ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ

1. SZKOŁA PODSTAWOWA NR 52 im. MAŁEGO POWSTAŃCA W CZĘSTOCHOWIE ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ Z PRAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 52 IM. MAŁEGO POWSTAŃCA W CZĘSTOCHOWIE mgr Agata Jałowiecka – Frania mgr Edyta Krześ

2. Szkoła Podstawowa nr 52 im. Małego Powstańca w Częstochowie zgłosiła się do pilotażu ministerialnego po ponadpięcioletniej pracy w programie „Szkoła dla wszystkich”. Na początku roku szkolnego 2010/2011 do placówki uczęszczało czterech uczniów niepełnosprawnych (dwóch z niepełnosprawnością intelektualną lekkiego stopnia, jeden – z obustronnym uszkodzeniem słuchu typu odbiorczego i jeden – z wadą wzroku). W marcu 2011 r. po szczegółowych badaniach psychologiczno-pedagogicznych do grona dzieci niepełnosprawnych dołączyła uczennica klasy drugiej wykazująca upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. Pilotaż przebiegał u nas sprawnie, na co niewątpliwie wpłynęły wcześniejsze doświadczenia związane chociażby z tworzeniem programów indywidualnych.

3. Indywidualne Programy Edukacyjno-Terapeutyczne (IPET) tworzone w roku szkolnym 2010/2011 w ramach programu pilotażowego MEN niewiele różnią się od wcześniejszych dokumentów. Oto przykład opracowanego przez nas IPET-u: INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY (IPET) I etap edukacyjny

12. Data opracowania Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego: ……………………………............................ Opracował Zespół w składzie: Koordynator: mgr M. S. Członkowie: mgr T. K. .………………………………………... mgr U. N. ………………………………………... mgr K. G. ………………………………………... mgr A. J. ………………………………………... mgr E. K. ………………………………………... mgr M. Z. ………………………………………... ................................................................. Podpisy rodziców/ opiekunów prawych poświadczających akceptację IPET

13. Punktem wyjścia do opracowania IPET-u jest Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia, która powstaje podczas spotkania Zespołu ds. dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych. W naszej placówce od lat funkcjonował Zespół Wspierający w składzie: pedagog szkolny, psycholog, logopeda, oligofrenopedagog. Obecnie Zespół ds. ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych tworzą: pedagog, logopeda, oligofrenopedagog, wszyscy nauczyciele uczący dane dziecko oraz jego rodzice. Rolę Koordynatora Zespołu pełni zawsze wychowawca klasy, do której uczęszcza uczeń. Spotkania Zespołu odbywają się raz na dwa miesiące. Najdłuższe są pierwsze posiedzenia, podczas których trzeba opracować Wielospecjalistyczną Ocenę Poziomu Funkcjonowania Dziecka oraz Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny. O spotkaniu tym informowani są rodzice poprzez pisemne zaproszenie wystosowane przez Dyrektora Szkoły. W przypadku nieobecności rodziców, Dyrektor Szkoły wysyła pisemną informację dotyczącą ustaleń Zespołu.

14. Przykład : Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Uczennicy J.S. klasa: I b ur.: x. x.. zam.: x. x. tel. x. x PESEL: x. x. Dziewczynka szybko nawiązuje kontakt, chętnie współpracuje z osobą dorosłą, łatwo podejmuje nowe wyzwania. Właściwie reaguje na pochwałę, ale wymaga stałej mobilizacji oraz różnorodnych wzmocnień pozytywnych. Jest zawsze przygotowana do zajęć (odrobiona praca domowa, kompletny piórnik, podręczniki, zeszyty, mundurek itp.). Potrafi oddzielić naukę od zabawy, zwraca się do innych z prośbą o pomoc. Uczennica ma duży problem z nawiązywaniem i utrzymywaniem kontaktów rówieśniczych, dlatego nie umie działać zespołowo. Biernie uczestniczy w zajęciach, nie jest w stanie samodzielnie zorganizować własnej pracy w zakresie planowania i przygotowania odpowiednich przyborów czy materiałów. W przypadku niepowodzenia łatwo się zniechęca, odmawiając dalszego wykonywania zadań. Dokonuje tylko operacji konkretno-obrazowych, nie abstrahuje i nie uogólnia. W sytuacjach przerastających możliwościjej rozumienia, czuje się zagrożona, wystraszona, reaguje emocjonalnie płaczem. Uczennica potrzebuje naprowadzenia, a także stałej kontroli ze strony nauczyciela oraz specjalnych bodźców do pracy w formie pochwały lub zachęty. Poziom sprawności intelektualnej - upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. Procesy poznawcze najlepiej rozwinięte: spostrzegawczość, analiza i synteza wzrokowa, wyobraźnia przestrzenna. Procesy poznawcze najsłabiej rozwinięte: myślenie logiczne, myślenie przyczynowo-skutkowe, myślenie przez analogię, operatywność myślenia na materiale arytmetycznym, niska operatywność słowna, zaburzona analiza i synteza słuchowa oraz słuch fonemowy, obniżona sprawność grafomotoryczna, jak również koordynacja wzrokowo -ruchowa.

