آزمايشگاه ميکروب شناسی

1. آزمايشگاه ميکروب شناسی دکتر سهيلا حکمت يزدی آزمايشگاه مرجع سلامت

2. فضاي فيزيكي • مجزا بودن آزمايشگاه ميکروب شناسی از سا ير بخشها • کنترل رفت و آمد افراد بدرون آزمايشگاه • فضاي فيزيكي كافي و مناسب جهت انجام كارهاي فني و قرار دادن تجهيزات و وسايل • وجود شيرآب و سينك دستشويي و کف شوی در اتاق كار • وجود هود بيولوژيک جهت انجام آزمايشات • فضاي كافي و جداگانه جهت ساخت محيطهاي كشت ميكروب شناسي

3. تجهيزات • فهرست تجهيزات و سوابق کنترل کيفی آنها • تجهيزات و وسايل متناسب با حجم كاري و تعداد نمونه ها • برنامه زمانبندي جهت كنترل و نگهداري وسايل و تجهيزات و سوابق كنترل نتايج موجود است. • بطور مثال : • هود بيولوژيك حداقل يكبار در سال از نظر سلامت فيلترها وكاركردمناسب آن كنترل مي‌گردد و سوابق نتايج كنترل موجود است. • انکوبا تورها و همچنين انكوباتور CO2 بطور روزانه از نظر ميزان مناسب دما و CO2 بررسي و نتايج آن ثبت مي‌گردد. • اتو کلاو و فور در فواصل زمانی مناسب به روش بيو لوژيکی كنترل مي‌گردد • در صورتيکه بخش دارای سانتريفوژ و ترازوی اختصاصی می باشد سوابق نگهداری و کنترل موجود است.

4. فرآيند قبل از آزمايش • معيارهاي قبول يا رد نمونه هاي كلينيكي بطور مكتوب وجود دارد و پرسنل نسبت به آن آگاه مي‌باشند • وجود دستورالعمل هاي مكتوب جهت نمونه گيری و بکار گيری آنها • راهنمای مراجعين ( شرايط آمادگی قبل از نمونه گيری و جمع آوری نمونه ) جهت ارائه به بيماران موجود ميباشد. • الصاق بر چسب حاوی مشخصات كامل بيمار و تاريخ و ساعت نمونه گيري بر روی نمونه ها • تکميل فرم درخواست وپذيرش نمونه حاوی اطلاعات کامل ( مشخصات بيمار و سابقه مصرف دارو و آنتی بيوتيک ، • تشخيص احتمالی بيماری و تاريخ و زمان جمع آوری و تحويل نمونه و... ) • محيط هاي ترانسپورت مناسب جهت انتقال نمونه ها ( کری بلر و استوارت ) در صورت لزوم موجود مي‌باشد. • استفاده ازظروف مناسب در پيچ دار غيرقابل تراوش جهت جمع آوری و انتقال نمونه ها • دستورالعمل هاي مكتوب براي نگهداري مناسب نمونه هايي كه امكان كشت و بررسي سريع آنها وجود ندارد • نمونه هاي مشكوك به التور، سل، سياه سرفه و ديفتري و ساير بيماريهاي تحت مراقبت به مراكز بهداشت مربوطه ايا آزمايشگاه مرجع ارسال مي‌شوند

5. فرايند آزمايش • دستورالعمل هاي مكتوب جهت انجام كشت و آزمايشات تشخيصي بر روي نمونه هاي مختلف كلينيكي موجود مي‌باشد و مورد استفاده قرار می گيرد. • کشت ادرار • كشت كمي‌(كلني كانت) براي نمونه هاي ادرار انجام مي‌شود • از لوپ كاليبره با ضريب رقت مشخص استفاده مي‌شود • نمونه‌هاي ادرار حداكثر تا 2 ساعت پس از جمع آوري كشت داده مي‌شوند و در غير اين صورت تا 24 ساعت يخچال گذاري مي‌شوند • از محيطهاي كشت مناسب (بلادآگار، مكانگي آگار ياEMB ) جهت كشت نمونه‌هاي ادراري استفاده مي‌گردد • از محيط‌هاي كشت و تست هاي تشخيصي مناسب براي شناسايي و افتراق باكتريهاي گرم مثبت و گرم منفي استفاده مي‌شود • برای کشت های مثبت آنتی بيوگرام انجام ميشود.

