Rodzaje systemów utrzymania

1. Rodzaje systemów utrzymania Czynniki różnicujące systemy utrzymania koni: Liczba koni przebywających w pomieszczeniu Możliwość swobodnego ruchu Środowisko stajenne System naturalny Tabunowy: hodowla rezerwatowa (Popielno)

2. Konie w pomieszczeniu inwentarskim powinny być utrzymywane na ściółce: 1) w boksie;2) na stanowisku na uwięzi;3) w systemie wolnostanowiskowym bez uwięzi.

3. System kierowany Alkierzowy: Bez wybiegu czy pastwiska Stajenno-pastwiskowy: Pastwisko – podstawa żywienia letniego (160-180 dni, potem wybieg)

4. W pomieszczeniu inwentarskim dla koni wymagania dotyczące mikroklimatu są następujące: Stężenie dwutlenku węgla nie powinno przekraczać 3 000 ppm i siarkowodoru do 5 ppm a koncentracja amoniaku nie powinna przekraczać 20 ppm Wilgotność powietrza nie powinna przekraczać 80%, ruch powietrza do 0,3 m/s, a temperatura w stajni powinna wynosić pow. 5°C. Wymagania dotyczące oświetlenia (stosunek okien do podłogi) dla koni starszych 1:15, a dla koni hodowlanych i młodych do 1 roku 1:10

5. System bezstajenno-pastwiskowy • W Polsce – od wiosny do jesieni • Ekstensywny • Obniża koszty • Zapewnia schronienie przed słońcem i deszczem • Dokarmianie: woda, lizawki, siano lub słoma

6. System bezstajenno-pastwiskowy • koni dorosłych lub młodzieży po odsadzeniu od matki, w przeliczeniu na jednego konia - co najmniej 10 m2 • klaczy ze źrebięciem - co najmniej 12 m2. • Nadzór

7. System stanowiskowy 1) koni dorosłych, których wysokość w kłębie wynosi do 1,47 m:a) szerokość - co najmniej 1,6 m,b) długość - co najmniej 2,1 m; 2) koni dorosłych, których wysokość w kłębie wynosi powyżej 1,47 m:a) szerokość - co najmniej 1,8 m,b) długość - co najmniej 3,1 m

8. Formy utrzymania koni Indywidualny system utrzymania koni System stanowiskowy Koń stoi uwiązany Nie jest właściwy z punktu widzenia dobrostanu i potrzeb koni 1x/dzień koń kładzie się na boku – niemożliwe w stanowisku Przy wstawaniu koń prostuje przednie nogi – koń musi mieć przestrzeń przed sobą Stosowany z przyczyn ekonomicznych Stanowiska – pojedyncze, podwójne lub na większą liczbę koni Konie utrzymywane na stanowiska muszą mieć zapewnioną dużą ilość ruchu na swobodzie, w kontakcie z innymi końmi

9. Powierzchnia boksu 1) koni dorosłych - co najmniej 9 m2; (po nowelizacji – 6 i 9 m2 ) 2) klaczy ze źrebięciem - co najmniej 12 m2.

10. Wymiary ciała koni

11. System boksowy- najczęściej zalecany • Możliwość swobodnego ruchu, choć na ograniczonej przestrzeni • Poruszając się po boksie koń powinien mieć możliwość: • Obrócenia się w nim bez konieczności wykonywania zwrotu w miejscu i bez nadmiernego wygięcia kręgosłupa • Swobodnego wyciągnięcia się na boku po przekątnej boksu • Wspięcie konia na tylnych kończynach nie powinno powodować niebezpieczeństwa urazu konia • umożliwiających kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami

12. System boksowy c.d. • Z punktu widzenia obsługi, boks powinien zapewniać możliwość łatwego: • Usuwania obornika • Słania • Zadawania paszy • Bezpiecznej obsługi konia • Przeznaczenie: • Klacze źrebne i karmiące • Ogiery • Młodzież • Konie sportowe

13. Wyposażenie boksu /stanowiska/: żłób, poidło / na wys. 0,8-1,0 m od poziomu podłogi/. Poidło w odpowiedniej odległości, aby koń nie zanieczyszczał go paszą. drabinka na siano, zielonkę Drzwi do boksów nie mogą być węższe niż 1,3 m i wysokości 2,2. Otwierać się powinny na zewnątrz o 180 stopni, najlepiej ażurowe, a przy szczelnych na dole powinna być kratka wentylacyjna w celu usuwania amoniaku z podłogi boksu Wyposażenie boksu

14. Konie są zwierzętami dnia długiego i potrzebują dużo światła i czystego powietrza. Dlatego stajnie powinny być wysokie (3,5-4 m), dobrze oświetlone i posiadać dobrą wentylację. Drzwi do stajni powinny być czterodzielne, aby górna część była jak najczęściej otwarta.

