MESKENLERDE ELEKTRİK TESİSATLARINDAN YA DA ELEKTRİKLİ CİHAZLARDAN KAYNAKLANABİLECEK YANGIN RİSKLERİNİN ANALİZİ

1. MESKENLERDE ELEKTRİK TESİSATLARINDAN YA DA ELEKTRİKLİ CİHAZLARDAN KAYNAKLANABİLECEK YANGIN RİSKLERİNİN ANALİZİ Öğr. Gör. Mehmet Cem ŞENGÖZ, Teknik Bilimler M.Y.O. Akdeniz ÜniversitesiProf. Dr. Mustafa MERDAN, Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Süleyman Demirel Üniversitesi

2. 1. AŞAMA (Rapor Değerlendirmesi) Ocak 2005 ve Kasım 2010 yılları arasında meydana gelen ve Antalya Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı tarafından da olaya ilişkin olarak düzenlenen “Yangın Raporları” nın incelenmesi ve elektrik enerjisi ile ilgisi olabilecek sonuçların çıkartılması

3. 2. AŞAMA(Saha Çalışması) 1.Aşamadan elde edilen sonuçların ışığında, iki mahallede (biri eski diğeri yeni) istatistiksel çalışmalar yapıp; “meskenlerde elektrik enerjisinin kullanımından kaynaklanabilecek yangın risklerinin belirlenmesi”

5. 1. Aşama ile elde edilen sonuçlar: 1- 5 yıllık genel yangın istatistiği,2- ENY’lerin en çok meydana geldiği bölgeler,3- ENY’lerin en çok meydana geldiği yerler4- ENY’lerin meydana gelme nedenleri5- ENY’lerin meydana geldiği iç mekânlar ve miktarları,6- İç mekânlarda en fazla meydana gelen yangın nedenleri,7- ENY’lerin mevsimlerle ilgisi,

6. 5 yıllık sürede meydana gelen yangınlar ile ilgili genel istatistiksel görünüm

7. ENY’lerin en çok meydana geldiği bölgeler

8. ENY’lerin en çok meydana geldiği yerler

9. ENY’lerin meydana gelme nedenleri

12. ENY’lerin meydana geldiği iç mekânlar ve yangın miktarları

14. İç mekânlarda en fazla meydana gelen yangın nedenleri

15. ENY’ler ve mevsimsellik 

16. 2. AŞAMA(Saha Çalışması – Abone) Bina yaş ortalamasının 20 ve üzerinde olduğu Altındağ ve Yıldız Mahallelerinde de rastgele seçilen 322 apartmanda anket çalışması yapılmıştır. Bina yaş ortalamasının 20 ve üzerinde alınmasının nedeni ise 16 Haziran 2004 Tarih ve 25494 sayılı resmi gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nin 52. Maddesinin C Bölümü viii. kısmında yer alan Bağlama Aygıtları ”[3] ile ilgili meskenlerde uygulanması gereken proje kuralının bu tarihten önceki binalarda uygulanmamış olmasıdır.

18. Banyo ve klima kullanımından dolayı ENY riski taşıyan abonelerin oranları Banyo şofbeni ve klima kullanılırken sigortaları sürekli atan aboneler potansiyel elektrik nedenli yangın risk’i taşıyan abone olarak düşünülmüştür

19. Elektrikli ısıtıcı kullanımından ve tesisatında tadilat yaptırmadığından dolayı ENY riski taşıyan abonelerin oranları

20. 2. AŞAMA(Saha Çalışması – Bina) Yapı Bağlantı Hatlarının Durumu Yıldız Mahallesinde 167 ve Altındağ mahallesinde ise 287 apartmanda yapı bağlantı hatlarının ve bina içi hatlarının TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından Haziran 2005 yılında yayınlanan “Kablo Bacası ve Enerji Odasının Ölçü ve Detayları ile Uygulama Alanlarına İlişkin Esaslar” yönetmeliğine [4] ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine [3] göre uygunluklarını incelemek içinde bir çalışma yapılmıştır.

22. Sayaç panolarının Haziran 2005’ten önceki bağlantı görünümü

24. Yıldız Mahallesinde Yapı Bağlantı Hatlarının durumu Bina yaş ortalaması 23,04 olarak hesaplanmıştır.

25. Yıldız Mahallesinde Bina içi hat verilerinin değerlendirilmesi

26. Altındağ Mahallesinde Yapı Bağlantı Hatlarının durumu Bina yaş ortalaması 28.89 olarak hesaplanmıştır

27. Altındağ Mahallesinde Bina içi Hat verilerinin değerlendirilmesi

28. Sonuç ve Tartışma Yapılan bu çalışma ile Antalya ilinde 5 yıllık süre içerisinde meydana gelen 11840 adet yangının 3380 kadarının ev ve işyeri yangını olduğu görülmüştür. Bu yangınların ise 901 adet’inin elektrik nedenli olduğu düşünülmüştür. Bu yangınlar incelendiğinde, elektrik tesisatlarından ve elektrikli cihazlardan kaynaklanan 25 farklı neden belirlenmiştir.

