Overdracht arbeidsmarktbevoegdheden naar de regio’s

1. Overdracht arbeidsmarktbevoegdheden naar de regio’s Uitdagingen van de zesde staatshervorming Peter van der Hallen

2. Wat komt (ondermeer) over • Maatregelen rond arbeidsmarktbeleid (gericht op bevorderen “tewerkstelling”) • Maatregelen rond opleidingsbeleid w.o. Betaald Educatief Verlof, Industrieel Leerlingwezen • Dienstencheques Focus vandaag: “tewerkstellingsbeleid”

3. Tewerkstellingsmaatregelen?? • Doel: via “financiële prikkel” werkgever aanmoedigen om werkzoekende (met bepaalde kenmerken) aan te werven • Technieken? • (ministeriële) ‘banenplannen’ (‘Smetbanen’, ‘Rosetta’, Monica’s) en bv GESCO (ter vervanging van BTK, DAC,… al of niet gecombineerd met • RSZ verminderingen (doelgroep of structureel) • Premie (bv RVA-premie kinderopvangtoeslag) • Geactiveerde uitkering • Wervings -en opleidingssubsidies (bv IBO) • …

4. Doelgroepverminderingen Bijzondere wet 6de STH • De gewesten krijgen “volledige bestedingsautonomie voor de overgehevelde budgetten verbonden aan de doelgroepverminderingen” • Ze kunnen de overgehevelde middelen “naar goeddunken” gebruiken voor “verschillende vormen van arbeidsmarktbegeleiding” • RSZ, RSZPPO, RVA, POD Maatschappelijke integratie blijven instaan voor technische uitvoering

5. Doelgroepverminderingen Bijzondere wet 6de STH: • Structurele RSZ verminderingen blijven federaal • Federaal mag geen nieuwe doelgroepen meer invoeren noch bestaande doelgroepregelingen wijzigen na de overdracht • Gewesten mogen enkel RSZ verminderingen toekennen in functie van “eigen kenmerken werknemers” (nadeel compenseren). “Verminderingen mogen geen concurrentietool tussen gewesten in het leven roepen “

6. Wat zijn (RSZ) doelgroepverminderingen?? • = forfaitaire RSZ-vermindering voor de werkgever gedurende een aantal kwartalen; bovenop (+) de structurele patronale lastenvermindering (= korting van +-400E kwartaal. • Vaak gelden er forfaits, bvb 1.000 en 400 EUR per kwartaal. • Welk forfait van toepassing is, en hoelang het wordt toegekend, variëertin functie van de doelgroep. • ‘sectorale’ kortingen • Toekenningscriterium=plaats van tewerkstelling

7. Welke doelgroepverminderen komen over? Jonge werknemers: • Doelgroepvermindering tijdens tewerkstelling van bepaalde categorieën jongeren tot 18 jaar. • Doelgroepvermindering tijdens tewerkstelling van bepaalde categorieën jongeren tot 26 jaar • Doelgroepvermindering kansarme jongere Oudere werknemers: • Doelgroepvermindering voor werknemers vanaf 54 jaar • Mentor-vermindering Herstructureringen: • Doelgroepvermindering bij de aanwerving van een werknemer ontslagen in het kader van een herstructurering Sectoraal: • Baggersector, sleepvaart, koopvaardij • Kunstenaars • Onthaalouders • Huispersoneel • GESCO

8. Geactiveerde uitkeringen Langdurige werkzoekenden:  • Activa • Doorstromingsprogramma's (WEP) • Sociale inschakelingseconomie (SINE) Leefloongerechtigden: • Artikel 60/61 • Langdurige werkzoekenden • PWA* ( beambten en werking komen over, indien gewesten continueren ook de ‘uitkering’)

9. RVA - Premies • Volgende premie-systemen komen over • Opleidingsuitkeringen, stageuitkeringen • Werkhervattingstoeslag • Jongerenbonus non profit • Mobiliteitstoeslag • Kinderopvangtoeslag • Premie beroepsopleiding

10. Startbaanovereenkomsten • Overdracht van de projecten ‘startbanen’ die beantwoorden aan maatschappelijke behoeften - (vbVlaanderen’jo-jo projecten en projecten verkeersveiigheid)

11. Samenwerkingsovereenkomsten • Worden opgezegd • Middelen worden overgedragen

12. Middelen? • Middelen komen over onder vorm van “globale dotatie” • Grootte-orde?? • Koffiedik kijken want federale overheid zal 3 jaar (2014,2015,2016) ‘deel inhouden’ als vorm van gewestelijke bijdrage aan overheidssanering. Voor arbeidsmarktbeleid zou dit een vermindering kunnen inhouden van 831 mio €

13. Middelen (in mln€)???Ramingen SERV

14. Middelen (in mln €???)Ramingen SERV

15. Middelen (in mln €)Ramingen SERV

16. Uitdagingen • Overdracht regelen: hoe?? • Eerste fase: continuïteit en rechtszekerheid borgen, overnemen wat bestaat? • Tweede fase: eigen beleid ontwerpen?

