راه اندازی چک الکترونیکی راهبردی در جهت گسترش تجارت الکترونیکی و توسعه اقتصادی

1. راه اندازی چک الکترونیکی راهبردی در جهت گسترش تجارت الکترونیکی و توسعه اقتصادی • از • بهزاد یاحید • راهنمایان پژوهشی: • دکتر محمد باقرنوبخت، دکتر اسدا... شاه بهرامی به نام او

2. فهرست • مقدمه (طرح مسئله) • تاریخچه چک، سنتی تا الکترونیکی • پیاده سازی چک الکترونیکی • پیاده سازی ابزار های مشق شده از چک الکترونیکی: • گشایش اعتبار اسنادی داخلی • کیف پول الکترونیکی همراه برخط • کیف پول الکترونیکی همراه برون خط • بررسی کارکردهای ارائه چک الکترونیکی • بررسی کارکردهای ارائه گشایش اعتبار داخلی • بررسی کارکردهای ارائه کیف پول الکترونیکی همراه برخط • بررسی کارکردهای ارائه کیف پول الکترونیکی همراه برون خط • نتیجه گیری • پیشنهادها

3. مقدمه (طرح مسئله) • پرداخت ها: دادوستد، سنگ و فلزات، پول، چک تا قرن 20 • هدف تغییرات: اعتبار، امنیت، سرعت، چابکی عملیات تجاری، • شروع قرن 21، فناوری های نوین، بهینه سازی تجارت، تبدیل خدمات سنتی به خدمات نوین • در ایران: قرن 20 بیشتر عملیات چک، قرن 21 بدون چک • بسیاری از تجارت ها نتوانستند از فناوری نوین استفاده کنند. مانند فروش اقساطی خودرو، فروش های شرطی و اعتباری، جبران کمبود نقدینگی • برای توسعه اقتصادی و تجاری به چک الکترونیکی نیازمندیم • چگونه آن را بصورت بومی پیاده سازی کنیم؟ • چه محصولات دیگری از آن مشتق می شود؟ • این ابزار چه کارکردهایی در اقتصاد و تجارت دارند؟

4. تاریخچه چک، سنتی تا الکترونیکی 1- چک کاغذی • تعریف: نوشته ای که اجازه برداشت از حساب می دهد. • تاریخچه: دادوستد، سنگ و فلزات، پول، چک، یک قرن قبل از میلاد رومیان و هندیان، سه قرن بعد میلاد ایران، قرن یازده اروپا، قرن سیزده بین المللی، قرن نوزده قانون نویسی، قرن بیست عمده کار بانک ها. • شرایط اخذ دسته چک • نگارش • کاربردها • چالش ها • قوانین 1311 نمونه چک کاغذی

5. تاریخچه چک، سنتی تا الکترونیکی 2- چک الکترونیکی • تعریف: نسخه الکترونیکی چک کاغذی. • چک الکترونیکی سند دیجیتال، اجزاء آن الکترونیکی، تفکیک پذیر، و دارای الزام تعهدآور قانونی برای پرداخت است. • امنیت با بهره گيری از روش ها، هويت شناسی، مجازشناسی، محرمانگی، جامعيت، نفی انکار و جلوگيری تکرار، امضاء الکترونیکی نمونه ای از چک الکترونیکی

6. تاریخچه چک، سنتی تا الکترونیکی 2- چک الکترونیکی انواع پردازش چک الکترونیکی • FSTC(Financial Services Technology Consortium): اولین اجرای رسمی چک الکترونيکی در 14 اکتبر ١٩٩٧ با همکاری بيش از پانزده سازمان در آمریکا بود . کنسرسيوم فناوری خدمات مالی چهار نوع پردازش برای چک الکترونيکی دارد. FSTC، اولين نمونه از اسناد مالی امضا شده بصورت رمزنگاری است.

7. تاریخچه چک، سنتی تا الکترونیکی 2- چک الکترونیکی انواع پردازش چک الکترونیکی • Managing and Administrating Negotiable Documents (MANDATE) درسال 1999 شرکت دانمارکی Cryptomaticساختاری برای مدیریت و انتقال الکترونيکی اسناد، برگرفته از عملکرد FSTCبوده، و با آن چک الکترونیکی در سطحB2B برای اروپا اجرا شد. • در سال 2000SafeCheckکره وe-Checkهندوستان از نوع مدل پرداخت کلان، چک مانند هستند که در آنها پردازش چک بر اساس سناريوهايی FSTCبيان شده است.

