Spor Sakatlıkları

1. Spor Sakatlıkları Spor Sakatlığı:-Spor aktivitesinin düzeyinde ve dozunda değişmeye neden olan, -Tıbbi öneri ve tedaviye gerek doğuran, -Olumsuz sosyal ve ekonomik etkileri bulunan, spora katılım sırasında ortaya çıkan ve yukarıdaki maddelerden bir veya bir kaçını kapsayan bir durumdur. Spor sakatlığı genel anlamda sportif aktiviteler sırasında meydana gelen her türlü hasarın kolektif ismidir. Amerikan Ulusal Spor Sakatlıkları Kayıt Sisteminin tarifede; rapor edilebilir sakatlanma: “en azından oluştuğu günün ertesi günü spora katılmayı engelleyendir” şeklindedir. Sakatlık oyuncunun en az bir maç veya antrenman kaçırmasına yol açan olay olarak da tanımlanabilir.

2. Spor sakatlıkları dinamik hareketlerin ani bir kesintisiyle direk veya indirek bir etki sonucu ortaya çıkabilir ve çok veya az bir süre spor yapma kabiliyetine engel olabilir. Spor sakatlıkları tamamen zararsız geçirilebildiği gibi kalıcı izlerde bırakabilir. Spor sakatlıkları spor hasarlarından biraz daha farklıdır. Spor hasarları denildiğinde dokudaki tolerans sınırlarının aşılması sayesinde meydana gelen rahatsız edici durum neticesinde kemik ve eklemlerde yumuşak kısımlardaki kronik değişiklikler anlaşılabilir. Zarar olayları; yüklenme ile yüklenebilirlik arasındaki bir oransızlık ortaya çıkmasıyla primer spor zararları teşkilidir. Bu oransızlık tekrarlanmış alt ekstremide yüklenmelerinde hareket organları performans yeteneği için ortaya çıkabilir veya normal yüklenmeler önceden zarar görmüş veya gelişim rahatsızlıklarıyla onların yüklenebilirlik kapasitesi azalmış hareket organlarında ortaya çıkar. Bunun karşısında spor kazası aniden, dışardan etki eden güç ile sağlığı tehdit eden bir olay olarak tanınır ve bedensel ve ruhsal zararlara götürebilir. Güç tesiri enerjisi E= ½ mV2 olarak hesaplanır. Bununla kütle ve sürate bağımlı olduğu görülür. İnsan dokularının yüklenebilirlik kapasitesi büyüktür. Örneğin kopma sağlamlığı 6-12 kg/cm2 tutar. Aşil tendonunda bu 900 kg’a kadar ulaşır.

3. Spor Sakatlıkları Sıklığı: İstatistiklere göre spor kazaları toplam kazalar arasında %10-15 oranında bir yer tutmaktadır. Spor sakatlıkları hemen her ülkede farklı sıklıklarda görülmektedir. Örneğin spor yaralanmaları Almanya’da %1.5, İtalya’da %1.2, İngiltere’de %3 ve İzlanda’da 1.64 oranlarındadır. Değişik ülkelerde yapılan çalışmalarda bir yıl içinde sakatlanma ihtimali her yüz sporcuda ortalama 1-2 civarındadır. Almanya’da yıllık spor kazalarının sayısı ortalama bir milyonun üzerinde tahmin edilmektedir. Bunun sonucu olarak da 250 bin civarında yaralı tıbbi bakıma muhtaç duruma düşüyor. 1985 yılında organize sporcuların muayenesinde kaza sıklığı ortalaması %2.3 olarak belirlenmiş, malul olanlar %0.02 ve ölüm olayları %0.002 olarak hesaplanmıştır. Groh’a göre ( 1975 ) yıllık olarak 40 bin sporcu için bir ölüm vakası, 10 maluliyet, 1000 spor kazası meydana gelmektedir. Okullardaki kaza sıklığı daha yüksek oranlarda ( %4) seyretmektedir.

