OPERATOR MASZYN W PRZEMYŚLE WŁÓKIENNICZYM wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

1. OPERATOR MASZYN W PRZEMYŚLE WŁÓKIENNICZYM wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

2. OPERATOR MASZYN W PRZEMYŚLE WŁÓKIENNICZYM Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: Operator maszyn w przemyśle włókienniczym Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 826[01] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 8152 Operatorzy maszyn w przemyśle włókienniczym

3. Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy • Czy wiesz, że operator maszyn w przemyśle włókienniczym: • 1. Obsługuje różnego rodzaju maszyny i urządzenia przemysłu włókienniczego, w tym przygotowujące włókna i przędzę, wyprawiające futra i skóry oraz wytwarzające tekstylia, obuwie, wyroby futrzarskie i skórzane. • 2. Jest zawodem szkolnym szerokoprofilowym i w rzeczywistości obejmuje grupę zawodów, wtym operatorów maszyn przędzalniczych, do przygotowywania włókien, przewijarek i skręcarek nitek, tkackich, dziewiarskich, do szycia, wykańczalniczych wyrobów włókienniczych, do wyprawiania futer i skór, do produkcji obuwia, wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych. Jak łatwo zauważyć zawody te różnią się między sobą rodzajem obsługiwanych maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle włókienniczym. • Bywa narażony na hałas powodowany przez maszyny, wibracje, brud (smary, odpady), pyły oraz substancje chemiczne wykorzystywane w przemyśle włókienniczym. Dużym zagrożeniem w pracy są także ruchome części maszyn. • Zwykle pracuje 8 godzin dziennie i może pracować w systemie zmianowym. • Może prowadzić własną firmę.

4. Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracyz pewnością znalazłeś niezrozumiałe dla Ciebie sformułowania. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić ich znaczenie. W tym celu najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, ważne dla Ciebie, informacje. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów. Na wesoło

5. Zadania i umiejętności zawodowe • Zabezpieczanie miejsca pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz udzielanie pomocy przedlekarskiej. • Obsługiwanie i nadzorowanie maszyn przędzalniczych, przygotowujących włókna i przewijających. • Obsługiwanie i nadzorowanie maszyn tkalniczych i dziewiarskich do wytwarzania tkanin dekoracyjnych, koronek, dywanów, garderoby czy wyrobów trykotarskich. • Obsługiwanie i nadzorowanie standardowych lub wyspecjalizowanych, jedno- lub wieloigłowych maszyn do szycia, stosowanych przy produkcji garderoby, rękawiczek, artykułów tekstylnych, futrzarskich i skórzanych. • Obsługiwanie i nadzorowanie maszyn wyszywających ornamentykę ozdobną na tekstyliach lub innych materiałach. • Obsługiwanie i nadzorowanie maszyn do bielenia i barwienia tkanin oraz czyszczenia artykułów tekstylnych, futrzarskich i skórzanych. • Obsługiwanie i nadzorowanie maszyn do wyprawiania futer i skór przez poddawanie ich obróbce mechanicznej i chemicznej. • Obsługiwanie i nadzorowanie maszyn wykrawających części obuwia, zszywających je i służących do końcowego montażu obuwia.

6. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. • Posługiwanie się instrukcjami obsługi maszyn włókienniczych. • Ustalanie kolejności procesów obróbki włókna w przędzalni bawełny. • Obsługiwanie linii technologicznej do przerobu bawełny i mieszanek. • Przygotowywanie surowca wełnianego do zgrzeblenia. • Regulowanie i nastawianie podstawowych mechanizmów i podzespołów zgrzeblarek, rozciągarek, czesarek i niedoprzędzarek. • Rozpoznawanie organoleptyczne rodzajów i parametrów przędzy. • Dobieranie surowca do typu wytwarzanej przędzy. • Wytwarzanie przędzy na przędzarkach obrączkowych i bezwrzecionowych. • Znajomość charakterystyki procesu wytwarzania nitek fantazyjnych. • Sortowanie odpadów poprodukcyjnych. • Rozpoznawanie i likwidowanie przyczyn awarii obsługiwanych maszyn włókienniczych. • Porządkowanie stanowiska pracy. • Wykonywanie czynności związanych z konserwacją maszyn zgodnie z instrukcjami. • Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy. • I wiele innych… Na wesoło Praca własna…Uwaga: W tekstach podanych powyżej dotyczących zadańi umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe dla Ciebie sformułowania. Spróbuj je rozszyfrować korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

7. Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczymniezbędne są:

8. Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst z cechami psychofizycznymi oraz wymaganiami fizycznymi i zdrowotnymi, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

9. Cechy psychofizyczne –test samooceny 2/3

10. Cechy psychofizyczne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś: Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że powinieneś uwzględnić ten zawód w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i warunków fizycznych. Może powinieneś zebrać więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizować. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów– zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom? Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Warto dobrze ją przemyśleć i skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło

11. Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga:Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone teksty zawierają wiele sformułowań Medycznych. Zanim odpowiesz na pytania, postaraj się wyjaśnić te sformułowania.

12. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 2/3

13. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi Jeśli, odpowiadając na powyższe pytania, choć razwybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy Twój stan zdrowia pozwala na pracę w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo się z nimi zapoznał. Możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło

14. Kształcenie w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym • Aby nauczyć się zawodu operatora maszyn w przemyśle włókienniczym, możesz: • 1.1. Jako absolwent gimnazjum wybrać trzyletniązasadniczą szkołę zawodową. • 1.2. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej kontynuować naukę w trzyletnimtechnikum uzupełniającym (np. w zawodzie technika mechanika), a po uzyskaniu matury możesz podjąć naukę na uczelni wyższej, na kierunku mechanika i budowa maszyn. • Co zrobić, aby rozpocząć naukę w zasadniczej szkole zawodowej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum (lub dawnej 8-letniej szkoły podstawowej) oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora maszyn w przemyśle włókienniczym. Zasadnicze szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18. roku życia.

15. Kształcenie w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym • Czego będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej przygotowując się do wykonywania zawodu operatora maszyn w przemyśle włókienniczym? • W ramach modułu: • 3.1. Podstawy włókiennictwa – przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, posługiwania się dokumentacją techniczną, charakteryzowania maszyn stosowanych w przemyśle włókienniczym, identyfikowania surowców i wyrobów włókienniczych, a także badania użytkowych i strukturalnych wskaźników wyrobów włókienniczych. • 3.2. Technologia przędzalnictwa – wstępnej obróbki surowców włókienniczych, wytwarzania półproduktów przędzalniczych, wytwarzania przędzy oraz modyfikowania nitek. • 3.3. Technologiatkanych wyrobów włókienniczych – przygotowania przędzy do tkania oraz wytwarzania tkanin na krosnach czółenkowych, chwytakowych, rapierowych i dyszowych. • 3.4. Technologia dzianych wyrobów włókienniczych – wytwarzania dzianin techniką szydełkowania, falowania oraz techniką osnowową. • 3.5. Technologiawykończania włókien i wyrobów włókienniczych – bielenia, barwienia, drukowania, nakładania apretur i innych wykończeń uszlachetniających, a także mechanicznego i termicznego wykańczania wyrobów. • 3.6. Wytwarzanie wyrobów dziewiarskich na szydełkarkach płaskich sterowanych komputerowo – obsługi szydełkarki płaskiej sterowanej komputerowo oraz wytwarzania dzianin na szydełkarce płaskiej z komputerowym urządzeniem wzorującym.

16. Kształcenie w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym • Z jakich podręczników będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej, przygotowując się do wykonywania zawodu operatora maszyn w przemyśle włókienniczym? • Przykładowe: • Balasiński T., Dziamara H., Malinowski L., Pracownia włókiennicza, WSiP, • Dziamara H., Dziewiarstwo maszynowo-ręczne, WSiP, • Idryjan-Pajor J., Materiałoznawstwo odzieżowe, SOP, Toruń, • Maksymowicz A., Rysunek zawodowy dla szkół zasadniczych, WSiP, • Okoniewski S., Technologia maszyn, WSiP, • Panek W., Turek K., Technologia tkactwa dla ZSZ, WSiP.

