KOBİLER İÇİN KURUMSAL YÖNETİM

KOBİLER İÇİN KURUMSAL YÖNETİM Dr. Yüksel VARDAR Başkanlık Özel Müşaviri 20 Ocak 2007, Kızılcahamam

PROJENİN KONUSU Kurumsal Yönetim konusunda yapılacak faaliyetlerin sağlıklı bir biçimde planlanması için veri sağlamak amacıyla; Bu kavramın KOBİlerimizdeki anlayış biçiminin, uygulama düzeyinin ve uygulanabilmesi için beklentilerin belirlenmesi ve durum tespitine yönelik kapsamlı bir saha çalışması

PROJENİN AMAÇLARI KOBİlerimizin Kurumsal Yönetim ilkelerini benimsemesi ve bu yönde yapılanması kuşkusuz hepimizin beklentisi ve dileğidir. Onları bu yöne kanalize etmenin en etkin yönteminin “eğitim” olduğu da su götürmez bir gerçektir. Günümüzde zaten bu gerçeklik çerçevesinde, ilgili kurumların imkanları dahilinde bu eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerini sürdürme çabaları içerisinde olduklarını bilmekteyiz. KOBİlerimizi kurumsallığa yöneltmeye çalışır iken, onlar için yapacağımız bu çalışmanın da bir anlamda “kurumsal” olması yani “sistem-süreç” prensipleri çerçevesinde olması etkinliği sağlayacaktır.

PROJENİN AMAÇLARI KOBİlerimizin çoğunun Kurumsal Yönetimden uzak olduğunu söyleyebilmekteyiz ancak buna ilişkin herhangi bir sayısal değer verememekteyiz, benzer biçimde bölgesel, sektörel, şirket türüne göre de ilgili sayısal değerler hakkında bilgimiz bulunmamaktadır. Su götürmez biçimde faydalı bir araç olarak tanımladığımız eğitimin, bu belirsizlikler altında planlanması çalışmayı verimsiz kılacaktır. Çünkü, eğitim çalışmamızı, hangi bölgede, hangi sektörde ve ne tür şirketler üzerinden başlatmamıza karar vermemize yardımcı olabilecek bir bilgiye bile sahip bulunmamaktayız. İşte bu nedenden dolayı öncelikle sağlıklı bir durum tespitinin yapılması, planlamamızı gerçekçi yapabilmemiz için bizlere veri ve bilgi sağlamış olacaktır. Veriye dayalı planlamanın hedeflere ulaşmada etkinliği artıracağıda bir gerçektir.

PROJENİN AMAÇLARI Sonuç olarak; Bu proje diğer kurumların teklif ettikleri projelere de veri sağlayacak bir çalışma olup, bu konuda ülkemizdeki durumun tespitine ve beklentilerin belirlenmesine yönelik kapsamlı bir çalışmadır. Bu çalışmadan elde edilecek veri ve bilgiler; ülkemizde Kurumsal Yönetimin işletmelerimizde yaygınlaştırılması için uygulanacak olan politikaların belirlenmesinde katkı sağlayacaktır.

PROJENİN AMAÇLARI • Bu çerçevede gerçekleştirilecek çalışma ile; Ülkemizdeki işletmelerin; • Ne kadarının Kurumsal Yönetim anlayışı ile yönetildiği, • Kurumsal Yönetim ve Basel II hakkındaki bilgi düzeyleri, • Kurumsal Yönetimden ne anladıkları belirlenmiş olacaktır. Ayrıca; • Kurumsal Yönetim anlayışını benimsemiş işletmelerin belirgin özelliklerinin tespiti (bölgesel mi? Maddi mi? Eğitimsel mi? Kültürel mi? Teknolojik mi? Vb.) • Kurumsal olarak yönetilen işletmelerin belirli özelliklere göre dağılımları (bölge, tür, gelir, eğitim, süre vb.) ve kurumsal olarak yönetilmeyen işletmelerle çaprazlanması yapılacaktır.

ARAŞTIRMA AŞAMASI • Anket yönteminin belirlenmesi • Örneklem genişliğinin belirlenmesi • Verilerin bilgisayara aktarış biçiminin belirlenmesi (Soru formunun formatının belirlenmesi) • Soru formunun geliştirilmesi • Anketin uygulanması • Verilerin bilgisayara aktarılması • Verilerin analiz edilmesi • Sonuçların raporlanması

ANKET YÖNTEMİNİN BELİRLENMESİ Bu aşamada, uygulanacak olan anketin hangi yöntemle doldurtulacağı belirlenmelidir. Yüz yüze görüşme yöntemi veya posta yoluyla olabilir. Her ikisinin de avantajlı ve dezavantajlı olduğu durumlar mevcuttur. İnternet yolu ile yapılması da mümkün olmakla beraber, bu yöntem ülkemiz için henüz sağlıklı bir yöntem olarak görülmemektedir.

ÖRNEKLEM GENİŞLİĞİNİN BELİRLENMESİ Kullanılacak Anket yöntemine göre değişiklik gösterecek bir aşamadır. Yöntem kesinleştikten sonra gerçekleştirilecek teknik bir çalışma ile örneklem genişliğine karar verilmelidir. (KİTLE TANIMI)

VERİLERİN BİLGİSAYARA AKTARILIŞ BİÇİMİ Bu aşama, çalışmanın zaman ve maliyetini doğrudan etkileyen bir aşamadır. Klasik anket formu, Optik anket formu, elektronik ortam gibi türleri mevcuttur. Bu çalışmada elektronik ortam türüne gereksinim olmayacağından, Klasik form ile optik form türleri arasında bir karar verilmesi gerekecektir. Klasik form ile doldurulmuş anketler bilgisayara bilgi girişçiler tarafından girilerek aktarılacaktır. Optik formda ise, optik okuyucular tarafında otomatik olarak okunacaktır. Optik formun klasik forma göre maliyet açısından az bir maliyet dezavantajı olmasına rağmen, zaman ve veri girişindeki hatalar açısından akıldığında çok büyük avantajları mevcuttur.