4. Almanya’da beş yıllık bir çalışmanın sonuçlarına göre spor kazalarının % 70’lik kısmı 4 spor dalında ( futbol, basketbol, voleybol, hentbol) meydana gelmiştir. Kazaya uğrayan sporcuların yaklaşık % 50’si 22-35 yaşları arasında ve cinsiyeti de erkektir.Bayanlardaki sakatlıklarda yoğunluk 15-21 yaş grubundadır. Toplam 15212 spor sakatlığının değerlendirilmesi sonucunda futbolcular %36.9 kayakçılar %9.5, el topu oyuncuları %7.9 ve voleybolcular %5.6 ile ilk sıralarda yer almaktadır. Atletler %5.5, jimnastikçiler %5.4, %5.4, basketçiler de %4.6 oranındadırlar. Kanada’da yapılan araştırma sonuçları ise şöyledir; Hokey %25.1, bisiklet %15.1, Kayak %9.5, boks %9.0, futbol %3.8.Almanya da 1972-86 yılları arasında 15212 sakatlıktan 13296 ‘sı bacaklardadır. Bu araştırmaya göre mücadele sporlarında kollar daha fazla sakatlanır. Sporda ki aktivitenin sürekli artması sebebiyle son yıllarda diz eklemlerindeki sakatlıklarda gözle görülür bir yükselme söz konusudur. Spor sakatlıklarının %33’ü diz eklemlerinde meydana gelmektedir. Kollardaki sakatlanma oranı ise %25 tir. Bu sakatlıklarda özellikle patenciler, judocular, boksörler ragbiciler ve eltopu oyuncularında görülmektedir. Sakatlıkların %5’lik kısmı ise omuz bölgelerinde meydana gelmektedir. Boks, judo ve mücadele sporlarında omuz sakatlıkları yüksektir. Omurgalar da %5’lik bir sakatlanma oranına sahiptir. Ancak omurga sakatlıkları diğer sakatlıklara oranla daha tehlikelidir. Örneğin; sığ sulara sık sık uygunsuz olarak baş aşağı dalışlar omurilik zararları ile boyun omurunda zedelenmelere vu bunun sonucu olarak da felçlere sebep olabilir.

5. Spor Sakatlıklarının Sebepleri: Sporculardaki sakatlıkların genelde iki sebebi vardır. • 1-Tek bir mikrotravma vardır. Düşme, çarpma, burkulma, tekme gibi çeşitli travmalar sonucu ortaya çıkar. • 2-Tekrarlayan mikrotravmalar: Mikroskopik zedelenmeler, bunların birikimi de “overuse” denilen sakatlıklar ile sonuçlanır. Overuse yaralanmaları için iki ana grup faktör sakatlığa zemin hazırlar: Bunlar kişisel ve çevresel faktörlerdir.

6. Kişisel Faktörler: Fiziksel eksiklikler: • Fiziksel uygunluk • Aerobik dayanıklık • Kuvvet, • Sürat, • Sportif beceri ( Genel beceri ve koordinasyon) • Adalelerdeki çeviklik. Psikolojik Faktörler; • Konsantrasyon • Riski kabullenme • Fiziksel yapı, • Boy • Eklem stabilizesi • Vücut yağ dokusu yüzdesi • Yaş ( cinsiyet)

7. Çevresel Faktörler: • Spora ilişkin faktörler:Sporun tipi ( kontakt, veya nonkontak)Sportif aktivite süresi, Hadisenin yapısı,Rakibin ve takım arkadaşlarının rolü. • Spor yapılan alanlar; Zeminlerin durumu Işık, emniyet tedbirleri,Yavaşlama için yeterli mesafe. • Malzemeler: ( Malzemeler)Aletler, örneğin; raket veya sopa muhafazaları, başlıklar, tozluklar, ayakkabılar, giysiler.İklim Şartları, Isı relatif, nem ve rüzgar.Antrenör • Maç yönetimi:KurallarıHakemlerin kuralları uygulaması.Aşırı yüklenmeye bağlı yaralanmalarda şahsa ait iç ve dış faktörler;

8. Şahsa ait faktörler: • 1-Kötü anatomik yapı,-Aşırı pronasyon ( içe dönme)-Femur boyunu anteversiyonu ( öne dönme)-Ortopedik bozukluklar • 2- Bacaklarda uzunluk farkı • 3- kaslarda dengesizlik • 4- Guatriseps ve hamstring yetmezliği

9. Dış faktörler: • 1-İdman hataları: -Fazla mesafe -Yoğun idman -Tepe çalışması -Teknik-Yorgunluk • 2-Yüzey • 3-Çevre şartları • 4-Ayakkabı ve diğer araçlar.

