คำอธิบายรายวิชา

1. 00237422/0230637 E-COMMERCE MANAGEMENT IN INTERNATIONAL BUSINESS 3(3-0-6)อาจารย์อารียา ศรีประเสริฐสาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศธุรกิจคณะเทคโนโลยีสารสนเทศe-mail: khunareeya@hotmail.com

2. คำอธิบายรายวิชา • ความรู้เบื้องต้น แนวโน้ม และเทคนิคต่าง ๆ ทางด้านพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ รวมถึงปัจจัยพื้นฐานทางด้านโครงสร้าง เทคนิคทางด้านพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์แบบดั้งเดิม ได้แก่ อีดีไอ • การใช้อินเทอร์เน็ตสำหรับพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • แบบจำลองทางด้านธุรกิจสำหรับพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ แบบธุรกิจสู่ธุรกิจและแบบธุรกิจสู่ผู้บริโภค • การตลาดบนระบบอินเทอร์เน็ต • ระบบการปฏิบัติตามสัญญาและการชำระเงิน • ปัจจัยเกี่ยวกับกฎข้อบังคับและการรักษาความปลอดภัยทางด้านพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์

3. จุดมุ่งหมายของวิชา • เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้และความเข้าใจหลักการพื้นฐาน ของพาณิชย์อิเลกทรอนิกส์ • เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจถึงระบบการรักษาความปลอดภัยในการทำธุรกรรมพาณิชย์อิเลกทรอนิกส์ • เพื่อให้ผู้เรียนรู้ถึงกฏหมายที่เกี่ยวข้องกับพาณิชย์อิเลกทรอนิกส์

4. ลักษณะการเรียนการสอน • การบรรยาย • สัปดาห์ละ 3 ชั่วโมง • ต้องอ่านหนังสือก่อนเข้าเรียน • กรุณาตรงต่อเวลา • ช้า 15 นาที : สาย • ช้า 30 นาที : ขาด • ขาดเรียนเกิน 80%: หมดสิทธิ์สอบ • สามารถ download เอกสารได้ที่ http://course.eau.ac.th

5. เอกสารประกอบการเรียน กิตติ ภักดีวัฒนะกุล, คัมภีร์การพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-commerce), กรุงเทพฯ : เคทีพี คอมพ์ แอนด์ คอนซัลท์,2547 ฉันทวุฒิ พืชผล, เปิดโลกการค้าอิเล็กทรอนิคส์, กรุงเทพฯ : โปรวิชั่น 2541 ซีย์โบลด์, แพตริเซีย บี., Customers.com กลยุทธ์สร้างผลกำไรในธุรกิจอี-คอมเมิร์ซ, กรุงเทพฯ : ซายน์ซอฟต์ คอร์ปอเรชั่น,2543 เอกปิยะ อดุลวุฒิกรชัย, กลยุทธ์การบุกเบิกพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ฉบับ SME,กรุงเทพฯ : สามย่าน.com ,2544

6. การส่งงาน • ต้องตรงต่อเวลา • เวลาเรียนไม่ครบ 80% ไม่มีสิทธิ์สอบ • ส่งช้าหักวันละ 10 %

7. เกณฑ์การให้คะแนน • คะแนนเก็บตลอดภาค 20 % • จิตพิสัย 3% • แบบฝึกหัด 17 % • รายงาน (และการนำเสนอรายงาน) 10% • สอบย่อย 20 % • สอบปลายภาค50 % • รวม100%

8. การประเมินผล ประเมินผลแบบอิงเกณฑ์

9. บทที่ 1แนะนำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์และการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์

10. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไร • “พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ คือ การดำเนินธุรกิจโดยใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์” (ECRC Thailand, 1999) • “พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ คือ การผลิต การกระจาย การตลาด การขาย หรือการส่งผลิตภัณฑ์และบริการโดยใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์” (WTO,1998)

11. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไร?พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไร? • “พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง ขบวนการที่ใช้วิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์เพื่อทำธุรกิจที่จะบรรลุเป้าหมายขององค์กร พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ใช้เทคโนโลยีประเภทต่าง ๆ และครอบคลุมรูปแบบทางการเงินทั้งหลาย เช่น ธนาคารอิเล็กทรอนิกส์ การค้าอิเล็กทรอนิกส์ อีดีไอหรือการแลกเปลี่ยนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ โทรสาร แคตะล็อกอิเล็กทรอนิกส์ การประชุมทางไกล และรูปแบบต่าง ๆ ที่เป็นข้อมูลระหว่างองค์กร” (ESCAP, 1998)

12. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไรพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไร • “พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ คือ ธุรกรรมทุกรูปแบบที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมเชิงพาณิชย์ทั้งในระดับองค์กรและส่วนบุคคล บนพื้นฐานของการประมวลและการส่งข้อมูลดิจิทัลที่มีทั้งข้อความ เสียง และภาพ” (OECD, 1997)

13. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไรพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์คืออะไร • “พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ คือ การทำธุรกิจทางอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งขึ้นอยู่กับการประมวลและการส่งข้อมูลที่มีข้อความ เสียง และภาพ ประเภทของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์รวมถึงการขายสินค้าและบริการด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์ การขนส่งผลิตภัณฑ์ที่เป็นเนื้อหาข้อมูลแบบดิจิทัลในระบบออนไลน์ม การโอนเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์ การจำหน่ายหุ้นทางอิเล็กทรอนิกส์ ใบตราส่ง การประมูล การออกแบบและวิศวกรรมร่วมกันการจั้ดซื้อจ้ดจ้างของภาครัฐ การขายตรง การให้บริการหลังการขาย ทั้งนี้ใช้กับสินค้า (เช่น สินค้าบริโภค อุปกรณ์ทางการแพทย์) และบริการ (เช่น บริการขายข้อมูล บริการด้านการเงิน, บริการด้านกฎหมาย) รวมทั้งกิจการทั่วไป (เช่น สาธารณสุข การศึกษา ศูนย์การค้าเสมือน (Virtual Mall)) ” (European Union, 1997)

14. สรุป จากนิยามทั้งหมดข้างต้น สรุปได้ว่า • พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ คือ การซื้อ การขาย หรือ การแลกเปลี่ยนสินค้า บริการ และข้อมูลข่าวสาร ผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ รวมถึงเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (Kalakota and Whinston (1997) ในที่นี้หมายรวมถึงการค้าทุกประเภทที่กระทำผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ • แสดงให้เห็นว่าพาณิชย์มีขอบเขตที่กว้างขวางอย่างยิ่ง ทั้งในเชิงเทคโนโลยีที่มีการใช้อุปกรณ์พื้นฐานจำพวกโทรศัพท์ โทรสาร บาร์โค้ด บัตรแถบแม่เหล็ก บัตรอัจฉริยะ (Smart Card) ตลอดจนระบบที่มีขนาดและความซับซ้อนมากขึ้น เช่น ระบบอีดีไอ ระบบการโอนเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ • เทคโนโลยีที่มีผลต่อการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ได้แก่ “เครือข่ายอินเทอร์เน็ต” ที่เอื้ออำนวยให้ผู้ประกอบการสามารถสื่อถึงผู้บริโภค ทั่วโลกได้ตั้งแต่การโฆษณาสินค้า สั่งซื้อ ชำระเงิน จัดการระบบขนส่งสินค้า ตลอดจนบริการหลังการขาย

15. ตัวอย่างของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ตัวอย่างของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • การสั่งพิซซ่าทางโทรศัพท์ • การของบัตรชมภาพยนตร์ผ่านโทรศัพท์มือถือ • การส่งข้อมูลใบขนสินค้าให้กรมศุลกากรผ่านระบบ EDI • การซื้อหนังสือจากเว็บไซต์ Amazon.com

16. พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-Commerce)ผ่านทางอินเทอร์เน็ต • การค้า E-Commerce เป็นการซื้อ-ขายผ่านอินเทอร์เน็ต ซึ่งเป็นเครือข่ายระบบคอมพิวเตอร์ที่มีการเชื่อมโยงซึ่งกันและกันทั่วโลกโดยใช้เว็บไซด์(Web Site)เป็นที่ตั้งของบริษัท มีโดเมนเนมเป็นชื่อร้านค้า และเว็บเพจ (Web page)เป็นสื่อกลางในการแสดงรายละเอียดของสินค้าและบริการ พร้อมราคา ตลอดจนถึงวิธีการขนส่ง และการชำระเงิน • ดังนั้นจำนวนผู้เล่นอินเทอร์เน็ตและ เว็บไซด์ที่มีคนรู้จักมาก จะมีผลต่อความสำเร็จในการค้าแบบE-Commerce • ปัจจุบัน E-Commerce ในไทยยังไม่ได้รับความนิยมเท่าที่ควรเมื่อเทียบกับประเทศที่พัฒนาแล้ว

