1 / 44

PORESKO PRAVO

PORESKO PRAVO. Prof. dr Gordana Ilić-Popov. PORESKOPRAVNI ODNOS. Poreska vlast = Poreska jurisdikcija = Subjektivno poresko pravo države PORESKI ZAHTEV U ŠIREM SMISLU: usmeren prema svim poreskim dužnicima

griffith-torres
Download Presentation

PORESKO PRAVO

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. PORESKO PRAVO Prof. dr Gordana Ilić-Popov

  2. PORESKOPRAVNI ODNOS • Poreska vlast = Poreska jurisdikcija = Subjektivno poresko pravo države • PORESKI ZAHTEV U ŠIREM SMISLU: usmeren prema svim poreskim dužnicima • PORESKI ZAHTEV U UŽEM SMISLU: Ovlašćenje poreskog upravnog organa da traži saradnju od konkretnog poreskog dužnika kod utvrđivanja i naplate konkretnog poreza.

  3. PORESKOPRAVNI ODNOS • Poreski zahtev države naspram poreske obaveze poreskog dužnika • PORESKA OBAVEZA: • materijalna strana (smanjenje dohotka – imovinska promena) • formalna (upravna) strana (saradnja sa poreskim organima)

  4. POJAM PORESKOPRAVNOG ODNOSA • Javnopravni odnos između dve strane, na osnovu kojeg jedna strana (poreski poverilac) ima pravo da od druge strane (poreskog dužnika) zahteva određeno davanje, činjenje, nečinjenje ili trpljenje, a druga strana je dužna da to ispuni.

  5. PORESKOPRAVNI ODNOS JE: • Sa stanovišta poverioca – PORESKI ZAHTEV, a • Sa stanovišta dužnika – PORESKA OBAVEZA.

  6. SADRŽINA PORESKOG ODNOSA • Skup prava i obaveza (imovinske i neimovinske prirode). • npr. obaveza plaćanja poreza; pravo na utvrđivanje poreza; obaveza podnošenja poreske prijave; obaveza da se vodi propisano knjigovodstvo; pravo na povraćaj poreza i dr.

  7. VRSTE PORESKOG ODNOSA • PORESKI IMOVINSKI ODNOS (predmet je obaveza davanja) • PORESKI UPRAVNI ODNOS (predmet su obaveza činjenja, nečinjenja i trpljenja)

  8. STRANKE U PORESKOM ODNOSU • 1. PORESKI POVERILAC (aktivan poreski subjekat) • 2. PORESKI DUŽNICI (pasivni poreski subjekti)

  9. PORESKI POVERILAC • Država (centralna vlast, federalne jedinice, lokalne jedinice) • Parastatalne institucije: • na samostalan način obavljaju javnu delatnost (delatnost u javnom interesu) • vršenje ove delatnosti im je povereno na osnovu zakona • samostalnost delovanja je češće relativna (ciljevi institucije su istovremeno i ciljevi države); Ređe je samostalnost apsolutna (država ne ostvaruje nikakvu suštinsku kontrolu, niti ograničava delovanje)

  10. PORESKI POVERILAC • Relativno autonomne parastatalne instutucije: javni fondovi socijalnog osiguranja (Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje; Zavod za zdravstveno osiguranje; Nacionalna služba za zapošljavanje) • Apsolutno autonomna parastatalna institucija: crkva (Nemačka)

  11. PORESKI DUŽNICI • Pravna i fizička lica koja su dužna da izvrše dugovanu radnju iz poreskopravnog odnosa. • PORESKOPRAVNA SPOSOBNOST: posebna pravna sposobnost; sposobnost da se preuzmu prava i obaveze iz poreskog zakona.

  12. PORESKOPRAVNA SPOSOBNOST • FIZIČKO LICE: • stiče se rođenjem (+ pravilo nasciturusa) • prestaje smrću ili proglašenjem nestalog lica za umrlo

  13. PORESKOPRAVNA SPOSOBNOST • PRAVNO LICE: • stiče se upisom osnivačkog akta u odgovarajući registar (Agencija za privredne registre, organ uprave (za udruženja građana) i sud (za ustanove) • prestaje brisanjem iz registra

  14. VRSTE PORESKIH DUŽNIKA • PORESKI OBVEZNIK: fizičko i pravno lice koje je po zakonu dužno da plati porez. • Može da učestvuje u poreskom postupku preko: • PORESKOGPUNOMOĆNIKA = lice koje u granicama dobijenog punomoćja, u ime i za račun poreskog obveznika, izvršava poslove u vezi sa poreskim obavezama obveznika.

  15. PORESKI OBVEZNIK • ZAKONSKOGZASTUPNIKA (roditelji, usvojioci, staralac) • ZASTUPNIKAPOSLUŽBENOJDUŽNOSTI postavlja Poreska uprava poreskom obvezniku: • fizičkom licu koje nije poslovno sposobno, a nema zakonskog zastupnika; • nerezidentu koji nema stalnu poslovnu jedinicu u Srbiji; • nepoznatom vlasniku imovine koja je predmet poreskog postupka; • koji očigledno izbegava da učestvuje u poreskom postupku.

