PRZEGLĄD DOSTĘPNOŚCI I SPOSOBÓW WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW POMOCOWYCH UE NA CELE OŹE

1. PRZEGLĄD DOSTĘPNOŚCI I SPOSOBÓW WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW POMOCOWYCH UE NA CELE OŹE Tomasz Bańkowski

2. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Źródła i dostępność finansowania przedsięwzięć OŹE • Popyt na inwestycje dotyczące odnawialnych źródeł energii • systematyczny wzrost popytu • potrzeba oszczędzania zasobów naturalnych • spełnienie wymogów UE • Źródła finansowania • źródła publiczne • instytucje sektora prywatnego • Formy i dostępność źródeł finansowania • subwencje (dotacje i granty oraz kredyty preferencyjne) • kredyty • udziały kapitałowe (obligacje komunalne) • leasing

3. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Główni uczestnicy rynku finansowego OŹE • Fundusze ekologiczne • - instytucje finansowe realizujące założenia polityki ekologicznej • Fundacje i programy pomocowe • Przedakcesyjne SAPARD, ISPA • Fundusz Spójności i Fundusze Strukturalne • Sektor bankowy • banki ekologiczne • banki komercyjne • Fundusze inwestycyjne • Instytucje leasingowe

4. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. ISPA Program ten jest wzorowany na Funduszu Spójności istniejącym w ramach Unii Europejskiej, którego celem jest pomoc mniej rozwiniętym krajom członkowskim w likwidacji opóźnień w dwóch dziedzinach: ochronie środowiska oraz transporcie. Pomoc z funduszu ISPA jest ukierunkowana na osiąganie standardów i norm Unii Europejskiej w wymienionych zakresach. Fundusz ISPA ułatwiać ma realizację zadań wskazanych w dokumentach: Partnerstwo dla Członkostwa oraz Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej (NPPC). Dofinansowanie z funduszu ISPA otrzymać mogą: samorządy terytorialne, organizacje samorządowe i inne podmioty publiczne.

5. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Fundusz Spójności Celem nadrzędnym Funduszu Spójności w obszarze środowiska jest: (a) poprawa jakości wód powierzchniowych (b) polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia (c) poprawa jakości powietrza (d) racjonalizacja gospodarki odpadami (e) ochrona powierzchni ziemi (f) zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego Odbiorcą pomocy z Funduszu Spójności będą samorządy terytorialne (w tym związki gmin) i przedsiębiorstwa komunalne, przy czym maksymalny poziom dofinansowania dla tych projektów został podniesiony do 85% całkowitych kosztów inwestycyjnych przy czym wg dotychczasowych przepisów koszty te muszą przekroczyć kwotę 10 mln euro.

6. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Procedury uzyskiwania środków z Programu ISPA wzorowane na Funduszu Spójności • studium wykonalności • ocenę wstępną (ex-ante) • wskazania rozważanych rozwiązań alternatywnych • wniosek o przyznanie środków musi zawierać m.in. następujące informacje: • wskazanie instytucji odpowiedzialnej za realizację przedsięwzięcia • opis oraz charakter przedsięwzięcia • koszt i lokalizację przedsięwzięcia • harmonogram realizacji prac i przetargów • analizę społecznych kosztów i korzyści • ocenę wpływu na środowisko zgodną z zaleceniami dyrektywy 85/337/EEC, 97/11/EC • zapewnienie zasad konkurencyjności i procedur przetargowych • plan finansowy • zapewnienie efektywnego korzystania i utrzymania infrastruktury powstałej dzięki realizacji przedsięwzięcia

7. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Procedury przygotowywania wniosków doProgramu ISPA wzorowane na Funduszach Spójności: • I. Informacje ogólne • II. Opis przedsięwzięcia • a. cele • b. opis • c. harmonogram • d. koszty • e. analiza finansowa i ekonomiczna • f. finansowanie • g. inne-zatrudnienie, zgodność z innymi kierunkami polityki wspólnotowej • h. zgodność z innymi formami wsparcia finansowego • i. monitoring • j. rozwiązania dot. zarządzania i kontroli • k. upowszechnianie informacji • III. Załączniki

8. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Dyrektywy dot. przedsięwzięć wnioskowanych o dofinansowanie z ISPA w sektorze środowiska i OŹE: • Dyrektywy określające standardy OŹE: • 2001/77/EC w sprawie odnawialnych źródeł energii • Dyrektywy określające standardy wody do picia: • 98/83/EC w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi • Dyrektywy określające wymogi dot. zbierania i oczyszczania ścieków : • 91/271/EEC w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych • 86/778/EEC w sprawie ochrony środowiska a szczególnie gleb przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie • Dyrektywy określające standardy gospodarki odpadami: • 99/31/EC w sprawie składowisk odpadów • 75/442/EEC ramowa w sprawie odpadów • 91/689/EEC w sprawie odpadów niebezpiecznych • 94/62/EC w sprawie opakowań i odpadów z opakowań. • 94/67/EC w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych

9. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności • 1. Data rejestracji projektu: rr.mm.dd • 2. Numer projektu • 3. Kod i nazwa sektora interwencji FS. • 4. Priorytet zgodny ze strategią dla FS. • 5. Tytuł projektu. • 6. Rodzaj projektu. • InwestycyjnyPomoc doradcza • 7 .Miejsce realizacji projektu (kod i nazwa) • 1 Województwo (-a) • 2 Powiat (-y) • 3 Gmina (-y) • 4 Miejscowość (-i)

10. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd • 8. Wnioskodawca • 1. Nazwa beneficjenta • 2. Adres • 3. Forma prawna - szczególna (należy stworzyć pełną listę) . • 4. Imię i nazwisko osoby – strony umowy z instytucją zarządzającą • 5. Stanowisko • 6. Numer telefonu • 7. Numer faksu • 8. Adres poczty elektronicznej • 9. Imię i nazwisko osoby do kontaktu • 10. Adres • 11. Stanowisko • 12. Numer telefonu • 13. Numer faksu • 14. Adres poczty elektronicznej • 9. Inne podmioty zaangażowane w realizację projektu • 1. Nazwa instytucji • 2. Adres • 3. Rola w projekcie

11. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd • 10.Opis projektu • 11. Potrzeba uzyskania dotacji z FS • Jeśli projekt nie uzyska wsparcia z Funduszu Spójności • A Zostanie zrealizowany w terminie i zakresie opisanym w niniejszym wniosku • B Zostanie zrealizowany, ale w ograniczonym zakresie • C Zostanie zrealizowany, ale w późniejszym terminie • D Później i w ograniczonym zakresie • E Nie zostanie zrealizowany w ogóle • Jeśli wybrana została odpowiedź A, B, C lub D proszę uzasadnić • 12. Powiązanie projektu z innymi projektami (w tym finansowanymi ze środków unijnych)

12. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd 13. Informacje na temat innych projektów zrealizowanych przez beneficjenta i finansowanych ze środków pomocowych 1. Czy beneficjent korzystał ze wsparcia w ramach kontraktów wojewódzkich? Tak : Nie: 2. Czy beneficjent korzystał ze środków przedakcesyjnych UE (Phare/ISPA/SAPARD)? Tak : Nie: 3. Czy beneficjent korzystał ze środków innych instytucji międzynarodowych (Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny itp.)? Jeśli tak, proszę wymienić źródło finansowania, numer i tytuł projektu 14. Skwantyfikowane wskaźniki celów projektu Planowane produkty 2004 2005 2006 2007 2008 RAZEM Planowane rezultaty 2004 2005 2006 2007 2008 RAZEM3 Planowane oddziaływanie 2004 2005 2006 2007 2008 RAZEM Proszę opisać inne efekty programu, których nie można przedstawić za pomocą mierzalnych wskaźników osiągnięć Proszę opisać w jaki sposób odbywać się będzie monitorowanie i pomiar wskaźników osiągnięć

13. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd 15. Zakładany harmonogram realizacji Początek realizacji projektu (rrrr.mm) Planowany termin rzeczowego zakończenia projektu 16. Poza formalne uwarunkowania realizacyjne projektu 17. Trwałość projektu 18. Czy projekt ma charakter komercyjny taknie Jeśli tak, to charakterystyka przychodów projektu

14. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd 19. Zgodność projektu z polityką ochrony środowiska 20. Zgodność projektu z prawodawstwem w zakresie pomocy publicznej 1 Czy pomoc w ramach projektu będzie podlegała kryteriom przyznawania pomocy publicznej Tak: Nie: 2 Czy beneficjent korzystał w okresie ostatnich trzech lat z pomocy publicznej Tak: Nie: 3. Jeśli tak: 1 Data udzielenia pomocy 2 Tytuł pomocy 3 Kwota pomocy 21. Przewidywany harmonogram wydatków w projekcie (w tys. PLN) Kategoria wydatków 2004 2005 2006 2007 2008 Razem

15. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd 22. Źródła finansowania projektu (w tys. PLN) Źródło finansowania Koszt całkowity Wnioskowana kwota z FS 1 Sektor publiczny 1 FS 2 Budżet Państwa 3 Inne publiczne 5 Samorząd terytor. W tym: MIFFundusze celowe 2 Sektor prywatny 3 RAZEM 23. Prognozowany profil wydatkowania projektu – z poszczególnych źródeł (w tys. PLN)

16. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Wniosek do Funduszu Spójności - cd 24. Władze 24.1. Instytucja właściwa ds. zarządzania projektem 24.b Instytucja właściwa ds. wdrażania projektu 25. Załączniki 1.Projekty inwestycyjne (rr.mm) 1 Studium wykonalności Tak: Nie: 2 Ocena oddziaływania na środowisko Tak : Nie: 3 Poświadczenia współfinansowania od instytucji partycypujących w całkowitych kosztach projektu Tak: Nie: 4. Zgodność z miejscowym planem zagospodarowania Tak: Nie: 5. Brak przeszkód w zakresie własności gruntów i nieruchomości Tak: Nie: 6. Dokumentacja techniczna projektu Tak: Nie: 26. Status przygotowania Karty opisu projektu

17. Wniosek do Funduszu SAPARD Działanie 3:Rozwój i Poprawa Infrastruktury Obszarów wiejskich Schemat 3.1. Zaopatrzenie gospodarstw wiejskich w wodę wraz z uzdatnianiem Schemat 3.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków komunalnych Schemat 3.3. Gospodarka odpadami stałymi Schemat 3.4. Drogi gminne i powiatowe na obszarach wiejskich Schemat 3.5. Zaopatrzenie w energię

18. SAPARD-Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich - Działanie 3 Korzystający z Pomocy • Podmioty- gminy oraz związki międzygminne, powiaty w odniesieniu do dróg. • Warunek – pomoc finansowa obejmuje cały kraj na obszarach wiejskich lub miastach o wielkości do 7 tysięcy mieszkańców.

19. SAPARD- Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich - Działanie 3 Nie krótszy niż 1 miesiąc Składanie wniosków Rozpatrywanie Około 3 miesięcy Nieograniczony krajowy - około 100 dni Uproszczony – 75 dni Procedura przetargowa Zawarcie umowy z agencją Realizacja inwestycji Agencja może ustalić max. okres realizacji inwestycji Ostateczny termin złożenia wniosku o płatność 10 sierpień 2004 lub 2005 r.*

20. SAPARD - Zasady udzielania pomocy wspólne dla wszystkich schematów Działania 3 Z środków SAPARD-u nie można refundować wydatków już sfinansowanych przez inne instytucje, jak również udziałów w postaci aportów rzeczowych ludności i pracy ludności. Każdy z podmiotów w ramach działaniach 3 może ubiegać się o pomoc na infrastrukturę, składając nie więcej niż 5 wniosków

21. SAPARD - Zasady udzielania pomocy wspólne dla wszystkich schematów Działania 3 Pomoc uzyskana z funduszy publicznych może być łączona z środkami SAPARD Dotacje z budżetu państwa i środki SAPRD nie mogą być większe niż określone w art.. 44 i 45 ustawy z dnia 26.11.1988 r. O dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 – 2000 (Dz.U. Nr 150, poz. 983 z późniejszymi zmianami)

22. SAPARD - Zasady udzielania pomocy wspólne dla wszystkich schematów Działania 3 Refundacja kosztów obejmuje wydatki poniesione na realizację kosztów kwalifikowanych inwestycji do wysokości określonej w umowie i nie wcześniej niż w dniu zawarcia umowy o pomoc finansową. Przedsięwzięcia, dla których NPV jest równa 25% całkowitych kosztów przedsięwzięcia, będą finansowane w wysokości nie przekraczającej 37,5% całkowitych kosztów kwalifikowanych wnioskowanej inwestycji.

