Prof.Dr.Saffet Karaca İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Anesteziyoloji AD

1. Travma Yönetimi Prof.Dr.Saffet Karaca İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Anesteziyoloji AD

2. TRAVMAKÜRESEL SAĞLIK PROBLEMİ • 1. ölüm nedeni < 44 yaş • 10 Milyon sakat / yıl • 400.000 kalıcı sakatlık / yıl • 150.000 ölüm / yıl • Maliyeti > 100 Milyon $

3. Travmanın Tanımı Travma genelde kinetik, termal veya kimyasal enerjinin dokulara transferi ile meydana gelen doku hasarı olarak tanımlanabilir. Soğuğa maruz kalma ile oluşan travmada ise bunun tam tersi olarak (ısı şeklinde) dokulardan enerji kaybedilir. Künt travma, genellikle motorlu taşıt yaralanmaları, düşmeler ve spor yaralanmaları sonucunda oluşur. Penetran travma, künt travmanın özel bir şeklidir ve çok dar bir yüzey alanına aşırı kuvvet uygulanması ile oluşur. Bıçak ve benzeri aletler ile ateşli silah yaralanmaları bu gruba girer.

18. Sivil Travma Tipleri

19. Askeri Travma Tipleri (Vietnam’da)

20. Travma Yönetiminde Anestezistin Görevleri

21. İleri Travma Yaşam Desteği Prensipleri 1-Travmalı hastanın hızlı ve doğru değerlendirilmesi 2-Hastanın resüsite ve stabilize edilmesi 3-Hastane kapasitesinin hastanın gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığının tespiti 4-Gerekiryorsa hasta transportunun güvenli şekilde sağlanması 5-Optimal tedavinin devamlılığının sağlanması

22. Primer değerlendirme ve resüsitasyon fazı A Hava yolu açıklığının sağlanması (servikal vertabra kontrolu !) B Solunumun sağlanması C Dolaşımın sağlanması ve hemorajinin kontrolü D Nörolojik durumun değerlendirilmesi E Hastanın tam fizik muayene için soyulması

23. İleri Travma Yaşam Desteği 1- Primer değerlendirme ve resüsitasyon 2- Sekonder değerlendirme 3- Definitif tedavi

24. ANAMNEZ • Hastanın hikayesi • Aldığı ilaçlar • Alerji • Açlık süresi • Olay

25. Kabul eden hastahane Primer Transport Yoğun Bakım Ünitesi Akut hasar Temel yaşam desteği Sekonder transport İleri yaşam desteği Transport timi

26. Travma Skoru • Travmanın şiddetini değerlendirmek için 1981 yılında tanımlanan travma skoru, yaralanmanın fizyolojik şiddetini saptayan sayısal bir değerlendirme sistemidir.

27. Solunum hızı10-24/dk 4p25-35/dk 3p>36 /dk 2p1-9 /dk 1pApne 0p Sistolik basınç>90 mmHg 4p70-89 mmHg 3p50-69 mmHg 2p0-49 mmHg 1pNabız yok 0p Respiratuar ekspansiyonNormal 1pÇekilme 0p Kapiller doluşNormal 2pGeçikmiş 1pYok 0p Glasgow Koma Skalası14-15 5p11-13 4p8-10 3p5-7 2p3-4 1p TRAVMA SKORU (1-16p)

28. Glasgow Koma Skalası

30. Travmaya bağlı hipotansiyon nedenleri • Hipovolemi • Spinal kord yaralanması • Kardiak tamponad • Tansiyon pnömotoraks • Anaflaksi • Drug overdose • Nörojenik pulmoner ödem • Sepsis

31. Travmalı Hastalarda Endotrakeal Entübasyon Endikasyonları • Kardiyak arest • Bilinci kapalı hastalarda aspirasyonu önlemek • Hava yolları obstrüksiyonu • Solunum yetersizliği • Hipoksemi • Koma • Şok • Servikal spinal kord yaralanmalarında