  16. PORESKI DUŽNICI • PORESKI PLATAC: fizičko ili pravno lice koje zakon obavezuje da obračuna i uplati dugovani porez (npr. isplatilac prihoda, poslodavac i dr.) • PORESKI DESTINATAR: lice koje po intenciji zakonodavca treba da ponese poreski teret (prevaljivanje poreza).

  17. PORESKI DUŽNICI • PORESKI JEMAC: lice koje na osnovu zakona ili ugovornoj osnovi (ređe) odgovara za poresku obavezu obveznika. npr. kupac kod kupoprodaje nepokretnosti; bračni drug; poreski platac može da bude i poreski jemac i dr.

  18. PORESKI DUŽNICI • PORESKI POSREDNIK: banka ili drugi nosilac platnog prometa koji je dužan da (u svoje ime, a za račun obveznika) sa računa poreskog obveznika, poreskog placa ili poreskog jemca, na osnovu njihovog naloga za prenos sredstava, obustavi i po odbitku uplati utvrđeni porez na propisani uplatni račun javnih prihoda.

  19. PORESKI DUŽNICI • OSTALI PORESKI DUŽNICI npr. sud koji dostavlja pravosnažno rešenje o nasleđivanju ili kupoprodajni ugovor Poreskoj upravi; Zavod za patente i Zavod za zaštitu autorskih prava koji Poreskoj upravi dostavljaju podatke o izvršenom prenosu ovih intelektualnih prava i dr.

  20. PORESKI IMOVINSKI ODNOS: karakteristike • Imovinski elemenat; • Sloboda volje postoji samo za jednu stranu, tj. državu; • Stranke u poreskom odnosu nisu ravnopravne; • Ne važi princip quid pro quo; • Sankcija za neizvršenje poreske obaveze je dvojaka: imovinska (novčana kazna) i personalna (kazna zatvora); • Načelna neprenosivost prava i obaveza; • Zaštita prava i obaveza poreskog poverioca ostvaruje se ex officio (kad god se ostvari poreski prekršaj ili krivično delo).

  21. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Kada se u realnom životu desi događaj (ekonomski ili pravni) koji može da se podvede pod zakonski opis poreskog činjeničnog stanja.

  22. NASTANAK PORESKE OBAVEZE Kod periodičnihporeza (npr. porez na imovinu, porez na dohodak građana, porez na dobit preduzeća) poreska obaveza traje više godina, a prestaje samo izuzetno (npr. ako se sruši zgrada koja je predmet oporezivanja). • Predmet poreske obaveze kod periodičnih poreza (a to je poreski dug) nastaje svake godine, svakog tromesečja, svakog meseca... i gasi se prilikom svakog ispunjenja.

  23. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Kod neperiodičnih poreza (npr. porez na prenos apsolutnih prava, porez na nasleđe i poklon, porez na kapitalne dobitke, porez na dobitke od igara na sreću i dr.) poreska obaveza traje samo dok se ne ugasi poreski dug (tj. dok se ne plati dugovani porez).

  24. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA IMOVINU • Poreski objekat: pravo svojine na nepokretnosti • Modalitet sticanja ovog prava: pravni posao intervivos (kupovina, poklon, razmena) • danom upisa prava svojine u zemljišne knjige; • momentom prenosa tapije (retko); • danom zaključenja ugovora

  25. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA IMOVINU • Poreski objekat: pravo svojine na nepokretnosti • Modalitet sticanja ovog prava: nasleđivanje (a) momentomdelacije (a ne danom pravosnaćnosti rešenja onasleđivanju!)

  26. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA IMOVINU • Poreski objekat: pravo svojine na nepokretnosti • Modalitet sticanja ovog prava: na osnovu rešenja nadležnog državnog organa (eksproprijacija, rešenje o vraćanju nacionalizovanog poljoprivrednog zemljišta) (a) danom konačnosti, odnosno pravosnažnosti rešenja nadležnog državnog (sudskog ili upravnog) organa

  27. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA IMOVINU • Poreski objekat: pravo svojine na nepokretnosti • Modalitet sticanja ovog prava: održaj (a) istekom roka za održaj (b) danomsticanjauzukapionedržavine

  28. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA IMOVINU • Poreski objekat: pravo svojine na nepokretnosti • Modalitet sticanja prava: kod izgradnje ili dogradnje nepokretnosti • u načelu, upisom u zemljišne knjige • dva dodatna uslova (da bi se sprečila evazija): momenat konačnosti rešenja o upotrebnoj dozvoli i momenat otpočinjanja korišćenja ili osposobljavanja nepokretnosti.

  29. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA IMOVINU • Poreski objekat: lične službenosti (pravo plodouživanja, pravo upotrebe i pravo stanovanja) • Ako se službenost stiče ugovorom ili jednostranom izjavom volje vlasnika: momentom uknjižbe u teretni list zemljišnih knjiga; • Ako se službenost stiče nasleđivanjem: momentom uknjižbe posle pravosnažnosti rešenja o nasleđivanju.

