Biblioteka Główna PW

1. Biblioteka Główna PW Warsztaty Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej i Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej 8-10 czerwca 2011 1

2. Biblioteka Główna PW • UKD dla bibliotekarza • UKD dla użytkownika • Współpraca z Biblioteką Narodową i innymi bibliotekami przy lepszym wykorzystaniu UKD • UKD i angielskie odpowiedniki słów kluczowych 2

3. Biblioteka Główna PW • Języki Informacyjno- Wyszukiwawcze w BG PW • Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna (UKD) • Słowa Kluczowe (SK) • Klasyfikacja lokalna (wykaz działów), to JIW stworzony na potrzeby ustawienia księgozbioru w wolnym dostępie 3

4. Biblioteka Główna PW • UKD w BG PW stosowana była zawsze • Wraz z komputeryzacją pojawiły się słowa kluczowe pozyskiwane najczęściej z Tablic UKD • Wraz z wolnym dostępem do zbiorów pojawił się symbol klasyfikacji lokalnej – kod ustawienia działowego 4

5. Biblioteka Główna PW • Nasze SK mają swoją gramatykę (tworzone za pomocą swobodnie zestawionych wyrażeń) i nie są żadnym ze znanych JHP • SK w BG PW są budowane jako deskryptory (terminy przyjęte) i jako samodzielne wyrażenia językowe, bez określników • Słownik SK jest uporządkowany alfabetycznie 5

6. Biblioteka Główna PW • SK są podane w formie rzeczowników : LASY BAGIENNE, ODPADY RADIOAKTYWNE, ŹRÓDŁA ENERGII ODNAWIALNE • Przymiotniki należy przekształcić na formę rzeczownikową(Kruchy - KRUCHOŚĆ, Wytrzymały – WYTRZYMAŁOŚĆ ) • Przysłówki nie mogą być samodzielnymi SK (Na zimno- SPAJANIE NA ZIMNO) 6

7. Biblioteka Główna PW • Czasowniki należy przekształcić na rzeczowniki (PAROWAĆ-PAROWANIE , PROJEKTOWAĆ-PROJEKTOWANIE) • Wyjątkami są nazwy własne (BIAŁE ZŁOTO, NOWY SĄCZ) • Zaznaczamy tylko niektóre poddziały wspólne: miejsca i czasu ; formy /słownik, praca doktorska, norma, encyklopedia, konferencja, książka elektroniczna, mapa, plakat / języka 7

8. Biblioteka Główna PW 8

9. Biblioteka Główna PW 9

10. Biblioteka Główna PW 10

11. Biblioteka Główna PW 11

12. Biblioteka Główna PW 12

13. Biblioteka Główna PW • Kod UD jest trzecim JIW stosowanym w opracowaniu rzeczowym, zbudowanym dla potrzeb biblioteki w oparciu o UKD • Układ Działowy to płytka klasyfikacja hierarchiczna (wyliczająca), z możliwością przeglądania działów w katalogu OPAC 13

14. Biblioteka Główna PW • Kody układu działowego • A.Dział ogólnyB.Nauki społeczne i polityczneC.MatematykaD.FizykaE.Chemia, przemysł chemiczny i technologia chemicznaF.Nauki o Ziemi i nauki biologiczneG.MechanikaH.Budowa maszyn. Technologia mechaniczna. Badania materiałów. Mechanika precyzyjna • I.Elektrotechnika i elektroenergetykaJ.Elektronika • K.InformatykaL.BudownictwoM.TransportO.PoligrafiaP.Organizacja pracy. Ochrona pracyR.Metalurgia. HutnictwoS.Architektura. Sztuka. Estetyka. Wzornictwo przemysłowe Rękodzieło artystyczneZ.Nauka. Technika. Zagadnienia interdyscyplinarne • http://www.bg.pw.edu.pl/ 14

15. Biblioteka Główna PW C.MatematykaD.FizykaE.Chemia, przemysł chemiczny i technologia chemicznaF.Nauki o Ziemi i nauki biologiczneG.MechanikaH.Technologia maszyn i techniki wytwarzaniaI.Elektrotechnika i elektroenergetykaJ.Elektronika • 5-Nauki Przyrodnicze • Matematyka 51 • Fizyka 53 • Chemia 54 • Biologia 57 • Mechanika 531/534 • 6-Nauki stosowane • Technologia maszyn 621.01 • Elektrotechnika 621.3 • Elektroenergetyka 621.31 • Elektronika 621.38 15

16. Biblioteka Główna PW K.InformatykaL.BudownictwoM.TransportO.PoligrafiaP.Organizacja pracy Ochrona pracyR.Inżynieria materiałowa. MateriałoznawstwoS.Architektura. Sztuka. Estetyka. Wzornictwo przemysłowe. Rękodzieło artystyczneZ.Nauka. Technika. • Budownictwo 69 • Transport 656 • Poligrafia 655.1/.3 • Organizacja pracy 331.103 • Materiałoznawstwo 620.2 • Sztuka 7 • Architektura 72 • Wzornictwo przemysłowe 7.05 16