15. Opóźniony rozwój mowy; zaburzenia artykulacji: lambdacyzm, rotacyzm, sygmatyzm głosek przedniojęzykowo-dziąsłowych i przedniojęzykowo-zębowych, kappacyzm, gammacyzm, kiganie, giganie. Dziecko ma trudności w zakresie rozumienia skomplikowanych, złożonych poleceń, nie rozpoznaje zdań nielogicznych, stosuje niepoprawne formy gramatyczne. Wykazuje również ubogi zasób słownictwa. Mowa spontaniczna przyjmuje formę wyrazów i zdań pojedynczych, budowane komunikaty są jednak niewyraźne, bełkotliwe, często niezrozumiałe dla odbiorcy. Podczas powtarzania pojawiają się: substytucje głosek, pomijanie końcówek fleksyjnych, upraszczanie grup spółgłoskowych, skracanie, pomijanie wyrazów w zdaniach. Uczennica posiada niski stopień sprawności narządów artykulacyjnych, krótką fazę wydychanego powietrza, zaburzony słuch fonemowy, nieopanowaną analizę i syntezę fonemową wyrazu. Z uwagi na przesunięcia zgryzowe (skłonność do przodozgryzu) została skierowana na konsultację ortodontyczną. Planowane formy pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla dziecka: Zajęcia rewalidacyjne – 2 godz. w tygodniu; zajęcia logopedyczne – 1 godz. w tygodniu; zajęcia wspierające rozwój – 1 godz. w tygodniu; konsultacje i poradnictwo pedagoga szkolnego. Zatwierdzone przez Dyrektora Szkoły formy pomocy psychologiczno – pedagogicznej: Zajęcia rewalidacyjne – 2 godz. w tygodniu; zajęcia logopedyczne – 1 godz. w tygodniu; zajęcia wspierające rozwój – 1 godz. w tygodniu; konsultacje i poradnictwo pedagoga szkolnego. Opracował Zespół ds. ucznia o specjalnych potrzebach w składzie: mgr M. S. – koordynator mgr E. K. – pedagog mgr M. Z. – psycholog mgr A. J. – logopeda, oligofrenopedagog Nauczyciele uczący: mgr T. K. mgrK. G. mgr U. N.

16. Kolejne zebrania Zespołu przybierają już kształt spotkań superwizyjnych, które świetnie sprawdziły się w przypadku realizacji programu „Szkoła dla wszystkich”. Służą one bowiem bieżącej analizie funkcjonowania dydaktyczno-wychowawczego dziecka, określeniu jego trudności, słabych, mocnych stron oraz wskazaniu konkretnych osiągnięć czy sukcesów. Pozwalają również dzięki wymianie doświadczeń wszystkich członków Zespołu, a także wskazówkom rodziców monitorować postępy dziecka w zakresie zdobywania wiedzy i poszczególnych umiejętności oraz modyfikować w razie potrzeby metody pracy. Ponieważ IPET opracowywany jest na dłuższy okres, niejednokrotnie zdarza się, że to, co zostało założone na początku, nie sprawdza się i wymaga zmian. Spotkania Zespołu utwierdzają nas zatem w przekonaniu, iż działania podejmowane przez placówkę przynoszą pożądane rezultaty. W spotkaniach Zespołu, co należy zaznaczyć, uczestniczą także nauczyciele świetlicy, gdyż poza klasą szkolną dzieci niejednokrotnie prezentują inne, odmienne zachowania.

17. Niezwykle istotnym ogniwem Zespołu jest rodzic, który stanowi nieocenione źródło informacji, takich jak np. trudności w samodzielnym odrabianiu prac domowych, problemy rodzinne, trudna sytuacja materialna, kłopoty zdrowotne, konflikty rówieśnicze czy inne wiadomości mające odzwierciedlenie w złym funkcjonowaniu ucznia na terenie szkoły lub w jego złej kondycji psychicznej. Partnerskie traktowanie rodzica sprzyja nie tylko wypracowaniu jednolitego frontu oddziaływań na dziecko, ale również pozwala na budowanie właściwych relacji pomiędzy placówką a opiekunami dziecka, co niewątpliwie ma wpływ na pozytywny obraz postrzegania szkoły w środowisku, dając poczucie bezpieczeństwa poprzez stworzenie atmosfery wzajemnego zaufania.

