X ornadas de Sensibilización e Difusión sobre X eotermia USOS DA X EOTERMIA NA EDIFICACIÓN

1. Xornadas de Sensibilización e Difusión sobre Xeotermia USOS DA XEOTERMIA NA EDIFICACIÓN Enrique Orche Dr. Enxeñeiro de Minas Universidade de Vigo Xuño - Setembro 2012 UNIVERSIDADE DE VIGO

2. UNIVERSIDADE DE VIGO CONTIDO 1. XEOTERMIA. DEFINICIÓN, ORIXE E CARACTERÍSTICAS 2. USOS E XACEMENTOS UTILIZABLES 3. APROVEITAMENTOS DE BAIXA TEMPERATURA (30º-100ºC) MEDIANTE INTERCAMBIADORES 4. APROVEITAMENTOS DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR 5. BIBLIOGRAFÍA

3. UNIVERSIDADE DE VIGO ENERXÍA XEOTÉRMICA: ENERXÍA CALORÍFICA CONTIDA NO INTERIOR DA TERRA

4. ORIXEN DA ENERXÍA XEOTÉRMICA UNIVERSIDADE DE VIGO DE ONDE PROVÉN ESA CALOR? POR QUÉ A TERRA NON SE ARRENFRIOU COMO OUTROS CORPOS CELESTES? EXISTEN TRES FENÓMENOS COINCIDENTES QUE O EVITARON: A EXISTENCIA DE FONTES INTERNAS DE CALOR A BAIXA CONDUCTIVIDADE TÉRMICA DOS MATERIAIS TERRESTRES QUE, EN MEDIA, É 2 W/mºC A ACCIÓN SOLAR, QUE MANTEN QUENTE A SUPERFICIE DO PLANETA

5. DISTRIBUCIÓN DA ENERXÍA DO SOL UNIVERSIDADE DE VIGO

6. CALOR NO SUBSOLO SUPERFICIAL UNIVERSIDADE DE VIGO

7. MANIFESTACIÓNS DA CALOR PROFUNDA: GRADIENTES EN SONDAXES UNIVERSIDADE DE VIGO EFECTO SOLAR GRADIENTE XEOTÉRMICO 13ºC/100 m 2ºC/100 m 100ºC/100 m SONDAXES HIDROXEOLÓXICOS SONDAXE XEOTÉRMICO PROFUNDO

8. USOS E TIPOS DE XACIMENTOS XEOTÉRMICOS UNIVERSIDADE DE VIGO TEMPERATURA DO RECURSO: 15-300ºC CON FLUIDO SEN FLUIDO DISTINTA FASE DO FLUIDO VAPOR VAPOR + LÍQUIDO LÍQUIDO TIPO DE APROVEITAMENTO USO DIRECTO DA CALOR XERACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA INTERCAMBIADOR BOMBA DE CALOR

9. USOS E TIPOS DE XACEMENTOS XEOTÉRMICOS UNIVERSIDADE DE VIGO XERACIÓN DE ENERXÍA ELÉCTRICA USO DIRECTO DA CALOR INTERCAMBIADOR BOMBA DE CALOR - + T E M P E R A T U R A T>150ºC 150ºC>T>100ºC 100ºC>T>30ºC T<30ºC MOI ALTA TEMPERATURA MEDIA TEMPERATURA BAIXA TEMPERATURA MOI BAIXA TEMPERATURA XA C E M E N T O S X E O T É R M I C O S

10. APROVEITAMENTO CALÓRICO UNIVERSIDADE DE VIGO A) CALOR DA AUGA SUBTERRÁNEA T. BAIXA T. MOI BAIXA 30-100ºC < 30ºC INTERCAMBIADOR BOMBA DE CALOR B) CALOR DO TERREO SECO

11. USOS ACTUAIS DA ENERXÍA XEOTÉRMICA UNIVERSIDADE DE VIGO

12. PORCENTAXES DE UTILIZACIÓN DA ENERXÍA XEOTÉRMICA UNIVERSIDADE DE VIGO

13. USOS DIRECTOS DA CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO O50% DO 50% DOS USOS XEOTÉRMICOS TOTAIS (25%) ÉCON BOMBA DE CALOR

14. USOS DIRECTOS DA CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO PREVISIÓNS DA UNIÓN EUROPEA

15. APROVECHAMIENTO DE BAJA TEMPERATURA (30º-100ºC) MEDIANTE INTERCAMBIADORES UNIVERSIDADE DE VIGO ESQUEMA XERAL DUN APROVEITAMENTO MEDIANTE INTERCAMBIADORES DE CALOR 60-100ºC

16. APROVEITAMENTO DE BAIXA TEMPERATURA (30º-100ºC) MEDIANTE INTERCAMBIADORES UNIVERSIDADE DE VIGO INTERCAMBIADORES DO COMPLEXO POLIDEPORTIVO OS REMEDIOS (OURENSE)

17. APROVEITAMENTO DE BAIXA TEMPERATURA (30º-100ºC) MEDIANTE INTERCAMBIADORES ESQUEMA DE CALEFACCIÓN URBANA GEOTÉRMICA UNIVERSIDADE DE VIGO Pozo producción Bomba producción Bomba reinyección Pozo reinyección Intercambiador de calor Caldera de apoyo Red de distribución Subestación Yacimiento geotérmico

