Budżet państwa: Wpływy i wydatki

1. Budżet państwa: Wpływy i wydatki

2. Budżet państwa • Budżet państwa można określić jako zestawienie dochodów i wydatków oraz rozchodów i przychodów państwa w pewnym okresie - najważniejszy plan finansowy państwa. Wymaga autoryzacji politycznej przez parlament i organy przedstawicielskie samorządu terytorialnego.

3. Budżet uwzględnia przychody i rozchody następujących instytucji • sądów i trybunałów, • administracji rządowej.

4. Pojęcie budżetu państwa może być rozumiane w trzech aspektach: • ekonomicznym – pewien fundusz pieniężny, • prawnym – pewien akt normatywny, • technicznym (konstrukcja techniczna) – wszelkie czynności związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków budżetowych.

5. Funkcje budżetu państwa • Ekonomiczne • Polityczne

6. Funkcje ekonomiczne • redystrybucyjna - budżet państwa, przejmując podatki, cła i inne opłaty od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych dokonuje ich rozdziału pomiędzy inne podmioty, zarówno w wyniku transferów nieodpłatnych (renty, emerytury, pomoc publiczna, nieoprocentowane kredyty) jak i przez zakup dóbr i usług na rynku. • stabilizacyjna - budżet łagodzi wahania cyklu koniunkturalnego i zapewnia zrównoważony wzrost gospodarki kapitalistycznej • skarbowa - budżet przejmuje podatki, cła i inne opłaty • alokacyjna - budżet służy rozmieszczeniu dóbr i usług w gospodarce, przez finansowanie inwestycji publicznych • bodźcowa - przez redystrybucję dochodu budżet (zwłaszcza zakupy dóbr i usług, ale także dotacje i subwencje) stymuluje działalność podmiotów gospodarczych, podaż, popyt i ceny

7. Funkcje polityczne • planowości - budżet jest planem finansowym państwa, do którego wykonania zobowiązana jest administracja • kontrolna - umożliwienie kontroli nad władzą wykonawczą co do prawidłowego wykonywania budżetu • polityczna - umożliwienie kontroli władzy wykonawczej przez ustawodawczą, gdyż budżet uchwalany jest w formie ustawy

8. Zasady budżetowe • uprzedniości - uchwalenie budżetu przed rozpoczęciem nowego roku budżetowego • równowagi budżetowej - (tzw. złota zasada) dochód powinien pokrywać wydatki, w praktyce jest to trudne do zrealizowania • roczności - budżet obejmuje rok (niekoniecznie kalendarzowy) • zupełności - budżet dotyczy wszystkich dochodów i wydatków państwa • jedności - budżet powinien być ujęty w jednym zestawieniu • jawności - budżet powinien być ogólnodostępny

9. Wpływy do budżetu • Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody niepodatkowe (np. cła), dochody z prywatyzacji oraz dochody zagraniczne. 

10. Dochody państwa

11. Klasyfikacja dochodów budżetowych Bezzwrotne: • podatki • cła • czynsze Zwrotne: • kredyty • pożyczki • weksle • obligacje

12. Dochody do budżetu

13. Wydatki budżetowe • Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi strefy budżetowej, rozliczeń bankami, subwencji  dla gmin oraz rezerw ogólnych.

14. Klasyfikacja wydatków budżetowych wg działów • rolnictwo • nauka • oświata i wychowanie • szkolnictwo wyższe • ochrona zdrowia • opieka społeczna • administracja publiczna • wymiar sprawiedliwości • urzędy naczelnych organów władzy • ubezpieczenia społeczne • obrona narodowa • bezpieczeństwo publiczne

15. Klasyfikacja wydatków budżetowych WG Przeznaczenia • dotacje do podmiotów gospodarczych • dotacje do gospodarstw komunalnych i mieszkalnictwa • ubezpieczenia społeczne • obsługa długu krajowego • obsługa zadłużenia zagranicznego • subwencje dla gmin • wydatki bieżące jednostek budżetowych • wydatki inwestycyjne

16. Plan dochodów i przychodów budżetowych

17. Finansowanie wydatków • 1) podatkami (przy zrównoważonym budżecie) Według twierdzenia Haavelma (o zrównoważonym budżecie)- wzrost wydatków państwa o 1 £, który finansowany jest przez taki sam wzrost podatków, zwiększa dochód o 1 £. Oznacza to, że każdy cel dotyczący dochodu można zrealizować bez konieczności zwiększania deficytu budżetowego • 2) za pomocą deficytu Wydatki finansowane deficytem zazwyczaj bardziej stymulują dochód i zatrudnienie.