23. SAPARD - Zasady udzielania pomocy wspólne dla wszystkich schematów Działania 3 Inwestycje należy tak zaplanować, aby móc złożyć wniosek o płatność w terminie do 10 sierpnia roku kończącego ważność memorandum finansowego. Przy czym inwestycja posiadać musi również dokumentację jej odbioru zgodną z prawem polskim. Wnioski zestawiane są w listę rankingową i uzyskują promesę udziału w pomocy finansowej do wysokości kwoty będącej w dyspozycji dyrektora OR ARiMR.

24. SAPARD - Zasady udzielania pomocy wspólne dla wszystkich schematów Działania 3 Forma własności inwestycji nie może się zmienić przez okres pięciu lat.

25. Zakres pomocy finansowej Schemat 3.1 – 3.5. Obejmuje: • Koszty materiałów i urządzeń • Robót budowlanych, • Koszty obsługi geodezyjnej inwestycji, • Koszty rozruchu mechanicznego i technologicznego urządzeń. • Nadzoru inwestorskiego i archeologicznego. • Koszty prac wstępnych i przygotowawczych oraz koszty prac związanych z realizacją inwestycji, jeżeli: • nie przekracza 12% całkowitych kwalifikowanych kosztów inwestycji. • zostały poniesione po 9 lipca 2002 r, • wyboru wykonawcy dokonano zgodnie z przepisami o zamówieniach

26. Zakres pomocy finansowej Schemat 3.1 – 3.5. Nie obejmuje: • Zakupu, wynajmu lub leasingu gruntów i zabudowań, • Podatków, ceł, opłat importowych odzyskiwanych, refundowanych lub kompensowanych, • Kosztów eksploatacyjnych, łącznie z kosztami utrzymania i wynajmu, • Leasingu nie prowadzącego do przeniesienia własności, • Opłat bankowych, • Kosztów poniesionych przez administrację publiczną • Odszkodowań • Robocizny ludności i aportów rzeczowych

27. Warunki uzyskania pomocy finansowej Schemat 3.1 – 3.5. • Złożenie wniosku o pomoc finansową wraz z załącznikami. • Przedstawienie zatwierdzonej dokumentacji technicznej wraz z pozwoleniami. • Dostosowanie wielkości inwestycji do bieżących potrzeb z zabezpieczeniem możliwości rozbudowy. • Możliwość finansowania kosztów eksploatacyjnych po zakończeniu inwestycji. • Procedury wyboru wykonawców i dostaw towarów, robót powinny być zgodne z zasadami określonymi w instrukcji KE.

28. Zaopatrzenie w energięSchemat 3.5 Poziom pomocy 25-50% kwalifikowanych kosztów inwestycji z możliwością zwiększenia w określonych przypadkach 40- 75 % (art..45 ust.o dochodach jst) nie więcej niż równowartość 420 000 PLN

29. Procedura negocjacyjna Procedura przebiegająca bez wcześniejszego opublikowania informacji o przetargu. Przy zastosowaniu tej procedury Strona Zamawiająca konsultuje się z kandydatem lub kandydatami i negocjuje warunki umowy z jednym lub z większą liczbą kandydatów Procedura uproszczona Procedura przeprowadzana bez uprzedniego publikowania ogłoszenia o przetargu. W tej procedurze tylko kandydaci zaproszeni przez Stronę Zamawiającą mogą złożyć swoje propozycje ofert Przetarg nieograniczony - lokalny Procedura, w której każda osoba fizyczna lub prawna, bądź konsorcjum, po opublikowaniu ogłoszenia w prasie ogólnokrajowej, może przedstawić ofertę Przetarg nieograniczony - międzynarodowy Procedura, w której każda osoba fizyczna lub prawna, bądź konsorcjum, po opublikowaniu ogłoszenia przez Komisję w Dzienniku Urzędowym Komisji Europejskiej i w Internecie, oraz na stronie ARiMR, może przedstawić ofertę SAPARD - PROCEDURY PRZETARGOWE