10. Spor Sakatlıklarının Nedenleri: Spor kazaları üzerindeki araştırma sonuçlarına göre kaza nedenlerinin %50 sinin şahsi suçlardan kaynaklandığı ifade edilmektedir. Burada bireysel faktörler olarak ferdi beceriksizlik, kondisyon eksikliği, sınırlı hareket gücü, yetersiz antrenman, yorgunluk, ilaç ve alkol bağımlılığı, spor sakatlığı ve hastalık sonrası yetersiz dinlenme sayılabilir. İkinci durumda da spor malzemelerinin kullanımı (%30) , sonuncusu oyun oynana yüzey ( %20) ve teknik eksiklikler ( %5) gibi sebepler sıralanabilir. Bir spor sakatlığını takiben tamamlanmamış iyileştirme sakatlıkların ortaya çıkmasında bir sebep olabilir. Daha önce sakatlamış birisinin daha fazla sakatlık riski taşıdığını söyleyebiliriz. Spordaki risk faktörlerinin iki ayrı grup halinde incelenmesi mümkündür:

11. Dış Faktörler: Yapılan sportif çalışmalar, çevresel şartlar ve donanımlarını kapsayan sportif çalışmalarla ilgili durumlar. • İç Faktörler: Kişinin psikolojik özellikleri ve fiziksel durumları. • Spor sakatlıkları nedenlerini bağımlı ve bağımsız risk faktörleri şeklinde de açıklamak mümkündür.

12. Bağımsız risk faktörleri: • Tehlikeye maruz kalma - Spor çeşidi • Oyun zamanı - Takımdaki durum • Yarışmanın seviyesi - Eğitim • Çevre - Oynana yüzeyin durum ve çeşidi: • Hava şartları- Günün zamanı • Mevsim zamanı- Gereçler • Koruyucu gereçler - Ayakkabılar

13. Bağımlı risk faktörleri: • - Fiziksel karakterler: Yaş- Cinsiyet • Somatotip- Önceki sakatlık • Fiziksel uygunluk- Ortak hareket • Kas uygunluğu- Ligament düşüklüğü • El ve ayakların melaligmenti • -Psikolojik karakter.

14. Spor Sakatlıklarının Derecesi ve Türü: • Sporcuyu sportif aktivitelerden yedi günden daha az kısıtlayan sakatlıklara küçük, 7-21 gün kısıtlayan sakatlıklara orta, ve 21 günden fazla süreli sakatlıklara büyük şiddette sakatlıklar adı verilmektedir. • Spor sakatlıklarını şu şekilde derecelendirebiliriz. 1-Az derecede önemli olanlar Sportif faaliyete engel olmayan sakatlanmalardır. Tedavileri anında yapılır. Küçük cilt sıyrıkları, ezikler ve küçük darbelerdir. 2-Orta derecede önemli olanlar: Oyunun durmasına sebep olabilen veya oyun bittikten sonra da devam eden kas yaralanmaları , sprain ve strain türü yaralanmalardır. İlk yardım anında yapılır. Maç veya antrenmandan sonra da devam eder. 3-Çok önemli olanlar; Hayati tehlikelere yol açan büyük kemik kırıkları, kafa ve karın travmaları olabilir. Hafif ve orta şiddetteki sakatlıkların oranı %80’in üzerindedir. Ağır şiddetteki sakatlıklar en fazla kafa tası veya beyinde travma ile ortaya çıkmaktadır. Almanya’daki sakatlıkların %75’i hafif sakatlıklardır. Bu ülkedeki sakatlıkların %8 i kalıcı sakatlıklar olarak belirlenmiştir. Yaklaşık olarak 1000 kazada 10 kalıcı sakatlık olarak ortaya çıkar. Spor sakatlıklarının derecelenmesinde şu faktörler göz önüne alınmaktadır;

15. 1.Sakatlıkların tipi: • Sprain ( eklem kapsülü ve ligamentlerin burkulması), strain ( kas ve tendonların zedelenmesi) , kondüzyon ( çürükler ve bereler), yarı çıkı ve çıkıklar, açık yaralar, kırıklar, sıyrıklar, enfeksiyon veya inflamasyon ve sarsıntı.

