1.43k likes | 2.38k Views
TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİNDE İLAÇ YAN ETKİLERİ. 1.Grup Tbc ilaçları 2.Grup Tbc ilaçları INH PAS RMP CYC PZA ETH EMB Kinolonlar SM Aminoglikozidler (Amik.,Kap.Kn.Vio.) Klofazamin.
E N D
TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİNDE İLAÇ YAN ETKİLERİ 1.Grup Tbc ilaçları 2.Grup Tbc ilaçları INH PAS RMP CYC PZA ETH EMB Kinolonlar SM Aminoglikozidler (Amik.,Kap.Kn.Vio.) Klofazamin
Tüberküloz tedavisinde farklı etkileri nedeni ile birden fazla ilaç kullanmak zorundayız.
Bazı ilaçlar benzer yan etkilere neden olduklarından hangi ilacın sorumlu olduğunu ayırt etmek zor olabilir.
Bazı yan etkiler ilaç kesilmesini gerektirmeyecek kadar hafif olabildiği gibi bazıları tedavi kesilmezse ölümcül olabilir veya kalıcı engellere neden olabilir.
Tüberküloz tedavisi başlanmasına karar verilmiş bir hasta ilk ilaç dozunu almadan önce mutlaka ilaç yan etkileri hakkında bilgilendirilmiş olmalıdır.
Bu bilgilendirme hastanın hekime güveni ve tedaviye uyumu açısından şarttır.
Tüberküloz tedavisinde kullanılan ilaçların bir kısmı karaciğerde metabolize olur.
Tedavinin ilk haftalarında semptomsuz olarak karaciğer enzim sevilerinde artış görülebilir.
Sorumlu ilaçlar : RMP, PZA, INH’dır.
PZA izole transaminaz yüksekliğine neden olur ve uzun sürelidir.
INH transaminaz yüksekliği ve Rif’le beraber sarılığa ve ölümcül hepatite neden olabilir.
Bir Tbc hastasında tedavi altında hepatit gelişmişse bunun ilaca bağlı bir toksisite mi yoksa viral hepatit sonucu mu olduğu araştırılmalıdır.
Alkol kullanım alışkanlığı • İleri yaş • Malnütrisyon • Altta yatan karaciğer hastalığı İlaca bağlı toksisite için risk faktörlerdendir.
İlaca bağlı toksisitede; SGOT, SGPT normalin 3katı veya bazal değerin 5 katı yükselmişse ve/veya bilüribin 2 mg/dl veya üstünde ise
Hastanın alkol alışkanlığı ve diğer kullandığı ilaçlar sorgulanır.
Değerler normale dönünce ilaçlar ya hepsi birden yada teker teker küçük dozlardan giderek artan dozlarda tedaviye tekrar başlanır.
Sorumlu ilaçlar: EMB, RMP, SM dahil tüm aminoglikozidler
Akut tubüler nekroz sonucu • Protein üri • Silendüri • Üre yüksekliği • Kreatinde artma • Kreatin klirensinde azalma
RMP hariç diğer ilaçlarla olan toksisite geri dönüşümlüdür. Doz azaltılır veya doz arası artırılır.
RMP bağlı akut böbrek yetmezliği RMP karşı gelişen antikorlar nedeni iledir • RMP bir daha tedavide yer alamaz.
Kr. Beslenme bozukluğu olanlarda • Kr. Alkolizm anemnezi olanlarda • Gebelerde • Genç kızlarda • İleri yaşlarda • Epileptiklerde • Malignitesi olan hastalarda
INH piridoxin ile birleşerek onu bağlar, serum ve dokularda vitamin B6 avitaminozu gelişir.
Çorap, eldiven tarzı duyu kaybı • El ve ayaklarda keçelenme , dikenleşme
Sorumlu ilaç : INH ve Sikloserin
İlaç kesilmez • Antiepileptik ilacın dozu arttırılır • Tedaviye g/25 mgr piridoxin ilave edilir.
Sorumlu ilaç : SM, amikasin, kanamisin, kapreomisin, viomisin
İlaç kesilir • Geri dönüşümlüdür.
Bulanık görme • Santral skotom • Kırmızı-yeşil ayırımı yapamama
Sorumlu ilaçlar : Sikloserin, Etionamid