اثر تحریم های اقتصادی بر حمل ونقل دریایی کالا

1. اثر تحریم های اقتصادی بر حمل ونقل دریایی کالا گردآورنده: فاطمه منتظری استاد: دکتر فیضی

2. تعریف حمل و نقل دریایی کالاجابجایی و حمل کالا از نقطه ای به نقطه دیگر از طریق دریا تحریم اصطلاح تحریم (boycott) عبارت است از امتناعی نظام یافته از برقراری روابط اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی یا نظامی یک دولت یا گروهی خاص از دولتها برای تنبیه یا ایجاد رفتار مورد قبول .

3. تحریم و انواع آن:

4. تحریم های اعمال شده علیه حمل و نقل کالا علت عنوان شده برای این تحریم ها همکاری شرکت کشتیرانی با برنامه های هسته ای ایران و دور زدن تحریم ها از طریق این شرکت است .

5. ماهیت تحریم های ایران • این تحریم ها اقتصادی ست. • در قطعنامه ها خاص ولی در عمل به سمت عام بودن پیش می رود . • در مورد آمریکا ثانویه می باشد. • به دو صورت دولت ها علیه هم و سازمان ملل علیه دولتها می باشد.

6. برخی از تحریم های موثر در حمل و نقل • محدودیت حمل کالاهای نظامی یا هسته‌ای این تحریم به عنوان یک محدودیت مبنایی ست که خیلی از تحریم های بعدی مانند بازرسی و ... را به دنبال داشته است و از تحریم هایی ست که در عمل به طور عام در آمده است.

7. بازرسی کشتی ها هر کشتی مشکوک به حمل مواد حساس به ایران یا از ایران با هر پرچمی می تواند مورد بازرسی قرار گیرد. • محدودیت در نقل و انتقال دلار طرف های قراردادی ایران در نقل و انتقال دلار با مشکل مواجه می شدند .

8. ارائه خدمات سوخت و دیگرتسهیلات ارائه خدماتبه کشتی های ایرانی مشکوک به حمل مواد مورد تحریمی تا بازرسی کشتی • محدودیت شرکت های بیمه کلوپ‌های P&I که بیمه‌های اصلی کشتیرانی بین‌المللی را ارائه می‌دهد اعضایشان را از صدور بیمه‌نامه برای کشتی‌های ایرانی منع کردند.

9. آثار و تبعات تحریم بر حمل و نقل دریایی کالا • بر اساس تحريم‌هاي اتحاديه اروپا، تمام اموال متعلق به كشتيراني جمهوري اسلامي ايران بلوكه شده و كليه مبادلات مالي با اين شركت بايد متوقف شوند. • طی تهدید اتحادیه اروپا توسط آمریکا مبنی بر اعمال تضیقات به شرکت هایی که با ایران ارتباط داشته باشند پاره ای از بارنامه های صادره از سوی این شرکت ها توسط برخی بانک های کارگزار چون بانک های سوییس پذیرفته نشده و صنف فورواردرها از آنها حمایت نمی کند.

10. شبح تحریم، آثاری بس گسترده تر از نفس تحریم داشته است. هرچه که مذاکره کنندگان ایرانی در کمرنگ تر کردن و بی مایه کردن تحریم ها می بافند، وقتی کار به سطح عملیاتی می رسد؛ تجار و شرکت های خارجی که از تحریم فقط نام آن را شنیده اند و از اجزا و دقایق آن بی اطلاعند، یکسره با ترس از معامله با طرف های ایرانی، بافته های ما را رشته می کنند. • تحریم های بانکی و نظارت شدید دولت ها بر نقل و انتقال پول باعث رخت بر بستن خیلی از معاملات ترانزیتی ایران به نفع کشور های اطراف شده است .

11. در گذشته حوزه جغرافیایی فعالیت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به تمامی کشورها به جز آمریکا و سرزمین اشغالی قدس بود ولی اکنون به دلیل تحریم‌ها فعالیت این شرکت تنها محدود به چند منطقه خاص شده است. • کنترل های چندلایه دولت ها روی هر کالای صادره به ایران یا وارده از ایران و درخواست اخذ مجوز صادرات و واردات از تجار کشور خود قبل از مبادرت به هر اقدام، عملا بسیاری از معاملات را متوقف کرده است.

