohen) temarrinfunksionetendryshmengaInstruksionetgjenetike.

  8. Blastocisti

  9. shtatezaniektopike • Jo cdozigoteeshte e sukseshme ne udhetimin e saj. • Vetemgjysmaarrijnetefiksohen ne muret e uterusit. • Nderkoheshumetetjerafiksohen ne tubin fallopian osedikutjeter. • Si pasojemundteabortohenspontanishtosetehiqen me operacion.

  10. PERIUDHA E EMBRIONIT (6 jave)

  11. PERIUDHA E EMBRIONIT • Fillon me fiksimin e zigotes ( blastocistit) ne uterus – qetaniquhet EMBRION • Ritmi I rritjes se qelizavedhediferencimieshteshume I shpejte

  12. Formimi I strukturavembeshteteseJava 5 • Trestrukturat e shtresëssëjashtmejanë: • Placenta • KordoniUmbelikal • Qesjaamniotike

  13. Kordoni umbilical Eshtë 50 cm igjatë . Nesekordonilidhembrionin me placente, kjo e funditlidhembrionin me trupin e nenes.

  14. Po, ngavjenlënguamniotik? • Urinaqëveshkat e fetusitfillojnëtëprodhojnëatynga java e 16-të derinëtremujorin e treteteshtatëzanisë. • Lenguqembushqesenkrijonnjemjedis me njeniveltepershtatshemlageshtiredhe temperature konstante per embrionin. • Lenguamniotikeshtenjellojjastekuamortizues.. Ai mbronembrioninngagoditjetemundeshme

  15. Po sizhvillohetembrioni? • Embrionindahetnëtreshtresaqelizore: • Eksoderma -Shtresa e jashtme • Mesoderma -Eshtështresa e mesme • Endoderma- Shtresa e brendshme

  16. 1.Eksoderma Shtresa e jashtmenepërmjettëcilesformohet: • lëkura • veshët • hunda • sytë • sisteminervor (qëndrordheperiferik)

  17. Mesoderma Eshtështresa e mesmeprejtëcilësformohen: • sitemiskeletor, kockat, muskujt. • sistemiijashtëqitjes • sitemiiqarkullimittëgjakut • sistemiiriprodhimit

  18. EndodermaPjesaprejsëcilësformohet: • Sitemiitretjes. • Sistemiifrymëmarrjes • Tiroidja I gjithëkyprocesquhet: Organogjeneza

  19. Periudha e fetusit • Fundi I muajitte 2-te • Diferencimi I metejshem I qelizave

  20. Muaji 1 Muaji 2 2.5 cm I gjate 1 gram Jane tepranishmetegjithaorganet e trupit ( perjashtimorganetgjenitale. Formimi I tiparevetefytyres Zemrarreh me fort Trurieshte duke u zhvilluar Procesi I diferencimitseksual Efektetedukshmeteshtatzanise • Embrioni 6 mm • Formohetkoka, enet e gjakut , syte, mushkritedhezemra ( ne formerudimentare) • Fillontezhvillohetsisteminervor ( java3)

  21. Muaji 3 Muaji 4 14 cm 110 gram Organetjaneshumetediferencuara Formohenkockat Fetusigelltit, tret, urinon Levizkembetdheduart Refleksetjane me teforta 7.5 cm 30 gram Kokasa 1/3 e gjatesise Fetusibehetaktiv (hap , mbyllgojen, levizduartdhekembet Tiparet e fytyresjanetedallueshme Dallohetseksi I femijes

  22. Muaji 5 Muaji 6 30 cm 620 gram Trurishtondukshem ne peshedhematurohet Frymemarrjedherefleski I thithjesmaturohen Ka mundesitembijetojenqslind • 25 cm • 450 gram • Degjohenrrahjet e zemres me stetoskop • Jane formuarthonjte • Qimeteholla ( push) fillonterritet ne pjesetetrupit • Fetusireagonndajzhurmave • Thith , gishtat , kryenlevizjetecrregulltatefrymemarrjes • Fledhezgjohetrregullisht

  23. Muaji 7 Muaji 8 41 cm 1800 gram Shtohenqelizatdhjamore ne lekure Fillonmielinizimi I qelizavenervore ne tru Zhvillohet me tejfunksionet e mushkrive, sistemi I tretjesdhejashteqitjes Zemramaturohet me tej • 38 cm • 1100 gram • Shtohenqelizatdhjamore • Maturimi I trurit • Zhvillohetdukshemsistemi I qarkullimittegjakutdhefrymemarrjes • Fetusibehetaktiv

  24. Muaji 9 • 50 cm • 3-3.2 kg • Fetusikthehetgradualisht me kokeposht

  25. RRITJA FIZIKE E EMBRIONIT: java e 8-të • 1. Ngakokatekkëmbët(zhvillimicefalokaudal) Zhvillohetnjëherëkoka, pjesët e sipërmetëtrupitPastajpjesët e poshtmetëtrupit