29. Evlerimizde sürekli olarak kullandığımız elektrikli 14 adet cihazdan kaynaklanan 420 adet yangın ile karşılaştığımızı görmekteyiz. Bu rakam ise Antalya da her yıl yaklaşık olarak 84 adet elektrikli cihaz nedenli yangın olduğunu göstermektedir.

30. Yangınların en çok; 321 adet ile apartman dairelerinde, 225 adet ile işyerlerinde, 137 adet ile de gecekondularda meydana geldiği görülmüştür.

31. Yangınların meydan geldiği iç mekânlarda da sırasıyla; 202 adet bina ortak kullanım alanlarında, 190 adet evlerde salonlarda, 139 adet çalışma ofislerinde ENY meydana gelmiştir. Bunların yanı sıra iç mekânlar da; 93 adet banyoda, 77 adet mutfakta, 49 adet yatak odasında ENY meydana gelmesi ise önemli görülebilecek sonuçlardır

32. Bu sonuçlar referans alınarak; Yaşam alanlarında elektrik nedenli yangın risklerinin azaltılması için, T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca, öncelikle ortalama 10 yaş ve üzeri binalarda elektrik tesisatlarında tadilata gidilmesi zorunluluğu getirilmelidir. Tadilat maliyetlerinin mesken sahiplerine ekonomik açıdan ağır yükümlülükler getirmemesi için bankalarla yapılacak görüşmeler sayesinde uzun vadeli kredi temini sağlanabilir.

33. T.C. Millî Eğitim Bakanlığınca ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine bir yarıyıl süresince konulacak “ Elektrik Nedenli Yangınlar ve Alınacak Önlemler” adlı bir ders aracılığıyla konu hakkında bilgi verilmesi sağlanmalıdır. Yerel yönetimler aracılığıyla evlerdeki elektrik nedenli yangın tehlikelerinin azaltılması için ev kadınlarına yönelik elektrikli cihazların kullanımları ile ilgili bir ücretsiz eğitim faaliyeti yürütülmelidir. Bu faaliyet için Amerika Birleşik devletlerinde aynı konu çerçevesinde yapılan çalışmalar referans alınabilir.

34. T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca ülke genelinde elektrikli cihaz üretimi ve satışı yapan tüm firmalara, sattıkları ürünlerin elektrikli tesisat kısımlarının 2 yılda bir (ücretli ya da ücretsiz) bakımlarını yapma zorunluluğu getirilmelidir. TS HD 60364–1 (Alçak gerilim elektrik tesisleri) …7 ve benzeri standartlara uyum zorunluluğunun da proje hazırlama esasları yönetmeliğine ya da binalarda yangından korunma yönetmeliğine dahil edilmesinde yarar görülmektedir.

35. Kaynaklar [1] Hall, J.R., Bukowskı, R., Gomberg, A., Analysis of Electrical Fire Investigations in Ten Cities., U.S. Goverment Printed Office., NB-SIR 83-2803. 68p Washington DC ., 1983. [2] Şengöz, M. C., Meskenlerdeki Elektrik Tesisatlarından Kaynaklanan Yangınların İncelenmesi ve Yangın Risk Analizinin Yapılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 132 s, Isparta., 2011. [3] Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği. ,TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası.,104s., Ankara., 2005 [4] Kablo Bacası ve Enerji Odasının Ölçü ve Detayları ile Uygulama Alanlarına İlişkin Esaslar. TEDAŞ Genel Müdürlüğü Yayını. ,7., 12s., Ankara., 2005 [5] Hall, J.R., Bukowskı, R., Gomberg, A., Analysis of Electrical Fire Investigations in Ten Cities., U.S. Goverment Printed Office., NB-SIR 83-2803. 68p Washington DC., 1983. [6] TS HD 60364–1. Alçak Gerilim Elektrik Tesisleri– Bölüm 1: Ana Prensipler, Genel Karakteristiklerin Değerlendirilmesi ve tarifler., Türk Standartları Enstitüsü., Ankara., 2010. [7] HOME ELECTRICAL Safety Checklist., U.S. Consumer Product Safety Commission., Bethesda., U.S. , 2008.

36. Dinlediğiniz için teşekkürler…