30. UZUPEŁNIENIE PRZYJMOWANIE WNIOSKU O POMOC FINANSOWĄ BENEFICJENT BENEFICJENT CZĘŚĆ A BENEFICJENT CZĘŚĆ B BENEFICJENT OBSŁUGA WNIOSKU O PŁATNOŚĆ – ETAPY ROZPATRYWANIA Działanie 1, Działanie 2, Działanie 3 Etap zakończony pozytywnie Przejście do następnego etapu Uzupełnienia Działanie 1 Działanie 2 Działanie 3 ODRZUCENIE WERYFIKACJA FORMALNA WNIOSKU O POMOC FINANSOWĄ Ewentualne odrzucenie Ewentualne odrzucenie Ewentualne odrzucenie WIZYTACJA TERENOWA OCENA EKONOMICZNO – TECHNICZNA Ewentualne odrzucenie OCENA KOŃCOWA WNIOSKU O POMOC FINANSOWĄ Ewentualne odrzucenie LISTA RANKINGOWA Ewentualne odrzucenie PROCEDURY PRZETARGOWE Ewentualne odrzucenie PRZYGOTOWANIE I ZAWARCIE UMOWY

31. PRZYJMOWANIE WNIOSKU O PŁATNOŚĆ Oddział Regionalny FAPA WERYFIKACJA WNIOSKU O PŁATNOŚĆ Sekcja Obsługi Wniosku o Płatność Oddział Regionalny Sekcja ds. Autoryzacji i Płatności FAPA WIZYTACJA TERENOWA Sekcja Obsługi Wniosku o Płatność Oddział Regionalny Sekcja ds. Autoryzacji i Płatności FAPA KOŃCOWA AUTORYZACJA PŁATNOŚCI Sekcja ds. Autoryzacji i Płatności FAPA Działanie 6A i 7 ZROW Sekcja Otoczenia Rolnictwa Działanie 1 OR Sekcja Obsługi Wniosku o Płatność Działanie 2 ZROW Sekcja Infrastruktury Technicznej Działanie 3 WYSTAWIANIE ZLECEŃ PŁATNOŚCI PRZESYŁANIE DO ZF ZROW Sekcja Otoczenia Rolnictwa Działanie 1 OR Sekcja Obsługi Wniosku o Płatność Działanie 2 ZROW Sekcja Infrastruktury Technicznej Działanie 3 Sekcja ds. Autoryzacji i Płatności FAPA Działanie 6A i 7 OBSŁUGA WNIOSKU O PŁATNOŚĆ – JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNE

32. KOMISJA EUROPEJSKA MINISTERSTWO FINANSÓW Rachunek bankowy w NBP w PLN Fundusz Narodowy Rachunek bankowy w NBP w EURO Ministry of Agriculture and Rural Development Rachunek bankowy w NBP w PLN ARiMR Wyodrębniony rachunek bankowy w PLN dla środków pochodzących z UE ARiMR Wyodrębniony rachunek bankowy w PLN dla środków krajowych współfinansujących program SAPARD PRZEPŁYW ŚRODKÓW FINANSOWYCH W PROGRAMIE SAPARD WSPÓŁFINANSOWANIE UNIJNE WSPÓŁFINANSOWANIE KRAJOWE PŁATNOŚCI 75% 25% Rachunek bankowy rozrachunkowy w PLN dla Programu SAPARD BENEFICJENT KOŃCOWY AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA

33. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Inicjatywy banków komercyjnych udostępniane na OŹE- obligacje komunalne oraz leasing • Korzyści wynikające z emisji obligacji komunalnych: • dywersyfikacja źródeł finansowania, • niższy koszt pozyskiwania środków finansowych, • krótki okres oczekiwania na środki finansowe, • elastyczność umożliwiająca dostosowanie do bieżących potrzeb finansowych, • możliwość finansowania krótko- lub średnioterminowego, • dostęp do szerokiej bazy inwestorów krajowych, • efekt marketingowy.

34. „Przegląd dostępności i sposobów wykorzystania środków pomocowych UE na cele OŹE”, KAPE S.A., Warszawa, 2004 r. Podsumowanie wsparcia dla inicjatyw OŹE Przy wdrażaniu projektów inwestycji odnawialnych źródeł energii należy największy akcent stawiać na efekty ekologiczne oraz realizację założeń polityki ekologicznej państwa oraz poszukiwać możliwości wdrożenia OŹE jako efektu pomocniczego dla projektów efektywności energetycznej przy Funduszu Spójności. Prezentacja kluczowych społeczno-ekologicznych efektów i korzyści zewnętrznych płynących z realizacji inwestycji odnawialnych źródeł energii przyczyni się do sukcesu wdrożenia projektu. Dziękuję za uwagę