EFEKTY UCZENIA SIĘ

1. EFEKTY UCZENIA SIĘ Krajowe Ramy Kwalifikacji, standardy kształcenia, ocena programów, umiędzynarodowienie

2. PROCES BOLOŃSKI: CELE • Przygotowanie absolwentów do potrzeb rynku pracy (mobility, employability) • Rozwój i podtrzymanie podstaw wiedzy zaawansowanej • Przygotowanie do aktywnego uczestniczenia w (europejskim) społeczeństwie demokratycznym • Doskonalenie kompetencji, rozwój osobisty Jolanta Urbanikowa

3. PROCES BOLOŃSKI Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego • konkurencyjność gospodarki (opartej na wiedzy) • atrakcyjność (szkolnictwa wyższego) • Różnorodność oferty • jakość kształcenia • porównywalność kwalifikacji (dyplomów) • uznawalność kwalifikacji • ENIC-NARIC • Suplement do Dyplomu • Konwencja Lizbońska, 1997 Jolanta Urbanikowa

4. UZNAWALNOŚĆ Jak zapewnić porównywalność i uznawalność przy różnorodności? • tradycyjnie oparta na in-put (instytucja, długość kursu, liczba n godzin, treści dydaktyczne), czyli opisie „wejścia”, podejście teacher-centred • konieczność zapewnienia przejrzystości, wspólnej miary – oparcie na outcomes – efektach uczenia się, opiswyjścia, student-centred • 2003 Vaduz – ENIC-NARIC: procedury uznawania winny opierać się raczej na uznawaniu efektów uczenia się, a nie na uznawaniu formalnych ścieżek wiodących do osiągnięcia tych efektów… należy uwzględnić w tym celu rezultaty prac JQI (Dublin Descriptors) oraz TUNING, jak również związanych z uznawaniem efektów spoza systemu formalnego. Uznawanie oparte na efektach ułatwia uczenie się przez całe życie… Jolanta Urbanikowa

5. EFEKTY UCZENIA SIĘ • efekty uczenia się – stwierdzenia dotyczące tego co absolwent wie, rozumie i potrafi zademonstrować po zakończeniu kursu, modułu, programu kształcenia (a nie to wjaki sposób nabył wiedzę i umiejętności) • efekty uczenia się – elementy konstrukcyjne (building blocks) reformy bolońskiej, nowego paradygmatu kształcenia • efekty uczenia się podstawą każdego z tzw. narzędzi (działań) Procesu Bolońskiego Jolanta Urbanikowa

6. Narzędzia Procesu • Czytelne i porównywalne stopnie • Trójstopniowy system kształcenia • System ECTS • Mobilność • Jakość kształcenia • Wymiar europejski • Uczenie się przez całe życie • Udział studentów Jolanta Urbanikowa

7. Jakość kształcenia • Ministrowie do ENQA …należy uzgodnić zestaw standardów, procedur i wskazówek dotyczących jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym…” Opracowanie systemu zapewniania i doskonalenia jakości wiąże się z przyjęciem wspólnej metodologii definiowania kwalifikacji, poziomów i ich wzajemnych odniesień: powszechne przyjęcie „efektów uczenia się” jako wyznaczników tychże Jolanta Urbanikowa

8. Efekty cd. • Efekty – mierzalne • Związane z • Pełnym programem studiów • I, II, III stopień, podyplomowe… • Modułem (blokiem programowym) • Przedmiotem • Przypisane punkty ECTS Jolanta Urbanikowa

9. Efekty cd • Określone centralnie (standard) • ogólne (generyczne) • „dziedzinowe” • Określone przez uczelnię • szczegółowe (specyficzne dla danego programu studiów) Jolanta Urbanikowa

10. Efekty cd. Efekty uczenia się opisują takie obszary: Savoir Savoir faire Savoir être inaczej Knowing & understanding Knowing how to act Knowing how to be Jolanta Urbanikowa

11. TAKSONOMIE • Bloom • Baldwin • Dewey • Niemierko Jolanta Urbanikowa

12. Europejski System Opisu Kształcenia Językowego Common European Framework for Languages: learning, teaching, assessment, Rada Europy 1996 Jolanta Urbanikowa

