De Pret van het Toilet? (alles is betrekkelijk)

1. De Pret van het Toilet?(alles is betrekkelijk) Gatze Lettinga

2. We willen gerief, comfort en welvaart,Sommige/vele (?) burgers willen echter leen duurzame wereld.Voldoende sociale zekerheid (?)maar dan wel voor iedereen.

3. Interpretaties van Brundtland.(er zijn er meer dan 40 in omloop) VolgensBrundtland: ‘Het belangrijkstedoel van duurzameontwikkeling is tekunnenblijvenvoldoenaaninlossing van de primairebehoeften en aspiratiesvan de mens.’ “Sustainable development requires meeting the basic needs of all and extending to all the opportunity to satisfy their aspirations for a better life.”

4. Brundtland’s visie over armoede. Een wereld waarin armoede en ongelijkheid structureel is, zal altijd uiterst vatbaar zijn voor ecologische en andere rampen!!

5. Visie WRR 1995“Duurzame risico’s: een blijvend gegeven” 1. Duurzame Ontwikkeling (DO) is een begrip dat niet eenduidig objectief zou zijn te formuleren. 2. In het rapport wordt geprobeerd het begrip DO t.b.v. het politieke besluitvormingsproces hanteerbaar te maken m.b.v. vier handelingsperspectieven, n.l. Benutten, Sparen, Beheren en Behoeden.

6. Brundtland was niet zo pessimistisch! ”De mensheid is in staat duurzamelijke ontwikkeling van de grond te krijgen!”En moeten we daaraan nu twijfelen?Al die kennis en technieken, methoden en vaardigheden waarover we inmiddels beschikken, (klaar op de plank liggen), zouden we nu toch eindelijk eens moeten inzetten t.b.v. het welzijn van alle mensen???

7. =Duurzame Milieu Bescherming (MBduurz)Wat betekent dat?

8. Afval valorisatie (sluiten van kringlopen op ieder niveau) Gericht op Preventievan vervuilings problemen Hoge mate van zelf-voorziening & robustheid MBduurz (holistische aanpak)

9. Voor MBduurz in PuSan sector hebben we nodig: • “Pollution Problem Prevention (P3).” • - Preventie van ‘verkwisting van super-schoon water voor afval inzameling en transport, dus op het “Geconcentreerd houden van Afvallen” en Beperking Transport?! • Haalbare wet- en regelgeving (lozings- en volksgezondheidsnormen e.d.) ( i.p.v. het najagen van ‘natuurlijke ecologische condities’ of ‘nul-risico’s op gezondheidsgebied)

10. Robustheid & Zelf-voorziening in MB. In hoeverre voldoet de huidige CENSA-praktijk in PuSan hieraan? Kwetsbaarheid? - afhankelijkheid specialisten, - afhankelijkheid energievoorziening, - sabotage, - oproer/oorlog, Zelfvoorziening? - burgers, bedrijven De PuSan sector loopt ver achter bij de industrie!

11. Valorisatie van afval (‘afval’ = grondstof): • energie (biogas), • meststoffen (ammonium zouten, fosfaten, zwavel,) • organischegrondverbeteraar, • schoon water. • Ditkanalleenoptimaalbij: • - geconcentreerdinzamelen! • - geenpeperduur en onduurzaam transport, • .De huidigeriolering is een ‘achterlijké’ aanpak, • . Stamtuit de tijd van de Romeinen, • . Deponeren van vuilbij de buurman,. • . Moet duszosnelmogelijkverdwijnen. • - toepassing de geschiktebehandelingsmethoden! • - hergebruikproducten op of nabij de locatie.

12. Mensproduceertca. 1.5 litres feces plus urine plus keukenafval; ca. 90% van de stikstof; ca. 80% van de fosfaat; ca. 80% van de kalium ca. 70% van de COD; Grootstedeelvan de pathogenen; Allemedicijnresten en hormonen. • Feacesplus Urine plus keukenafval

13. Beschikken we reeds over de geschikteafvalwaterbehandelingsmethoden? Antwoord: Ja!!!, namelijk: Behandelingssystemengebaseerd op de z.g. NatuurlijkeBiologischeMineralisatie (NBM) route.

14. CO2 CO2 PO4 3- salts Effluent with nutrients Effluent Physical Chemical AerDeg Nitrification? Micro- Aerobic NH4+ salts Sbiol biogas CO2 CH4 H2S Biomass, Wastes wastewaters AnDeg Processes AnDi and AnWT (SuRed, DeNitr) Soil conditioner Natural Biological Mineralization (NBM) route

15. Grote voordelen van de NBM-aanpak ten opzichte van de conventioneleaanpak • Grondstoffen genererend (energie, meststoffen, organische bodemverbeteraars) in plaats van consumerend, • Geen problemen met surplus slib, stankoverlast gemakkelijk te voorkomen, • Lage terreinbehoefte, in principe zeer compact. • Technologisch simpel, goedkoop en weinig kwetsbaar, lange levensduur, • Lage investerings-, gebruiks- en onderhoudskosten, • Geen behoefte aan ingewikkeld infra-structuur (energie, dure specialisten) • Toepasbaar op iedere schaal en vrijwel iedere lokatie, • Hoge mate van zelfvoorziening wordt gerealiseerd (ideaal vooro ontwikkelingslanden), • Voorkomen van vorming van niet afbreekbare stoffen (zoals humuszuren) • Maakt een geleidelijke transitie van de dure CENSA-aanpak naar de DESAH-aanpak mogelijk.

