1 / 100

SİGARA VE ZARARLARI

SİGARA VE ZARARLARI. MUTLU ÖNER BİLİM UZMANI BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ. BAĞIMLILIK. Bağımlılık; bir maddenin kullanıldığında görülen zihinsel, fiziksel ve psikolojik etkileri nedeniyle sürekli ve sık bir şekilde kullanılmasıdır.

tejano
Download Presentation

SİGARA VE ZARARLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SİGARAVE ZARARLARI MUTLU ÖNER BİLİM UZMANI BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ

  2. BAĞIMLILIK • Bağımlılık; bir maddenin kullanıldığında görülen zihinsel, fiziksel ve psikolojik etkileri nedeniyle sürekli ve sık bir şekilde kullanılmasıdır. • Sigaranın vurgulanması gereken iki önemli özelliği vardır.Bunlar; 1.Sağlık 2.Bağımlılık (Alışkanlık) • Bağımlılık zincirinin; Belli bir yatkınlığı olan kişi kendini huzursuz,gerilmiş,keyifsiz olur.Bu durumu çok ağır gelir kişiye.Sonuçta bu gerilimden kurtulmak için çareyi madde kullanımında arar.Sonrada bu maddenin bağımlısı olur

  3. BAĞIMLILIK ZİNCİRİ KISIR DÖNGÜ Bağımlılık Hastalık ve ölüm Sigara içme arzusu Tüm kanserlerin %30’u Karsinojenler Sigara içimi Kronik bronşitlilerin %66’sı Zehirli gazlar Nikotin Damar hastalıklarının %13’ü Peto R et al. Mortality from smoking in developed countries 1950 - 2000: Indirect estimates from National Vital Statistics. Oxford University Press 1994

  4. SİGARA İÇME ALIŞKANLIĞI Psikolojik Sigara alışkanlığına yol açan faktörler Sosyal Davranışsal

  5. Sigara içmek sanıldığı gibi sosyal bir davranış değil, madde bağımlılığı olarak kabul edilen bir hastalıktır

  6. DÜNYADA HER 8 SANİYEDE BİR ÖLÜM SİGARAYA BAĞLI ÖLÜYOR. • Ülkemizde sigaraya başlama yaşı 11-12’dir. • Ülkemizde erkeklerin % 65’i kadınların % 25’i sigara kullanmaktadır. • Öğretmenleri % 67’si ve doktorların % 60’ı sigara içmektedir. • Sigara içenlerin yarısı hastalıklardan erken yaşta ölürler

  7. Türkiye’de, sigara içenlerin başlama yaşı12, 13, 14 Ankara,Türkiye. Kaynak : Bilir et.al, 1997 Smoking behavior and attitudes, Ankara-Turkey

  8. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; • Dünyada en büyük sağlık sorunu sigaradır • Sigara bağımlılığı bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır • Önlenebilir en önemli hastalık ve ölüm etkeni sigaradır

  9. TÜTÜNÜN TARİHÇESİ • Tütün bitkisi XV.yüzyılda Batı Hind adalarında yerliler tarafından kullanılan “Tobaccos” adlı bir bitki yaprağına sarılarak içildiğini ilk Kristof Kolomb keşfetmiş olup yeni dünyaya tanıtmıştır.

  10. TÜTÜNÜN YAYGINLAŞMASI • Tütün bitkisinin dünyaya yaygınlaşmasını daha çok denizciler tarafından olmuştur. • İlk sigara fabrikası 1856 yılında İngiliz Gloak tarafından kurulmuştur. • Her sanayi dalında olduğu gibi tütünde de en hızlı ABD’de gelişmiştir. • Şark tütününe ek olarak Burney ve Virginia tütünü kullanılmaya başlamıştır. • Marshall yardımı, 2.Dünya savaşı ile yayıldı.

  11. TÜRKİYE’DE TÜTÜNÜN TARİHİ • Tütün, Osmanlılara XVII.yüzyılda Cenovalı denizciler tarafından İstanbul ve İzmir limanlarında tanıtılmıştır. • Selanik ve İskeçe’de tütün üretilmiştir. • Tütün, IV.Murat tarafında yasaklanmıştır. • Fransız Reji firması ülkemizde İstanbul, İzmir ve Samsun’da sigara fabrikası kurmuşlardır. • TBMM hükümeti Tekeli kurmuştur.

  12. TÜTÜN EKİM ALANLARI • Ülkemizde Şark tütünü ekilmektedir. • Türkiye tütün üretiminde dünya 5.’dir. • Ülkemizde tütün en çok Ege (İzmir, Manisa, Aydın, Balıkesir), Karadeniz (Samsun, Trabzon, Artvin), Marmara ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde yetiştirilmektedir.