16. 2.Tedavinin şekli ve gerekliliği: Almanya da yapılan bir araştırmada spor yaralanmalarının üçte biri hastane tedavisi gerektirir. Yine İsviçre de sakatlanmaların yarısı ilaç tedavisi beşte biride hastane tedavisi gerektirdiği belirtilmektedir. Okul çocukları üzerinde yapılan bir araştırmada yaralanmaların %31’ ciddidir. Profesyonel tedaviye muhtaçtır. Spor yaralanmalarının %27 si tamamen tedavi edilememektedir. %2’si ise spor yaralanmalarında kendi kendine tedavi ettiğini söylemektedir. O halde spor sakatlıklarının %14’ünde sporcunun refakatçısının yardımına ihtiyacı vardır, %60’ı tıbbi bakım gerektirmektedir.

17. 3.Spordan uzak kalma süresi; • Beden Eğitimi öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırmada her yaralanma ortalama erkekler için 11 gün, kadınlar için 19 gün, sportif aktivitelerden uzak kalmayı gerektirmiştir. Liselerdeki sportif yaralanmalar üzerine yapılan bir araştırmada ortalama olarak bir sakatlık 8,1 günde iyileşiyor. Araştırma da bu süre kadınlarda 8,7, erkeklerde 6,6 gün olarak belirlenmiştir.

18. 4. Kaybedilen iş günü: • Bir araştırmada sakatlanmaların yarıdan çoğu 1-7 gün arası faaliyetlere katılabiliyor ise de ortalama olarak 8 gün faaliyetlerden uzak kalmışlar.

19. 5. Kalıcı hasar durumu: • Spor kazalarının birçoğu kalıcı bir iz bırakmadan iyileşir. Ciddi sakatlıklar ( kırıklar, bağ ve tendon zedelenmeleri, omurga sakatlıkları vs.) kalıcı arıza bırakabilir. Bazı durumlarda sporcu tamamen bırakabilir veya değiştirebilir.

20. 6. Spor sakatlıklarının maliyeti: • Direk maliyetler: Tıbbı tedavinin maliyeti ( teşhis, muayene ücretleri, röntgen ve ilaç giderleri). Dolaylı maliyetleri: Hastalık ve ölümlere bağlı olarak kayıplar ( iş günü kaybı, sakatlık veya ölüme bağlı sebepler).Hesaplanabilen maliyetler: Sigorta ve kanuni giderlerdir.

21. Sakatlıklarla İlgili Faktörler:1- Dış Faktörler: A. Saha İle İlgili Faktörler: 1. Sahanın fiziki koşullarının yarattığı riskler: a. Sahanın açık veya kapalı olması b. Emniyet mesafesi olmaması c. Sahadaki diğer güvenlik önlemlerinin alınmaması 2. Zeminin yarattığı riskler: a. Zeminin düzgünlüğünü yitirmiş olması b. Zeminin stabilitesini yitirmiş olması c. Zeminin ıslak olması d. Zeminin donmuş olması e. Zeminin kirli olması f. Zeminde yabancı madde bulunması 3. Aydınlatma durumunun yarattığı riskler:

22. B. Araç Ve Gereç İle İlgili Faktörler 1. Giysi 2. Taping (Bandaj) 3. Kale direkleri 4. Aletlerin sabitliği 5. Top 6. File 7. Ayakkabı 8. Ayakkabı bağı 9. Koruyucu malzemeler

23. C. Oyun (Yarışma) İle İlgili Faktörler 1-Sporun türü 2-Hedefin değişmesi 3- Takımın veya sporcunun durumu 4-Oyun, kurulları ve düzenlemeler 5-Sporcunun takım içindeki durumu 6-Deplasman faktörü 7-Hakem faktörü. 8- Deneyim faktörü 9-Yarışmanın düzeyi. 10-Beklentiler faktörü

