Download
1 / 24
270 likes | 782 Views
موضوع :هزینه یابی جذبی،متغیروفرامتغیر استاد مربوطه:دکتر مهدی زینالی ارائه کنندگان:الهه حمزه زاده-صدیقه شیخ الاسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تبریز-زمستان 92.
E N D
موضوع :هزینه یابی جذبی،متغیروفرامتغیراستاد مربوطه:دکتر مهدی زینالیارائه کنندگان:الهه حمزه زاده-صدیقه شیخ الاسلامیدانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تبریز-زمستان 92
مقدمه:برای تهیه گزارشهای برون سازمانی (صورتهای مالی)الزامات خاصی برای هزینه یابی موجودیها و انتخاب سطح ظرفیت وجوددارد.این الزامات ممکن است برای گزارشگیری مستمر درون سازمانی مفید نباشد.
بطور کلی مادرموسسات باچهارنوع بهایابی(هزینه یابی)سروکار داریم:1-هزینه یابی جذبی(کامل)2-هزینه یابی مستقیم(متغیر)3-هزینه یابی فرامتغیر(درون داد)4-هزینه یابی مدیریت
هزینه یابی جذبی:absorption costing در این روش کلیه هزینه های تولید نظیر موادمستقیم،دستمزد مستقیم،سربار متغیرساخت،سربارثابت ساخت،دربهای تمام شده موجودی کالای در جریان ساخت منظور می گردد. به این روش هزینه یابی کامل نیز می گویند،زیرا انواع هزینه های ساخت را در بر می گیرد. بهای متغیر بهای ثابت بهای محصول
هزینه یابی متغیر(مستقیم):variable costing دراین روش تنها هزینه های متغیر تولید،در محاسبه بهای تمام شده موجودیها منظور می شودو هزینه های ثابت تولید به عنوان هزینه دوره تلقی می شود زیرا اگر تولیدی صورت نگیرد هزینه های ثابت وجود نخواهند داشت.
در بعضی موارد از اصطلاح هزینه یابی مستقیم به جای هزینه یابی متغیر استفاده می شود. اما اصطلاح هزینه یابی مستقیم به دو دلیل محکم انتخاب مناسبی نیست.
1-در هزینه یابی متغیر همه هزینه های مستقیم به حساب موجودی منظور نمی شود.تنها هزینه های متغیر مستقیم تولید به این حساب منظور می شوند.کلیه هزینه های مستقیم ثابت تولید وهزینه های مستقیم غیر تولیدی از هزینه های قابل انتساب به موجودی مستثنی می شود. 2-در هزینه یابی متغیر نه تنها هزینه های مستقیم تولید،بلکه برخی از اقلام هزینه غیر مستقیم به حساب موجودی کلا منظورمی شود.همچنین عبارت هزینه یابی متغیر عبارت یا اصطلاح بی کم و کاستی نیست،زیرا همه هزینه های متغیر به عنوان هزینه قابل انتساب به موجودی تلقی نمی شود،تنها هزینه های متغیر تولید قابل انتساب به موجودی محسوب می شود. بهای متغیر بهای محصول
موارد استفاده از هزینه یابی جذبی: موسسات تجاری در ایران صورتحساب سود و زیان خود را بر مبنای هزینه یابی جذبی(کامل)تهیه و تنظیم می کنند. در محاسبه مالیات شرکتها از روش جذبی استفاده می شود. شرکتها گزارشات خارجی خود را براساس هزینه یابی جذبی تهیه می کنند.
موارد استفاده از هزینه یابی متغیر: -راهنمایی برای مدیران در رابطه با تصمیم گیری در مواردی که کدام محصول را بیشتر تولید نمایند یا اینکه تولید کدام محصول را محدود کنند. -مدیریت با کمک حاشیه فروش می تواند به آسانی در مورد توقف تولید یک محصول تصمیم بگیرد.-در ارزیابی تغییرات حاصله ناشی از کاهش قیمتها و تخفیف می تواند مورد استفاده قرار گیرد-در محاسبه سود برآوردی به مدیران کمک می کند.