32. KOLLOİDLER Albuminkolloid onkotik basıncın %80’nini sağlar. Karaciğerde sentez edilir. %5-25 solüsyonları serum fizyolojikde çözülmüş halde bulunur. Donör plazmasından üretilir. Hetastarch (hidroksi etil nişasta); mol. ağırlığı 450000, intravasküler yarılanma ömrü 6 saattir. Gelatin hayvansal kollejenlerin hidrolizi ile elde edilir.Mol.ağırlığı 35000, intravasküler yarılanma ömrü 2-3 saattir. Dextran glikoz molekülünden elde edilen bir polisakkarid olup; mol ağırlığı 75000-40000 intravasküler yarılanma ömrü 6-2 saattir. Anafilaktik reaksiyona ve kan grubu tayininde yanlışlığa sebep olabilir.

33. Kan Kaybına Yanıt

34. Masif Kan Transfüzyonu  = Hasta kan volümünün 24 saat içinde replase edilmesi • Problemler: • 1. Hipotermi • 2.Hiperpotesemi • 3. asidoz • 4. Hemolitik sarılık • 5. DIC • 6. ARDS • 7. Disritmi • 8. Citrate Toksisitesi • Dilusyonel Koagülopati (dilusyonel trombositopeni, koagülasyon faktörlerinde azalma)

35. Travmalı Hastaların Tedavisinde Öncelikler • Yeterli ventilasyon ve oksijenasyonun sağlanması • Kan basıncının ölçülmesi • EKG • Periferik damar yolu açılması • Santral venöz katater takılması • Sıvı tedavisi (Kristalloid,Kolloid,Kan) • Kan ve sıvıların ısıtılarak verilmesi • Kan gazı ve hemotokrit ölçümleri • Isı ölçümü • İdrar miktarı ölçümü • İntra-arteryel kanül takılması

36. Genel Anestezinin Evreleri • İndüksiyon • İdame • Ayılma

37. İndüksiyonun Amaçları • Bilinçsizliği sağlamak, kardiyovasküler stabiliteyi bozmadan mümkün olduğu kadar kısa bir sürede cerrahi anestezi seviyesine ulaşmaktır. • Mide içeriği aspirasyonunu ve laringospazmı önlemek için hava yolu açıklığının temin edilmesidir.

38. Travmalı Hastada Anestezi İndüksiyonu ve İdamesi • Ketamine veya etomidate tercih edilen hipnotik ajanlardır; tiyopenton ancak hipovolemi düzeltişmişse kullanılmalıdır. • Süksinilkolin travmadan sonraki ilk saatlerde güvenle kullanılabilir; alternatif olarak non-depolarizan Rocuronium seçilebilir. • Volatil anestezik dozlarının dikkatlice titre edilmeli • Pnömotoraks olasılığında N2O’dan sakınmak • İnvazif monitörizasyon yapılmalı • İntraop. Awareness (farkına varma) riski!

39. Travmada İndüksiyon Ajanları • Etomidate 0.2 mg/kg hemodinamik stabilite • Ketamine 1-2 mg/kg direkt miyokard depresyonu • Thiopental 0.5-1.0 mg/kg doza bağlı miyokard depresyonu ve sistemik vazodilatasyon • Propofol 0.25-0.5 mg/kg hipovolemik hastalarda rölatif kontrendike

40. Travmalı Hastaların Entübasyonu • Tercih edilen NMB’lerSüksinilkolinRocuronium • Entübasyon riskleriServikal fraktür!Dolu mide! (Sellick Manevrası)

41. Endotrakeal Entübasyonun Yan Etkileri • Travmatik ve mekanik nedenler: • Direkt; • Spinal kord travması • Gözde travma • Burun kanaması • Diş travması • Farinks ve larinks yaralanması • Özafagus, farinks delinmesi • Subkutanöz ve mediastinal amfizem • Aritenoid dislokasyonu • Aspirasyon

42. İndirekt • Pnömotoraks • Özafagus entübasyonu!!! • Bronşiyal entübasyon! • Patofizyolojik nedenler: • Farinks ve larinks spazmı • Bronkospazm • Öksürük ve ıkınma • Kardiyak aritmi • Arteryel hipertansiyon • Arteryel hipotansiyon

43. TEŞEKKÜRLER