URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO w Katowicach Częstochowa, 12 maja 2007 r.

1. Polityka regionalna i mechanizmy wsparcia zrównoważonego rozwoju URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO w Katowicach Częstochowa, 12 maja 2007 r.

2. POLITYKA ENERGETYCZNA POLSKI DO 2025 ROKU Cele strategiczne - zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, - wzrost konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, - ochrona środowiska.

3. Konkure- ncyjność /koszty Bezpiecze-ństwo Energety- czne Ochrona Środowi- ska Zrównoważony rozwój energetyczny………..

4. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiegona lata 2000-2020 Cel strategiczny II Rozbudowa oraz unowocześnienie infrastruktury technicznej Kierunek działań 2 Rozbudowa i unowocześnienie systemów energetycznych Cel strategiczny III Wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki Kierunek działań 2 Wspieranie sektora B+R i wdrożeń nowych technologii Cel strategiczny IV Poprawa jakości środowiska naturalnego i kulturowego oraz zwiększenie atrakcyjności przestrzeni Kierunek działań 7 Polepszenie jakości powietrza

5. Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość PW:Działanie 1.1 Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.1. Infrastruktura rozwoju gospodarczego Wspieranie aktywności w zakresie kompleksowego przygotowania parków przemysłowych i technologicznych……. Priorytet 5. Środowisko PW:Działanie 5.3 Czyste powietrze i odnawialne źródła energii Wsparcie inicjatyw eliminujących lub ograniczających ilość wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczających a także projekty zwiększające udział alternatywnych źródeł energii, zapobiegające powstawaniu zanieczyszczeń powietrza Działanie 5.4 Zarządzanie środowiskiem Tworzenie i rozwój regionalnych systemów informacji i baz danych dotyczących stanu środowiska, pod warunkiem powszechnego do nich dostępu

6. Działanie 5.3 Czyste powietrze i odnawialne źródła energii Typy projektów • Budowa (w tym rozbudowa, odbudowa), przebudowa i remont systemów ciepłowniczych ( z likwidacją systemów indywidualnych) a także wyposażenie systemów ciepłowniczych w instalacje ograniczające emisję zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza, • Przekształcanie istniejących systemów ogrzewania obiektów użyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne środowisku, w szczególności ograniczenie „niskiej emisji”, • Budowa infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych - energia wiatrowa - energia słoneczna - energia z biomasy - pozostałe

7. C.D Typy beneficjentów • JST, ich związki i stowarzyszenia, • Podmioty w których większość udziałów lub akcji posiadają JST lu ich związki i stowarzyszenia, • Podmioty działające na zlecenie JST, wybrane zgodnie z prawem zamówień publicznych, • Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych, • Porozumienia podmiotów wymienionych w pkt 1-4 reprezentowane przez lidera, • Podmioty działające w oparciu o umowę/porozumienie zgodnie z zapisami Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym

8. Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do 2004 rokuoraz cele długoterminowe do roku 2015 Cel długoterminowy do 2015 roku • Polepszenie jakości powietrza atmosferycznego

9. Chcąc dostosować się do wymagań w zakresie stężeń podstawowych zanieczyszczeń w powietrzu uznano, że największy efekt można uzyskać ukierunkowując działania na: • - gospodarkę cieplną (optymalizację gospodarki cieplnej): modernizacja i rozbudowa miejskich systemów ciepłowniczych (źródeł, sieci) połączona z likwidacją niskiej emisji" (systemowa konwersja palenisk domowych na rozwiązania bardziej ekologiczne) i termorenowacją obiektów. • - system transportowy (ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyjnych): proekologiczne inwestycje - modernizacja taboru, budowa obwodnic drogowych miast, eliminacja benzyny zawierającej ołów, rygorystyczne przestrzeganie wymagań co do stanu technicznego pojazdów. • - przemysł; redukcję wytwarzania zanieczyszczeń (czystsza produkcja w połączeniu z restrukturyzacją przemysłu), ograniczenie emisji przemysłowej ze źródeł technologicznych na drodze tzw. działań "na końcu rury", instalacje do redukcji zanieczyszczeń w zakładach energetycznego spalania paliw (odsiarczanie spalin odlotowych). • - edukację ekologiczną poprzez promowanie właściwych zachowań społeczeństwa (oszczędność energii cieplnej i elektrycznej, używanie węgla dobrej jakości, wiedza nt. zanieczyszczeń powietrza substancjami powstającymi podczas spalania butelek plastikowych, opon, itp. w piecach domowych).

10. DZIOENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Nr 23, 1 kwietnia 2004 r.— Rozporządzenie Nr 1 5/2004 Wojewody Śląskiego z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy p/n Aglomeracja Częstochowska

11. § 2 • W strefie objętej Programem naruszone zostały następujące standardy jakości powietrza dla pyłu zawieszonego PM10: • 1. Dopuszczalny poziom o okresie uśredniania wynikówpomiarów 24 godziny, wynoszący wraz z marginesemtolerancji 65 µg/m3, z dopuszczalną częstością przekraczania tej wartości 35 raz w ciągu roku: • w punkcie pomiarowym na Placu Biegańskiegow Częstochowie poziom ten został przekroczony 89razy, czyli o 54 razy więcej niż dopuszcza norma; • w punkcie pomiarowym przy ul. Baczyńskiegow Częstochowie poziom ten został przekroczony 45razy, czyli o 10 razy więcej niż dopuszcza norma; • 2. Dopuszczalny poziom o okresie uśredniania wynikówpomiarów rok kalendarzowy, wynoszący wraz z marginesem tolerancji 44,8 µg/m3: • w punkcie pomiarowym na Placu Biegańskiegow Częstochowie wartość średnia roczna wynosiła53 µg/m3 i przekroczyła poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji o 8,2 µg/m3. • w punkcie pomiarowym przy ul. Baczyńskiegow Częstochowie wartość średnia roczna wyniosła58 µg/m3 i przekroczyła poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji o 13,2 µg/m3.