مزایای هزینه یابی جذبی: نه هیئت اسانداردهای حسابداری مالی ونه مراجع مالیاتی،هیچ یک هزینه یابی متغیر را به عنوان روش قابل قبول برای مقاصد گزارشگیری برون سازمانی و یا اهداف مالیاتی عنوان نکرده اند . قوانین مالیاتی آمریکا بهای تمام شده کالا را شامل موارد زیر می داند:1- مواد مستقیم و ملزومات به کارفته و یا مصرف شده برای تولید2-مخارج دستمزد مستقیم 3-هزینه های غیر مستقیم لازم و ضروری برای تولید یک واحد محصول معین هزینه های غیر مستقیم ضروری برای تولید محصول هزینه های ثابت تولید نیز می باشد.از این رو مهمترین مزیت هزینه یابی جذبی مطابقت آن با بیانیه های هیئت استانداردهای حسابداری مالی و قوانین مالیاتی است.
طرفداران هزینه یابی جذبی بر این باورند که این روش اهمیت هزینه های ثابت تولید را آشکار می سازد.آنان بر این نکته تاکید می ورزند که تمام هزینه های تولید ،بهای تمام شده تولید هستند.افزون بر این آنان مدعی هستند مدیریت شرکتهایی که با توجه به پیش بینی افزایش فروش،پیشاپیش اقدام به انباشته نمودن موجودیهای خویش می نمایددر هزینه یابی متغیر مورد نکوهش قرار می گیرد.این شرکت بایداین امکان را داشته باشد تا هزینه های ثابت تولید را نظیر هزینه های متغیر تولید تا زمان فروش را در صورت سود و یان گزارش نکنند.در عمل بسته به نوع عملیات مورد نیاز هریک از دو روش هزینه یابی جذبی و هزینه یابی متغیر می توانند برای مقاصد داخلی و برون سازمانی استفاده شوند به کمک نرم افزارهای رایانه ای امکان تهیه انواع گزارشها با توجه به روش بکار گرفته و در کوتاهترین زمان و کم ترین هزینه مقدور گردیده است.
مزیت دیگر هزینه یابی جذبی این است که استقرار آن با هزینه کمتری امکان پذیر است زیرا در این روش نیازی به تفکیک هزینه های ثابت ومتغیر نمی باشد.باوجود این که برخی از هزینه های تولیدی به آسانی وبادقت بالا می توانند درگروه ثابت یا گروه متغیر قرار گیرند اما در برخی دیگر ازهزینه ها این امربه دشواری صورت می گیردبرای نمونه هزینه دستمزد غیر مستقیم،آب و برق و گاز و هزینه تعمیرات و نگهداری بندرت می توانند کاملا در گروه ثابت یا متغیر قرار گیرند.بنابراین استقرار هزینه یابی متغیر نسبت به استقرار هزینه یابی جذبی مستلزم هزینه بیشتری می باشد.همانند گزینش سایر سیستم های حسلبداری مخارج و منافع هر روش باید نشان دهد که در یک موقعیت خاص بهترین گزینه کدام است.
مزایای هزینه یابی متغیر: هزینه یابی متغیر هزینه های تولید را به اجزای ثابت و متغیر تفکیک می کند. بسیاری از تصمیمات مدیران مستلزم تفکیک هزینه ها به بخشهای ثابت و متغیر می باشد روش هزینه یابی متغیر در همین راستا گام بر می داردحال آنکه روش هزینه یابی جذبی سمت و سوی دیگری دارد.دراین روش هزینه های ثابت تولید بر حسب هرواحد در محاسبات وارد شده و باآن هزینه های متغیر هرواحدرفتار می شود.
همچنین به این نکته توجه کنیدهزینه یابی متغیر نسبت به هزینه یابی جذبی اطلاعات بیشتری در اختیار می گذارد.درهزینه یابی متغیر امکان تفکیک هزینه های ثابت ومتغیر وارائه حاشیه فروش فراهم می شود.تلقی هزینه های ثابت به عنوان بخشی از بهای تمام شده هرواحد ممکن است گمراه کننده باشد.بهای تمام شده ثابت هر واحدتابع دوعامل مبلغ هزینه های ثابت وحجم فعالیت می باشد.تنها درصورتی بهای تمام شده مفروض برای هر واحد قابل قبول است که حجم تولید برابر تعداد واحدهایی باشدکه درمحاسبه بهای تمام شده ثابت هرواحدبکاررفته اند.