18. Do zadań Zespołu należy również prowadzenie działań diagnostycznych dotyczących poszczególnych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, a także wspieranie mocnych stron dzieci. • W związku z powyższym na terenie placówki podejmujemy następujące działania: • przesiewowe badania logopedyczne uczniów klas pierwszych oraz pełna • diagnoza występujących u konkretnego dziecka zaburzeń mowy; • obserwacja pedagogiczna uczniów klas pierwszych na podstawie arkusza • wstępnego badania diagnostycznego opracowanego przez wyd. Edukacja • Polska; • diagnoza wstępna dziecka rozpoczynającego naukę w klasie pierwszej • kartami badania umiejętności opracowanymi przez wyd. WSiP; • pomiary pedagogiczne wśród uczniów klas pierwszych, mające na celu • rozpoznawanie ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się • za pomocą testu „ Skala Ryzyka Dysleksji (SRD)” prof. M. Bogdanowicz • oraz przy wykorzystaniu programu multimedialnego eduSensus • Dysleksja; • przesiewowe badanie słuchu u uczniów klas pierwszych; • przesiewowe badanie uczniów klas czwartych pod kątem wystąpienia • ryzyka dysortografii według testu Z. Saduś.

19. Trzeba nadmienić, iż w naszej szkole duży nacisk kładzie się nie tylko na wszechstronne wspieranie uczniów z rozmaitymi dysfunkcjami czy deficytami, ale również na rozwijanie indywidualnych zdolności i zainteresowań dzieci szczególnie uzdolnionych. Dwa razy w roku organizowana jest rada pedagogiczna, podczas której wychowawcy poszczególnych klas drobiazgowo omawiają problemy dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńcze każdego ucznia, podając rodzaj zajęć, w jakich dziecko uczestniczy oraz proponowane formy pomocy . Dla wszystkich wychowanków posiadających opinie poradni psychologiczno-pedagogicznych utworzone zostały Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia (KIPU).

20. KARTA INDYWIDUALNYCH POTRZEB UCZNIA

22. Podpis Dyrektora Szkoły: …………………………

23. Na podstawie ustalonych przez Dyrektora form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiaru godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, Zespół opracowuje dla ucznia Plan Działań Wspierających (PDW).

26. Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia oraz Plany Działań Wspierających tworzone są również dla dzieci nieposiadających opinii, ale wykazujących szczególne uzdolnienia. Po całorocznej realizacji indywidualnego programu nauczania opracowywano raporty, obecnie dokonujemy ewaluacji IPET-ów.

29. Jednym z ciekawszych wariantów ewaluacji, poza dokumentem opracowanym przez Zespół, jest prezentacja mocnych stron ucznia wykazującego różne rodzaje i stopnie niepełnosprawności, zaburzenia czy dysfunkcje rozwojowe lub wreszcie dziecka mogącego poszczycić się szczególnymi uzdolnieniami. Prezentacja ta przybiera rozmaite formy, np.: galerie korytarzowe, wystawy hobbystów w świetlicy szkolnej bądź podczas festynów rodzinnych, występy artystyczne, przedstawienia teatralne, kiermasze, a nawet aukcje prac.

30. PREZENTOWANIE MOCNYCH STRON UCZNIÓW

37. Korzyści płynące z nowej formy organizacji pomocy psychologiczno –pedagogicznej: • Podejmowanie działań interdyscyplinarnych mających na celu wszechstronny rozwój ucznia i wspieranie go w pokonywaniu posiadanych zaburzeń, deficytów czy trudności. • Aktywne włączenie rodzica w proces dydaktyczny oraz zwiększenie jego roli w zakresie opanowania przez dziecko określonych wiadomości i umiejętności, pozwalających na osiągnięcie sukcesu edukacyjnego. • Położenie nacisku na pracę zespołową, wymianę doświadczeń i wzrost poczucia odpowiedzialności nauczycieli za dostosowanie form i metod pracy do możliwości psychofizycznych uczniów oraz rozwijanie ich indywidualnych zainteresowań czy zdolności. • Mniejsza liczba tworzonych dokumentów. • Szybkie rozpoznanie potrzeb poszczególnych uczniów i wspólne wypracowanie jednolitego frontu oddziaływania na dziecko. • Indywidualizacja procesu nauczania. • Dokonanie przez nauczycieli modyfikacji procesu dydaktycznego: zadawanie uczniom pytań wspomagających nabywanie wiadomości i umiejętności, unikanie zadawania pytań zamkniętych, stwarzanie możliwości udzielenia odpowiedzi na pytanie wszystkim uczniom, wydłużenie czasu oczekiwania na odpowiedź, kształtowanie wśród dzieci poczucia odpowiedzialności za proces uczenia się, stawianie wyzwań, budowanie atmosfery bezpieczeństwa i współpracy, umożliwienie uczniom poprawy wykonanego zadania i wskazanie sposobu jego korekcji (ocenianie kształtujące). • Przygotowanie uczniów do samooceny i oceny koleżeńskiej oraz pomoc w wybraniu własnych, optymalnych strategii „uczenia się”.