1 / 41

Sexuele selectie

Sexuele selectie. Darwinisme: Afstamming met verandering. Best aangepaste individuen hebben een grotere kans hun genen door te geven aan de volgende generatie, die daardoor beter aangepast raakt. Aanpassing (adaptatie) loopt altijd achter de feiten aan

jag
Download Presentation

Sexuele selectie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Sexuele selectie College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  2. Darwinisme: Afstamming met verandering • Best aangepaste individuen hebben een grotere kans hun genen door te geven aan de volgende generatie, die daardoor beter aangepast raakt • Aanpassing (adaptatie) loopt altijd achter de feiten aan • Basis zijn willekeurige mutaties in het DNA • Anticiperen op de toekomst is onmogelijk Natuurlijke selectie = differentiële overleving en reproductie College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  3. Sexuele selectie Competitie tussen individuen om reproductief succes: • Mannetjes hebben vaak “overdreven” kenmerken Pavo cristatus College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  4. Sexuele selectie Competitie tussen individuen om reproductief succes: • Mannetjes hebben vaak “overdreven” kenmerken Euplectes ardens (Roodkeelwidavink) College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  5. Sexuele selectie Competitie tussen individuen om reproductief succes: • Mannetjes hebben vaak “overdreven” kenmerken Monodon monoceros (Narwal) College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  6. Sexuele selectie Competitie tussen individuen om reproductief succes: • Mannetjes hebben vaak “overdreven” kenmerken Cyrtodiopsis whitei College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  7. Sexuele selectie Competitie tussen individuen om reproductief succes: • Bijv. copulatie van voorganger ongedaan maken • Waterjuffers: • Interne bevruchting • Penis met haken spermatofore haakje Ischnura elegans College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  8. Ouderlijke investering (Trivers, 1972) • Ouders verhogen overlevingskansen van nakomelingen ten koste van hun eigen reproductief succes • Eieren zijn duur en spermacellen goedkoop: verschil tussen sexen in investering (dracht) • Conflict tussenreproductiestrategieën • 1. Competitie tussen mannetjes (intra-sexueel) • 2. Vrouwtjes kieskeurig (inter-sexueel) College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  9. Verklaringen voor sexuele selectie: A. Direct voordeel Man verschaft direct voordeel: territorium Carpodacus mexicanus: kleur deels erfelijk, deels afhankelijk kwaliteit van voedsel B. Indirect voordeel Man draagt alléén genen bij Runaway selectie P staat voor preferentie van vrouwtje en T voor lengte staart mannetje College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  10. P1 discrimineert niet, P2 kiest T2 • Genetische correlatie tussen P2 en T2 allelen College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  11. B2. Handicap principe: adverteren met goede genen Conditie-afhankelijke indicatormodellen [alleen lange staart indien in goede conditie - biologische fitness is erfelijk] Energiebudget: je kunt iets maar één keer uitgeven Kostbaar na te bootsen (mutant-strategie) Tardus merula Kleur snavel: Carotenoïden functioneren in immuunsysteem, worden onttrokken aan de snavel College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  12. C. Zintuiglijke aanleg Supranormale prikkel t.o.v. achtergrond t.g.v. vroegere adaptatie of zintuiglijke organisatie Poecilia reticulata - guppy [vogelzang in de stad] Xiphophorus helleri - zwaarddrager Staarttransplantatie Xiphophorus maculatus - plaatje College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  13. Cichliden in het Victoria meer Meer dan 300 soorten ontstaan in < 12000 jaar! Instroom erosiemateriaal, troebel water: sexuele selectie faalt --> hybridisatie College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  14. Het verschijnsel mens Introductie College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  15. Partnerkeuze mens - sexuele selectie Goede gezondheid adverteren (mooi, symmetrie, jeugdig) College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  16. Partnerkeuze mens Supranormale prikkel: siliconen Lichaamsvet (verschillende appreciatie afhankelijk van de omstandigheden) Hottentot College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  17. Partnerkeuze mens • IJverig, betrouwbaar, stabiel, dapper • Bereid tot ouderinvestering College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  18. Partnerkeuze mens • Sociale status / rijkdom (oude bok) College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  19. Bewust en onbewust ruiken • Liefde van de vrouw gaat door de neus • Het zesde zintuig: • Vomeronasaal orgaan College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  20. Reukvermogen • Mens: • 347 geurgenen en ±700 pseudogenen • 6-10 miljoen zenuwcellen • Hond: • 1200 geurgenen • 220 miljoen zenuwcellen in neusslijmvlies Geur heeft in de evolutie van de mens aan belang ingeboet College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  21. Receptoreiwit [geur & smaak] BUITEN BINNEN Universele zintuiglijke waarneming College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  22. Proef met gedragen ondergoed • Condities: 48 uur lang continue dragen • Genetische typering van mannen en vrouwen qua immunogeen-complex - MHC College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  23. Transplantatie College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  24. Immuun-respons Antigen - antilichaam binding College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  25. Cellulaire immuun-respons MHC “presenteert” eiwitfragmenten College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  26. Proef met gedragen ondergoed • Vrouw kiest voor man met genetisch sterk afwijkende MHC-complex: hogere fitness nageslacht? College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  27. Muizenproef: fitness nageslacht: 1. Muizen kiezen zelf !! 2. Experimentator kiest ‘willekeurig’ Engelse adellijke families: Hoge leeftijd, weinig kinderen Verband tussen specifieke geurreceptoren en specifieke MHC eiwitten: Knock-out muis M10 mist ook V2R receptor College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  28. Proef met gedragen ondergoed • Voorkomt inteelt (= paring tussen verwanten) • Recessief lethale mutaties: Aa X Aa levert 25% aa • Bij pilgebruik: vrouwelijke waarneming gestoord College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  29. Nature - nurture / aangeboren - aangeleerd Universele aard gedragselementen bewijst erfelijke basis 1. Handen schudden: cultuur-afhankelijk 2. Wenkbrauwgroet College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  30. Culturele transmissie Japanse makaak Warmwater baden Voedsel wassen College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  31. Erfelijkheid van gedrag • Eén gen - één eiwit • Eén gen - één gedrag? • Taalgen versus loopgen • Gedrag: systeem dat informatie inwint over omgeving, deze verwerkt en vertaalt in handeling • Niveau: • eenvoudig [reflex] • complex [gebruik van taal] College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  32. Evolutionair stabiele strategie ESS • Indien alle individuën in een populatie deze stategie adopteren, kan geen mutant strategie o.i.v. natuurlijke selectie in deze populatie invaderen • Duif - havik model • stabilisatie van agressie • havik is ESS John Maynard Smith College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  33. Voortplantingsstrategieën • Zónder investering [verkrachting] niet door NS bevoordeeld • Zorgmutant (altruïsme) idem • [toegewijde vader, constant • bedrogen, biol. fitness = 0] • --> evenwicht • Genen tégen overspel worden • bevoordeeld: jaloezie • [trots op vaderschap complexer: • anonieme spermadonor] College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  34. Voortplantings-strategie Man: voortdurend in de weer om zijn genen uit te venten Extra inseminatie is fitness verhogend, maar kost doorgaans weinig Vrouw: Combi-strategie: monogaam, bij twijfel over kwaliteit genen laten bevruchten door andere man Bedriegen dus alle mannen en veel vrouwen? Cultuur Liverpool flat-onderzoek Vogel & inteelt College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  35. Mother’s baby but father’s maybe Infanticide Yanomamö indianen Stiefvaders goed voor 82% kindermoord USA Moeders wijzen vader op overeenkomst met baby Schoonfamilie Grootmoeder-moeder versus grootvader-vader: (on)zekerheid over genen overdracht College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  36. Solenopsis invicta “Inclusive fitness” • Als je je verwanten helpt zich voort te planten verhoog je je eigen fitness • Monogyne mieren –> 1 koningin is moeder van alle mieren in een nest • Haplo-diploid systeem: • Relatie koningin - werkster = 1/2 • Relatie werksters onderling = 3/4 • --> Mens (moeder, grootmoeder-investering) College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  37. Hoe uniek is de mens ? College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  38. Complexiteits-paradox College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  39. Moleculair niveau • Maar de mens bezit • Meeste genproducten per gen: “differential splicing” • Meeste modificaties per eiwit • Meeste eiwit-interacties 4 exonen College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  40. Cultuur • Grotere hersenen - toename intelligentie • Techniek, taal en cultuur Kraai Betty Fundamentele eenheid van cultuur: meem College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

  41. College “keerpunten” - UvA - (2004-2005) - S. Menken

More Related