1 / 44

KALSİYUM VE FOSFOR METABOLİZMASI

KALSİYUM VE FOSFOR METABOLİZMASI. Prof. Dr. Arzu Seven. Kalsium homeostazında kemik depo görevindedir. İnsan vücudunda yaklaşık 1 kg. kalsium bulunur. İskelette bulunan kalsiumun % 99 u hidroksi apatit kristalleri halindedir. Kalanı yumuşak dokularda,dişte ve ECF de bulunur.

waneta
Download Presentation

KALSİYUM VE FOSFOR METABOLİZMASI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KALSİYUM VE FOSFOR METABOLİZMASI Prof. Dr. Arzu Seven

  2. Kalsium homeostazında kemik depo görevindedir. İnsan vücudunda yaklaşık 1 kg. kalsium bulunur. İskelette bulunan kalsiumun % 99 u hidroksi apatit kristalleri halindedir. Kalanı yumuşak dokularda,dişte ve ECF de bulunur.

  3. Yenı kıtap p 68 fıg 1

  4. Kemik dinamik bir dokudur,remodeling süreklidir.Sabit durumda,yeni kemik oluşumu ve kemik rezorpsiyonu arasında denge vardır. Total kalsium :8.8-10.4 mg/dl Dolaşımda kalsium 3 şekilde bulunur.

  5. Mb p339 fıg 25.2

  6. Serum protein konsantrasyonu arttığında ( dehidratasyon,uzun venöz staz ),protein-bağlı Ca ve total Ca artar Serum protein konsantrasyonu düştüğünde ( K.C hastalığı,nefrotik sendrom,malnütriyon ),protein-bağlı Ca ve total Ca düşer (ionize Ca referans aralıkta kalır

  7. Klinik durumlarda ayarlanmış Ca hesaplanmalıdır Ayarlanmış Ca=ölçülen Ca (mmol/L)+0.02 (40-albumin(g/L)

  8. İonize Ca,hc.dışı Ca duyarlı reseptör(CaSR ) aracılığıyla dar bir aralıkta tutulur. CaSR,hc. Yüzeyindedir, G-protein kenetlidir,paraitiroid bez ,tiroid bez C hc ve böbrek tübüllerde bulunur.

  9. Kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenleyen hormonlar • Parathormon • Kalsitonin • 1,25 dihidroksikolekalsiferol (kalsitriol)

  10. PARATHORMON • Preproparat hormon (115 amino asit )  proparat h. (90 amino asit ) Parat hormon (84 amino asit ) • preproPTH da 25 amino asitlik hidrofobik amino terminal uzantı (lider/sinyal sekuens ) • Hedef doku /organ → böbrek direkt kemik etki GİS → indirekt etki

  11. P341 fıg 25 4 MB

  12. Böbrek 1. distal tübüllerden kalsiyum geri emilimini  2. fosfat ve bikarbonat atılımı 

  13. Kemik 1. resorbsiyona yol açar • kalsiyum ve fosfor mobilizasyonunu  2. osteoblastlarda kollajen sentezini • osteoklastlarda çözünürlüğü  • öncül hücrelerin osteoklast ve osteoblastlara dönüşümünü sağlar • Kemiğin kalsiyum bağlama kapasitesini 

  14. GİS • Kalsitriol sentezini uyararak kalsiyum ve fosforun emilimini (barsaktan) arttırır. (renal 1  –hidroksilaz aktivasyonu  ) • En hızlı etki → BÖBREK • En büyük etki → KEMİK

  15. PTH ın karboksi terminal segmentinde biyolojik fonksiyon yoktur. Katepsin B PTH ı 2 ye böler:PTH (1-34):biyolojik aktif amino uç PTH (35-84):inaktif karboksi uç Dolaşımda proPTH bulunmaz PTH ın periferik metabolizması K.C ve böbrekte gerçekleşir.

  16. Parathormon düzenlenmesi • Serum iyonize kalsiyum düzeyi • ↓→ PARATHORMON (-) feed • ↑ → PARATHORMON  • back • Kronik Mg eksikliği PTH salgılanmasını baskılar. • Düşük kalsitriol seviyesi PTH sentezini engeller

  17. P340 MB fıg 25 3

  18. PTH ın hücresel etkileri cAMP aracılıdır ( G protein-uyarılı adenil siklaz aktivasyonu ) PTH yanıt sistemi reseptör sayısında DOWN REGULASYON ve cAMP sonrası mekanizmayla DESENSİTİZASYON a tabidir.

  19. Yeni kit68 fıg 2

  20. PATOLOJİ • HİPOPARATİROİDİZM: • 1. Primer  bezlerin otoimmun yıkılımı • 2.Sekonder cerrahi girişim • PTH  Serumda kalsiyum  Serumda fosfat  • Nöromusküler irritasyon, kramplar, tetani , laringospazm , konvulsiyon

  21. PSÖDOHİPOPARATİROİDİZM: • Genetik bouzkluk • Hipokalsemi,hiperfosfatemi,PTH artışı • Biolojik aktif PTH (+) • Rezistans ( Gs  gibi …) • Boy kısalığı,kısa metakarpal/metadorsal kemikler • PTH infüzyonuna yanıt olarak plazma/idrar cAMP de artışın olmaması tanıyı kesinleştirir • HİPERPARATİROİDİZM: • Adenom • Hiperplazi • Ektopik üretim • PTH  Ca2+ böbrek taşları fosfat  idrar yolu enfeksiyonu

