ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗАР УС ЦАГ УУРЫН Х Ү РЭЭЛЭН 2011 ОНЫ ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ САРЫН

1. ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗАР УС ЦАГ УУРЫН ХҮРЭЭЛЭН 2011 ОНЫ ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐСАРЫН ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН МЭДЭЭ 2011

2. ÒÀÍÛ ÀÍÕÀÀÐÀËÄ Öàã àãààðûí ñàðûí óðüä÷èëñàí ìýäýýíä òóõàéí ñàðä àãààðûí äóíäàæ òåìïåðàòóð áîëîí îðîõ õóð òóíàäàñíû õýìæýý íü îëîí æèëèéí äóíäàæòàé õàðüöóóëàõàä ÿìàð áàéõûã Ñýëýíãèéí á¿ñ íóòãààð ñóì á¿ðýýð ÿëãàí çààæ ºãäºã. Ò¿¿í÷ëýí õýäèé ¿åä íóòãèéí àëü õýñýãò äóëààðàõ, õ¿éòðýõ, áîðîî, öàñ îðîõ, ñàëõè øóóðãà áîëîõûã òóñãàíà. Öàã àãààðûí ¿çýãäýë íóòãèéí 30 õóâèàñ õýòðýõã¿éãýýð çóðâàñ ãàçðààð àæèãëàãäàõ òîõèîëäîëä "çàðèì ãàçðààð", 30-70 õóâüä "èõýíõ íóòãààð", 70 õóâèàñ äýýø íóòãèéã õàìðàõ òîõèîëäîëä "á¿õ íóòãààð" ãýñýí íýð òîìú¸î õýðýãëýäýã. Äóëààíû óëèðàëä àãààðò áîëîí õºðñíèé ãàäàðãà äýýð òåìïåðàòóð 00-ààñ áàãà áîëæ õ¿éòðýõèéã "öî÷èð õ¿éòðýë" ãýíý. Öàã àãààðûí óðüä÷èëñàí ìýäýýã ºäºð á¿ð 12 öàãààð áîëîí íýã, òàâ õîíîãîîð íàðèéâ÷ëàí ãàðãàæ ðàäèî, òåëåâèç, интернет, õýâëýëýýð íèéòýä ìýäýýëäýã. Öàã àãààðûí áàéäàë ýðñ ººð÷ëºãäºí öààøèä õºäºº àæ àõóéí áîëîí ýäèéí çàñãèéí áóñàä ñàëáàðûí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààíä ñààä ó÷ðóóëàõààð àþóëòàé ¿çýãäëèéí õýìæýýíä õ¿ð÷ áîëçîøã¿é òîõèîëäîëä “Óðüä÷èëàí àíõààðóóëàõ ìýäýý”, “Óðüä÷èëàí ñýðýìæë¿¿ëýõ ìýäýý” ãàðãàæ ðàäèî, òåëåâèçýýð íèéò àðä ­èðãýäýä, õàðèí íîöòîé áýðõøýýë ó÷ðóóëæ ýä õºðºíãº, èðãýäèéí àìü íàñ õîõèðîõîîð îíö àþóëòàé ¿çýãäëèéí õýìæýýíä õ¿ðýõýýð áîë “Ãàìøèãò ¿çýãäëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ìýäýý” ãàðãàæ “Õàðàíãà” äîõèîòîéãîîð ìýäýýëýõ áà ìýäýýëëèéã îíöãîé áàéäëûí øóãàìààð íèéò àðä èðãýä, òºð çàñãèéí á¿õ øàòíû óäèðäëàãàä ÿàðàëòàé õ¿ðãýäýã. Çàñàã äàðãà íàð “Ãàìøèãò ¿çýãäëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ìýäýý”-ã