18. APROVEITAMENTO DE BAIXA TEMPERATURA (30º-100ºC) MEDIANTE INTERCAMBIADORES UNIVERSIDADE DE VIGO CALEFACCIÓN URBANA (ISLANDIA)

19. APROVEITAMENTO DE BAIXA TEMPERATURA (30º-100ºC) MEDIANTE INTERCAMBIADORES UNIVERSIDADE DE VIGO NÚMERO DE SISTEMAS DE CALEFACCIÓN URBANA XEOTÉRMICA CALEFACCIÓN URBANA GEOTÉRMICA EN EUROPA

20. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO COEFFICIENT OF PERFORMANCE (COP) HASTA 5

21. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO SISTEMAS XEOTÉRMICOS SECOS PECHADOSDE MOI BAIXA TEMPERATURA (T<30ºC)

22. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO ESQUEMA DE FUNCIONAMENTO DUN SISTEMA SECO PECHADO EMISOR FINAL BOMBA DE CALOR 14ºC 35ºC AUGA QUENTE AUGA QUENTE AUGA ARREFRIADA AUGA ARREFRIADA 25ºC 9ºC 14ºC 9ºC FAN COIL SOLO RADIANTE AUGA CAPTA A CALOR DO SONDAXE

23. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO TEST DE RESPOSTA TÉRMICA DO TERREO (TRT) ou BIBLIOGRAFÍA ESPECIALIDADA (Se Potencia < 30 kW) CAPACIDADECALORÍFICA DO SUBSOLO (W/m) ESTUDIO DE NECESIDADES DO EDIFICIO (kW) LONGITUDE DO CAPTADOR (L = kW / W/m = m) IMPRESCINDIBLE: ESTUDIO DE SIMULACIÓN PARA ASEGURAR A SOSTENIBILIDADE DO SISTEMA DURANTE TODA A SUA VIDA ÚTIL (>25 ANOS)

24. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO SISTEMAS XEOTÉRMICOS ABERTOS DE MOI BAIXA TEMPERATURA (T<30ºC) USO OBRIGADO DE BOMBA DE CALOR APROVEITASE: CALOR DA AUGA: SUBTERRÁNEA POUCO PROFUNDA SUPERFICIAL DE RIOS E LAGOS CONDICIÓNS: EXISTENCIA DE SUFICIENTE AUGA PERMISOS DAS AUTORIDADES SE A AUGA É DE DOMINIO PÚBRICO USOS: CLIMATIZACIÓN DE EDIFICIOS (CALOR/FRÍO)

25. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO ESQUEMA DE FUNCIONAMIENTO DUN SISTEMA ABERTO EMISOR FINAL BOMBA DE CALOR 14ºC 35ºC AUGA QUENTE AUGA QUENTE AUGA ARREFRIADA 25ºC 9ºC 14ºC AUGA ARREFRIADA 9ºC FAN COIL CORRENTE SUBTERRÁNEA SOLO RADIANTE

26. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO BOMBAS DE CALOR XEOTÉRMICAS (UE) NÚMERO DE UNIDADES E CAPACIDADE INSTALADA EN 2010

27. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO BOMBAS DE CALOR XEOTÉRMICAS (UE) UNIDADES VENDIDAS ANUALMENTE (<50 kW)

28. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO BOMBAS DE CALOR XEOTÉRMICAS (UE) POTENCIA INSTALADA (MW)

29. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADORES DE MOI BAIXA TEMPERATURA (SISTEMA PECHADO)

30. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADORES HORIZONTAIS

31. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADORES HORIZONTAIS

32. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADORES VERTICAIS

33. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADOR VERTICAL

34. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADORES EN PILOTES

35. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAMPO DE SONDAS NA UNIVERSIDADE DE ONTARIO (CANADÁ)

36. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO CAPTADORES HORIZONTAIS TRABALLANDO CON AUGA

37. APROVEITAMENTO DE MOI BAIXA TEMPERATURA (<30ºC) CON BOMBA DE CALOR UNIVERSIDADE DE VIGO APROVEITAMENTO MEDIANTE CAPTADORES EN MUROS PANTALLA NA ESTACIÓN PRATENSTER (VIENA, AUSTRIA)

38. BIBLIOGRAFÍA RECENTE UNIVERSIDADE DE VIGO BIBLIOGRAFÍA XENÉRICA

39. BIBLIOGRAFÍA RECENTE UNIVERSIDADE DE VIGO BIBLIOGRAFÍA ESPECIALIZADA

40. BIBLIOGRAFÍA RECENTE UNIVERSIDADE DE VIGO BIBLIOGRAFÍA ESPECIALIZADA

41. BIBLIOGRAFÍA RECENTE UNIVERSIDADE DE VIGO CONGRESOS GEOENER COMUNIDADE DE MADRID 2008, 2010, 2012

42. BIBLIOGRAFÍA RECENTE UNIVERSIDADE DE VIGO FUNDACIÓN DE LA ENERGÍA DE LA COMUNIDAD DE MADRID www.fenercom.com INSTITUTO PARA LA DIVERSIFICACIÓN Y AHORRO DE LA ENERGÍA (IDAE) www.idae.es

43. MOITAS GRAZAS POLA SÚA ATENCIÓN UNIVERSIDAD DE VIGO