13. TUNING EDUCATIONALSTRUCTURES, 2000 - Efekty uczenia się • generyczne • dziedzinowe definiowane w kategoriach kompetencji (dynamicznego zestawu wiedzy, rozumienia i umiejętności), stanowiących punkty odniesienia dla tworzenia, opisu i oceny programów studiów Wskazanie na relacje pomiędzy efektami uczenia się, nauczaniem, uczeniem się oraz ocenianiem Jolanta Urbanikowa

14. Deskryptory Dublińskie Joint Quality Initiative 2004 efekty przypisane trzem stopniom kształcenia w obszarze • wiedzy i rozumienia • stosowania wiedzy i rozumienia • formułowania sądów • kompetencji komunikacyjnych • umiejętności uczenia się Jolanta Urbanikowa

15. Struktura/Ramy kwalifikacji Narzędzie przekładu, porównywania kwalifikacji – ułatwia dostęp do systemu kształcenia, progresję, uznawanie osiągnięć spoza systemu formalnego, zapewnia informację dla pracodawców i społeczeństwa. Kwalifikacja – element struktury: tytuł/stopień, odpowiadający dyplom, świadectwo Jolanta Urbanikowa

16. Kwalifikacja Definiowana przez: • poziom • nakład pracy studenta (ECTS) • profil • efekty uczenia się Struktura kwalifikacji – elementy i relacje pomiędzy nimi - ścieżki kształcenia Stanowi opis stanu lub narzędzie zmiany Jolanta Urbanikowa

17. Struktura Kwalifikacji • Struktura Kwalifikacji dla EOSzW (2005) Qualifications Framework for EHEA • 3 stopnie (Lic., Mgr, Dr) • Deskryptory Dublińskie • Efekty uczenia się • wiedza i rozumienie • stosowanie wiedzy i rozumienia • formułowanie sądów • kompetencja komunikacyjna • umiejętność uczenia się Jolanta Urbanikowa

18. Struktura Kwalifikacji • Europejskie Ramy Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008) European Qualifications Framework for LLL • 8 stopni (6.,7.,8. = 1.,2.,3.) • Efekty uczenia się • wiedza • umiejętności • kompetencje • samodzielność • odpowiedzialność Jolanta Urbanikowa

19. Struktura Kwalifikacji Obowiązek wdrożenia: • 3-stopniowa – decyzja Ministrów Państw Sygnatariuszy Deklaracji Bolońskiej (2005/2007) • 8-stopniowa – Rekomendacja Parlamentu (2008) Europejskiego i Rady (inkorporuje 3-stopniową) • do 2010 – opracowanie Krajowych Ram Kwalifikacji kompatybilnych z europejskimi • Do 2012 – wszystkie wydawane dyplomy (kwalifikacje) odniesione do jednego z 8 poziomów Ramy – odpowiedni zapis na dokumencie Jolanta Urbanikowa

20. Struktura Kwalifikacji • Ustawa i inne regulacje krajowe • Polskie Krajowe Ramy Kwalifikacji • 8 poziomów? • uwzględnienie ram kwalifikacji branżowych, sektorowych, w tym • Europejski System Opisu Kształcenia Językowego • Kwalifikacje zawodów Jolanta Urbanikowa

21. Europejskie Ramy Kwalifikacji • Międzynarodowa przejrzystość kwalifikacji • porównywalność dyplomów • Międzynarodowe uznawanie kwalifikacji absolwentów • Międzynarodowa mobilność absolwentów i uczących się Jolanta Urbanikowa

22. Krajowe Ramy Kwalifikacji • Poprzez odniesienie do ERK – porównanie dyplomów/kwalifikacji • Informacja dla kandydatów, pracodawców i innych stakeholders o kompetencjach uzyskiwanych po zakończeniu studiów • Informacja dotycząca dostępu do systemu kształcenia i progresji (możliwości dalszego kształcenia) • Otwarcie systemu na efekty uczenia się spoza systemu kształcenia formalnego • Uczenie się przez całe życie • Odniesienie dla systemu ewaluacji/akredytacji OPIS ale i NARZĘDZIE ZMIANY Jolanta Urbanikowa

