1 / 30

V posiedzenie Mazowieckiej Rady Innowacyjności Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r.

V posiedzenie Mazowieckiej Rady Innowacyjności Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r. dr hab. Stanisław Łobejko. 1. Plan prezentacji:. Wstęp Istota inteligentnego rozwoju Koncepcja inteligentnej specjalizacji Modele zmian strukturalnych Inteligentna specjalizacja w dokumentach UE

wade-finch
Download Presentation

V posiedzenie Mazowieckiej Rady Innowacyjności Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r.

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. V posiedzenie Mazowieckiej Rady InnowacyjnościWarszawa, dnia 26 listopada 2012 r. dr hab. Stanisław Łobejko 1

  2. Plan prezentacji: • Wstęp • Istota inteligentnego rozwoju • Koncepcja inteligentnej specjalizacji • Modele zmian strukturalnych • Inteligentna specjalizacja w dokumentach UE • Inteligentna specjalizacja w dokumentach krajowych • Mazowsze na tle regionów UE • Strategia Rozwoju Mazowsza a inteligentna specjalizacja • Dyskusja 2

  3. Inteligentny rozwój (smart growth) to lepsze rezultaty w dziedzinie • edukacji • badań naukowych/innowacji • społeczeństwa cyfrowego • Inteligentny rozwój to rozwój oparty na kapitale intelektualnym 3

  4. Priorytety strategii EUROPA 2020 • rozwój inteligentny (smart growth) poprzez rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji, • rozwój zrównoważony (sustainable growth) poprzez wspieranie gospodarki korzystającej z zasobów w sposób bardziej efektywny, przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, • rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu (inclusive growth) poprzez wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną 4

  5. Strategia UE 2020 zakłada wspieranie inteligentnej specjalizacji rozwoju regionów • każde z państw członkowskich powinno określić w jakiej dziedzinie, branży będzie się specjalizować i ująć to w swojej strategii rozwoju, • wymóg ten staje się dla regionów obligatoryjny, gdyż przygotowanie strategii inteligentnej specjalizacji (smart specialization) warunkuje możliwość pozyskania funduszy strukturalnych w perspektywie finansowej Unii Europejskiej 2014-2020. 5

  6. Inteligentna specjalizacja to nowa koncepcja formułowania strategii innowacji na poziomie państw i regionów. Czy zupełnie nowa? W ekonomii i naukach o zarządzaniu strategie specjalizacji oraz rozwoju regionalnego były znane oraz stosowane od dawna. 6

  7. Koncepcja inteligentnej specjalizacji (smart specialization) to próba całościowego (kompleksowego) spojrzenia na zagadnienie specjalizacji w zakresie: nauki, technologii i gospodarki w UE. Inteligentna specjalizacjato ścisłe powiązanie działalności badawczo-rozwojowej, rozwoju kapitału ludzkiego (kwalifikacji oraz umiejętności pracowników) i specyfiki gospodarczej regionów lub państw. 7

  8. Cele inteligentnej specjalizacji: • przeciwdziałanie fragmentacji i duplikacji badań naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA); • osiągnięcie masy krytycznej w kluczowych dla konkurencyjności Europy obszarach i sektorach; • rozprzestrzenianie technologii ogólnego zastosowania, zwłaszcza poprzez wykorzystywanie ich w produktach i usługach; 8

  9. Cele inteligentnej specjalizacji(cd) • wzmocnienie lokalnych potencjałów w zakresie prowadzenia działalności B+R+I („stairways to excellence”); • wzmocnienie zaangażowania różnych interesariuszy w proces tworzenia strategii („entrepreneurial discovery process”); • programowanie i wdrażanie polityk w oparciu o dowody • („evidence-based policy”). 9

  10. Cztery modele zmian strukturalnych (wg RIS3 Guide): Transformacja – przejście od istniejącego do nowego sektora w oparciu o istniejące zasoby i kompetencje (np. sektor optyczny i medyczny w Austrii); Modernizacja – technologiczne usprawnienia w ramach istniejących sektorów w oparciu o technologie ogólnego zastosowania (np. sektor papierniczy w Finlandii); Dywersyfikacja– poszerzenie działalności na nowe sektory w oparciu o wykorzystanie efektów synergii (np. przemysł lotniczy i kosmiczny we Francji); Radykalna transformacja– utworzenie nowego sektora w oparciu o pewne dostępne zasoby i kompetencje (np. wykorzystanie ICT w archeologii we Włoszech). Przypis M. Kardas, Inteligentna specjalizacja w ramach nowej inicjatywy finansowej 2014-2020, MNiSW, Departament Strategii, Kraków 3 lutego 2012, dokument PDF. 10

  11. Inteligentna specjalizacja w dokumentach strategicznych UE • Strategia „Europa 2020” • Inicjatywa przewodnia „Unia Innowacji” 11