15. Grupowy system utrzymania koni Konie przebywają w nielicznej grupie Najbardziej odpowiada naturze konia Należy unikać tworzenia zbyt licznych grup koni Staranny dobór zwierząt do grupy Biegalnie- bezsłupowe -konstrukcje halowe Wyposażenie – koryto do pojenia, żłoby

16. Stajnie otwarte Stajnia jest cały czas otwarta, co umożliwia koniom wyjście na zewnątrz, na przyległy wybieg Ten system nie jest w Polsce rozpowszechniony Najlepszy system utrzymania Koń musi mieć możliwość termoregulacji behawioralnej i fizjologicznej Koń musi mieć schronienie przed słońcem i wilgocią: Zimno i sucho – dobrze tolerowane Zimno i wilgotno – źle (stres)

17. Wady i zalety różnych systemów utrzymania koni

18. Swoboda poruszania się Zalecenia: W każdym gospodarstwie utrzymującym konie powinny znajdować się co najmniej dwa konie Systemu uwięziowego nie należy stosować w trybie ciągłym Konie trzymane na uwięzi powinny spędzać znaczną część dnia poza stajnią

19. Wybiegi - zalecenia • Konie powinny mieć dostęp do swobodnego ruchu na wybiegu przez co najmniej 1-2 godziny dziennie • Konie powinny przebywać w grupach liczących 3-4 osobniki • Wielkość wybiegu – co najmniej 50 x 100 m • Konie na wybiegu powinny mieć dostęp do: • Wody • Pasz objętościowych (zalecane jest stosowanie drabinek) • Schronienia • - Cienia • \

20. Zalecenia Stajnia musi być skonstruowana w sposób uwzględniający bezpieczeństwo koni Należy pamiętać o następujących zagrożeniach: Wystające gwoździe itp. Ostre krawędzie, itp. Niezabezpieczone powierzchnie szklane Niezabezpieczone przewody elektryczne i inne instalacje

21. Należy pamiętać o następujących zagrożeniach Wszelkie elementy konstrukcyjne stwarzające ryzyko uwięźnięcia konia Uszkodzone ogrodzenia elektryczne ze zbyt niskim napięciem Uszkodzone wyjścia Podmokłe tereny wokół wejść na wybiegi i pastwiska Drut kolczasty

22. Zalecenia Pomieszczenia stajenne powinny zapewniać zwierzętom możliwość swobodnego ruchu oraz kontaktu z innymi zwierzętami Pomieszczenia stajenne powinny być łatwe w czyszczeniu W stajni powinny panować odpowiednie warunki mikroklimatyczne: Odpowiednia ilość powietrza na 1 konia Dopływ świeżego powietrza Właściwa temperatura i wilgotność powietrza Możliwość utrzymania niskiego stężenia gazów, pyłów i innych substancji zawartych w powietrzu

23. Ruch W stanie naturalnym konie codziennie pokonują znaczne odległości, W normalnych warunkach poruszają się powoli i spokojnie, Na pastwisku pokonują zwykle 3-10 km dziennie. Wybiegi Drzewa rosnące na wybiegu, umożliwiając koniom przebywanie w cieniu, mają korzystny wpływ na dobrostan tych zwierzą.

24. Ruch - przebywanie, na otwartej przestrzeni wzmacnia mięśnie, ścięgna, więzadła, poprawia jakość i kształt kopyt wpływa na pracę układów krążenia i oddechowego dla źrebiąt pastwisko jest pierwszym miejscem kształtującym takie cechy jak wydolność, wytrzymałość Powolny ruch w czasie pasienia zapewnia lepszą pracę układu pokarmowego

25. Ruch przebywanie na świeżym powietrzu: hartuje, sprzyja prawidłowej pracy układu oddechowego, także przez ograniczenie kontaktu z kurzem; ruch po podłożach nie zawierających dużego stężenia końskiego nawozu – łatwe utrzymanie w dobrej jakości skóry palca i kopyt.

26. Ruch • przebywanie na świeżym powietrzu: • wystawienie na działanie promieni słonecznych: • zwiększa syntezę witaminy Dw skórze, • ułatwia eliminację grzybów i bakterii ze skóry, • dobrze wpływa na pracę układu rozrodczego

27. W gospodarstwach, w których utrzymywane są konie, powinny znajdować się co najmniej 2 konie, • Koniom należy zapewnić możliwość swobodnego ruchu na wybiegu przez co najmniej 1-2 godziny dziennie, • Podczas pobytu na wybiegu konie powinny przebywać w grupach, • Praca, jazda pod siodłem itp. • mogą częściowo zaspokoić potrzebę ruchu,

28. ZACHOWANIA KONI • Konie to zwierzęta stadne – przestraszone reagują ucieczką, • Konie spędzają bardzo dużo czasu w ruchu, • Konie spędzają 60 % czasu pobierając paszę, • Otoczenie i warunki w stajni nie dostosowane do naturalnego zachowania koni mogą prowadzić do wystąpienia narowów, • Widzenie panoramiczne • Zmysł wzroku u koni dostosowany jest do życia na otwartym terenie, • Z tyłu za koniem znajduje się niewielka strefa „ślepa”,