23. Efekty uczenia się Europejskie Ramy Kwalifikacji Krajowe Ramy Kwalifikacji Standardy Kształcenia Programy Studiów Zapewnianie i Doskonalenie Jakości (wewnętrzne systemy) Akredytacja (system zewnętrzny) Jolanta Urbanikowa

24. OBECNY STAN PRAWNY • Rozporządzenie MNiSzW 3.X.2006 w sprawie warunków i trybu przenoszenia osiągnięć studenta Para 2.2. Jeden punkt ECTS odpowiada efektom kształcenia… Para 3.2. student otrzymuje ECTS jeśli …osiągnie … efekty kształcenia • Rozporządzenie MNiSzW 12.VII.2006 w sprawie standardów kształcenia… Zał. Standardy kształcenia dla kierunków studiów 3. Treści i efekty kształcenia Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje • Uchwała 219/2008 PKA 10.IV.2008 W sprawie kryteriów oceny systemu weryfikacji efektów kształcenia Jolanta Urbanikowa

25. PRZYSZŁOŚĆ? • Centralne „standardy” (w kategoriach generycznych efektów uczenia się) w odniesieniu do dziedzin/dyscyplin • Uczelnie same określają nazwę programu studiów i efekty uczenia się (szczegółowe) • Misja, strategia, zasoby, potrzeby … Jolanta Urbanikowa

26. PROGRAMY STUDIÓW Tworzenie: • Tradycyjnie – kadra: zestaw przedmiotów – program studiów z uwzględnieniem minimum programowego • Po nowemu – efekty kształcenia z uwzględnieniem misji, strategii, potrzeb (rynku), standardów (KRK) – zestaw przedmiotów (EU +ECTS) - kadra Jolanta Urbanikowa

27. PROGRAMY STUDIÓW • Opis przedmiotu (opublikowany) • Efekty uczenia się & ECTS • Formy, metody i techniki nauczania • Takie aby zapewniły uzyskanie zakładanych efektów • wykład nie zapewni umiejętności pracy w grupie • macierz kompetencji (program, przedmioty, efekty uczenia się) • Metody oceniania • Standaryzowane testy • Egzaminy i prace pisemne • Portfolio • Grupy fokusowe • Projekty, • obserwacja • Kryteria zaliczania (learning outcomes+performance criteria) • Progi • Różnice między poszczególnymi programi Jolanta Urbanikowa

28. EFEKTY POPRAWNE • Działanie wykonane przez uczącego się • Działanie musi być obserwowalne • Działanie musi być mierzalne Jolanta Urbanikowa

29. PISA dla SZKOLNICTWA WYŻSZEGO OECD, 3.VII.2008 AHELO Roadmap for the OECD Assessment of Higher Education Learning Outcomes Feasibility study Jolanta Urbanikowa

30. Umiędzynarodowienie Europejskie Ramy Kwalifikacji Krajowe Ramy Kwalifikacji: • Międzynarodowa przejrzystość kwalifikacji • Międzynarodowa uznawalność kwalifikacji • Międzynarodowa mobilność studentów i absolwentów, doktorantów i kadry Jolanta Urbanikowa

31. Umiędzynarodowienie kształcenia „… to proces polegający na włączeniu (integrowaniu) wymiaru międzynarodowego, międzykulturowego, globalnego do celów, funkcji i oferty dydaktycznej uczelni…” Jane Knight Jolanta Urbanikowa

32. Umiędzynarodowienie • Nic nowego • Tradycyjnie • Związane ze studiami zagranicą • Niewielka skala • Indywidualna działalność nauczycieli i studentów • Obsługiwane przez wyspecjalizowana jednostkę • Nieistotne dla głównego nurtu uczelni Jolanta Urbanikowa

33. Umiędzynarodowienie • Obecnie dotyczy • Całej uczelni • Mobilność • Uznawalność • Zatrudnialność • Dydaktyka i badania • Transfer wiedzy • Postawy (otwarcie) Jolanta Urbanikowa