õ¿ëýýí àâìàãö ìýäýýëëèéã ººðèéí õàðúÿà íóòàã äýâñãýðèéí èðãýäýä õ¿ðãýõ, ãàìøãààñ õàìãààëàõ, ãàìøãèéí ãîëîìòîä àæèëëàõ, ñýðãýýí áîñãîõ ¿éë àæèëëàãààã øóóðõàé çîõèîí áàéãóóëàõ ¿¿ðýãòýé. Óñ, öàã àãààðûí ãàìøèãò ¿çýãäëèéí óëìààñ õ¿íèé àìü íàñ ýðñýäñýí, áàéãàëü îð÷èí, ýä õºðºíãºíä õîõèðîë ó÷èðñàí òîõèîëäîëä ñóì, аймгийн Çàñàã äàðãà àæëûí õýñýã òîìèëîí àæèëëóóëæ, óã ãàìøèãò ¿çýãäëýýñ õàìãààëàõ òàëààð çîõèîí áàéãóóëñàí àðãà õýìæýý, ¿ð ä¿í, ó÷èðñàí õîõèðîë, ãàðñàí çàðäëûí òàëààðõè ìýäýýëëèéã íýãòãýí àéìгийн Çàñàã äàðãà, Îíöãîé áàéäëûí ãàçàð, õýëòýñ, Óëñûí îíöãîé áàéäëûí åðºíõèé ãàçàðò, àéìãèéí Óñ öàã óóð, îð÷íû øèíæèëãýýíèé алба Óñ öàã óóðûí õ¿ðýýëýíä 3 õîíîãèéí äîòîð òóñ òóñ èð¿¿ëíý. ժĪª ÀÆ ÀÕÓÉÍ ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÄ ÕÝÐÕÝÍ ÍªËªªËªÕ ÒÓÕÀÉ Weather impact on agricultural activities. 3 äóãààð ñàðûí öàã àãààðûí óðüä÷èëñàí ìýäýýãýýð бүх сумдын íóòàãò àãààðûí òåìïåðàòóðûí ñàðûí äóíäàæ îëîí æèëèéí äóíäæèéí îð÷èì, хур тунадас îëîí æèëèéí äóíäæèéí îð÷èì îðîõîîð áàéíà. Îäîîãèéí áàéäëààð íèéò íóòãèéí 90 ãàðóé õóâü áèò¿¿ öàñòàéãààñ Цàãààííóóð, Ñ¿õáààòàð, Åðºº, Ç¿¿íá¿ðýí, Çýëòýð, Õ¿äýð, Áóãàíò, Õóøààò, сумдын нутгаар 10-29 ñì, õóíãàðëàñàí ãàçðàà ¿¿íýýñ èõ, íÿãòàð÷ õàòóóðñàí, çàðèì ãàçðàà ìºñºí ¿å ¿¿ññýí çóçààí öàñòàéãààñ Зэлтэр, Алтанбулаг, Хүдэр, Бугант сумдын нутгаар çóäòàé áàéíà. 3äóãààð ñàðä íèéò íóòãààð õ¿éòýí, öàñ олон жилийн дунджийн орчим îðæ, öàñàí áîëîí øîðîîí øóóðãà øóóðíà. Ñàðûí ñ¿¿ë÷ýýð íèéò íóòãààð õàðüöàíãóé äóëààð÷, öàñ áàãà çýðýã õàéëìàãòàõ áîëîâ÷ öàñ èõòýé áàéãàà íóòãóóäààð óëàì íÿãòàð÷ õàòóóðàí ìàëûí õàðèóëãà ìàëëàãàà áîëîí òºëëºëòèéí áàéäàëä õ¿íäðýë ó÷ðóóëàõààð áàéíà. 2011 îíû 4дүгээр ñàðûí ÖÀà ÀÃÀÀÐÛÍ ÒªËªÂ Weather outlook in April, 2011 Àãààðûíòåìïåðàòóðûíñàðûíäóíäàæíü2-7градусдулаанбуюуолон жилийн дунджийнорчимáайна. Энэ сард орох хур тунадасны хэмжээ ньихэнх сумдын нутгаар олонжилийндунджийнорчимбайна.