24. D. Sosyal Faktörler: • 1. Aile faktörü 2. Eş faktörü 3. Coach faktörü 4. Hakem faktörü 5. Medya faktörü 6. Para faktörü 7. Eğitim ve kültür faktörü 8. Dil faktörü 9. Yönetici faktörü 10. Seyirci faktörü

25. E. Antrenman İle İlgili Faktörler I-Isınma 2-Yanlış antrenman 3-Sürantrenman (Overtraining) 4.-Ağırlık antrenmanları

26. F. Çevre İle İlgili Faktörler1-Circudian • ritim (Günlük ritm) 2-Soğuk 3-Jet lag (Zaman değişimi) 4-Dehidratasyon (Su kaybı) 5-Yükseklik 6- Hava kirliliği 7-Sıcak (Isı çarpması)

27. G. Alışkanlıklar İle İlgili Faktörler • 1-Alkol 2-Ergojenik yardım 3- Sigara 4- Doping 5- Beslenme 6- Cinsel yaşantı 7- Kilo kaybı 8-Dini alışkanlıklar

28. 2-İç Faktörler: • 1-Genel Sağlık durumu • 2-Psikomotor Gelişim • 3-Fiziksel Uygunluk: 1. Aerobik dayanıklılık 2. Kuvvet3. Sürat 4. Sportif beceri 5. Koordinasyon • 4-Fiziksel Yapı 1. Boy 2. Ağırlık 3. Eklem stabilitesi 4. Vücut yağ yüzdesi 5. Yaş 6. Cinsiyet 7. Önceki yaralanmalar 8. Kas gerginliği, sıkılığı 9. Alt ekstremitenin (Kalça/bacak/diz/ayak/) zayıflığı 10. Alt ekstremitenin eşitsizliği 11. Aşırı kullanma (Overuse) 12. Az kullanma 13. Fiziksel kusur • 5-Psikolojik Faktörler 1. Kişilik 2. Motivasyon 3. Benlik 4. Algı 5. Konsantrasyon 6. Rekabet ve hırs 7. Riski göze alma 8. Saldırganlık 9. Kaygı 10. Korku 11. Stres 12. Psikolojik yüklenmeler 13. Duygusal ve zihinsel çatışmalar

29. Saha İle İlgili Faktörler: • 1.Sahanın fiziki koşullarının yarattığı riskler: Yarışma veya antrenmanın yapılacağı saha, zaman zaman fiziki koşullarından kaynaklanan risklere sahiptir. Bu riskler elimine edilebileceği oranda elimine edilmeli, elimine olanağı yok ise riskler göz önüne alınmalıdır. Sahanın fiziki koşulları şu riskleri beraberinde getirir.

30. a)Sahanın açık veya kapalı olması: • Oyun alanının açık veya kapalı olmasının getireceği riskler vardır. Açık alanlarda yapılan sportif aktivitelerde sporcular öncelikle hava koşullarının yol açacağı olumsuzluklardan etkilenirler. Aşırı sıcak, aşırı soğuk, yağış gibi faktörler bunların bazılarıdır. Kapalı alanlarda antrenman yapan veya yarışan sporcular için ilk nokta alanın yeterli derecede ısıtılması veya soğutulması konusudur. Salonun yeterli derecede ısıtılmaması beraberinde çeşitli sağlık sorunlarını getirebileceği gibi, yaralanma riski ve performans düşüklüğüne de yol açabilir. Ayrıca sporcular antrenmanları sırasında artmış olan vücut sıcaklıklarını azaltmak için kapı önlerini tercih etmektedir. Bu kapı önleri gibi hava sirkülâsyonunun olduğu yerler, terli sporcular için soğuk algınlığı ve çeşitli bölgelerin tutulması gibi risklere yol açmaktadır. Çok basit görünen bu ve benzeri konuların antrenörün riskleri azaltmak için göz önüne alması gereken konular olduğunu düşünüyoruz.