  22. Sekonder hiperparatiroidizm,PTH artışı ve bezlerin hiperplazisi ile karakterizedir.İlerleyici böbrek yetmezliği olanlarda görülür 25 (OH )D3 ün 1,25 (OH)2D3 e dönüşümü az,barsaktan Ca emilimi etkisiz, kompansatuar sekonder PTH salgılaması (normokalsemi amaçlı )

  23. PTH-ilişkili protein (PTHrP) 3 izoform şeklinde (139,141 ve 173 amino asit ) Yapısal ve fonksiyonel olarak PTH a benzer Fetus Ca homeostaz ve iskelet gelişmesinde önemli

  24. Malignanci ilişkili hiperkalsemide (HCM) önemli

  25. KALSİTONİN • Tiroid bezinin parafoliküler C hücreleri • Polipeptid yapılı (32 amino asit ) • Etkileri: • Kemik → resorbsiyonu↓ • Kemik dokusundan kalsiyum ve fosfor kaybını ↓ • Serum kalsiyum ↓ • Serum fosfor↓

  26. Böbrek  kalsiyum ve fosforun tübüler geri emilimini   renal klirens  • Etkileri parathormonun zıt yönünde ! • Serum iyonize kalsiyum↑→ kalsitonin↑ • Serum iyonize kalsiyum ↓→ kalsitonin↓ • Gastrointestinal hormonlar→ kalsitonin (gastrin,glukagon,sekretin…) • Tiroidin medüller karsinomunda kalsitonin önemli bir tümör belirteci

  27. D VİTAMİNİ Ciltte UV radyasyonla sentezlenir. D2 vitamini (ergokalsiferol) ciltte ergosterolden UV radyasyonla sentezlenir. D3 vitamini (kolekalsiferol ) ciltte

  28. 7-dehidrokolesterolden UV radyasyonla sentezlenir (enzim gerektirmeyen fotoliz reaksiyonu ) D3 vitamini ve metabolitleri plazmada D vitamin-bağlayıcı protein (DBP ) e bağlı olarak taşınırlar.

  29. Mb p342 fıg 25.5

  30. KALSİTRİOL • Karaciğer  ER kullanan Mg 2+ monooksijenaz O2 (25 hidroksilaz) NADPH • Böbrek Mg 2+ O2 kompleks NADP monooksijenaz cytP450 (1 hidroksilaz) ferroredoksin red. ferroredoksin

  31. 25-hidroksilasyon K.C de endoplazmik retikulumda gerçekleşir. Hız sınırlayıcı basamak K.C de depo şekli Dolaşımdaki seviyesi K.C. deposunu yansıtır

  32. 25-OH D3 ün önemli bir kısmı entero-hepatik dolaşıma katılır safraince barsakta geri emilim 1 α hidroksilaz aktivitesi,hipofosfatemi,hipokalsemi,Dvit.eksikliği,kalsitonin,büyüme hormonu,prolaktin ve östrojenle uyarılır.

  33. Böbrek tübüller,kıkırdak,barsak ve plasentada bulunan 24-hidroksilaz ile inaktif 24,25 (OH )2 D3 oluşur. Dolaşımdaki 24,25 (OH)2D3 ile 1,25 (OH )2 D3 arasında ters ilişki vardır. 1,25 (OH)2D3,kalsitriol,kendi üretiminin önemli birdüzenleyicisidir.

  34. Yüksek kalsitriol seviyesi böbrek 1 α hidroksilaz aktivitesini baskılar,24-hidroksilaz aktivitesini uyarır. D vitamini prohormon olarak kabul edilir.

  35. Ligand-protein kompleksi çekirdeğe taşınır.1,25 (OH)2 D3 gen ekspresyonunu uyararak Ca metabolizmasını etkiler.

  36. serum kalsiyum ve fosfor düzeyleri • Düzenlenmesi parathormon • Ca2+ parathormon  1 hidroksilaz kalsitriol  • Barsak villüs sitozolde • Osteoblast reseptör • Böbrek distal tübül (steroid h.)

  37. Barsak  aktif taşıma mekanizması ile kalsiyum ve fosfor emilimini  • Kemik osteokalsin yapımını  Kemik dokusundan mineral ve matriks mobilizasyonu  • Böbrek kalsiyum ve fosforun renal atılımını kısıtlar.

  38. PATOFİZYOLOJİ • RİKETS • Hipokalsemi,hipofosfatemi,mineralizasyonu bozuk kemik yapısı ve ilişkili iskelet bozuklukları ile karakterize • En sık rastlanan sebep :vitamin D eksikliği • 2 tip D vitamini –bağımlı rickets vardır:

  39. Tip 1:genetik otozomal resesif, 25(OH)D3 ün 1,25 (OH )2 D3 e dönüşümünde kusur Tip 2:otozomal resesif DNA-bağlayıcı domainde tek bir amino asidde değişiklikfonksiyonsuz reseptör

  40. Erişkinde D vitamin eksikliği OSTEOMALAZİ ye yol açar. Ca ve fosfor emilimi düşükekstra selüler Ca ve fosfor seviyeleri düşük zayıf ve kırılgan kemik

More Related