  12. Rozporządzenie PE i Rady w odniesieniu do celu tematycznego dotyczącego badań i rozwoju zakładają następujące kryteria • warunkowości ex ante: • gotowa jest krajowa lub regionalna strategia badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji, która: • - opiera się na analizie SWOT, aby skoncentrować zasoby na • ograniczonym zestawie priorytetów badań i innowacji; • - przedstawia środki na rzecz pobudzenia prywatnych inwestycji w • badania i innowacje; - obejmuje system monitorowania i przeglądu. • państwo członkowskie przyjęło ramy określające dostępne środki budżetowe na badania i innowacje; • państwo członkowskie przyjęło wieloletni plan dotyczący budżetu i priorytetów inwestycji związanych z priorytetami UE (ESFRI). 12

  13. Inteligentna specjalizacja w dokumentach krajowych • Dokumenty opracowywane: • Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki - SIiEG; • programy wykonawcze do SIiEG: Program Rozwoju Nauki, Program Rozwoju Przedsiębiorstw. • Dokumenty obowiązujące: • Kierunki zwiększania innowacyjności gospodarki na lata 2007-2013; • Regionalne Strategie Innowacji; • Krajowy Program Badań; • Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej. • Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego 13

  14. Cztery filary inteligentnej specjalizacji: Po pierwsze powstanie odpowiednio dużego obszaru badań i innowacji, jak np. ERA (Europejska Przestrzeń Badawcza) ułatwiająca mobilność zasobów wiedzy i technologii oraz ograniczająca strukturalne bariery konkurencyjności. Dzięki niej możliwe będzie lepsze wykorzystanie efektów: skali, zakresu i rozprzestrzeniania (spillover effects) Zagrożenie: możliwość polaryzacji regionów Przeciwdziałanie: tworzenie centrów wiedzy (knowledge hubs) ze zrównoważonym geograficznie rozkładem infrastruktury badawczej 14

  15. Po drugie konkurowanie wszystkich europejskich regionów lub państw o pozycję lidera w tych samych dziedzinach nauki może spowodować, że większość z nich nie osiągnie założonego celu, z uwagi na brak: odpowiedniej masy krytycznej, efektów skali i zakresu. Dlatego też lepiej konstruować strategię rozwoju regionalnego na podstawie dziedzin nauki oraz obszarów działalności innowacyjnej, które mogą być najlepiej rozwijane i dostosowane do gospodarczych uwarunkowań danego regionu lub państwa. Korzyść: możliwość uzyskania przewagi komparatywnej. 15

  16. Po trzecie, istotę koncepcji inteligentnej specjalizacji określają tzw. technologie ogólnego zastosowania (general purpose technologies, GPTs) i mogą pełnić rolę technologii wspomagających • (enablingtechnologies): • pierwsza rewolucja przemysłowa (maszyny, silnik parowy i żelazo) • druga rewolucja przemysłowa (chemikalia, silnik spalinowy, elektryczność i stal) • trzecia rewolucja przemysłowa (technologie informacyjne i komunikacyjne, biotechnologia czy inteligentne materiały) • Zagrożenia: ograniczenie produkcji i usług wykorzystujących nowe technologie. • Korzyści: rozwój nowych produktów i usług w oparciu o technologie podstawowe. 16

  17. Po czwarte inteligentna specjalizacjato„przedsiębiorczy” proces uczenia się (ang. entrpreneurial, learning process), który będziewskazywał, w jakiej dziedzinie nauki i technologii dany region lub państwo możebyć liderem w skali europejskiej i światowej. Administracja publiczna nie powinna wyznaczać odgórnie (arbitralnie) inteligentnej specjalizacji lecz dochodzić do niej poprzez realizację ciągu następujących działań. Przypis: Foray D. 2009 Understanding „Smart Specialisation”, [w:] The questions of R&D Specialisation:Perspectives and policy implications, Institute for Perspective Technological Studies – Joint Research Centre, Seville. 17

  18. Pozycja regionu i jego otwartość na innowacyjne rozwiązania zależy od: • dostępności regionu do wiedzy • zdolności do wchłaniania wiedzy • możliwości rozprzestrzeniania wiedzy i technologii • Według Regional Iinnovation Scoreboard 2012 Mazowsze to najbardziej innowacyjny region w Polsce. • Przypis • Według raportu Innovation pathways and policy challenges at the regional level: smart specialization, przygotowanego w 2011 roku przez  René Wintjesa i Hugo Hollandersa z Uniwersytetu z Maastricht. 18

  19. Wintjes-Hollanders wyodrębnili siedem rodzajów regionów • w UE. Zgodnie z ich klasyfikacją Mazowsze zaliczane jest do 3 grupy regionów noszącej nazwę -Centra wiedzy publicznej. • Regiony typu centra wiedzy publicznej (public knowledge centres) - 16 regionów ze Wschodnich Niemiec i obszarów metropolitalnych Europy Wschodniej. 19