31. b)Emniyet mesafesi olmaması: • Sporcular oyun sahasının içinde aldıkları hızı zaman zaman frenleyememekte ve sahanın dışına çıkmak zorunda kalmaktadır. İşte burada saha ve salonun fiziksel koşulları gündeme gelmektedir. Eğer yeterli bir frenleyebilme/yavaşlama alanı yok ise sporcu açık sahalarda tel örgülere, salonlarda duvarlarda çarpmak zorunda kalmaktadır. Ayrıca burada yavaşlama/frenleyebilme için yeterli mesafenin temizliği ve düzgünlüğü de önemli bir konudur. Çünkü, genelde spor salonlarında sadece oyun alanının temizliği yapılmakta, diğer alanlar göz ardı edilmektedir.

32. c)Sahadaki diğer güvenlik önlemlerinin alınmaması: • Spor alanının bulunduğu yerde, oyun alanının dışında kalan ve sporcular için tehlike teşkil eden yerler önceden belirlenmeli ve tehlikeyi ortadan kaldıracak önlemler alınmalıdır.

33. 2.Zeminin yarattığı riskler: • ABD’de yapılan araştırmada bir profesyonel takımın yarışma sezonu boyunca oyuncularının maruz kaldığı 60 yaralanma olayındaki dört temel nedenden birinin zemin olduğu bulunmuştur. Bu nedenle zemin başlı başına bir risk faktörüdür. Şimdi zeminde karşılaştığımız sorunları sıralayalım.

34. a.Zeminin düzgünlüğünü yitirmiş olması: • Burada en önemli konu zeminin düzgünlüğüdür. Düzgünlüğünü yitirmiş zeminde sporcular, adeta tuzaklarla dolu bir alanda gibidir. Birçok açık saha, sahanın üzerindeki yoğun sportif aktiviteden, hava koşullarının getirdiği sorunlardan ve bakımsızlıktan düzgünlüğünü yitirerek tehlikeli bir hal alır. Arıca bazı spor dalları minder üzerinde yapılmaktadır. Burada minderin düzgünlüğünü yitirmiş olması da aynı sorunu getirir. Sonuçta düzgünlüğünü yitirmiş zeminde ortaya konacak performans düşmekte ve yaralanma riski artmaktadır.

36. b. Zeminin stabilitesini (sabitliğini) yitirmiş olması: • Özellikle spor salonlarında bakımsızlıktan veya yoğun sportif aktivitelerden salon zeminini oluşturan materyallerde çökmeler, yerinden çıkmalar olmakta, ayrıca minder üzerinde yapılan sporlarda da minderin içindeki malzemeden kaynaklanan çökmeler veya şişmeler olabilmektedir. Ayrıca örneğin kayak sporunda veya buz pateninde zeminin bazı bölgelerinin erimesi, o pistin stabilizesini bozan bir faktördür.

37. c.Zeminin ıslak olması: • Açık sahalarda en önemli nokta zeminin ıslak olmasının getireceği tehlikedir. Aynı tehlikeler kapalı alanlar için de geçerlidir. Gerek salonda yapılan sporlarda, gerekse salon içinde minder üzerinde yapılan sporlarda, zeminin çeşitli nedenlerle ıslanması bir tehlike yaratır. Molalarda içilen sular, sporcuların yere tükürmeleri ve de sporcuların yere düşmeleri sonucu terden oluşan ıslaklar bu tehlikelerin bazılarıdır.

38. d.Zeminin donmuş olması: • Bu sorun açık sahalarda görülür. Hava koşullarının bozulması sonucu, bazı bölgelerde saha donmaktadır. Bu da başlı başına bir riski doğurur. Donmuş zemin üzerinde sporcu, ortaya koyacağı performansı sergileyemez. Performansı düşer, yaralanma riski artar.

39. e.Zeminin kirli olması: • Özellikle takım sporlarının yapıldığı salonlarda, genelde saha zemininin temizliği sadece oyun alanı içinde yapılmaktadır. Bu gözden kaçan konu, oyun alanının hemen dışına çıkıldığında toz ve kirden oluşan kaygan bir zemin oluşturmaktadır.

40. f.Zeminde yabancı madde bulunması: • Zeminde yabancı madde bulunması veya yarışma sırasında sahaya atılan yabancı maddelerin yaratacağı riskler unutulmamalıdır. Bu sporcunun ayağının altına koyulmuş tuzaklar gibi onun kaymasına, dengesini yitirmesine yol açar.