8. تاریخچه چک، سنتی تا الکترونیکی 2- چک الکترونیکی انواع پردازش چک الکترونیکی • کلیات پردازش چک الکترونیکی: الگو برداری از FSTC و MANDATE، استفاده از زبان FSML و SDML، ارتقا امنیت فواید حاصل از استفاده چک الکترونیکی کاهش تمامی هزینه ها، کاهش چالش های قبلی، بهروری تجاری، توسعه اقتصادی

9. زیر ساختارهای آماده استفاده راه اندازی چک الکترونیکی نیازمند امنیتی، نگهداری، تبادل و تسویه است. • شناسه حساب بانکی ایران (شبا) IBAN IR0696000000010324200001 • سامانه تـسويه نـاخالص آني (ساتنا) RTGS از بانک خود هر حواله اي را به هر حسابي در هر بانکي در همان روز انجام دهند. • گواهی الکترونیکی درسال 1386 "شورای سیاست گذاری گواهی الکترونیکی" با پنج نهاد مهم وزارت بازرگانی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، اموراقتصاد و دارایی، دادگستری و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، گواهی ریشه، گواهی میانی، گواهی سطح صفر [1] Bank Basic Account Number (BBAN) [2] Control Digits (CD) [3] Control Country (CC)

10. پیشنهاد روش استفاده ساختارهای موجود چک الکترونیکی درسیستم یکپارچه چک الکترونیکی در انحصار یک بانک

11. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی چارت بانکی

12. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی روند عملیات مهم بانکی در Use Case Use Case واریز وجه Use Case ایجاد حساب

13. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی روند عملیات مهم بانکی در Use Case Use Case دریافت دسته چک الکترونیکی Use Case پرداخت چک الکترونیکی

14. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی روند عملیات مهم بانکی در Use Case Use Case کلی سیستم Use Case وصول چک الکترونیکی

15. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی نمودارهای ER موجودیت تاجر و صفت های آن در نمودار ER موجودیت کارمند و صفت های آن در نمودار ER موجودیت چک الکترونیکی و صفت های آن موجودیت حساب بانکی و صفت های آن

16. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی نمودارهای ER نمودار کامل ER

17. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی طراحی جداول خصوصیات موجودیت ها شرح جدول کارمند های بانک شرح فیلدهای جدول تاجر

18. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی طراحی جداول خصوصیات موجودیت ها شرح فیلدهای حساب بانکی شرح فیلدهای جدول چک الکترونیکی

19. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی ارتباط بین جداول طراحی شده در SQL ارتباط بین جداول در SQL

20. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی طراحی الگوریتم های مهم برای برنامه نویسی الگوریتم ایجاد چک الکترونیکی برای تاجر الگوریتم ثبت اطلاعات چک صادر شده

21. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی طراحی الگوریتم های مهم برای برنامه نویسی الگوریتم نمایش چک های مشتری الگوریتم وصول چک دریافتی

22. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی نمودار اجزا Component Diagram نمودار اجزا

23. طراحی و پیاده سازی چک الکترونیکی امکانات برنامه و پیاده سازی آن مدیریت تجار مدیریت دسته چک های الکترونیکی مدیریت چک های پرداختی و دریافتی مدیریت کاربران برنامه (کاربران مدیر) امکان پشتیبان گیری از بانک اطلاعاتی مدیریت چک ها تجار فرم اصلی برنامه مدیریت چک الکترونیکی

24. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی اعتبار اسنادی داخلی گردش LC گردش کالا

25. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برخط در موبایل

26. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برخط در موبایل تعریف : بانک= B، پرداخت کننده = S، دریافت کننده= R شماره سیم کارت پرداخت کننده =CidS شماره سیم کارت دریافت کننده =CidR شماره چک = CN، تاریخ انقضا = DS، کلید رمز = KS پین کد حداقل 5 رقمی پرداخت کننده = PCS دریافت کننده و پرداخت کننده افتتاح حساب، و تشریفات قانونی چک فیلدها چک الکترونیکی برای کیف الکترونیکی

27. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برخط در موبایل مرحله تولید برای پرداخت کننده : برای فعال سازی موبایل به او یک PIN بیست و پنج پین حداقل 5 رقمی روی کارت اسکرچ PCSi بیست و پنج شماره چک، تصادفی، حداقل 100 رقم، CNi. عدم تقلب در هویت پرداخت کننده S⊕ PCS. بیست و پنج کلید KSi مبلغ کارمزد بانک از حساب پرداخت کننده کسر می گردد. روش رمز نگاریRSA : Chequei= CNi, {H(CNi)}KSi رکوردهای چک الکترونیکی قبل از صدور

28. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برخط در موبایل سناریو عملیات پرداخت: فعال شدن نرم افزار PINسه بار ورودی خطا، قفل و پاک شمارهCidRو مبلغ Piوتاریخ DRi، PCSi، در کیف الکترونیکی همراه،

29. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برخط در موبایل سناریو عملیات پرداخت: تایید دریافت اطلاعات، کدی خطای ماشین، مبلغ و CidR، به CidS. تاریخ انقضا، موجودی، درستی PCSi،CidSتوسط بانک بررسی می گردد.

30. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل

31. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل تعریف : بانک= B، پرداخت کننده = S، دریافت کننده= R پرداخت کننده افتتاح حساب، تشریفات قانونی، فقط پرداخت دریافت کننده افتتاح حساب، تشریفات قانونی، فقط دریافت شماره چک = CN، تاریخ انقضا یک ماه= DS، کلید رمز = KS پین کد حداقل 5 رقمی پرداخت کننده = PCS

32. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل مرحله تولید برای پرداخت کننده : برای فعال سازی موبایل به او یک PIN کدرمزHello برای HCS رمز می شود یک پین حداقل 5 رقمی روی کارت اسکرچ PCS بیست و پنج شماره چک، تصادفی، حداقل 100 رقم، CNi. عدم تقلب در هویت پرداخت کننده S⊕ PCS. بیست و پنج کلید Ksi مبلغ 50000 تومان (سقف پرداخت) پرداخت کننده، بلوکه می شود. مبلغ کارمزد بانک از حساب پرداخت کننده کسر می گردد. روش رمز نگاریRSA: Chequei= CNi, {H(CNi)}KSi

33. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل مرحله تولید برای دریافت کننده : برای فعال سازی موبایل به او یک PIN کدرمزHello برای HCRرمز می شود یک پین حداقل 5 رقمی روی کارت اسکرچ PCR عدم تقلب در هویت پرداخت کننده S⊕ PCS. به تعداد لازم از بانک کلید رمز دریافت می کند KRi مبلغ کارمزد بانک از حساب پرداخت کننده کسر می گردد.

34. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل سناریو عملیات پرداخت: فعال شدن کیف پول الکترونیکی پرداخت کننده، PCS، سه خطا ارتباط فیزیکی از طریق بلوتوث، commitmentencryption کیف پول همراه دریافت کننده، HCRو منتظر شنیدن HCS

35. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل سناریو عملیات پرداخت: پرداخت کننده، عملیات پرداخت را تایید می کند. Pبه اندازه کافی H(CNi)}KSi, S⊕HCS, Pi⊕PCS، {Pi⊕PCS}⊕PCR دریافت کننده کل رکورد را با کلید KRi، مجدد رمز نگاری

36. ابزارهای مشتق شده از چک الکترونیکی کیف پول الکترونیکی برون خط در موبایل سناریو عملیات وصول: فعال شدن کیف پول دریافت کننده، PCR ، سه ورودی خطا، حداقل باید در هر ماه یک بار به بانک مراجعه، واریزبه حساب آنلاین اگر چک طی حداکثر دوماه به بانک برنگردد باید باطل گردد . کیف پرداخت کننده، در صورت هرگونه حادثه، چک احیا می شود

37. بررسی کارکردهای مستقیم چک الکترونیکی 1- جمع آوری پول های سرگردان • B2C، خرده فروشی، تحویل کالا درب منزل، دریافت وجه. پول نقد چندین ماه خارج از سیستم بانکی. • B2C، خرده فروشی، پیش پرداخت، ارسال کالا. ریسک فروشنده، وخریدار، انصراف، خروج پول از سیستم مالی بانک، خرید سنتی.

38. بررسی کارکردهای مستقیم چک الکترونیکی 2- کم کردن ریسک های معاملات • ریسک های پیش پرداخت: کلاهبرداری، کاذب بودن فروشنده، عدم دریافت کالا، عدم تطابق کالاهای ارسالی و درخواستی، عدم پشتیبانی فروشنده، • پرداخت با ابزار الکترونیکی موجود، الزام تعهدی برای فروشنده نمی آورد. • ریسک های زیاد، این گونه از تجارت های الکترونیکی، استقبال کمتر • انتظار مشتریان از بانک ها، کم کردن، ریسک معاملات

