Download
1 / 13
E N D
Życie człowieka jest warunkowane wieloma procesami toczącymi się jednocześnie w organizmie. Naukę o tych procesach nazywamy fizjologią. To, że każdy z nas oddycha, jest właśnie fizjologią. Jak wiesz, procesy, o których mowa, przebiegają w różnych częściach ludzkiego organizmu, zwanych organami lub narządami. Organy to, np. serce, płuca wątroba, nerki. Jeśli kilka organów bierze udział w tym samym procesie, to te organy tworzą układ. Oddychanie-jak powszechnie nazywa się wymianę gazową-odbywa się m.in. poprzez płuca, tchawicę i oskrzela, tworzą one zatem układ oddechowy. Krew krąży w naczyniach krwionośnych jest do nich tłoczona przez serce, te organy tworzą więc układ krążenia. UKŁAD ODDECHOWY I UKŁAD KRĄŻENIA TO DWA NAJWŻNIEJSZE UKŁADY W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA.
UKŁAD ODDECHOWY • Tlen jest najważniejszą substancją potrzebną nam do życia. Nabieramy go do płuc podczas wdechu, a podczas wydechu pozbywamy dwutlenku węgla. Oddychanie polega właśnie na tej życiodajnej wymianie gazów pomiędzy organizmem, a otoczeniem. • Proces oddychania angażuje klatkę żebrową, przeponę (płat mięśniowy między klatką piersiową a jamą brzuszną) oraz drogi oddechowe: płuca, oskrzela i oskrzeliki - te dwa ostatnie narządy doprowadzają i odprowadzają powietrze do i z płuc. Powietrze wydychane nosem i ustami przechodzi w dół do tchawicy, a następnie przez liczne rozgałęziające się rurki - oskrzela i oskrzeliki - do płuc. • Układ oddechowy pozostaje sprawny dopóki nie zostanie uszkodzony dymem tytoniowym, zanieczyszczeniami atmosfery, gazami spalinowymi lub w skutek infekcji. Ludzie palący lub zamieszkujący obszary o znacznym skażeniu powietrza cierpią częściej na przewlekłe zapalenie oskrzeli, zapalenie błony śluzowej wyścielającej płuca.
Powietrze wdychane nosem jest nawilżane i ogrzewane za sprawą małych naczyń krwionośnych, znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie jamy nosowej. Dopiero w takim stanie dociera do płuc. Delikatne włoski wyścielające nos filtrują powietrze, zatrzymując ciała obce, mogące dostać się do płuc. Podczas wdechu przepona - normalnie uwypuklona ku górze - spłaszcza się. W tym samym czasie mięśnie międzyżebrowe się kurczą, unosząc żebra i rozsuwając na boki. Wszystko to zwiększa pojemność klatki piersiowej, umożliwiając płucom rozprężenie i zassanie powietrza. W trakcie wydechu mięśnie klatki piersiowej i przepona rozkurczają się, co sprawia, że żebra się zapadają, płuca zostają ściśnięte, wypychając tym samym powietrze.
UKŁAD KRĄŻENIA • Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca transportują nieustannie przez organizm krew. Krew jest nośnikiem substancji odżywczych, niezbędnych do podtrzymywania czynności życiowych, oraz spełnia funkcję oczyszczającą organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Bez przerwy krąży od narządów odżywiających (układ oddechowy, pokarmowy) do tkanek ustroju i narządów wydalniczych (nerki, skóra). • Układ krwionośny zbudowany jest z serca i naczyń krwionośnych - tętnic, żył i naczyń włosowatych.
NACZYNIA KRWIONOŚNE • Tętnice. Największą, główną tętnicą organizmu jest aorta. Zaopatruje ona cały organizm w krew bogatą w tlen. Aorta wychodzi ku górze z lewej komory serca, zagina się i zstępuje w dół. Na poszczególnych poziomach dzieli się ona na tętnice. • Żyły. Naczynia żylne początkowo drobne i bardzo liczne łączą się w coraz to większe żyły, które ostatecznie tworzą dwie żyły główne - górną i dolną. Uchodzą one do prawego przedsionka serca. Żyła główna dolna to największa żyła ustroju. • Naczynia włosowate. Naczynia włosowate, inaczej włośniczki, to najdrobniejsze (niewidzialne gołym okiem) naczynia krwionośne ustroju. Włośniczki swymi rozgałęzieniami tworzą sieć. W sieci włośniczek występują naczynia włosowate tętnicze i żylne. Wyróżnia się typy sieci naczyń włosowatych: zwykła sieć kapilarna w tkankach, sieć dziwna, układ wrotny.
CIEKAWOSTKI • Największa tętnica w ciele człowieka- aorta-ma 2,5 cm średnicy • W ciągu minuty serce człowieka przepompowuje około 6 litrów krwi. Z tego prawie litr przepływa do mózgu. • Jeśli krążenie jest zachowane, człowiek zwykle oddycha, a jego skóra jest ciepła i różowa. • Jeśli układ oddechowy lub krążenia przestaje pracować, do komórek przestaje docierać tlen-składnik umożliwiający ich przeżycie. • Aby układ oddechowy działał prawidłowo drogi oddechowe musza być drożne. Konieczne są także ruchy klatki piersiowej.
CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO • Katar • Zapalenie górnych dróg oddechowych • Grypa • Angina • Zapalenie płuc • Gruźlica • Rak płuc
CHOROBY UKŁADU KRAŻENIA: • MIAŻDŻYCA • ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO • WADY SERCA • CHOROBY OSIERDZIA • UDAR MÓZGU