42. 3-Aydınlatma durumunun yarattığı riskler: • Gerek açık sahalarda yapılan gece yarışmalarında, gerekse salonlarda yapılan yarışmalarda sahanın yeterli derecede aydınlatılamaması bir risk taşır. Ülkemiz özelinde özellikle devlet salonlarında antrenman için kiralanan saatlerde ışıklandırmanın yeterli olduğunu söyleyemeyiz. Ayrıca, gündüz yapılan yarışma veya antrenmanlarda da zaman zaman güneş ışığı bir risk faktörü oluşturur, sporcuların görmelerini ve görme açılarını kısıtlayabilmektedir.

43. Araç-Gereç İle İlgili Faktörler • 1-Giysi:Sporcu için kullandığı spor giysisi büyük önem taşır. Giysinin vücuda uygunluğu veya uygunsuzluğu bile onun performansını etkiler. Ayrıca açık havada giyilecek ise giysinin renginin mevsime ve hava durumuna uygun olması gerekir. Bu noktada dünyada spor giyim firmaları büyük rekabet içindedir. Ve her gün yeni bir ürün dünya piyasasına sürülerek adeta kullanan sporcular üzerinde denenmektedir.

44. Araç-Gereç İle İlgili Faktörler: 2-Ayakkabı: Ayakkabı bir sporcunun en önemli malzemesidir. Tüm dengesi, hareketliği, stabilitesi hep ona bağlıdır. Bir spor ayakkabısının genel özellikleri yapılan spor dalına göre değişiklikler gösterir. Koşu ayakkabısının, salon ayakkabısının, futbol ayakkabısının özellikleri farklıdır. Sporcunun ayakkabı tipini belirlemekte temelde dört madde göz önüne alınmalıdır: 1-Ayakkabı ile zemin arasındaki uyum 2-Ayakkabının yapım şekli ve kompanentleri (bölümleri) 3-Ayakkabının büyüklüğü ve ayağa uygunluğu 4-Ayakkabı ile ayak arasındaki uyum

45. Spor Yaralanmalarını Önleme Programı temel kursunda iyi bir koşu ayakkabısının özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır. • -Ayak tabanı: Şoku absorbe etme (emme) miktarı hesaplanmalı. Sert alanlarda koşu için daha büyük şoku absorbe özelliği olmalı. • -Taban dışı: Koşu alanı ve ayakkabı arasında çekişi sağlamalı. • -Ayakkabının burnu: Parmakları sıkmamalı ve yeterince fleksibil (esnek) olmalı. • -Topuk: Ekstra şokların absorbesi (emmesi) için destekli olmalıdır. • -Ayakkabının arkası: Ayakkabının en arkasında olan ve giyerken çekilen nokta aşıl tendonuna baskı yapmamalı.

46. 3. Ayakkabı bağı: • Antrenman veya yarışma sırasında çözülen ayakkabı bağı da hem sporcu, hem de oyun arkadaşları ve rakibi için bir risk yaratır.

47. 4.Top : • Topun yeteri/alışılmış basınçtan daha fazla veya daha az şişirilmiş olması beraberinde bir risk getirir.

48. 5.File: • File/ağ ile yapılan spor aktivitelerinde çok ender olmasına rağmen zaman zaman ellerin, parmakların veya ayakların takıldığı, burkulduğu, zorlandığı ya da yaralandığı durumlara yol açar. Bu açıdan file/ağ çok sık görülmese de bir yaralanma riski oluşturan faktördür.

49. 6.Kale direkleri/direkler

50. 7.Aletlerin sabitliği: • Aletlerin sabitliğini yitirmiş olması beraberinde bazı riskler getirir. Örneklemek gerekirse aletli jimnastiğin yapıldığı asimetrik paralel, paralel, denge gibi aletlerin sabitliğini yitirmesi sporcunun dengesini bozarak, istem dışı bir hareket yapmasına neden olmakta, onun performansını olumsuz etkilemekte ve de yaralanma riskini artırmaktadır.