6. فرايند آزمايش • كشت مدفوع • از روشهاي مناسب و محيط‌هاي كشت لازم جهت جداسازي، كشت و بررسي پاتوژن‌هاي روده اي استفاده مي‌شود • از محيطهاي‌ كشت ‌مكانگي‌ آگار و XLD جهت‌كشت نمونه هاي مدفوع استفاده مي‌شود • آز محيط هاي غني سازي (SF براث و يا GN براث) جهت بازيابي تعداد كم پاتوژنهاي روده‌اي بويژه در حاملين بدون علامت استفاده مي‌شود • زمان مناسب جهت ساب كالچر محيطهاي غني سازي رعايت مي‌شود • 24 -18 ساعت براي SF براث و 8-6 ساعت براي GN براث • حداکثر 6 ساعت برای آب پپتونه قليايی • از محيط كري بلر براي انتقال نمونه هاي مشكوك به التور در موارد اپيدمي‌ها استفاده مي‌شود • از آنتي سرم هاي شيگلا، سالمونلا و اشريشياكلي جهت تعيين سرو تايپ استفاده مي‌گردد

7. فرآیند آزمایش • خلط • .تهيه لام گرم و گستره مرطوب راي ارزيابي كيفيت نمونه هاي خلط (قبل از كشت) و تفسير آن بااستفاده از معيارهای • Q-SCORE • گزارش سريع نتايج به پزشک • نمونه های غير قابل قبول براي نمونه گيري مجدد به پزشك مسئول و يا ساير كادر درماني اطلاع داده مي‌شود • استفاده از روش کمی برای نمونه های رستگاه تنفس تحتانی • كشت خون • از محيط هاي كشت خون حاوي ماده ضد انعقاد sps استفاده مي‌شود • حجم خون كافی (10 سی سی ) و به نسبت 1:5 به ويالهاي كشت خون اضافه مي‌شود • رنگ آميزي گرم و ساب كالچر نمونه هاي كشت خون در فواصل زماني 24 و 48 ساعت پس از انكوباسيون انجام مي‌شود و • مجدداً پس از يك هفته تكرار مي‌گردد • كشت هاي خوني كه از نظر ظاهري فاقد رشد و كدورت مي‌باشند قبل از دور ريختن ( پس از 4 هفته ) ساب كالچر می شوند • كشت هاي خون در موارد مشکوک به بروسلوز يا عفو نت های سخت رشد حداقل به مدت 4 هفته انكوبه و نگهداري مي‌شوند • از محيط شكلات آگار براي ساب كالچر نمونه هاي كشت خون استفاده مي‌شود • نتايج‌ كشت‌هاي مثبت اوليه سريعاً به پزشك و يا ساير كادر درماني اطلاع داده مي‌شود

8. فرآیند آزمایش • كشت CSF • نمو نه های CSF به سرعت و حداکثر ظرف مدت يکساعت پس از نمونه گيری کشت و بررسی می شوند • رنگ آميزي گرم براي نمونه هاي CSF بطور معمول انجام و نتايج مثبت به سرعت گزارش مي‌شوند • از محيط بلاد آگار، شكلات آگار و شرايط مناسب انكوباسيون (5%) براي كشت و جداسازي باكتريهاي • سخت رشد مانند هموفيلوس و نايسريا استفاده مي‌شود • كشت زخم • از روش هاي مناسب ( آسپيراسیون ) جهت اطمينان از جداسازي و شناسايي باكتريهاي بي هوازي استفاده مي‌شود • نتايج لام هاي مستقيم گرم به طور معمول گزارش مي‌شوند

9. کنترل داخلی کيفيت • محيط كشت • استفاده از خون گوسفندی برای محيط کشت خوندار • پودرهاي محيط هاي كشت در شرايط مناسب نگهداري و قبل از انقضاء مصرف قرار مي‌شوند • سويه هاي استاندارد جهت كنترل كيفي محيطهاي كشت در آزمايشگاه موجود مي‌باشد • هر سري ساخت از محيطهاي كشت تهيه شده از نظر قدرت رشد، ميزان مهار‌كنندگي، واكنش هاي بيوشيميايي مناسب و استرليتي با استفاده از راهنماي استاندارد CLSI M22-A3)) مورد كنترل قرار مي‌گيرند و نتايج آن ثبت مي‌شوند • كليه محيطهاي كشت ساخته شده (پليت يا لوله اي) حداقل هفته اي يكبار و هم چنين هنگام استفاده از نظر مشخصات ظاهري و آلودگي بررسي مي‌گردند

10. کنترل داخلی کيفيت • رنگ ها • هر سري ساخت يا خريد جديد رنگهاي گرم با ارگانيسم هاي گرم مثبت و گرم منفي كنترل و نتايج آن ثبت مي‌گردد • رنگ گرم مصرفي حداقل هفته اي يكبار جهت واکنش های مثبت ومنفي كنترل مي‌گردد و نتايج آن ثبت مي‌شود • رنگ های بلودومتيلن، اسيدفاست و فلورسنس قبل از مصرف جهت واكنش‌هاي مثبت و منفي مورد بررسي و كنترل قرار مي‌گيرند و نتايج آن ثبت مي‌شود • مواد و معرف ها • كليه مواد و معرفها، آنتي سرم ها و ديسك هاي تشخيصي طبق دستورالعمل شركت سازنده نگهداري مي‌شوند • براي كنترل كيفي هر سري ساخت يا خريد جديد معرفها، محلولها و ديسكهاي تشخيصي و آنتي‌سرم ها از سويه هاي استاندارد (كنترل مثبت و منفي) استفاده مي‌شود و نتايج آن ثبت مي‌گردد