16. Mogelijkheden voor werkelijke zinnige innovaties? (” puur en alleen gericht op het welzijn van de bevolking”) • “M.i. legio, zowel conceptuele als technologische”, o.a. • Optimalisatie van afval(water)inzameling en lokaal transport, o.a. bron gescheiden en geconcentreerd gehouden (Sneek), • Toepassing van innovatieve NBM-behandelingsmethoden, (Sneek), • Verdere verbetering van diverse NBM-methoden, • Geïntegreerde toepassing diverse NBM-methoden, • Lokale aanwending van teruggewonnen bijproducten t.b.v. - productie van voedsel, • - productie energie(gewassen), • - Ontwikkeling van mens-, dier- en landschapsvriendelijke hoogwaardige agroparken, • - Bevordering ontwikkeling regionale ‘’voedselgemeenschappen”. • - Revitalisatie van platteland (minder prioriteit ‘’Rotterdam”)

17. vacuüm transport in de 1870’s (Liernursysteem) ) Slide: Adriaan Mels

18. Vacuüm inzameling & transport 1 liter spoeling • Productie 7l/p.d-1 geconcentreerdzwart water; • Besparing 30-42 l/p.d-1

19. AnDegr-processen voor afval en afvalwater De kern methodein NBM • Stabilisatie van biodegradeerbaar organisch materiaal (zonder input fossiele energie), • Productie van energiedragers: CH4 ! (misschienH2 of zelfs direct electriciteit) • Maakt meststoffen beschikbaar (nutriënten) en biologische zwavel • (indirecte energie productie/besparing). • Productie van waardevolle organische grondverbeteraars

21. Microaerobe Behandeling (AemicroWZ -systemen. • Als de eerste na-zuiveringsstap na AnWZ • Conversie of gereduceerde S-verbindingen ino elementair zwavel. • (gebruik van het oxidatieve deel van de Sbiol-kringloop), • 2. Degradatie van resterende, gemakkelijk biodegradeerbare organische vervuilende stoffen, • 3. Oxydatieo van gereduceerde anorganische verbindingen (e.g. FeII), • 4. Verwijdering van colloïdaal materiaal (+ gedispergeerde pathogene organismen).

22. An impression of a UASB-Aplus –reactor, here equipped with a biorotor system

23. Microaerobe Behandeling (AemicroZu) -systemen. • Als een voorbehandelingstap voor de AnZu-stap: • Coagulatie/precipitatie van colloïdaal materiaal en moeilijk klein deel van de opgeloste vervuiling. • 2. Gedeeltelijke verwijdering van gedispergeerde pathogene organismen. • (lzoals in de A-step van z.g. A/B proces (Böhnke, Germany)

24. Fodder and food Dug weed, lagoons, Algae pond, wetlands NEWater AeWT for polishing, nutrient Removal & valorization Nitrification? Effluent Micro- Aerobic Frequently discharge in sea! High-rate systems Application in agriculture!! Position of AeWT-systems in NBM.

25. Duckweed based Post-treatment and fodder production (H.Gijzen: 6 ton/ha.y)

26. Resources in zwartwater + keukenafval • Nederland *http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/natuur-milieu/cijfers/incidenteel/maatwerk/stroomschemas-stikstof-fosfor-kalium.htm

27. ‘Enige’ transitiemogelijkheden van CENSA naar DESAH in bestaande CENSA-PuSan-situaties. 1. Substitutie van AeZu, primaire & secondaire bezinkinstallaties en slibvergistingsinstallaties in bestaande RWZI door BioMinnat- behandelingssystemen,2. Implementatie van complete BioMinnat- Zu-systemen in afzonderlijke grote gebouwen, bijv. ziekenhuizen, scholen, kantoren e.d.3. Implemenatie van complete BioMinnat- WT-systems tezamen met innovatieve inzamelings/transport systemen zodra renovaties van rioolsystemen nodig is,4. Implementatie van water besparende doorspoeltoiletten en vacuum transport leidingen.

28. An integrated anaerobic-aerobic treatment system, Brasil UASB Trickling filter Tilted plate settling device Lettinga Associates Foundation 32

29. Plain treatment technologies/ concepts ( Focus on sustainable innovations Closing of water & matter cycles Focus on transport limitation Waste valorization (resource conservation) Directed to Pollution Problem Prevention Affordable legislation, less lawyers!!! Democratic decision making! High degree of self-sufficiency & robustness EPsus (holistic approach)

30. Conclusies. Een optimaal ge(de)centraliseerde aanpak in de PuSan-sector m.b.v. aanwending van op het NMB-gebaseerde behandelingsmethoden zal kunnen leiden tot een werkelijk duurzame bescherming van ons aller leefmilieu, aangezien: Water- en stofkringlopen worden gesloten (valorisatie van ‘’afval-stoffen’’) Het zeer robuust is, Economisch goed haalbaar is (voor iedereen) , Diverse nevenactiviteiten op gang worden gebracht

31. Conclusies. Op regionaalniveaukanzeerveelwordenbereikt, nodig is een integer visonairleiderschap (maarweleffectief gecontroleerd) en actieveparticipatie van de burgers, gebruik maken van waardevolleoude en zinnigenieuwekennis en inzchten. “Top down en bottom up”