17. ตัวอย่าง E-Commerce

18. ความหมาย e-Commerce ความหมายของ E-Commerceในประเด็นต่าง ๆ ดังนี้ • การสื่อสารและคมนาคม E-Commerce คือ การขนส่ง หรือส่งมอบสินค้า บริการ ข้อมูลข่าวสาร หรือ การชำระเงินผ่านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ หรือ สื่ออิเล็กทรอนิกส์อื่น ๆ • การบริหารธุรกิจ E-Commerce คือ การนำเทคโนโลยีไปใช้ในกระบวนการ และ ขั้นตอนการทำงานของธุรกิจ • การบริการE-Commerce คือ เครื่องมือที่จำเป็นขององค์กร ใช้ในการจัดการเพื่อลดต้นทุนการผลิต เพิ่มคุณภาพสินค้า และเพิ่มความเร็วของการให้บริการแก่ลูกค้า

19. ความหมาย e-Commerce (ต่อ) • การ Online E-Commerceคือ ความสามารถ ในการซื้อ การขายสินค้า และข้อมูลข่าวสาร บนอินเตอร์เน็ต และเครือข่าย Online อื่น ๆ • สังคมชุมชนE-Commerceคือ สถานที่พบปะ แลกเปลี่ยน เรียนรู้ และร่วมมือกันของสมาชิก • องค์กรความร่วมมือE-Commerceคือ กรอบของความร่วมมือขององค์กรในประเทศ และต่างประเทศ

20. ความหมาย e-Business • ความหมายของคำว่า การพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (E-commerce) ซึ่งหมายถึงการซื้อขายระหว่างผู้ซื้อ กับ ผู้ขาย อาจจะเป็นความหมายที่ค่อนข้างแคบ และถือเป็นจุดเริ่มต้นของคำว่า e-Businessซึ่งความหมายจะครอบคลุมถึงการบริการลูกค้า การร่วมมือระหว่างบริษัท-บริษัทคู่ค้า โดยดำเนินการผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์

21. ความหมาย e-Business (ต่อ) • e-Business : หมายถึง การดำเนินธุรกิจโดยอาศัยเทคโนโลยี ด้านอิเล็กทรอนิกส์ หรืออินเทอร์เน็ตเป็นสื่อกลาง โดยมีการประยุกต์ใช้ในทุกกิจกรรมทั้งในส่วนของหน้าร้าน (Front Office) และหลังร้าน (Back Office)รวมทั้งการเชื่อมต่อกับระบบการค้ากับองค์กรภายนอกด้วย อาทิเช่น กับธนาคารโดยใช้ระบบ e-Banking หรือกับ Suppliers โดยผ่านระบบ e-Supply Chain ทั้งนี้โดยอาศัยสื่อ ทั้งในรูปของ Internet,Intranet และ Extranet Electronic Commerce

22. ความหมาย e-Business (ต่อ) • e-Businessหมายถึง ทุกสิ่งทุกอย่างไม่ว่าจะเกี่ยวกับเวลา ความเร็ว โอกาส ที่จะทำให้มีโอกาสได้ลูกค้ากลุ่มใหม่ รวมถึงการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างองค์กรเพื่อสร้างข้อได้เปรียบในการแข่งขัน (IBM’ s CEO)