12. معرفی شعب فعال و کشتی‌های متعلق به خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا، منجر به ایراد آسیب‌هایی جدی به روند حمل و نقل دریایی کالاها و به طبع افزایش بهای اجناس مورد نیاز بازرگانان حوزه صادرات و واردات ایران شده است. به علاوه، برخی از این کشتی‌ها از سوی کشورهای مختلف و در پی ناتوانی در پرداخت بدهی‌ها، ضبط و توقیف شده است. • عدم استفاده از خط تسهیلات بانک های تخصصی خارجی و استفاده از روش ترهین خود کشتی و پرچم های مصلحتی کشورهای ثالث در خرید ناوگان جدید

13. راه حل غلبه بر تحریم ها که تمام این برنامه ها بایستی با کمک دولت انجام شود. در داخل بایستی تحریم ها مورد به مورد بررسی شود و راه حل مخصوص به آن انتخاب شود که عمدتا به صورت دور زدن تحریم می باشد برای مثال : • در مورد نقل و انتقال دلار ،خیلی از معاملات ارزی ما از دلار تبدیل شد به ارزهای غیر دلاری. • با مصوبه دولت و پشتوانه یک میلیارد دلاری آن کنسرسیومی در داخل بین شرکت های بیمه ایجاد شد و همه بیمه های کشتی ایرانی به داخل منتقل شد . • اعطای اعتبار جهت خرید سوخت برای کشتی‌های ناوگان

14. پرداخت وام‌های بلندمدت کم‌بهره توسط بانک های داخلی • پرداخت اقساط کشتی‌های توقیف شده و آزاد سازی آنها • تکلیف به  شرکتهای دولتی که جهت حمل محمولات خود، از این ناوگان بهره گیرند و قرار دادن امتیازات ویژه برای آن دسته از صاحبان کالای بخش‌خصوصی که اقدام به حمل محمولات خود با کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می‌کنند . • و .... دور زدن تحریم راه حلی مقطعی ست !

15. در سطح بین المللی بایستی به طرح ادعاهای حقوقی در مجامع بین المللی پرداخت که می تواند اهداف متفاوتی را دنبال کند : • گاهی هدف از طرح یک ادعا کسب نتیجه است. • گاهی چنین ادعایی با قصد نشان دادن وضعیت خصمانه و ضد حقوق بشری علیه ملت ایران مطرح می‌شود. • گاهی هم تلاش این است که نهادهای حقوقی بین‌المللی یا منطقه‌ای را که متولی توجه به حقوق ملت‌ها هستند، به یک حرکت فعال وادار کنیم.

16. طرح سه شکایت علیه: پرونده: یک شرکت آلمانی به نام"هاستینگ" با ارسال دادخواست به دادگاه اتحادیه اروپایی و بر علیه شورای اتحادیه اروپا توانست موارد زیر را بدست آورد: • لغو تحریم شرکت • لغو توقیف اموال و دارایی ها • پرداخت کلیه هزینه دادرسی

17. منابع: • ولیزاده، اکبر،“ رهیافت ها و نظریه های کارایی تحریم در اقتصاد سیاسی بین المللی“ ، فصلنامه سیاست ، دوره 41، شماره 1، بهار 90 • حدادی ، مهدی ،“ تحریم های بین المللی ، ابزار سیاست ملی یا ضمانت اجرایی بین المللی ” ، اندیشه های حقوقی ، شماره 3، تابستان 82 • ماهنامه بندر و دریا، ” چگونگی تحریم صنعت کشتیرانی“ ، شماره 37 • www.seemorgh.com • www.bultannews.com • www.kavehlogistics.com • www.farsnews.com • www.mana.ir • www.jamejamonline.ir • www.jomhourieslami.com • www.asriran.com • www.saniyeno.com • www.irdiplomacy.ir • www.entekhab.ir • www.akharinnews.com • www.javanemrooz.com • www.psyop.ir • www.nightfa.com • و.... • با تشکر فراوان از : • خانم دکترامین زاده • آقای حسن رجایی