MENOPOZ DÖNEMİNDE BESLENME

1. MENOPOZ DÖNEMİNDE BESLENME

2. MENOPOZ NEDİR? Menopoz doğurganlık yeteneğinin kaybolduğu 48-55 yaş arası dönemdir.

3. MENOPOZ DÖNEMİNDE BESLENMENİN ÖNEMİ • Menopoz doğal bir süreçtir. • Yeterli ve dengeli beslenme ve fiziksel aktivitenin arttırılması ile yaşam kalitesi arttırılabilir, • Beslenmeye bağlı sağlık sorunları önlenebilir.

4. MENOPOZDA ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER • Hormonal değişiklikler (östrojen ) • Kemik yapısında değişiklikler • Ciltte oluşan değişikler • Psikolojik değişiklikler • Enerji harcamasındaki değişiklikler

5. MENOPOZ DÖNEMİNDE GÖRÜLEN BAZI HASTALIKLAR Kalp hastalıkları Şişmanlık Osteoporoz

6. OSTEOPOROZ • Osteoporoz, kemiklerin güçsüzleşmesine ve kırılmaya eğilimli hale gelmesine neden olacak şekilde kemik yoğunluğunun azalmasıdır. • Osteoporozda kemiklerin içi kalsiyum kaybı nedeniyle boşalır. Osteoporoz kadınlarda erkeklerden daha sıktır.

7. OSTEOPOROZ NASIL TEDAVİ EDİLİR? • Doğru beslenme • Egzersiz • Kırıklara neden olabilecek düşmelerin engellenmesi • Doktorun önerdiği ilaçlar

8. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-1 • Yeterli kalsiyum tüketilmelidir. En iyi kalsiyum kaynağı:süt ve süt ürünleri Diğer kaynaklar: yeşil yapraklı sebzeler kurubaklagiller pekmez

9. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-2 İçme ve kullanma sularının flor içeriği kemik ve diş sağlığı açısından önemlidir.

10. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-3 D vitamini gereksinmesi karşılanmalıdır Güneş ışınlarından uygun şekilde ve düzenli olarak yararlanılmalıdır. ¤Güneşlenme camın arkasından olmamalıdır. (10-15 dakika/gün) ¤Kış günlerinde öğle vakitleri, yaz günlerinde ise kuşluk ve ikindi vakitlerinde güneşlenilmesi uygundur.

11. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-4 Posalı besinler yeterli miktarda tüketilmelidir. Posadan zengin kaynaklar: kurubaklagiller tahıllar sebzeler meyveler

12. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-5 Aşırı hayvansal kaynaklı besin tüketiminden kaçınılmalıdır. Yüksek hayvansal kaynaklı protein idrarla kalsiyum atımını arttırır ve osteoporoz için önemli bir risk etmenidir. protein kaynakları: Et ve et ürünleri yumurta balık peynir gibi hayvansal besinlerde

13. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-6 Düşük yağlı ve kolesterollü besinler tercih edilmelidir. kızartma kavurma gibi pişirme yöntemlerinden uzak durulmalıdır haşlama kendi suyunda pişirme gibi yöntemler tercih edilmelidir

14. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-7 Aşırı fosfor tüketiminden kaçınılmalı. Proteinli besinler fosfordan da zengindir. Protein yeterli düzeyde alınırsa, aşırı fosfor alımı da önlenir.

15. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-8 Aşırı tuz tüketiminden kaçınılmalıdır Yemeklere aşırı tuz eklemekten ve tuzlanmış besinleri aşırı tüketmekten sakınılmalıdır Turşu Salamura besinler Zeytin tuz içeriği yüksek besinlerdir. Aşırı tuz alımı idrarla kalsiyum atımını arttırmaktadır.

16. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-9 Düzenli fiziksel aktivite yapılmalıdır. Fiziksel aktivite gençlikte kemik kütlesini artırır,yaşlılıkta ise kemik kaybını önler “Haftada en az 2-3 kez 30 dk yürüyüş gereklidir.”

17. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-10 Kesinlikle sigara içilmemelidir. Kadınlarda sigara tüketimi erken menopoza girmeye kemiklerden mineral kaybının artmasına bir çok kronik hastalıkların gelişmesine neden olur

18. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-11 Alkolden tüketiminden sakınılmalıdır. Alkol kemik oluşum hücrelerini harap eder ve kalsiyum emilimini bozar.

19. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-12 Aşırı zayıflıktan kaçınılmalıdır. Beden kitle indeksi 25 kg/m²‘in altında olmamalıdır Menopozdan sonra vücut , yağ dokusundaki östrojenden yararlanabilmektedir

20. BEDEN KİTLE İNDEKSİ beden kitle indeksi= ağırlık(kg) boy²(m ²) 70 kg ağırlığında, 1.68 m boyunda bir bireyin beden kitle indeksi: 70 = 70 = 24.8 (1.68)x(1.68) 2.82

21. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-13 İlaçlar kişinin hastalığına özeldir. Doktorun önerisi dışında kullanılan bazı ilaçlar kemik mineral yoğunluğunu olumsuz yönde etkileyebilir

22. MENOPOZ DÖNEMİNE AİT BESLENME ÖNERİLERİ-14 Aşırı kafein tüketilmemelidir Kafein içeren içecekler: Çay Kahve Kola Tüketimi sınırlandırılmalı Süt,ayran,taze sıkılmış meyve suları tercih edilmeli