29. Przechowywanie pasz Składowanie i konserwacja pasz treściwych W workach W skrzyniach drewnianych obitych blachą Zabezpieczonych przed dostępem owadów i gryzoni Zabezpieczonych przed podłożem – palety drewniane W pobliżu paszarni W większych stajniach w silosach wieżowych

30. Pasze objętościowe suche Siano (wilgotność do 14%) Podstawowy składnik dawki pokarmowej Słoma (głównie jako ściółka) Dla celów żywieniowych uzupełnienie dawki pokarmowej Zrównoważenie fizjologiczne i psychiczne konia

31. Pasze objętościowe soczyste Marchew Umożliwienie przechowywania w zimie – zabezpieczenie przed mrozem Przewidzieć możliwość mycia przed skarmieniem Sianokiszonka Zawartość suchej masy 50 - 60 % Dobra jakość (konie są wrażliwe na zatrucia sianokiszonką) Bele owinięte folią (6 warstw), nie uszkodzone, bez gryzoni. Bele uszkodzone (nawet w niewielkim stopniu) nie nadają się do żywienia koni.

32. Teren wokół stajniWybieg: suchy, droga do wybiegu osuszony Żywienie na wybiegu Nie mniejszy niż 20 x 40 m = 800 m2 Optymalny50 x 100 m = 5000

33. Ścielenie w stajni • ściółka - suchy, miękki, dobrze nasiąkający materiał, • w szczególności: • słoma lub • trociny, • kładziony na podłogę w pomieszczeniach inwentarskich w celu zapewnienia zwierzętom uczucia suchości i ciepła oraz stwarzający warunki dla spełnienia potrzeb fizjologicznych.

34. Karmienie i pojenie • Konie wolą jeść i pić w towarzystwie innych koni, • W warunkach naturalnych w okresie letnim 80-95% dziennej racji pożywienia stanowią trawy, gałęzie, korzenie i kora drzew, • Ilość wody wypijanej przez konie zależy od racji pokarmowej: • 2-3 litry wody na 1 kg s.m. Paszy • Zimą 20-30 litrów wody dziennie, • Konie poi się co najmniej trzy razy dziennie

35. Narowy stajenne - zapobieganie Przyczyny narowów stajennych: Nuda, Długie okresy bezczynności (w stanie naturalnym konie pasą się dłużej), Napięcie nerwowe, Brak ruchu na wolnym powietrzu, Ryzyko wzrasta wraz z: Obniżeniem ilości pasz objętościowych w dawce poniżej 6,8 kg/dzień Stosowaniem ściółki innej niż słoma

36. Narowy stajenne • Rodzaje narowów: • Obgryzanie żłobu i innych przedmiotów, • Łykawość (z podparcia, z powietrza), • Tkanie • Walka z nudą i stresem u koni: • Zapewnić koniom: • Dostatecznie dużo przestrzeni w stajni, • Długi codzienny pobyt na wybiegu, • Jeśli to niemożliwe, a konie nie pracują, należy je wyprowadzać na zewnątrz i karmić ręcznie

37. Walka z nudą i stresem u koni: • Jeśli to niemożliwe, a konie nie pracują należy je wyprowadzać na zewnątrz i karmić ręcznie • Dzielić racje pokarmowe według zasady „mało i często” (co najmniej 3 odpasy dziennie) • Zapewnić stały dostęp do wysokiej jakości siana, • Podawać koniom siano w siatce nylonowej, • Umieścić w stajni lizawkę z soli i składników mineralnych

38. Ocena nastroju konia Zasady bezpiecznego postępowania z końmi Spokój i cierpliwość, Zdecydowanie i stanowczość, Łagodność, Stosowanie perswazji, nigdy siły

39. Unikać należy Nerwowości w postępowaniu z końmi, Brutalnego traktowania koni, Gwałtownych, nieoczekiwanych ruchów, Hałasu w stajni, Podchodzenia do konia od tyłu, nagle i bez ostrzeżenia,

40. Odległość od płyty gnojowej:

41. Koszty poprawy dobrostanu koni Dobre żywienie: dbałość o prawidłowy zbiór i przechowywanie pasz objętościowych i treściwych, zmiana proporcji dawek żywieniowych, dbałość o pastwiska Dobre utrzymanie:usuniecie wystających elementów, usprawnienie zamykania i otwierania drzwi, dbałość o suchy podłożę i wentylację, Dobre zdrowie:wynika z dwóch poprzednichkryteriów. Niezbędne szczepienia. Prawidłowe zachowanie:podstawowa praca z koniem, wypracowanie posłuszeństwa bez użycia przemocy, dbałość o prawidłowość użytkowania, zapewnienie swobodnego ruchu.

43. Dziękuję za uwagę