23. สรุป E-Commerce กับ E-Business เหมือนกันหรือแตกต่างอย่างไร มีคนจำนวนมากเข้าใจว่า E-Business ก็คือ E-Commerce ซึ่งในความจริงแล้วมีความหมายไม่เหมือนกัน โดยที่ E-Commerce เป็นส่วนหนึ่งของ E-Business ซึ่งมีความหมายที่กว้างกว่า ความหมาย E-Businessการทำกิจกรรมทั้งหมดเกี่ยวกับการขาย การตลาด การผลิต การเงิน การบริหารบุคคล การสั่งซื้อวัตถุดิบ และกิจกรรมในการดำเนินธุรกิจทั้งหมด โดยใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศ (IT) และเครือข่ายอินเทอร์เน็ตเข้าไปประยุกต์และเป็นตัวเชื่อมต่อในทุกกิจกรรมหรือขั้นตอนของธุรกิจ ในขณะที่ E-Commerce มีความหมายในส่วนของการซื้อ-ขาย สินค้าและบริการ เท่านั้น

24. Communication and Collaboration e-Business Internal Business System Telecommunication Networks e-Business ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ โครงข่ายโทรคมนาคม การติดต่อสื่อสารและการทำงานร่วมกัน การพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ระบบธุรกิจภายในองค์กร

25. เศรษฐกิจแบบดิจิทัล (Digital Economy) • ปัจจุบันเรากำลังก้าวเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจใหม่ หรือที่เรียกว่า “เศรษฐกิจแบบดิจิทัล (Digital Economy) “ ที่ระบบการค้าและการเงินของโลกจะเข้าสู่ระบบที่ใช้วิธีการโอนถ่ายข้อมูลผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต มากกว่าจะใช้กระดาษแบบเก่า • การเข้ามาของ E-commerce ได้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก เป็นการนำเราเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจแบบใหม่ (New Economy) อย่างสมบูรณ์ ซึ่งเป็นระบบการค้าที่มีผลิตภัณฑ์มวลรวมที่ทรัพย์สินจับต้องไม่ได้ (Intangible Asset) มากกว่าทรัพย์สินที่จับต้องได้ (Tangible Asset) หรือปัจจัยทางเศรษฐกิจแบบเก่า นั่นคือ ที่ดิน เครื่องจักร แรงงาน และเงินทุน Electronic Commerce

26. เศรษฐกิจแบบดิจิทัล (Digital Economy) (ต่อ) E-commerce E-Business Digital Economy Electronic Commerce

27. Pure E-commerce and Partial E-commerce • Pure E-commerceคือ การทำธุรกรรม E-commerce ในรูปแบบดิจิตอล Digital ทุกขั้นตอน ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนที่เริ่มจาก • การสั่งซื้อสินค้า หรือ บริการ • กระบวนการชำระเงิน • การส่งมอบ • ตัวอย่างเช่น การซื้อขาย โปรแกรม เพลง หรือ เกมส์ ผ่านอินเทอร์เน็ตด้วยบัตรเครดิต Electronic Commerce

28. Pure E-commerce and Partial E-commerce (ต่อ) • Brick and Mortar Organization คือ องค์กรที่มีกระบวนการซื้อขายสินค้าแบบทั่วไปขององค์กรธุรกิจ (Pure Physical) เช่น การซื้อสินค้าด้วยตนเอง หรือสั่งซื้อผ่านพนักงาน (Sales) • Click and Mortar Organizationคือ องค์กรที่มีกระบวนการซื้อขายสินค้าแบบ EC ในบางขั้นตอน หรือ บางส่วนของกระบวนการทั้งหมด • Partial E-commerceคือ การทำธุรกรรม E-commerceที่บางขั้นตอนยังอยู่ในรูปแบบกายภาพ (Physical) เช่น การสั่งซื้อตำรา ต้องมีการขนส่งผ่านระบบขนส่งปกติทั่วไป หรือ การชำระเงินโดยใช้วิธีโอนผ่านธนาคาร หรือ ATM เป็นต้น Electronic Commerce

29. The Dimensions of EC Source: Choi et al. (1997), p. 18.

30. Internet vs. Non-Internet EC • การค้าแบบ E-commerce ส่วนมากใช้สื่ออินเทอร์เน็ต • บางระบบใช้เครือข่าย VAN (Value Added Network : เป็นเครือข่ายเสริมคุณค่าสำหรับธุรกิจ ที่มีผู้ดูแลโดยเฉพาะ มักจะใช้ในระบบ EDI ระหว่างบริษัทคู่ค้า) • หรือ LANs (Local Area Network : เครือข่ายคอมพิวเตอร์ระยะใกล้) • หรือ เครื่องแมชชีนแบบ Stand Alone ยกตัวอย่างเช่น การซื้ออาหาร หรือ เครื่องดื่มผ่านเครื่องตู้แมชชีนเฉพาะ โดยชำระเงินด้วยบัตรสมาร์ดการ์ด Electronic Commerce

