Praktyka EFS w nowym okresie programowania 2007-2013

1. Praktyka EFS w nowym okresie programowania 2007-2013 Artur Bartoszewicz Ekspert ds. funduszy europejskich Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan Warszawa, 13 stycznia 2007 r.

2. Identyfikacja i zarządzanie ryzykiem projektów finansowanych z funduszy strukturalnych

3. SKALA RYZYKA CO 12 PROJEKT UPADA CO 5 MA ISTOTNE KŁOPOTY W KAŻDYM WYSTĘPUJĄ PROBLEMY

4. Identyfikacja ryzyka projektów I Ryzyko procedur • obligatoryjność • sztywność • nieodwołalność II Ryzyko współpracy • partnerstwa i modelu organizacyjnego • lobbingu i grup nacisku III Ryzyko realizacyjne • niedotrzymanie harmonogramu • przekroczenie budżetu • nieuzasadnione oszczędności

5. Jakie są fakty i mity o funduszach strukturalnych?

6. Europejska Strategia Zatrudnienia • Zwiększenie zatrudnienia i wzrost udziału osób aktywnych zawodowo jest jednym z głównych celów Unii Europejskiej. • W czerwcu 1997 roku podpisany został Traktat Amsterdamski, który wprowadził do Traktatu Rzymskiego nowy rozdział, dotyczący zatrudnienia. • Są to podstawy prawne Europejskiej Strategii Zatrudnienia (European Employment Strategy). • Zawarto tam postanowienie, że kraje członkowskie określając i realizując politykę zatrudnienia zmierzać będą do realizacji wspólnych celów określonych w Strategii Zatrudnienia. • Rada Unii Europejskiej zobowiązana jest, aby co roku dokonać oceny sytuacji na rynku pracy (na podstawie Wspólnego Raportu o Zatrudnieniu) i określić

7. Wytyczne w sprawie zatrudnienia (EmploymentGuidelines) • Na podstawie tych Wytycznych każdy kraj członkowski jest zobowiązany opracować Krajowy Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia (National Action Plan for Employment—NAP). • Dokument ten prezentuje osiągnięcia danego kraju w dziedzinie zatrudnienia dokonane w minionym roku oraz planowane działania na rok przyszły. • Jest podstawą przygotowania przez Komisję Europejską kolejnego Wspólnego Raportu o Zatrudnieniu. • Rada UE uzyskała uprawnienia do kierowania do krajów członkowskich rekomendacji dotyczących realizowanej przez nie polityki zatrudnienia.

8. Europejski Fundusz Społeczny • Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia. • W ramach ESZ, środki EFS przeznaczone są także na realizację Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL ukierunkowanej na przeciwdziałanie dyskryminacji i zwalczanie nierówności szans na rynku pracy.

9. Obszary wsparcia EFS • Aktywną politykę rynku pracy • Przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego • Kształcenie ustawiczne • Doskonalenie kadr gospodarki oraz rozwój przedsiębiorczości • Zwiększanie dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy

10. Beneficjenci SPO RZL Priorytet I • Na początku realizacji programu większość beneficjentów ponad 90% miało status osoby bezrobotnej, głownie młodzież do 25 i absolwenci. • Istotna grupa to długotrwale bezrobotni prawie 30% • W miarę czasu wzrastał udział kategorii zatrudnieni • Podobnie działo się z niepełnosprawnymi • Beneficjentami byli również pracownicy urzędów pracy oraz publicznych służb zatrudnienia Priorytet II • Większość wsparcia skierowana do kadry oświatowej • Była też możliwość skierowania wsparcia do właścicieli przedsiębiorstw i pracowników Priorytet III • WUPy • Poszczególne departamenty MPiPS, MRR, MEN, USC, PFRON, PARP, KM, KS, KOP, komórki audytu wewnętrznego, punkty informacyjno-doradcze, KOSzEFS, ROSzEFS