  26. 2. Ngaqëndranëperiferitëtrupit(ZhvillimiProksimodistal) Zhvillimindodhshumëshpejtnëqëndër, pastajnëperiferi. Atyformohen: • - krahët - këmbët • - parakrahët - shputat • - gishtat - gishtat e këmbës

  27. RREZIQET NDAHEN NE DY GRUPE: • DEFEKTET GJENETIKE: • TERATOGENET: TERATOGEN – TERATO – MONSTëR “janësubstancatëdëmshmeqëarrijnëtëdepërtojnëmurin e placentësdhetëdëmtojnëembrioninosefetusin.” • Cfarëështëperiudhakritikeose e ndjeshme?

  28. Teratogenetdëmtojnënëdyperiudha: • periudha e hershme e shtatëzënisë. 8 javët e para. • periudhae fundittështatëzënisë.

  29. Faktore te pergjithshem rreziku

  30. Teratogenetmundtëdëmtojnërëndë: • Siteminnervor • Sytë • Trurin • Organetgjenitale

  31. Teratogjen • Drogat • Kafeina • Nikotina • Mosperputhja e grupittegjakut • Ndotesitambjental • Semundjet e nenes – SST/Infeksionet/Diabeti • Pamjaftueshmeria ne ushqim

  32. Cilifetuspreketmëshumë? • Fetusatmeshkujjanëmëtëndjeshëmndajteratogenevesesafetusatfemra. • Cfarëdëmtojnëteratogenet? • Pjesëtëtrupit, pengojnërritjennormaletëfetusit, prekinsisteminnervor.

  33. SST=SIFILIZI • Infesksionbakterial. Nënainfektohetgjatëosepërparashtatëzënise. Dëmtonfetusingjatëmesitosefundittështatëzënisë. 50% e fetusavevdesindhe 50% mbijetojnë me problemesi: - verbëria - prapambetjemendore - zemra - melcia - shurdhëri - Dëmtimetëkockave

  34. HERPES SIMPLEKS • Infesksionvirusal, gjendetnëorganetgjenitale. • Infektonfëmijënnëpërmjetkanalevegjatëprocesittëlindjes • Shkaktonverbëridhepreksisteminnervor • 2 nënjëmijëraste. Këshillohetlindje me operacion

  35. GONORREA. • Preksytë e fëmijësdheshkaktonverbëri. • Gjëndetnëkanalet e lindjes. • Trajtohet me antibiotik. • Këshillohetqëmenjëherë pas lindjetëhidhetnësytë e fëmijësnitratargjëndi.

  36. Sindroma e deficiencësimunitaretëfituar (SIDA) • Fëmijamundtëpreket: gjatëperiudhësprenatalekurvirusikapërcenplacentën. • Gjatëlindjes, ngatërrohetgjaku I fëmijës me atëtënënës.

  37. Sëmundjetëtera. • TOKSOPLASMOSA • Parazit, gjëndettekmishiipabërëipeshkut, fekalet e maces dhekafshëvetëtjera. • Shkakton, abort spontandhelindjetëparakohshme. • Preksisteminnervordheshkaktonprapambetjemedore, verbëri, shurdhëri. 2 në 1000 raste.

  38. RUBEOLA Infeskion viral. • Shkakton: - sëmundjezemre - shurdhëri (më e shpeshta) -Verbëri - Prapambetjemendore • Këshillohetqënënatëabortojënëseshfaqetbrënda 11 javëvetëpara. 1 në 1000 lindje

  39. DrogratDUHANI • Dëmtonosemundtavrasëfetusin. • Dëmtonplacentën, fetusinukushqehetnormalisht. • Nikotinangushtonenët e gjakuttënënës, fëmijanukushqehetdhenuk ka oksigjen. Dëmtohenqelizat e trurittëembrionitosefetusit.

  40. ALKOLI ShkaktonSINDROMëN ALKOLIKE FETALE • Kokë e vogël • Buzë e ngushtëdhe e hollë • Hundë e shtypur • Distancëndërmjetsyve • Keqformimetëzemrës • Sistemitgjenitalurinar • Dëmtimetëgjymtyrëve • Peshë e vogël • Tru I vogëletj.

  41. Efekti I teratogeneve ne javetendryshmegjatezhvillimitprentatal ZigotaEmbrioniFetusi Sisteminervorqendror Demtimet me seriozengateratogenet 2-8 javesh Zemra Krahet Syte Kembet Veshet Dhembet Periudha delikate e difekteve strukturore Shijimi Organet gjenitale Periudha delikate e difekteve funksionale

More Related