  13. TÜTÜN İLE İLGİLİ YASALAR • 1984 yılında çıkartılan bir yasa ile yabancı sigaraların ithali, satılması Tekel aracılığıyla olmuştur. • 1986 yılında çıkartılan ikinci bir yasa ile tütün tekeline son verilmiştir. • 1991 yılında çıkarılan bir kararname ile yabancı şirketlerin ülkemizde sigara fabrikaları kurmalarına izin verilmiştir. • Böylece Bitlis’te 1991 yılında ilk sigara fabrikası Best tarafından kurulmuştur.

  14. TÜTÜNLE İLGİLİ YASALAR • 7 Kasım 1996 yılında TBMM 4207 sayılı yasayı çıkarmıştır.Bu yasaya göre;Sağlık, eğitim ve kültür hizmetleri veren yerler ve kapalı spor salonlarında ve toplu taşımacılık yapılan yerlerde ve bunların bekleme salonlarında, kamu hizmeti verilen kurum ve kuruluşlarda beş ve beş kişiden fazla kişinin bulunduğu yerlerde tütün kullanımı yasaklanmıştır.ayrıca 18 yaşında küçüklere sigara satışı yasaklanmış olup TRT aracılığıyla her ay 90 dakika tütün kullanımının zararları konulu program yapılması zorunlu kılınmıştır. • Dünyada ilk İsveç'te kanun çıkarılmıştır. • 1986/10911 sayılı Bakanlar Kurulu kararına göre “Sigara sağlığa zararlıdır” yazısı yazılmıştır.

  15. SİGARAYA BAŞLAMA NEDENLERİ • Tütün ve sigaraya başlama nedeni genellikle sosyal etkenlerdir.Büyükleri ve ünlüleri taklit etme, arkadaşlar arasında kendini ispatlama ve basından etkilenmek.Ailede içen olması • Özellikle ergenlik döneminde grup içinde kabul göreme, gruptan kopmama, aşağılık duygusundan kurtulma,kendini gösterme, üzüntü ve yalnızlığı giderme gibi nedenler, • TV,gazete ve dergilerdeki olumsuz reklamlar • Sosyal çevre değiştirme (Asker,okul,vs)

  16. Sigara firmaları motor yarışlarının sponsoru olarak reklamlarını yaparlar

  17. “Sigara üreticileri gelişmiş ülkelerde yasaklardan dolayı satamadıkları yüksek katranlı ve yüksek nikotinli sigaraları gelişmemiş ülkelerin pazarına sürmektedir” WHO (Dünya Sağlık Örgütü)

  18. SİGARAYA BAŞLAMA NEDENLERİ • İnsanın doğasında yasaklar karşı gelmek yasakların tersini yapma isteği vardır Özellikle gençler, özgürlük, bağımsızlık duyguları sigara ile özdeşleşmiştir. • Bir zamanlar ülkemizde askerler ücretsiz sigara verilmiştir. • Sigara ile ülkemizde bazı alışkanlıklar ortaya çıkmıştır.Evlerde küllük bulundurması, • Sigara ikramı özellikle bir dönem “Alaman cuvarası”

  19. SİGARAİLGİLİ İSTATİSTİKLER

  20. Sigara alışkanlığı eğitim düzeyi düşük kişilerde daha yaygındır (Hindistan 1997)

  21. Sigara ile içe çekilen duman“ana” yanan sigaranın ucundaki dumana “yan duman” denir. Sigara dumanı ile 1000’ i zehir 4000 çeşit kimyasal madde içerir.

  22. SİGARA veETKİLERİ

  23. SİGARANIN İÇİNDEKİ ZEHİRLİ MADDELER • FARE ZEHİRİ • TÜP GAZ • GÜVE KOVUCU • TUVALET TEMİZLEYİCİ • BÖCEK ÖLDÜRÜCÜ ZEHİR • OJE ÇÖZÜCÜ • TİNER • EGZOS GAZI • KATRAN • NİKOTİN

  24. Metanol(füze yakıtı) Toluen(tiner) Kadmiyum(akü) Aseton(boya sökücü) Hidrojen siyanür (gaz odaları zehiri) Amonyak(temizlik maddesi) Arsenik(fare zehiri) Polonyum 210(kanser yapıcı madde) Nikotin(böcek öldürücü) Karbonmonoksit (egzos gazı) Bütan(tüpgaz) DDT (böcek öldürücü) Naftalin (güve kovucu) Sigarada Bulunan Zehirlerden Birkaçı

  25. SİGARADAKİ ZARARLI MADDELERİN ETKİLERİ

  26. SİGARADAKİ ZARARLI MADDELER 1. NİKOTİN;bağımlılık yapar.Taşikardi, hipertansiyona.Nikotin ilk başlarda bulantı,kusma ve baş dönmesi gibi yan etkiler yapar. 2. Katran; vücutta renk değişimi ve Siliaları bozar, kansere neden olur. 3. Karbon monoksit; Oksijen taşınması azalır ve kalbin çalışması artar.

