KALP DAMAR HASTALIKLARI

1. KALP DAMAR HASTALIKLARI Doç.Dr.Naim NUR Halk Sağlığı AD.

2. Kalp damar hastalıkları • Koroner kalp hastalığı (KKH) • Periferik damar hastalığı • İnme (stroke) • Romatizmal kalp hastalığı • Hipertansiyon • Bu grubun en önemli bölümünü KKH oluşturur

3. Koroner Kalp Hastalığı • Aterosklerozun düzeyine göre değişik klinik bulgularla karşımıza çıkar • Anjina • Myokard infarktüsü • Kalp yetmezliği • Ani ölüm

4. KDH Epidemiyolojisinin Gelişimi • Dünyada KDH 1920’li yıllarda bir ‘halk sağlığı sorunu’ olarak tanınmaya başlanmıştır • Ekolojik çalışmalar • KKH mortalitesindeki bölgesel farklılıklar diyetteki yağ, dolayısıyla kan kolesterolüyle ilişkilidir (1953) • Seven Countries Study- sadece mortalite değil insidansın da diyetteki yağ ve kolesterolle ilişkili olduğunu gösterdi (Keys 1980) • Göç çalışmaları • British-Norwegian-United States Study • Japan-Honolulu-San Francisco Study

5. KKH sıklığı açısından ülkeler arasında belirgin farklılıklar vardır. DSÖ’nün MONICA çalışmasına göre; Çin’de yüz binde 81 iken Finlandiya’da yüz binde 835

6. Fizyolojik RF Hipertansiyon Yüksek Kolesterol Diyabet Obezite KDH Risk Faktörleri Değiştirilemeyen risk faktörleri Yaş, cinsiyet, aile öyküsü Sonuçlar Koroner KH. Vasküler hast. İnme Kanser Davranışsal risk fakt. Sigara Sağlıksız diyet Sedanter yaşam Sosyoekonomik ve kültürel belirleyiciler Yaşamın erken dönem özellikleri

7. Bireyin KKH Riskinin belirlenmesi • Yaş, • Cinsiyet, • Total kolesterol, • HDL kolesterol, • Kan basıncı ve • Sigara içme durumu Risk %10 un üzerindeyse uygun tedavi önerilir

8. Koroner kalp hastalığı riskinin %80’i • ~10% Diğer etkenler • İnaktivite • Obezite • Diyabet • Yoksulluk • Stres • Homosistein vb ~40% Kolesterol / Sağlıksız diyet Isles et al 1992;Emberson et al 2004; Unal et al 2004

9. MYOKARDIN İHTİYAÇLARI • Sürekli olarak oksijen ve besin sağlanması • İhtiyaç arttığında karşılayabilme yeteneği • İhtiyaca göre kan akımını değiştirebilmek amacıyla koronerlerin gevşeme ya da kasılma yeteneği

10. MYOKARDIN İŞ YÜKÜNÜN ARTMASI DAHA FAZLA OKSİJEN GEREKTİRİR • Koroner arterlerde dilatasyon ve kalp hızında artma ile oksijen artırılır

11. KDH’da temel mekanizma: Ateroskleroz • Damarın intima tabakası hasarlanır • Kolesterol arter duvarında birikir • Bir ya da daha fazla plak, koroner arter endoteline yapışır • Damarların genişleme yeteneğini bozar • Bu durum, arter çapının daralmasına, damar tıkanmasına ve trombosis oluşumuna yol açar

12. ATEROSKLEROZ • Vücudun tüm arterlerinde görülebilir • Koroner arter hastalığı nedeniyle ölüm oranı 700000 > kişi / yıl • En sık 40-74 yaş arasında görülür ancak • Göğüs ağrısı olmadan kalp hastalığı olan genç çoktur

13. ANGİNA PECTORİS • Kalp kasının oksijen desteğinin yetersizliğinden doğan özel yakınmalar zinciridir. Kalp kasında kalıcı hasar oluşturmaz.