  30. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA NASLEĐE - danom pravosnažnosti rešenja o nasleđivanju; • POREZ NA POKLON • danom zaključenja ugovora o poklonu • danom prijema poklona (ako ugovor nije zaključen u pismenoj formi)

  31. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Ako je na nepokretnosti koja je predmet nasleđivanja ili poklona konstituisano pravo plodouživanja, poreska obaveza nastaje danom prestanka tog prava (izuzev kada je naslednik, odnosno poklonoprimac oslobođen obaveze plaćanja poreza na nasleđe ili poklon).

  32. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA PRENOS APSOLUTNIH PRAVA • danom zaključenja ugovora o prenosu prava svojine i drugih apsolutnih prava • danom smrti primaoca izdržavanja (ako se prenos apsolutnih prava vrši po osnovu ugovora o doživotnom izdržavanju) • danom pravosnažnosti odluke suda, odnosno danom konačnosti rešenja upravnog organa (ako se prenos apsolutnog prava vrši na osnovu odluke suda ili rešenja upravnog organa)

  33. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA DOBIT PREDUZEĆA • danom upisa pravnog lica u odgovarajući registar

  34. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA DOHODAK GRAĐANA • Kod ZARADA: danom zaključenja ugovora o radu • Kod PRIHODA OD POLJOPRIVREDE I ŠUMARSTVA: 31. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, ako su se u njoj stekli uslovi poreske podložnosti

  35. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Kod PRIHODA OD SAMOSTALNE DELATNOSTI: danom registrovanja samostalne delatnosti ili danom otpočinjanja obavljanja delatnosti (ako delatnost nije registrovana) • Kod PRIHODA OD KAMATA: zaključenjem ugovora o zajmu ili ugovora o otvaranju štednog depozita

  36. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Kod PRIHODA OD DIVIDENDI: danom upisa privrednog društva u odgovarajući registar akcionara, odnosno članova • Kod PRIHODA OD NEPOKRETNOSTI i kod PRIHODA OD DAVANJA U ZAKUP POKRETNIH STVARI: danom predaje stvari zakupcu po osnovu zaključenog ugovora o zakupu nepokretnosti, odnosno pokretne stvari.

  37. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Kod PRIHODA OD AUTORSKIH I SRODNIH PRAVA I PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE: danom ostvarivanja prihoda • Kod KAPITALNIH DOBITAKA: danom prodaje akcija, udela, stvarnih prava na nepokretnosti, prava intelektualne svojine

  38. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • Kod DOBITAKA OD IGARA NA SREĆU i kod PRIHODA OD OSIGURANJA LICA: danom isplate prihoda • Kod PRIHODA PO OSNOVU UGOVORA O DELU i kod DRUGIH PRIHODA (npr. primanja članova upravnog i nadzornog odbora): danom ostvarivanja prihoda

  39. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • GODIŠNJI POREZ NA DOHODAK GRAĐANA: istekom kalendarske godine u kojoj je ostvaren dohodak iznad propisanog neoporezivog iznosa

  40. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • PDV • Poreska obaveza nastaje danom dostavljanja potvrde o izvršenom evidentiranju za PDV. • Poreski dug (predmet poreske obaveze) nastaje danom kada se najranije izvrši jedna od sledećih radnji: • promet dobara i usluga (dan izdavanja računa); • naplata (ako je naknada naplaćena pre prometa dobara i usluga); • nastanak obaveze plaćanja carinskog duga,kod uvoza dobara.

  41. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • AKCIZE • u načelu, momentom stavljanja u promet akciznih proizvoda. Stavljanjem u promet smatra se: • otpremanje akciznih proizvoda iz fabrike; • otpremanje akciznih proizvoda iz akciznog skladišta; • iskazivanje manjka proizvoda u akciznom skladištu (osim manjka koji se pravda višom silom); • iskazivanje rashoda (kalo, rastur, kvar i lom) iznad propisane količine

  42. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • U slučaju formiranja akciznih skladišta, poreska obaveza se odlaže, tj. ona nastaje tek u momentu otpremanja akciznih proizvoda iz tih skladišta. • Kod uvoza akciznih proizvoda: danom kada je nastala obaveza obračunavanja uvoznih dažbina, tj. danom nastanka obaveze plaćanja carinskog duga.

  43. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZI NA UPOTREBU DOBARA • u momentu registracije ili produženja registracije motornih vozila; • danom upisa plovećih objekata u odgovarajući registar; • danom upisa vazduhoplova u odgovarajući registar; • izdavanjem oružanog lista ili dozvole za držanje, odnosno nošenje oružja.

  44. NASTANAK PORESKE OBAVEZE • POREZ NA PREMIJE NEŽIVOTNIH OSIGURANJA • momentom zaključenja ugovora o neživotnom osiguranju • Vrste neživotnog osiguranja: osiguranje od posledica povrede na radu; dobrovoljno zdravstveno osiguranje; osiguranje motornih vozila; osiguranje robe u prevozu; osiguranje imovine od požara i drugih opasnosti; osiguranje kredita; osiguranje od opšte odgovornosti; itd.

More Related