مزیت دیگری که هزینه یابی متغیر دارداین است که تاثیرگذاری تغییرات موجودی براندازه گیری سود راازمیان می برد.به عنوان مثال در هزینه یابی جذبی یک واحدتجاری می تواند باانباشتن موجودیها سود بیشتری گزارش نماید ویاباکاستن موجودی ها سود را کاهش دهد.بطور خلاصه هزینه یابی متغیر بهتر از هزینه یابی جذبی با مدلهای تصمیم گیری مدیریت سازگاری دارد.
تفاوت هزینه یابی جذبی و مستقیم(متغیر): دو اختلاف اساسی بین این دو روش بهایابی وجودداردکه عبارتنداز: 1-هزینه یابی سربار ثابت ساخت در هزینه یابی جذبی گزارش می شودولی در هزینه یابی متغیربه عنوان هزینه های طی دوره در صورت سود و زیان نشان داده می شود. 2-هزینه ها در صورتحساب سودوزیان در هزینه یابی جذبی با تقسیم بندی طبیعی ولی در هزینه یابی متغیر به عنوان ثابت و متغیر تقسیم می گردد.
تشابه هزینه یابی جذبی و متغیر: 1-هردواز یک منبع اطلاعاتی هزینه استفاده می کنند2-هزینه های مواد مستقیم و سربار متغیر کارخانه درهردوروش یکسان است وبه عنوان هزینه های تولیدی شناخته می گردند. 3-هزینه های فروش و اداری در هردوروش به عنوان هزینه های جاری دوره محسوب می گردند.4-به جز حسابهای کالای در ریان ساخت و کالای ساخته شده سایر حسابها در هردوروش مشابهند.
اختلاف سود وزیان عملیاتی در روش هزینه یابی جذبی و متغیر: سود بیشتر یاکمتر چه در هزینه یابی جذبی وچه در هزینه یابی متغیر بستگی به رابطه تولید و فروش دارد . اگر تولید و فروش برابر باشند،سود درهزینه یابی جذبی با هزینه یابی متغیر یکسان خواهدبود. اگر تولید بیشتر از فروش باشد،سود در هزینه یابی جذبی بیشتر از هزینه یابی متغیر خواهد بود. اگر تولید کمتر از فروش باشد،سود در هزینه یابی جذبی کمتر از هزینه یابی متغیر خواهدبود.
اختلافاتی که باعث تغییردربهای تمام شده و تنظیم صورتحساب سودوزیان درروش هزینه یابی متغیر و جذبی می شود: 1-هزینه یابی سربار ثابت تولید در هزینه یابی جذبی به عنوان هزینه های تولیدی و در هزینه یابی متغیر به عنوان هزینه جاری دوره تلقی می شود 2-در هزینه یابی متغیر،هزینه ها از نظر ثابت یا متغیر بودن با میزان تولید تقسیم می گردند و حال آنکه در هزینه یابی جذبی این ملاک در تقسیم بندی رعایت نمی ردد.
بهایابی فرامتغیر: برخی از منتقدان براین باورند که حتی هزینه یابی متغیر هم موجب می شود که مقدار زیادی از هزینه ها به حساب موجودی کالا منظورشود.آنها بر این باورند که تنها مواد مستقیم در واقع متغیر است و پیشنهاد می کنند که از هزینه یابی فرامتغیر استفاده شود. در هزینه یابی فرامتغیر همه هزینه ها،بجز هزینه مواد متغیر مستقیم،دردوره وقوع به حساب هزینه دوره منظور می شود و تنها هزینه مواد مستقیم به عنوان هزینه قابل انتساب به موجودی محسوب می شود.این شیوه هزینه یابی روشی است که به تازگی ارائه شده است و هنوز بطور وسیع بکار گرفته نمی شود.
حاشیه سود فرا متغیر برابراست با: فروش منهای همه هزینه های متغیر مواد مستقیم کالای فروش رفته
-در صورت فزونی تولید برفروش روش هزینه یابی فرا متغیر باعث بیشترین کاهش در رقم سود عملیاتی می شود. -طرفداران هزینه یابی فرا متغیر براین باورند روش مزبور در مقایسه با هزینه یابی متغیر و به ویژه هزینه یابی جذبی ،انگیزه بسیار کمتری برای تولید محصول و انباشت آن فراهم می سازد . -طرفداران هزینه یابی فرا متغیر براین نکته تاکید میکنند که این روش برای تامین هدفهای درون سازمانی مدیریت مفید است.