14. ANGİNA PECTORİS • Göğüs ağrısı en önemli semptomdur • Ağrı kalp kasının yetersiz oksijenlenmesinden kaynaklanır • Koroner arter hastalığı olanlarda ihtiyaç arttığında kan akımını yeterince artıramazlar

15. ANGİNAL AĞRININ ÖZELLİKLERİ • Tetikleyici Fiziksel ekzersiz, stress, ağır yemek, anksiyete • Tipi Sıkıştırıcı, baskılayıcı • Atak süresi 3-8 dakika • Lokalizasyonu substernal • Yayılımı Sol omuz, kol, çene, epigastrium • Hafifleme Kalbin oksijen desteğinin karşılanması

16. ANGİNA PECTORİS • Eşlik eden semptomlar Bulantı, dispne, terleme • Eşdeğerleri kol, çene ve epigastrik bölgede ağrı. Göğüs ağrısı yoktur ancak göğüste ezilme, sıkışma hissi ve dispne.

18. AKUT MYOKARD İNFARKTÜSÜ • Akut myokard infarktüsü, koroner arterlerde bir tıkanıklık sonucu kalp kasının zarar görmesine ve ani ölümüne sebep olur.

19. Koroner Kalp Hastalıgı ve Angina Pektoris

20. AKUT MYOKARD İNFARKTÜSÜNÜN KOMPLİKASYONLARI • Aritmi ve ani ölüm • Akut konjestif yetmezlik • Kardiyojenik şok

21. KARDİYAK ARİTMİLER • Kanın effektif olarak pompalanmasını etkileyebilen ani hız ve ritm bozukluğudur • Hastaların %90’ında görülür • Asistoli • Akut MI’dan sonraki 1 saat içinde fibrilasyon sık olarak görülmektedir • Akut MI’lı hastaların %40’ı hastane öncesi akut gelişen aritmiler nedeniyle ölmektedir

22. TANIMLAR • Taşikardi Kalp hızı artmıştır ancak ritim düzenlidir • Bradikardi Kalp hızı azalmıştır ancak düzenlidir • Atrial Flutter Atrial atım çok hızlı (300atım/dakika) ventrikül vurusuyla ilişkilidir*

23. TANIMLAR • Atrial Fibrilasyon Düzensiz atrial titreşimdir • Ventriküler Ekstrasistol Düzenli bir ritim içinde düzensiz ventriküler vurudur • Ventriküler Fibrilasyon Düzensiz ventriküler titreşimdir

24. AKUT KONJESTİF KALP YETMEZLİĞİ • Kas hasarı kalbin pompa fonksiyonunu kısıtlar • Akciğerlerde ve dokuda kan ve sıvı göllenir • Dispne ve köpüklü kanlı balgam • Yaygın ödem • Genelde saatler içinde başlar

25. KARDİYOJENİK ŞOK • Akut myokard infarktında myokard hasarı nedeniyle pompa fonksiyonunun etkilendiğinde oluşur.

26. AKUT MYOKARD İNFARKTINDA KLİNİK TABLOLAR • Ani başlayan halsizlik, bulantı ya da terleme • Kardiyak aritmiyi hissetme (çarpıntı,...) • Göğüs Ağrısı • Senkopa yol açabilen ani aritmiler • Aşırı halsizlikle birlikte kardiyojenik şok • Akut sol kalp yetmezliği • Akciğer ödemi • Dispne • Pembe köpüklü balgam • Ani ölüm (%40)

27. AKUT MI’DA GÖĞÜS AĞRISININ ÖZELLİKLERİ • Substernal bölgede • Ezilme, baskı ya da ağırlık hissi • Genelde 30 dakikadan uzun sürer • Çene, kol, omuz, her iki kol ya da epigastrik bölgeye yayılır • İstirahat ya da nitratla geçmez • İstirahatte ya da uykuda ağrı başlayabilir

28. AMI’DA FİZİKSEL BULGULARI • Ölüm korkusu, her an ölecekmiş gibi hissetme ve endişe • Şok bulguları • Soluk, soğuk ve nemli cild • Bulantı • Hızlı ve yüzeyel solunum, köpüklü balgam

29. AKUT MI’DA FM BULGULARI • Aritmi • Taşikardi • Bradikardi • Hipotansiyon

30. KRONİK KKY • Kalbin pompa fonksiyonunda kademeli bozulma • Kardiyak out-putta azalma • Akciğer ödemi • Yaygın ödem • Taşikardi • Kalpte genişleme

31. KRONİK KKY’DE SEMPTOM VE BULGULAR • Taşikardi • Ajitasyon • Normal ya da hafif yüksek kan basıncı • Hızlı ve yüzeyel solunum • Akciğerde kaba sesler • Solunum oturur pozisyonda daha rahattır • Ayaklarda şişme • Boyun venüz dolgunluğu