31. กรอบการทำงาน (e-Commerce Framework)

32. กรอบการทำงาน ส่วนที่ 1 การประยุกต์ใช้ ส่วนที่ 3 การสนับสนุน ส่วนที่ 2 โครงสร้างพื้นฐาน ส่วนที่ 4 การจัดการ

33. กรอบการทำงาน ส่วนที่ 2 โครงสร้างพื้นฐาน ส่วนที่ 1 การประยุกต์ใช้ Network System Communication Channel Security and Payment System e- Retailing e- Advertising e-Auction e-Service e-Government m-Commerce ส่วนที่ 3 การสนับสนุน e-Commerce Application Development Strategic Planning for e-Commerce e-Commerce Law Domain Name Registration Web Site Promotion ส่วนที่ 4 การจัดการ Business Model

34. การประยุกต์ใช้(e-Commerce application)

35. การประยุกต์ใช้ • ด้านการค้าปลีกอิเล็กทรอนิกส์ (e-Retailing) • ด้านการโฆษณาพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Advertisement) • ด้านการประมูลอิเล็กทรอนิกส์ (e-Auction) • ด้านการให้บริการอิเล็กทรอนิกส์ (e-Service) • ด้านรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (e-Government) • ด้านโมบายคอมเมิร์ช (M-Commerce)

36. โครงสร้างพื้นฐาน(e-Commerce infrastructure)

37. โครงสร้างพื้นฐาน • องค์ประกอบหลักด้านเทคโนโลยีที่จะนำมาพัฒนาระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • ระบบเครือข่าย (Network) • ช่องทางการติดต่อสื่อสาร (Channel Communication) • การจัดรูปแบบและการเผยแพร่เนื้อหา (Format and Content Publishing) • ระบบรักษาความปลอดภัย (Security) Electronic Commerce

38. การสนับสนุน • สนับสนุนการประยุกต์ใช้ e-Commerce ให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ • การพัฒนาระบบงานพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce Application Development) • การวางแผนกลยุทธ์พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce Strategy) • กฎหมายพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce Law) • การจดทะเบียนชื่อโดเมนเนม (Domain Name Registration) • การโปรโมทเว็บไซต์ (Web Site Promotion)

39. ประเภทพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์(classification of e-commerce)

40. ประเภทของการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ประเภทของการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์สามารถจัดประเภทของการดำเนินธุรกิจออกได้เป็นหลายรูปแบบคือแยกตามคู่ค้า • กลุ่มธุรกิจค้ากำไร (Profits) • กลุ่มธุรกิจที่ไม่ค้ากำไร (Non-Profits)

41. กลุ่มธุรกิจค้ากำไร (Profits) • Business-to-Business (B2B) • Business-to-Consumer (B2C) • Consumer-to-Consumer (C2C) • Consumer -to-Business (C2B) Business Consumer B2B C2B Business B2C C2C Consumer

42. กลุ่มธุรกิจที่ไม่ค้ากำไร (Non-Profits) • Intrabusiness (Organization) e-Commerce • Business-to-Employee (B2E) • Government-to-Citizen (G2C) • Collaborative Commerce (C-Commerce) • Exchange-to-Exchange (E2E)

43. Q & A

44. Assignment • เลือกบริษัท dot com (ต่างประเทศ) 1 บริษัท บริษัทไทย 1 บริษัท • จัดทำเป็นรายงาน 2 หน้ากระดาษ A 4 โดยมีหัวข้อต่อไปนี้ 1. รายละเอียดเกี่ยวกับ Domain ได้แก่ • ชื่อ Domain • ปีที่เริ่มจดทะเบียน และสิ้นสุด • ผู้ที่เป็นเจ้าของ • ที่อยู่ของบริษัท • หน้า Homepage 2. สินค้าหรือบริการที่นำเสนอ 3. กลุ่มลูกค้าเป้าหมายโอกาสทางธุรกิจของผู้ประกอบการ 4. รูปแบบการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น แบบ B2C C2C หรือ B2B หรือผสม