  20. Cechy regionów należących do 3 grupy: • Wysoki poziom dostępu do wiedzy • Średni poziom chłonności i zdolności rozprzestrzeniania wiedzy • Niski poziom zgłoszeń patentowych • Wysoka stopa bezrobocia • Aktywność sfery B+R skoncentrowana głównie wokół stolicy regionu • Brak równowagi pomiędzy publiczną i prywatną sferą B+R (sfera prywatna nie w pełni wykorzystuje wiedzę udostępnianą przez placówki B+R) • Zmniejszanie się gęstości zaludnienia • Zmniejszanie się populacji ludzi młodych 20

  21. Mazowsze to region: • Najbardziej innowacyjny, ale najmniej uprzemysłowiony region • w Polsce. • Najbardziej atrakcyjny gospodarczo • Gospodarka regionu opiera się na nowoczesnych usługach rynkowych: handlu, komunikacji, informatyce i finansach. • Sektor usług wytwarza 76% wartości dodanej regionu • Ważną rolę odgrywają przemysły kreatywne • Występują duże dysproporcje wewnętrzne (aglomeracja – otoczenie) • Rolnictwo (niewielkie znaczenie w aglomeracji, duże znaczenie w otoczeniu) 21

  22. Mazowsze cechuje się najwyższym odsetkiem zatrudnionych w sektorze usług w Polsce. Sektory usług rynkowych (finansowo-ubezpieczeniowe, telekomunikacyjne, informatyczne, medialne, obsługa nieruchomości i firm, transport) wytwarzają większość wartości dodanej regionu. Dobrze rozwinięte zaplecze naukowo- oświatowe. Na terenie województwa mazowieckiego funkcjonuje 107 uczelni wyższych z czego 71 mieści się w Warszawie. 22

  23. Mazowsze - zagłębie ogrodnictwa i sadownictwa. Szybki wzrost produkcji ekologicznej - na obszarze województwa funkcjonuje ponad 1000 gospodarstw ekologicznych. Szansa W Polsce i innych krajach UE systematycznie rośnie wartość rynku na produkty żywnościowe pochodzenia ekologicznego Mazowsze zapleczem żywności ekologicznej w regionie a także na eksport do Unii Europejskiej produktów ekologicznych dla przemysłu przetwórczego, szczególnie warzyw i owoców dla branży żywności dziecięcej. 23

  24. Dobrze rozwinięte sektory przemysłowe na Mazowszu: chemiczny, petrochemiczny, metalowy, elektromaszynowy, elektroniczny, spożywczy, farmaceutyczny, poligraficzny, precyzyjny i optyczny oraz motoryzacyjny. Koncentracja przestrzenna klastrów – prawie wszystkie zlokalizowane są w Warszawie. W ramach inicjatyw klastrowych rozwijają się takie branże jak: optoelektronika (Optoklaster – Mazowiecki Klaster Innowacyjnych Technologii Fotonicznych), lotnictwo (Mazowiecki Klaster Lotniczy Aviation Mazovia), technologie kosmiczne i techniki satelitarne (Klaster Kosmiczny Mazovia). 24

  25. Mazowsze to region o dużej różnorodności branżowej • Branże odgrywające ważną rolę na Mazowszu (% udział w produkcji sprzedanej w 2010) • Rolno – spożywcza (17,5%) • Energetyka (19,4%) • Elektromaszynowa (7,3%) • Chemiczna (6,7%) • Komputerowa (4,5%) 25

  26. Branże innowacyjne na Mazowszu • (ponad 50% firm wprowadziło co najmniej 1 innowację w latach 2008-2010) • Branże sektora ICT (lokalizacja – aglomeracja) • Elektroniczna • Farmaceutyczna • Finanse i ubezpieczenia 26

  27. Branże priorytetowe w Strategii Rozwoju Mazowsza • ( o największej dynamice rozwoju) • Biotechnologia, • Biomedycyna, • Nanotechnologie, • Technologii informacyjnych i kosmicznych (TIK) • Przemysłu rolno-spożywczego 27

  28. Kierunki studiów zamawiane realizowane na Mazowszu (2011) • Biotechnologia • Budownictwo • Chemia • Fizyka • Najbardziej popularne kierunki (licencjat) realizowane na Mazowszu (2011/2012) • Informatyka • Inżynieria nanostruktury • Matematyka 28

  29. Misja w strategii rozwoju Mazowsza • Mazowsze konkurencyjnym regionem w układzie europejskim i globalnym. • Intencja strategii • Przekształcenie województwa w region, który będzie się cechował: • dużą konkurencyjnością w stosunku do innych regionów • europejskich, • zachowaną spójnością społeczną, gospodarczą oraz przestrzenną, • wysoką jakością zasobów ludzkich oraz polepszeniem warunków • życia mieszkańców. 29

  30. Zapraszam do dyskusji Motyw przewodni: Inteligentna specjalizacja regionu Mazowsze w nowej perspektywie finansowej UE 2014-2012 30

More Related