Zindelijkheidstraining bij jonge kinderen

1. Zindelijkheidstraining bij jonge kinderen “alle druk van de pot!” An Coetsiers – CEMA Antwerpen Elke De Bruyne – CEMA Gent Cema symposium 29/11/08

2. “kleuters moeten zindelijk zijn vooraleer ze naar school gaan” Cema symposium 29/11/08

3. “kinderen die veel drinken plassen vaker in hun bed” Cema symposium 29/11/08

4. “hoe vroeger men start, hoe sneller droog” Cema symposium 29/11/08

5. “het is begonnen na de scheiding” Cema symposium 29/11/08

6. “ik maak mijn kind ‘s nachts wakker want hij slaapt te diep” Cema symposium 29/11/08

7. “mijn kind is te zenuwachtig/ te lui/ te slordig om droog te worden” Cema symposium 29/11/08

8. “de plaswekker helpt niet!” Cema symposium 29/11/08

9. “starten met zindelijkheidstraining = de pamper weglaten” Cema symposium 29/11/08

10. “mijn kind houdt te lang op” Cema symposium 29/11/08

11. “met de juiste aanpak kan mijn kind in 2 dagen zindelijk worden” Cema symposium 29/11/08

12. “straffen en belonen kan een verschil maken” Cema symposium 29/11/08

13. “kinderen horen niet te drinken en te plassen tijdens de lesuren” Cema symposium 29/11/08

14. “jongens plassen als jongens,meisjes plassen als meisjes” Cema symposium 29/11/08

15. Zindelijkheid overdag De norm? Wanneer starten? Hoe aanpakken? Zindelijkheid ‘s nachts De norm? Wanneer starten? Hoe aanpakken? Als het niet lukt… Wat bij onze patiëntjes? Een overzicht… Cema symposium 29/11/08

16. Zindelijkheid overdag Cema symposium 29/11/08

17. De norm? • Medische norm: 3 à 4 jaar • Maatschappelijke norm: 2,5 jaar  druk op de ketel (pot)! “kleuters moeten zindelijk zijn vooraleer ze naar school gaan” Cema symposium 29/11/08

18. Wanneer starten? • Vanaf 2 jaar omdat… • Peuterpuberteit (12 – 18 m) = verzet en controle • Natuurlijke ontwikkeling: • Sluitspieren kunnen beheerst worden • Blaas groot genoeg • Beginnende bewustwording • Gevaar voor negatieve gewenning “hoe vroeger men start, hoe sneller droog” Cema symposium 29/11/08

19. Wanneer starten? • Vanaf 2 jaar • Luier 1 op 2 controles droog (na 2 u) “starten met zindelijkheidstraining = de pamper weglaten” Cema symposium 29/11/08

20. Hoe aanpakken? 1. Luier  potje • Kies een geschikt moment • Kies een eenvoudig potje • Laat kind kennismaken met potje (boekjes) • Laat zien hoe het moet • Blote billetjes, luierbroekje, … • Reageer rustig Cema symposium 29/11/08

21. Hoe aanpakken? 2. Potje  toilet • Potje naast toilet (tijdig) • Toilet aanpassen • Juiste toilethouding • Erbij blijven (tijdig afbouwen) • Opgelet met doorspoelen! “jongens plassen als jongens,meisjes plassen als meisjes” Cema symposium 29/11/08

22. Hoe aanpakken? • Vast drankschema: min. 1 glaasje bij… • Ontbijt • ‘Tienuurtje’ • Middageten • ‘Vieruurtje’ • Avondeten • Vast plasschema • 4 à 6 x/dag “kinderen horen niet te drinken en te plassen tijdens de lesuren” Cema symposium 29/11/08

23. Hoe aanpakken? • Houd rekening met de realiteit buitenshuis • Makkelijke kledij • Neem tijd om te plassen (voorbeeldfunctie) • Ieder zijn tempo!!!! “met de juiste aanpak kan mijn kind in 2 dagen zindelijk worden” Cema symposium 29/11/08

24. 10geboden van droogtraining overdag • Start niet te vroeg • Alleen bij “volle” blaas • Tijd om te plassen • Stabiele houding • Hurkzit, ook voor jongens • Gemakkelijke kledij • Pas “toilet”-training aan, aan de situatie buitenshuis • Normaal plas- en drinkpatroon • Normale leeftijd voor continentie diurna is < 3,5 j • Contacteer deskundigen/arts/therapeut voor behandeling Cema symposium 29/11/08