39. بررسی کارکردهای مستقیم چک الکترونیکی 3- ورود معاملات خاص در تجارت الکترونیکی • معاملات بصورت پرداخت های مدت دار، پرداخت های مرحله ای و شرطی. • کارخانه های تولید خودرو، محصولات را بصورت اقساط مدت دار ارائه می کنند. • در آینده بسیاری از بازارهای جدید در تجارت الکترونیک متولد می شوند که پرداخت های شان می تواند بصورت اقساط یا شرطی باشد، مانند خدمات تدریس مجازی، خدمات ترجمه، خدمات توریستی

40. بررسی کارکردهای ارائه اعتبار اسنادی داخلی • نیاز به کم کردن ریسک معاملات • روند کند گشایش اعتبار اسنادی، هزینه، بروکراسی اداری • چک الکترونیکی، قابلیت تعریف جزئیات معامله، تعهد آور، سرعت اجرا، کم کردن هزینه، نیاز جامعه تجاری • درآمد زایی برای بانک

41. بررسی ارائه کیف پول الکترونیکی بر خط • استفاده در پرداخت های کلان، در هر مکان و زمان • گمنامی نسبی پرداخت کننده و در یافت کننده • عدم پرداخت دوبله و کپی برداری • قابلیت پرداخت دلخواه و خرد شدن پرداخت • عدم نیاز به سخت افزار جدید • قابل حمل بودن • امنیت بالا در حالت از دست دادن سخت افزار یا نرم افزار • آشکار شدن سریع تقلب و جلوگیری • قابلیت های پیگرد قانونی مانند چک کاغذی • کسب درامد برای بانک و جذب منابع • ریسک بالای هکر ریسک پایین کاربر • ایجاد ارزش افزوده

42. بررسی ارائه کیف پول الکترونیکی برون خط • استفاده در پرداخت های خرد، در هر مکان و زمان • گمنامی نسبی پرداخت کننده و در یافت کننده • عدم پرداخت دوبله و کپی برداری • پرداخت برون خط • قابلیت پرداخت دلخواه و خرد شدن پرداخت • عدم نیاز به سخت افزار جدید • قابل حمل بودن • امنیت بالا در حالت از دست دادن سخت افزار یا نرم افزار • آشکار شدن سریع تقلب و جلوگیری • قابلیت های پیگرد قانونی مانند چک کاغذی • کسب درامد برای بانک و جذب منابع • ریسک بالای هکر ریسک پایین کاربر • ایجاد ارزش افزوده

43. جمع بندی و نتیجه گیری • بررسی کمبود و نیاز به چک الکترونیکی در کشور • بررسی زیر ساختارهای موجود جهت ارائه خدمات چک الکترونیکی در کشور • ارائه مدل در سطح انتزاعی برای چک الکترونیکی بصورت یک پارچه • ارائه مدل در سطح انتزاعی برای چک الکترونیکی بصورت انحصاری • طراحی و پیاده سازی نرم افزار آزمایشگاهی چک الکترونیکی بصورت انحصاری • گسترش چک الکترونیکی بعنوان ضمانت نامه و گشایش اعتبار اسنادی داخلی • ارائه کیف پول الکترونیکی برخط با استفاده از چک الکترونیکی کلان • ارائه کیف پول الکترونیکی برون خط با استفاده از چک الکترونیکی خرد • درآمدزایی برای بانک ها از روش ایجاد خدمات نوین بانکی • بررسی کارکرد چک الکترونیکی و خدمات مشتق شده از آن در تجارت • مدل های طراحی شده برای اولین بار در کشور ارائه گردیده

44. پیشنهاد ها وچشم انداز آینده • راه اندازی چک الکترونیکی در سطح یک پارچه کشوری با همکاری بانک مرکزی و دولت، برای استفاده عمومی در تجارت کشور • پیشنهاد راه اندازی چک الکترونیکی بعنوان خدمات نوین، با همکاری یک بانک • برنامه نویسی و پیاده سازی مدل کیف پول الکترونیکی برخط و تجاری سازی • برنامه نویسی و پیاده سازی مدل کیف پول الکترونیکی برونخط و تجاری سازی • برنامه نویسی و پیاده سازی مدل گشایش اعتبار اسنادی، با همکاری یک بانک • مبحث رمزنگاری و پیاده سازی عملی آن در تبادل اطلاعات

45. تشکرویژه از جناب آقای دکتر محمد باقر نوبخت جناب آقای دکتر اسدا... شاه بهرامی

46. با تشکر از توجه حضار پاسخ به سوالات پایان بهزاد یاحید Behzadyahid@gmail.com