17. Kształcenie w zawodzie • Praca własna… • Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół, w których możesz podjąć naukę zawodu operatora maszyn w przemyśle włókienniczym. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: • odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie; • przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych; • rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie • i najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. • Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki. • 2. Zapoznaj się z ofertą Związku Rzemiosła Polskiego (www.zrp.pl). Na wesoło

18. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczymsą: operator maszyn przędzalniczych, operator maszyn do przygotowywania włókien, operator przewijarek i skręcarek nitek, operator maszyn tkackich, operator maszyn dziewiarskich, operator maszyn do wytwarzania płaskich wyrobów włókienniczych, operator maszyn do szycia, operator maszyn wykańczalniczych wyrobów włókienniczych, operator urządzeń do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia tekstyliów, operator agregatów natryskowych, operator maszyn do wyprawiania futer i skór, operator maszyn do mechanicznej obróbki skór, operator maszyn do chemicznej obróbki skór, operator maszyn do produkcji obuwia, mechanik-operator oraz konserwator powyższych maszyn i urządzeń, brygadzista. • Pokrewnymi zawodami, w których może pracować operator maszyn w przemyśle włókienniczym, są: przędzarz, tkacz, kuśnierz, krojczy-wykrawacz elementów odzieży, tapicer, garbarz skór, obuwnik, szewc, krawiec, szwaczka. • Operator maszyn w przemyśle włókienniczymmoże poszukiwać pracy w zakładach włókienniczych, w dziale przygotowania produkcji, w oddziałach produkcyjnych, w dziale kontroli jakości surowców i wyrobów oraz w zakładach włókienniczych wytwarzających wyroby rękodzielnicze i dekoracyjne. Może także prowadzić własną firmę.

19. Na wesoło Rynek pracy • Praca własna… • Czy łatwo znaleźć pracę w zawodzie operatora maszyn w przemyśle włókienniczym? • Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z operatorami maszyn pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. • Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia pracodawców) lub z Internetu. • Wyniki zapisz w tabeli przygotowanej według poniższego wzorca. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

20. Źródła informacji • I. Interesujące źródła informacji: • Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia tytułów wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. • II. Czasopisma specjalistyczne: • Mechanik (http://www.mechanik.media.pl/, 29 listopada 2009) • Automatyka, Podzespoły, Aplikacje(http://automatykab2b.pl/, 29 listopada 2009) • Inżynieria Utrzymanie Ruchu Zakładów Przemysłowych(http://www.przegladmechaniczny.pl/, 29 listopada 2009) • Pomiar Automatyka Kontrola(http://www.pak.info.pl, 29 listopada 2009) • Przegląd Włókienniczy – włókno, odzież, skóra(http://www.sigma-not.pl/zeszyt-2450-przeglad-wlokienniczy-2009-12.html, 20 grudnia 2009)

21. Źródła informacji • III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: • Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Operator maszyn w przemyśle włókienniczym, Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Łódź, 2004 (http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/operator_maszyn_przemysl_wlokien.pdf, stan na: 27 listopada 2009). • Wójcik G., Gałązka E., Konarczak A., Róg M., Modułowy program nauczania. Operator maszyn w przemyśle włókienniczym723[02], MEN, Warszawa 2008. • Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu; operator maszyn w przemyśle włókienniczym (http://www.praca.gov.pl/pages/klasyfikacja_zawodow2.php, 27 listopada 2009). • Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005, s. 376–378. • Doradca 2000. Charakterystyka zawodu 826(1–9)  Operator maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych (https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody, 27 listopada 2009)

22. Źródła informacji • Akty prawne: • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. nr 124, poz. 860, z późn. zm.). Na wesoło

23. Dziękujemy za uwagę. Zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji o interesujących Cię zawodach