34. Umiędzynarodowienie • Zarządzanie uczelnią • Osiągnięcie doskonałości w wymiarze międzynarodowym • Wpływ Strategii Lizbońskiej i Procesu Bolońskiego • Jakość (przejrzystość, porównywalność, odpowiedzialność) • Uznawanie dyplomów (kadry, studentów zagranicznych i polskich) • Kształcenie międzykulturowe i wielojęzykowe Jolanta Urbanikowa

35. Umiędzynarodowienie • Związane z działaniami „w domu” • Programy kształcenia, zajęcia po angielsku, kształcenie językowe i międzykulturowe, kadra zagraniczna, przygotowanie administracji, uznawanie dyplomów • Związane z działaniami zagranicą • Strategiczni partnerzy, rekrutacja zagraniczna, mobilność, wspólne programy i dyplomy, publikacje, zapewnianie jakości, wspólne projekty Jolanta Urbanikowa

36. Umiędzynarodowienie Strategia umiędzynarodowienia • Analiza SWOT • Określenie profilu i pozycji uczelni uwzględniając • Innych graczy na rynku edukacyjnym (EOSzW) • Misje uczelni • Aspiracje • Strukturę i potencjał • Fundusze • Politykę krajową (regulacje krajowe) Jolanta Urbanikowa

37. Wdrażanie strategii • Wizja odzwierciedlająca kulturę instytucji oraz rolę internacjonalizacji w realizacji celów • Wyznaczenie strategicznych priorytetów (celów) • Określenie wskaźników • Osoby/jednostki odpowiedzialne • Terminy • Koszt • Ocena ryzyka Jolanta Urbanikowa

38. Niezbędne elementy • Zrozumienie i wsparcie władz • Proces bottom-up (potrzeby autentyczne) oraz top-down (potrzeby i aspiracje) • Zapewnienie środków • Zakorzenienie procesu w „normalnych działaniach uczelni” • Zapewnienie przejrzystości • Upełnomocnienie i rozliczanie wszystkich Jolanta Urbanikowa

39. Deklaracja Polityki Uczelni Erasmusowej EPS, jako element szerszej strategii , uzasadnienie pragmatyczne (LLP) sine qua non dla uczestniczenia w • Programach mobilności studentów, nauczycieli i pracowników administracji • Programach wielostronnych • Sieciach • Działaniach towarzyszących Programu „Uczenie się przez całe życie” 2007-2013, ale także FSS Jolanta Urbanikowa

40. Uczelnia Erasmusowa • Pełne uznanie osiągnięć studentów mobilnych • Najwyższa jakość mobilności akademickiej i praktyk • Aktualna i rzetelna informacja o programach (ang), publikowanie EPS i EUC • ECTS • Równe traktowanie studentów przyjeżdżających i własnych • Poradnictwo i tutoring • Należyta obsługa studentów • Przygotowanie językowe • Wsparcie i uznawanie mobilności nauczycieli akademickich Jolanta Urbanikowa

41. Polityka językowa • Wspiera działania w ramach procesu bolońskiego (umiędzynarodowienia) • Dotyczy studentów i pracowników • Dotyczy języka ojczystego i jezyków obcych • Dotyczy i dotyka wszystkich sfer życia uczelni • Dotyczy rynku pracy i partnerów społecznych Jolanta Urbanikowa

42. Polityka językowa • przygotowanie językowe studentów • doskonalenie językowe nauczycieli akademickich • upowszechnienie znajomości języków wśród nie-nauczycieli • Certyfikacja według ESOKJ • CLIL – zajęcia w językach obcych Jolanta Urbanikowa

43. Polityka językowa • Nowe programy kształcenia (1 i 2 stopnia): efekty kształcenia • Studia językowe: nowe potrzeby rynku pracy • Kształcenie w językach obcych • Promocja języka polskiego Jolanta Urbanikowa

44. Polityka językowa • Język polski jako obcy • Kursy języka polskiego dla celów akademickich • Udział obcokrajowców w zajęciach prowadzonych po polsku • Erasmus Intensive Language Courses Jolanta Urbanikowa

45. Inne działania • Badania naukowe • Współpraca zagraniczna • Obsługa studentów i nauczycieli • Dokumentacja • www i informacja i publikacje • Wsparcie informatyczne Jolanta Urbanikowa

46. Dziękuję za uwagę Jolanta Urbanikowa