25. En de vuilzakjes? • Zindelijk stoelgang  zindelijk urine • Geen probleem voor 4 jaar • Normaliseren van de ‘kaka’s. • Vezelrijke voeding • Voldoende drinken • Lavementen/onderzoeken beperken • Luier aanbieden! • Toiletzit na eten zonder DRUK • Als geen resultaat: PAUZE nemen Cema symposium 29/11/08

26. Zindelijkheid ‘s nachts Cema symposium 29/11/08

27. De norm? • Medische norm: 5 à 7 jaar • Sociale norm: bosklassen, logeerpartijtjes, jeugdbeweging, … steeds vroeger  druk op de ketel (pot)! Cema symposium 29/11/08

28. Wanneer starten? • Voorwaarde: Nachtelijke urine < nachtelijk blaasvolume (2 – 5 j) • Nachtelijke urine ↓ • Nachtelijk blaasvolume ↑ • Lichamelijk rijp genoeg • Meestal droog overdag Cema symposium 29/11/08

29. Wanneer starten? • Vanaf 5 jaar • min. 3 nachten / week droge luier ! Als na 2 à 3 weken kind niet droog: luier terug inschakelen “starten met zindelijkheidstraining = de pamper weglaten” Cema symposium 29/11/08

30. Hoe aanpakken? • Vast plas- en drankschema • Kind positief (!) motiveren “kinderen die veel drinken plassen vaker in hun bed” “straffen en belonen kunnen een verschil maken” Cema symposium 29/11/08

31. Hoe aanpakken? • Jezelf vastpinnen op psychologische oorzaak • Kind uit bed halen om te plassen • Boos worden, schuldgevoelens “het is begonnen na de scheiding” “ik maak mijn kind ‘s nachts wakker want hij slaapt te diep” Cema symposium 29/11/08

32. Hoe aanpakken? • Veel drinken na avondeten • Veel bruisende en cafeïnehoudende dranken • Zelf medicatie of plaswekker opstarten “de plaswekker helpt niet!” Cema symposium 29/11/08

33. Belonen? Cema symposium 29/11/08

34. 10 geboden voor droogtraining nacht • Start niet voor kind overdag continent is • Nooit pamper weglaten voor kind “kan droog zijn” • Niet uithalen ‘s nachts • Vermijd eiwitrijke, zoutrijke avondmalen • Niet meer drinken na 20 uur • Geen koffie, cola, thee • Normaal drinkpatroon overdag • Geen drank ‘s nachts • Contacteer deskundigen/arts/therapeut voor behandeling Cema symposium 29/11/08

35. Als het niet lukt… Cema symposium 29/11/08

36. Mogelijke oorzaken • Medisch • Raadpleeg een arts! • Onderzoek, medicatie, kine, plaswekker, aangepast drank- en plasschema, … • Cognitief/mentaal • Kalenderleeftijd ≠ mentale leeftijd!! • Plaswekker, extra uitleg/begeleiding “mijn kind houdt te lang op” Cema symposium 29/11/08

37. Mogelijke oorzaken • Psychologisch • Eerder gevolg dan oorzaak! • Meer herval bij stress/belangrijke gebeurtenissen • Ondersteuning door psycholoog “mijn kind is te zenuwachtig / te lui / te slordig om droog te worden” Cema symposium 29/11/08

38. Wat bij herval? • Kan zijn door: • Ziekte • Stress / ingrijpende gebeurtenis • Koppigheidsfase • … • Positieve instelling • Stapje terugnemen • Druk van de pot! • Bij blijvend herval: arts raadplegen vanaf 4 j (overdag) of 6 j (‘s nachts) Cema symposium 29/11/08

39. Wat bij onze patiëntjes? ‘Extra druk op de pot’ Cema symposium 29/11/08

40. Extra moeilijk! • Kalenderleeftijd ≠ mentale leeftijd!! • Motorische beperking • minder drinken (slikproblemen, meer afhankelijk) • minder plassen (meer afhankelijk) • Minder blaascontrole (neurologisch) • Aanpak: • Voldoende drinken (logopedist) • Aangepaste toiletten • Evt. plaswekker, medicatie, sonderen (arts) Cema symposium 29/11/08