3. ÓÓÐ ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÒÎÉÌ Climate review Гуравдугаарñàðûíàãààðûíдундаж òåìïåðàòóðбүх сумдын нутгаар 6-11ãðàäóñõ¿éòýíáàéäàãáîëîâ÷æèëá¿ðõàðèëöàíàäèëã¿é. Òóõàéëáàë: Ñ¿¿ëèéíæèë¿¿äèéíáàéäëààð 1996, 1999, 2010 îíäèõýíõсумдын íóòãààðîëîíæèëèéíäóíäæààñ 3-5 ãðàäóñààðõ¿éòýí áîëæ øºíèéí ¿íýìëýõ¿éáaãaòåìïåðaòóð 25-32 ãðàäóñõ¿ð÷ õ¿éòýð÷ áàéæýý. Õàðèí 1990, 1993, 1997, 1998, 2000-2002, 2006, 2008 îíäèõýíõсумдын íóòãààð 3-7 ãðàäóñààðäóëààí, ºäðèéí ¿íýìëýõ¿éèõòåìïåðaòóðíóòãèéíáàðóóíõîéäõýñãýýð 6-13, áóñàäíóòãààð 15-20 ãðàäóñõ¿ð÷ äóëààð÷ áàéæýý. Ýíýñàðä 1983-2008 îíûäóíäàæáàéäëààðèõýíõсумдын íóòãààð 0-3 мм öàñîðäîã. Ãýâ÷ 1993, 1998, 2002, 2003, 2008 îíäíóòãèéí áàðóóí õýñãýýð, 1995, 2001, 2004, 2007, 2010 îíä ихэнх сумдын нугаар îëîí æèëèéí äóíäæààñ õàðüöàíãóé èõ öàñ îðñîí байна. Ñàëõè 15 ì/ñ-ýýñ õ¿÷òýéáîëîõòîõèîëäîëæèëá¿ð 3-5, çàðèìæèëä8-14 óäààòîõèîëääîã. 3-Ð ÑÀÐÛÍ ÖÀà ÀÃÀÀÐÛÍ ÓÐÜÄ×ÈËÑÀÍ ÌÝÄÝÝ Weather forecast Ýíýñàðûíàãààðûíäóíäàæòåìïåðàòóðíüбүх сумдын нутгаар 6-11 градусхүйтэнбуюуолон жилийн дунджийн орчим áàéíà/1 äүгээр çóðàã/. Íýãä¿ãýýðàðàâõîíîãèéíäóíä ¿å áîëîí ñ¿¿ë÷, õî¸ðäóãààðàðàâõîíîãèéíýõýýðõ¿éòýð÷ Îðõîí-Ñýëýíãý, Õàðàà, Å𺺠ãîëûí õºíäèé㺺ð øºíºäºº 24-29 градус, ºäºðòºº 10-15 ãðàäóñõ¿éòýí, áóñàäíóòãààðøºíºäºº 16-21 ãðàäóñ, ºäºðòºº 6-11 ãðàäóñ õ¿éòýí áàéíà. ̺ííýãáàãóðàâäóãààðàðàâõîíîãèéíýõýýð ºìíºõ ¿åýñýý 4-6 ãðàäóñààðõ¿éòýíáàéíà. Õàðèíãóðàâäóãààðàðàâõîíîãèéíäóíä ¿åýñ á¿õíóòãààðõàðüöàíãóéäóëààð÷øºíºäºº 7-12 ãðàäóñõ¿éòýí, ºäºðòºº 4-9 ãðàäóñäóëààíáàéíà.Áóñàäõóãàöààíäøºíºäºº 12-17 ãðàäóñõ¿éòýí,ºäºðòºº 2 ãðàäóñ õ¿éòíýýñ 3 ãðàäóñäóëààí байна. Энэсардороххуртунадас ньбүх сумдын нутгаар олон жилийн дунджийн орчим байна/2 äугаар çóðàã/. Íýãä¿ãýýð арав хоногийн äóíä ¿å áàñ¿¿ë÷ýýðçàðèì ãàçðààð, õî¸ðäóãààð àðàâ õîíîãèéí ýõýíáîëîí ñ¿¿ë÷, ãóðàâäóãààð àðàâ õîíîãèéí ýõýýð èõýíõíóòãààð, ñàðûíýöñýýð çàðèìãàçðààðõóð òóíàäàñ îðíî. Салхи нýãä¿ãýýð àðàâ õîíîãèéí äóíä ¿å áîëîíýöýñ, õî¸ðáàãóðàâäóãààð àðàâ õîíîãèéí ýõýíáîëîí ñ¿¿ë÷ýýð12-14 ì/ñ хүртэлширүүсчцасанболоншорооншуургашуурна. 3-р сарын агаарын температурын урьдчилсан мэдээ 1 дүгээр зураг 3-р сарын хур тунадасны урьдчилсан мэдээ 2 äóãààð çóðàã