  27. NİKOTİN BAĞIMLILIĞI • NİKOTİN bağımlılığı uluslararası hastalık sınıflandırmasında yer alır. • NİKOTİN 7 sn beyine ulaşır.

  28. Beyinde norepinefrin ve dopamin düzeylerini direkt olarak yükseltir Uyarıcıdır, stimülan ve öforik etki oluşur İnsana keyif verici etkiler oluşturur NİKOTİN=Bağımlılık yapıcı madde

  29. Nikotinin fizyolojik etkileri • Noradrenalin ve dopamin salgısını arttırır • Enerjiyi arttırır • Konsantrasyonu arttırır • El - göz koordinasyonunu artırır • Öfori yapar • İştahı azaltır

  30. SİGARA VE YAŞAM • Sigara tüm dünyada her 10 erişkinden birinin ölüm nedenidir. • Şu anda yaşayan 500 000 000 insan sigaraya bağlı olarak ölecek. • Sigara tiryakilerinin yarısı sigaraya bağlı ölür. • Beklenenden 20-25 yıl daha az yaşarlar.

  31. DÜNYADA DURUM

  32. Dünyada sigara içim oranları Bölge Tüketim Kuzey Amerika % 4.7 Latin Amerika % 8.9 Batı Avrupa % 9.3 Orta ve Doğu Avrupa % 10.8 Afrika ve Orta Doğu % 11.8 Asya % 54.5

  33. Türkiye'de yapılan bir araştırmaya göre, 15 yaş üstü erkek nüfusun % 62,8'i,kadın nüfusun % 24,3'ü, tüm nüfusun % 43,6'sı sigara içmektedir. Bu araştırmada sigara içme alışkanlığı ölçütü olarak sigara paketi taşımak alınmıştır. (1988 Bilir ve Ark.).

  34. SİGARAYA BAĞLI ÖLÜMLER • Dünyada • 1.1 milyar sigara içen • 4.5 milyon ölüm/yıl ---10 milyon(2025) • Türkiye’de • 17 milyon sigara içen • 70-100 bin ölüm/yıl (günde 200-250 ölüm)

  35. Gelişmekte olan ülkelerin dünya tütün tüketimindeki payı % 71 % 61 % 41 1976 1984 2000

  36. Her yıl 100 bin kişi ne anlama geliyor? • Her gün 1 uçak düşüyor ve 300 kişi ölüyor • Her yıl 100 bin nüfuslu bir şehrimize bir atom bombası atılıyor • Her gün içi dolu 6 otobüs uçuruma yuvarlanıyor kimse sağ kalmıyor

  37. Bilinen terör yılda 2-3 bin insanımızın • Trafik terörü yılda 6-7 bin insanımızın • Sigara terörü yılda 100 bin insanımızın hayatına mal olmaktadır. Sigaranın yol açtığı ölümler; trafik, terör, iş kazaları vb. tüm ölümlerin toplamından beş kat daha fazladır.

  38. SAĞLIĞA ZARARLARI • KALP • AKCİĞER • BEYİN • GÖĞÜS • TESTİSLER • RAHİM VE YUMURTALIK • KEMİKLER • DERİ • KULAK-BURUN-BOĞAZ • BURGER HASTALIĞI

  39. SİGARA VE KANSER

  40. SİGARA VE KANSER • Başlıca neden olduğu kanserler AKCİĞER KANSERİ Ağız, gırtlak, yemek borusu, mide mesane • Katkıda bulunduğu kanserler Böbrek, pankreas • İlişkili olduğu kanserler Mide, yumurtalık, rahimağzı

  41. SİGARA VE KANSER Tüm kanserlerin ; %30 Kanserden ölümlerin ; %50 Akciğer kanserinin ; %95’ inin nedenidir

  42. SİGARA VE SOLUNUM YOLLARI • Kronik farenjit, larenjit, bronşit ve ses teli nodülleri daha sık görülür. • Tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları ve zatürreler • Kadınlarda sesde kalınlaşma

  43. SİGARA VE AKCİĞER

More Related