23. YAŞLILIKTA BESLENME

24. Her yaşın ayrı güzelliği vardır

25. Yaşlılık bir ayrıcalıktır,sosyal bir başarı ve bir MEYDAN OKUMADIR!

26. Yaşlılık bir dağa tırmanmak gibidir;nefessiz bırakır ama muhteşem bir manzaraya tanık olursunuz

27. YAŞLILIK NEDİR? • Anne karnından başlayarak yaşamın sonlanmasına kadar devam eden DOĞAL bir süreçtir • Yaşlanma; hücrelerin, dokuların ve organizmaların fizyolojik işlevlerinde moleküler ve biyokimyasal düzeyde oluşan çoklu değişikliklerdir

28. YAŞLILIK DÖNEMİNDE BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR?

29. BESLENME; • Hastalıkların önlenmesinde, geciktirilmesinde ve tedavi edilmesinde • Sakatlıklardan korunmada • Kronik hastalıkların önlenmesinde ÖNEMLİDİR

30. YAŞLILIKTA BESLENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER  Vücutta meydana gelen değişiklikler  Tat ve koku duyusunda  Tükürük salgısında  Mide ve barsak fonksiyonlarında vb. AZALMA  Hastalığa bağlı kullanılan ilaçlar

31. YAŞLILIKTA BESLENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER-2 Kronik hastalıklar  Hipertansiyon  Osteoporoz  Diyabet (Şeker)  Kanser  Unutkanlık ve Bunama  Kalp-Damar Hastalıkları  Sosyal ve ekonomik durum  Fiziksel ve psikolojik durum

32. YAŞLILIKTA; “DİYET BİREYE ÖZELDİR”

33.  Yeterli ve Dengeli Beslenme  Düzenli Fiziksel Aktivite  Alkol ve Sigaradan Kaçınma YAŞAM KALİTESİNİ ARTTIRIR

34. BESLENMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR NELERDİR?

35. BİLİNÇLİ BESLENME ÖNERİLERİ • BESİN ÇEŞİTLİLİĞİ SAĞLANMALIDIR Aynı öğünde dört gruptan besin birlikte tüketilmelidir

36. Dört ana besin grubu; Et, et ürünleri, yumurta ve kuru baklagiller Süt ve süt ürünleri Sebze ve meyve Tahıllar (ekmek, pirinç, makarna vb.)

37. 2) “AZ ve SIK” beslenilmelidir Öğün sayısı arttırılmalıdır Her öğünde yenen miktar azalır SİNDİRİM GÜÇLÜKLERİ AZALIR

38. 3) SIVI TÜKETİMİ ARTTIRILMALIDIR  Su içmek için susamayı beklemeyin!  Günde 8- 10 bardak sıvı tüketilmelidir  Aşırı çay ve kahve tüketiminden sakınılmalıdır. BUNLARIN YERİNE  Taze sıkılmış meyve suları  Ayran  Bitki Çayları (Ihlamur vb. ) TERCİH EDİLMELİDİR

39. 4) TUZ TÜKETİMİ AZALTILMALIDIR Sofrada yemeklere ekstra tuz eklenmemelidir Kavurmalar, tuzlanmış balık vb. Salamura yaprak ve zeytin Turşu TÜKETİLMEMELİDİR

40. 5) İDEAL VÜCUT AĞIRLIĞI KORUNMALIDIR Aşırı miktarda ekmek ve tahıl grubu besinlerin (makarna, pirinç vb. ) Şekerli ve Tatlı Besinlerin TÜKETİMİ AZALTILMALIDIR

41. 6)DÜŞÜK YAĞLI VE DÜŞÜK KOLESTEROLLÜ BESİNLER TÜKETİLMELİDİR • Kırmızı et yerine BEYAZ ET (BALIK,tavuk,hindi eti) tüketilmeli • Etteki görünür yağlar temizlenmeli • Etli yemeklere ekstra yağ eklenmemeli • Düşük yağlı ürünler kullanılmalı (Süt ve süt ürünleri)

42. 7)POSALI BESİNLERİN TÜKETİMİ ARTTIRILMALIDIR • Kurubaklagiller,sebze,meyve ve kepekli tahıllar gibi besinler tüketilmelidir

43. 8)MEYVE VE SEBZE TÜKETİMİ ARTTIRILMALI Çiğneme ve yutma güçlüğü olan bireylerde yemekler yumuşak ve sulu şekilde hazırlanmalıdır Meyve ve sebzeler çiğ yerine pişmiş olarak tüketilmeli Pişirme yöntemleri olarak suda,ızgarada veya fırında pişirme tercih edilmelidir Ağır tatlılar,hamur işleri,kızartmalar sınırlı miktarda tüketilmelidir;muhallebi sütlaç tercih edilmelidir

44. 9)KALSİYUM İÇEREN BESİNLERİN TÜKETİMİ ARTTIRILMALI Süt ve süt ürünlerinin yeterli tüketilmesi gereklidir.Özellikle az yağlı olanlar tercih edilmelidir

45. 10)DÜZENLİ EGZERSİZ YAPILMALIDIR Günde 30 dk haftada 3-4 gün-yürüyüş (Hekime danışarak yapılmalıdır)

46. 11)GÜNEŞ IŞINLARINDAN YETERLİ ORANDA YARARLANILMALIDIR

47. 12)SİGARA VE ALKOL KULLANILMAMALIDIR