STATYCZNE OBCIĄŻENIE MIĘŚNI

1. STATYCZNE OBCIĄŻENIE MIĘŚNI • Kamińska Agnieszka • Inżynieria Bezpieczeństwa, gr 11

2. Badaniem obciążenia fizycznego zajmuje się fizjologia pracy, która jest nauką odgrywającą istotną rolę w badaniach ergonomicznych.Wyniki badań fizjologicznych mają na celu opracowanie praktycznych zaleceń dotyczących sposobu wykonywania pracy i warunków, w jakich powinna ona przebiegać. Fizjologia pracy

3. Obciążenie pracą fizyczną na stanowisku pracy dzieli się na dynamiczne i statyczne.Podział ten jest związany z charakterem pracy mięśni – ich skurczem.

4. Wysiłek statyczny jest wykonywany przy udziale skurczów izometrycznych, które powodują wzrost napięcia mięśni bez wyraźnego ich skrócenia. Praca statyczna przebiega w warunkach bezruchu, wiąże się przede wszystkim z koniecznością utrzymania niewygodnej i wymuszonej pozycji ciała.

5. Nadmierne obciążenie organizmu związane z pracą zawodową jest przyczyną zmęczenia obwodowego, obejmującego układ mięśniowo-szkieletowy i ogólne zmiany czynnościowe oraz zmęczenia ośrodkowego układu nerwowego.Zmiany te prowadzą do dolegliwości, a nawet urazów układu mięśniowo-szkieletowego, wyczerpania zasobów energetycznych i metabolicznych, zaburzenia czynności percepcyjnych, w tym i koordynacji wzrokowo-ruchowej i obniżenia sprawności umysłowej.

6. Obciążenie statyczne powstaje w wyniku pracy, gdy na zewnątrz nie obserwujemy ruchu kończyn lub tułowia, ale mięśnie są napięte np. podczas utrzymywania uniesionych rąk. W czasie wykonywania pracy statycznej wydatek energetyczny powoduje większą uciążliwość niż podczas pracy dynamicznej. Jest to spowodowane różnicą pracy mięśni, które nie wykonują ruchów skurczu i rozkurczu tylko są w niezmiennym napięciu.

7. Metoda OWAS • analizaobciążenia

8. Metoda bierze pod uwagę obciążenie pochodzące od czterech czynników: • pozycji pleców • położenia ramion • pracy nóg • wielkości obciążenia zewnętrznego

9. PRZYKŁADOWA POZYCJA Klasyfikacja położenia pleców, ramion i nóg • Położenie pleców może przybierać kod pozycji od 1 do 4, • położenie kończyn górnych od 1 do 3 i położenie nóg od 1 do 7.

11. Na podstawie pełnego kodu pozycji ciała ludzkiego składającego się z czterech cyfr ( po jednej od każdego czynnika obciążającego ) należy odczytać typ kategorii obciążenia statycznego z diagramu.

12. Opis kategorii oraz zalecenia odnośnie ewentualnych zmian na stanowisku pracy.

13. Do celów analizy obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego dla każdej z utrzymywanych pozycji istotny jest czynnik czasu trwania określonej czynności opisanej przez kategorię. W zależności od czasu utrzymywania pozycji ciała określonej zgodnie z kategoriami metody OWAS dokonano oceny obciążenia statycznego jako duże, średnie lub małe.

14. Ocena obciążenia związanego z wykonywaniem czynności określonej kategorii (OWAS) w trójstopniowym systemie oceny. Czas ten określany jest w odniesieniu do czasu pracy i wyrażany w % czasu pracy. Interpretacja wyników oceny obciążenia statycznego

15. Przerwy na odpoczynek

16. przerwy dowolne - występują, gdy pracownik robi je z własnej woli we własnym zakresie • przerwy zorganizowane - z góry ustalone przez firmę • przerwy niezorganizowane - wynikają z nieprzewidzianych zdarzeń np.: uszkodzenie maszyny, brak surowca itp.

17. Zasady wyznaczania przerw w pracy

18. Suma przerw w pracy nie powinna przekraczać 15% całkowitego czasu pracy, a przy pracach ciężkich powinna wynosić 20 - 30% całkowitego czasu pracy.

19. W przypadku dwóch przerw - powinny one dzielić całkowity czas pracy na trzy równe części przy jednoczesnym założeniu, że przerwa pierwsza jest krótsza od przerwy drugiej. W przypadku ciężkich prac fizycznych liczba przerw powinna przekraczać dwa.

20. Zaleca się stosowanie przerw częstszych lecz krótszych - wynika to z zależności pomiędzy efektem wypoczynku a czasem trwania przerwy - efekt wypoczynku spada wraz z czasem trwania przerwy.

21. Wpływ na człowieka • Do skutków obciążenia człowieka wysiłkiem statycznym możemy zaliczyć:

22. szybkie wywołanie zmęczenia (szybsze niż w przypadku wysiłku dynamicznego) •   występowanie zmniejszonego przypływu krwi przez napięte mięśnie (może temu towarzyszyć wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie pracy serca) • ucisk mechaniczny na naczynia krwionośne • nieprawidłowe zaopatrzenie komórek w tlen i odprowadzanie z nich szkodliwych substancji, które pochodzą z przemiany materii • szybki ubytek mięśniowych zapasów • lokalne zakłócenia homeostazy

23. Przeciwdziałanie

24. Aby ustrzec się przed powyższymi skutkami możemy ocenić obciążenie statyczne któremu ulegamy.

25. Do wyliczenia oceny należy przyjąć pozycję ciała o największym obciążeniu statycznym, jeśli jest ona utrzymywana w czasie dłuższym niż 3 godziny na zmianę roboczą. Ocenę należy wykonać według trójstopniowej skali: małe, średnie, duże.

26. Przykładowe oceny stopnia obciążenia statycznegow punktachPRZYKŁADY:małe1-10 pozycja ciała siedząca niewymuszonawiększość prac biurowychmałe11-20pozycja ciałą stojąca niewymuszona z możliwością okresowej zmiany na siedzącąślusarz, stolarzmałe21-30pozycja ciałą stojąca lub stojąca na przemian z chodzeniemnadzór techniczny, bibliotekarzśrednie31-40pozycja ciałą siedząca wymuszona, niepochylona lub nieznacznie pochylonaobsługa komputera

27. wnioski • obciążenie statyczne jest największe w pozycji stojącej, dlatego tam gdzie jest to możliwe powinniśmy wykonywać prace w pozycji siedzącej • w każdej sytuacji pożądane są zmiany pozycji ciała, gdy jest to niemożliwe zaleca się przerwy, które umożliwiają rozluźnienie mięśni • chronometraż czasu pracy pracownika, rejestrowanie czasu trwania i tempa pracy, wykonywanej w danych warunkach, w celu ustalenia czasu niezbędnego do jej wykonania, gwarantującego określony poziom wydajności, a także bezpieczeństwo na stanowisku pracy, pozwala ustalić normy pracy i dostosować je do adekwatnego wynagrodzenia