SORU FORMUNUN GELİŞTİRİLMESİ Bu aşama, önemli aşamalardan biridir. Konunun uzmanları tarafından oluşturulacak bir ekip bu soru formunu hazırlamalıdır. Hangi konularda durum tespiti ve beklenti belirlemesi yapmak istiyor isek o konulara ilişkin soruların soru formunda yer alması sağlanmalıdır. Bu çalışma gerçekten titizlikle yürütülmesi gereken bir çalışmadır.

ANKETİN UYGULANMASI Bu aşama, anket yöntemiyle doğrudan ilişkili bir aşamadır. Hangi yöntem kullanılacak ise o yönteme has kalite kontrol yöntemleri mevcuttur. Çalışmanın sağlıklı olması açısından, uygulanan anket yönteme uygun kalite kontrol yöntemlerinin ve kriterlerinin önceden belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir.

VERİLERİN BİLGİSAYARA AKTARILMASI Bu aşama, “Verilerin bilgisayara aktarış biçiminin belirlenmesi (Soru formunun formatının belirlenmesi)” aşamasıyla doğrudan ilişkilidir. Eğer anket klasik form ile yapılmış ise, veriler bilgisayara veri giriş elemanları tarafından girilmek durumunda olacaktır. Eğer optik form ile gerçekleştirilmiş ise, veriler bilgisayara optik okuyucular tarafından aktarılacaktır. Klasik formdan veri girişinin süresi anket formundaki soru ve seçenek sayısına doğrudan bağlı olurken, kullanılacak veri giriş elemanı sayısı da süreyi belirleyecek önemli etkenlerdendir. Ancak, optik form ile çalışılmış ise, bu aşama bir günde gerçekleştirilecek bir aşama olacaktır. Oysa ortalama büyüklükteki bir çalışma klasik yöntemle yapılmış ise veri girişi yaklaşık olarak 10-15 gün sürebilmektedir.

VERİLERİN ANALİZİ Bu aşamada veriler bilgisayara aktarıldıktan sonra, analizde kullanılacak olan İstatistik Paket programına transfer edilecektir. Daha sonra, verilerin temizlenmesi (özellikle klasik anket formları ile çalışılmış ise gerekli), değişkenlerin ve seçeneklerinin etiketlenmesi aşamaları gerçekleştirildikten sonra, tablolama (frekans ve çapraz tablolar vb.), modelleme (gerekiyor ise) ve ilgili hipotezlere yönelik istatistiksel testler yapılarak analiz aşaması gerçekleştirilmelidir.

RAPORLARIN HAZIRLANMASI Analiz aşamasında elde edilen bilgiler doğrultusunda raporlar hazırlanmalıdır. Bu raporlar sadece analiz sonuçlarını yorumlayayan raporlar olmamalı, bunların yanında karar vericiler için, konu ile ilgili politikaları belirleyecek yönlenedirmeleri de içermelidir.

ANKET FORMUNUN BELİRLENMESİ • Sorular genel olarak dört ana bölümde toplanmalıdır. • Birinci bölüm bağımsız değişkenler (demografik) • İl-Bölge, sektör, ortaklık yapısı (yerli yabancı) • Çalışan sayısı, çalışanların (yaş, cinsiyet, eğitim, uzmanlık düzdeyi vb. bilgileri) • Şirket türü, • Kuruluş yılı, • Sahiplerinin (yaş, eğitim, cinsiyet, şu andaki yönetimdeki pozisyonları vb bilgileri) • Yöneticilerin (yaş, cinsiyet, eğitim, sahipleri ile olan akrabalık düzeyi vb) • Sermayesi, cirosu,

ANKET FORMUNUN BELİRLENMESİ • İkinci bölüm; • kurumsal yönetim hakkında bilgi düzeylerinin, • Şu anki yapılarının kurumsal yönetime ne düzeyde uyum gösterdiğinin ve • Kurumsal yönetime ilişkin ne tür sorunlarının olduğunun tespitine yönelik sorular.

ANKET FORMUNUN BELİRLENMESİ • Üçüncü bölüm; • Kurumsal yönetime geçmek isteyip istemediklerinin, • Geçmek istiyor iseler, hangi organizasyonlardan ne tür destekler beklediklerinin belirlenmesi

ANKET FORMUNUN BELİRLENMESİ • Dördüncü bölüm; Basel II konusunda; • Bilgi düzeyleri, • Sorunları, • Çözüm önerileri • Bekledikleri destek türlerinin belirlenmesine yönelik sorular

KOBİLERİN Kurumsal yönetim kriterlerinin belirlenmesi • Yönetim sistemleri var mı? Gerçek anlamda !!! • Mali şeffaflık? • Sahiplerinin pozisyonları, • Yöneticilerin özellikleri, yetkinlikleri (bu konudaki önceki tecrübeleri) ve pozisyonları, • Çalışanların özellikleri, (insan kaynakları yönetimi?? –performans, kariyer planlama-) • Müşteri ilişkileri (geri besleme uygulamaları) • Sosyal sorumluluk düzeyleri • Ortaklarla ilişkileri …..

KOBİLER İÇİN KURUMSAL YÖNETİM