17. Biblioteka Główna PW • Czytelnik nie używa symboli UKD, natomiast dzięki stosowaniu UKD przez bibliotekarzy wiedza jakiej poszukuje, jest uporządkowana, a SK odsyłają do naukowych terminów Jak to się dzieje? 17

18. Biblioteka Główna PW 18

19. Biblioteka Główna PW 19

20. Biblioteka Główna PW 20

21. Biblioteka Główna PW • Jak KHW, bazujące na UKD przyczyniają się do sukcesu użytkownika ? 21

22. Biblioteka Główna PW • Zapis kolumnowy wszystkich wyrażeń Języka Informacyjno – Wyszukiwawczego (słów kluczowych, symboli cyfrowych UKD i kodu układu działowego) • Budowa Kartotek Haseł Wzorcowych 22

23. Biblioteka Główna PW • Jak działają KHW ? • Ustalają co jest hasłem głównym, a co synonimem • Ustalają co jest terminem naukowym, a co nazwą potoczną • Ustalają zasady wprowadzania nowych SK 23

24. Biblioteka Główna PW 24

25. Biblioteka Główna PW 25

26. Biblioteka Główna PW • Zawartość KHW • 150 Hasło główne • 450 Hasło odrzucone /patrz/ • 472 Odpowiednik angielski /nie tłumaczenie/ • 550 Hasło synonimiczne /patrz też/ • 670 Źródło pozyskania hasła 26

27. Biblioteka Główna PW • FUNKCJE MONOTONICZNE 550 • FUNKCJE RZECZYWISTE 150 • PRZEPŁYWY TURBULENTNE 450 • PRZEPŁYWY BURZLIWE 150 27

28. Biblioteka Główna PW • ACADEMIC LIBRARIES (BIBLIOTEKI AKADEMICKIE) 550 • UNIVERSITY LIBRARIES ( BIBLIOTEKI SZKÓŁ WYZSZYCH)150 • COMPUTATIONAL COMPLEXITY (ZŁOŻONOŚĆ ALGORYTMÓW OBLICZENIOWA) 550 • MACHINE THEORY (TEORIA AUTOMATÓW) 150 28

29. Biblioteka Główna PW • UKD jako system organizacji wiedzy opisujący całość nauki, służy do tworzenia i udoskonalania istniejących systemów organizacji wielu dziedzin nauki • Spotkania w Zespole ds. UKD, organizowane przez pracownię UKD Instytutu Bibliograficznego BN 29

30. Biblioteka Główna PW • Dostęp do polskiego tłumaczenia skróconej wersji pliku wzorcowego UKD, dzięki przedstawicielstwu w Radzie Doradczej UKD ( UDC Advisory Board ) dr Jolanty Hys z BN • http://www.udcc.org/udcsummary/php/index.php 30

31. Biblioteka Główna PW • UKD w czeskim pliku wzorcowym • Czechy mają swoje przedstawicielstwo w Radzie Doradczej Consortium UDC • Mają plik wzorcowy UKD /MRF/ w wersji czeskiej: CZENAS • Biblioteka Narodowa w Czechach używa pełnych tablic UKD w klasyfikacji rzeczowej • UKD wspiera indeksowanie tematyczne i opracowanie rzeczowe zbiorów 31

32. Biblioteka Główna PW • Współpraca z Biblioteką Politechniki Białostockiej • Polskie Towarzystwo Astronautyczne 32

33. Biblioteka Główna PW 33

34. Biblioteka Główna PW 34

35. Biblioteka Główna PW 35

36. Biblioteka Główna PW • KHW w języku angielskim to odpowiednikipolskich Słów Kluczowych, istniejących w systemie Aleph • Hasłem głównym jest wyrażenie w języku polskim. Angielskie SK jest hasłem odrzuconym • Angielskie SK (termin techniczny, naukowy) musi być potwierdzone w autorytatywnym katalogu na świecie (katalogi narodowe, OCLC) lub w Polsce (NUKAT) czy tezaurusie 36

37. Biblioteka Główna PW • Plik wzorcowy MRF 2009 (wersja angielska) • Dostęp do polskiego tłumaczenia skróconej wersji MRF • http://www.udcc.org/udcsummary/php/index.php 37

38. Biblioteka Główna PW • Pomoc w pogrupowaniu terminów wokół dziedzin i w usprawnieniu kontroli nad słownictwem • Poprawienie efektywności i trafności klasyfikowania rzeczowego • Uatrakcyjnienie katalogu i podniesienie jego wartości informacyjnej • UKD a wizualizacja wiedzy – prezentacja informacji w formie graficznej 38

39. Biblioteka Główna PW • Promocja skuteczniejszych sposobów wyszukiwania wśród użytkowników • Zachęcenie ich do współpracy przy klasyfikowaniu (social tagging) przykł. http://www.nlm.nih.gov/mesh/meshsugg.html • UKD a wizualizacja wiedzy – prezentacja informacji w formie graficznej 39

40. Biblioteka Główna PW Agnieszka Maria Kowalczuk kowalczuk@bg.pw.edu.pl 40