12. § 3 • Program określany jest ze względu na stwierdzone prze­kroczenia poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonegoPM10, powiększonych o margines tolerancji. • Pył zawieszony PM10 pochodzi ze źródeł: • powierzchniowych i linowych związanych z ruchemsamochodowym (w tym wtórny unoś pyłu); • związanych ze zużyciem paliw na cele grzewczei bytowe; • technologicznych; • energetycznego spalania paliw w scentralizowanychsystemach grzewczych.

13. Dokumentację realizacji Programu stanowią: 1. Decyzje, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów programu, w szczególności: • decyzje dotyczące planowanych działań wynikają­cych z określonych w programie kierunków działań zmierzających do przywracania dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10 określonych w załączniku 1. • pozwolenia na budowę lub rozbiórkę oraz zmianę sposo­bu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, • pozwolenia na użytkowanie obiektów, • decyzje nakładające obowiązek rekultywacji, • decyzje dla instalacji nie wymagających pozwolenia na wprowadzanie płyłów lub gazów do powietrza, • decyzje dotyczące zobowiązania do pomiarów emisji, • decyzje wydane w drodze postępowań kompensacyjnych w zakresie emisji pyłu PM10, dla inwestycji realizowanych na obszarze strefy. • Zgłoszenia instalacji, z których emisja nie wymaga pozwolenia, lecz ich funkcjonowanie związane jest z emisją pyłu PM10. • Programy związane z ograniczeniem emisji pyłu PM10 tworzone w gminie. • Program przeciwdziałania wtórnej emisji z dróg (ulic). • Protokoły z kontroli realizacji zadań ujętych w załączniku nr 2 i uzyskanego efektu ekologicznego.

14. Podstawowe kierunki działań zmierzających do przywracania poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10: P1. Ograniczenie emisji pyłu PM10 związanej z wytwarza­niem energii cieplnej dla celów bytowo gospodarczych: • podłączenie do sieci ciepłowniczych, • zwiększenie wykorzystania energii elektrycznej i gazu dla celów grzewczych oraz podgrzewaniawody na cele bytowo gospodarcze. • wprowadzanie do eksploatacji instalacji opartych o niskoemisyjne techniki spalania paliw, budowęlokalnych systemów pracujących w układach kogeneracji z wykorzystaniem energii odnawialnej, • wprowadzenie mechanizmów stymulujących stosowanie niskopopiołowych i niskoemisyjnych paliww gospodarstwach domowych, gospodarce komunalnej i w małych instalacjach spalania. • termomodernizacja budynków użytkowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkanio­we, w zasobach komunalnych i indywidualnych budynkach zlokalizowanych w strefie, w szczegól­ności w obszarach o podwyższonym poziomie stężeń pyłu PM10, • rozwój budownictwa komunalnego, spełniającego standardy energooszczędności, zapewniającegostopniową likwidację emisji niskiej oraz podniesienie standardów jakości życia mieszkańców aglomeracji

15. ?

16. Wskaźniki emisji głównych składników zanieczyszczających atmosferę powstających wytwarzania energii cieplnej [kg/GJ] . .

18. Gminne programy ograniczenia niskiej emisji Preferencje: • Węgiel • Gaz • Olej, energia elektryczna – sporadycznie • Energia odnawialna (kolektory słoneczne) – wspomagająco • Termomodernizacja – zmniejszenie zapotrzebowania – unikanie emisji ! Czy gminne programy ograniczenia niskiej emisji rozwiązują „całość zagadnienia”?

19. Co jeszcze spalamy? • odpady komunalne • odpady węglowe (muły, inne), • odpady drzewne zanieczyszczone, • ? Czy biomasa stała jest paliwem „ekologicznym”?

20. Jak ograniczyć/zlikwidować zjawisko spalania odpadów w piecach i kotłach domowych ? • Edukować !!! • Wprowadzić opłatę odpadową • Wprowadzić technologie termicznego przekształcania odpadów – we współpracy z energetyką

21. Jak ograniczyć zjawisko spalania odpadów i mułów węglowych ?„Zebrać i spalić” w specjalnie do tego celu przystosowanych instalacjach energetycznych

22. Jakie działania są konieczne dla osiągnięcia efektu w postaci czystego powietrza?.Oszczędzanie energii,. Wykorzystanie energii cieplnej odpadowej oraz energii wytwarzanej w skojarzeniu, . Pierwszeństwo sieciowego zaopatrzenia w energię cieplną – tam gdzie jest to możliwe oraz technicznie i ekonomicznie uzasadnione, . Zastępowanie spalania biomasy nowoczesnymi technologiami jej zgazowania i upłynniania, . Eliminowanie wszelkich patologii : spalania wszelkich odpadów, eksploatacji urządzeń o małej sprawności energetycznej i ekologicznej, . Właściwe wykorzystanie węgla w energetyce komunalnej, . Wykorzystanie lokalnego potencjału energii odnawialnejEdukacja !!! *

23. Kto powinien uczestniczyć w tych działaniach ? • Samorządy gminne • Samorząd województwa • Energetyka komunalna • Energetyka zawodowa • Górnictwo

24. Czy wszystkie problemy można rozwiązać na poziomie gmin ? Czy powinien powstać wojewódzki program ograniczenia emisji/niskiej emisji ?

25. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Jerzy Ziora Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach Wydział Polityki Gospodarczej