17. Eigen beleid? • Opletten voor: Europa Neveneffecten Techniciteit Bijzondere financieringswet , addertjes onder het gras

18. Europa • Europese staatssteunregels • Selectief • Beperkt in de tijd • Proportioneel (in verhouding tot wat je wil bereiken)

19. Neveneffecten • Substitutie: de gesubsidieerde doelgroep verbetert zijn kans ten koste van een andere niet-gesubsidieerde doelgroep • Deadweight: ook zonder subsidie zou doelgroep aangeworven zijn (“meeneemeffect”) • Stigma: met die doelgroep moet iets fout zijn..

20. Techniciteit • RSZ, RVA operatoren! • RSZ: plaats tewerkstelling • RVA: woonplaats Facturatie ‘technische prestaties’? • Koppelen aan de aanwerving/instroom en doorstroom opvolgen!? • Tijdelijk van aard door degressief maken (voordeel daalt met tewerkstellingsduur)? • Selectief (specifieke groep) welke?? • Koppelen aan bv. loonhoogte, werkloosheidsduur, scholingsniveau,…?? • Combineren met opleidingsverplichting?? • Ook impact van gedrag (wervingsgedrag werkgever, zoekgedrag werknemer) opvolgen??

21. Financieringswet, addertjes • Bijzondere financieringswet • Overdrachtsregeling is veel ingewikkelder dan Vlinderakkoord liet uitschijnen • ‘Financiële ‘manna’ ingeperkt door bijdrage aan saneringsverplichtingen opgelegd door overheid en beperkte koppelingen aan evolutie bruto binnenlands product (bbp)

22. Dotatie arbeidsmarktbeleid (1) (SERV) • Basisbedrag € 4.436 mln in 2013 • € 3.953 mlnexcl trekkingsrechten • € 434 mln voor 90% trekkingsrechten • € 48 mln voor 10% trekkingsrechten die niet vermeld worden • Vlinderakkoord: € 4.010 mln in 2011 (excl win-win) • Eigen raming: € 4.272 mln in 2011 (excl win-win) • Beperkte stijging? Quid raming dienstencheques? • Deel exclusief trekkingsrechten aanpassen aan inflatie en 100% bbp om tot basisbedrag 2015 te komen, vervolgens 90% van nemen en verhogen met € 434 mln (trekkingsrechten) • Basisbedrag 2015 = € 4,2 mld

23. Dotatie Arbeidsmarktbeleid (2)(SERV) • Dotatie in 2015 (€ 4,2 mld) bestaat uit drie delen • Basisdotatie (€ 3,5 mld) • Deel opgenomen in andere dotatie (ongeveer € 500 mln) • Deel te financieren via verkeersboetes (ongeveer € 200 mln) • Basisdotatie in 2015 verminderd met € 831 mln omwille van sanering overheidsfinanciën (recurrent) • Verdeelsleutel verschillend naargelang financieringsbron • Basisdotatie: fiscale capaciteit (63,2%) • Tweede dotatie: 50,33% • Verkeersboetes: plaats van inning (momenteel onduidelijk) • Overgangsbedrag: onduidelijk

24. Arbeidsmarktbeleid (3)(SERV) • Evolutie van dotaties • Basisdotatie en tweede dotatie: • 2016: inflatie en 100% bbp • Basisdotatie in 2016 opnieuw verminderd met € 831 mln (bovenop inspanning van € 831 mln in 2015, dus in totaal € 1.662 mln inspanning) • Vanaf 2017: inflatie en 55% bbp (voor zover beperkt tot 2,25%) • Beperkte koppeling aan bbp (55% ipv 70%) leidt tot bijkomende saneringsinspanning van ongeveer € 8 mln in 2017 • Vermindering van basisdotatie voor sanering in 2015 en 2016 leidt ook tot minder sterke groei van voorzien in vlinderakkoord • Verkeersboetes • Inflatie per hypothese • In Vlinderakkoord sprake van totaliteit middelen gekoppeld aan deel van bbp-groei