11. Beneficjenci SPO RZL 1.2, 1.3 i 1,5 • Blisko ¾ poszukiwało pracy przed rozpoczeciem projektu • Przyczyny bezrobocia – brak ofert pracy (85%), doświadczenia zawodowego (64%) oraz umiejętności oczekiwanych na rynku (56%) • 61% brak sprecyzowanych oczekiwań wobec projektu • Ocena projektu – pozytywne ponad negatywnymi • 4/5 twierdzi, że udział w projekcie pomógł im rozwinąć cechy przydatne w poszukiwaniu pracy • Pół roku po zakończeniu projektu – 52% pracowała, 3% prowadziła własną firmę, a 44% pozostawało bezrobotnymi.

12. ZPORR II priorytet • 2.1 Rozwój umiejętności powiązanych z potrzebami rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionach • M.in. Szkolenia podwyższające kwalifikacje, studia zawodowe • 2.2 Wyrównanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne • 2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa • 2.4 Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi • 2.5 Promocja przedsiębiorczości • M.in. Usługi szkoleniowe z zakresu zasad prowadzenia działalności gospodarczej • 1.6 Regionalne Strategie Innowacji

13. Inicjatywa Wspólnotowa EQUAL • inicjatywa EQUAL skierowana jest na ponadnarodową współpracę w zakresie promocji nowych środków przeciwdziałania bezrobociu, zapobiegania wszelkim formom dyskryminacji i nierówności na rynku pracy oraz wykluczeniu społecznemu • projekty EQUAL dotyczą minimum dwóch państw UE w ramach partnerstwa i współpracy

14. Zasady wdrażania EQUAL • podejście tematyczne /8 ESZ + 1 azyl/ • Partnerstwo na Rzecz Rozwoju • zaangażowanie grup dyskryminowanych • współpraca transnarodowa • innowacyjność • adaptacja rezultatów do głównego nurtu polityki

15. Doświadczenia projektodawców EFS • Przeszło 55% ocenia, że poprawne przygotowania aplikacji stwarza trudności • Około 61% uznaje konieczność przedstawienia zabezpieczeń finansowych za poważne utrudnienie • Obawiamy się utraty płynności – 51% boi się takiej sytuacji, zaś 26% stwierdza, że w przypadku opróżnień płatności realizacji projektu byłaby niemożliwa • 32% ocenia weryfikacje formalną negatywnie, 28% pozytywnie • Ocena merytoryczna - 30% pozytywnie, 27% negatywnie, 34% nie ma zdania

16. Doświadczenia 2004-2006 Według stanu na koniec I półrocza 2006 roku w ramach SPO RZL na podstawie decyzji i umów o dofinansowanie realizacji projektów zatwierdzono do realizacji ponad 3 tys. projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFS w wysokości ponad 4,6 mld PLN. Stanowi to 80,4% alokacji finansowej na lata 2004-2006.

17. Jednak… … rozliczono tylko 415 projektów, których łączna wartość wydatków wyniosła niespełna 314,3 mln PLN, co stanowi 5,4% zobowiązań na cały okres programowania 2004-2006.

18. Przyczyny tego stanu… • Problemy finansowe • Problemy dotyczące systemu informatycznego • Problemy proceduralne • Problemy administracyjne • Procedura legislacyjna • Zamówienia publiczne • Błędy i opóźnienia w dokumentacji przygotowywanej przez Beneficjentów • Brak znajomości programu przez Beneficjentów, obławiająca się brakiem zainteresowania niektórymi narzędziami

19. Projekty szkoleniowe jako przedmiot zainteresowania Beneficjentów

20. Raport z badania sondażowego wśród małych i średnich firm w Polsce – Opinia – agencja badań rynku - Warszawa, listopad 2004

21. Trochę statystyki • W 2005 roku z funduszy unijnych przeznaczonych na dofinansowanie szkoleń skorzystało 7% ogółu firm korzystających ze szkoleń. • Branże, które w największym stopniu korzystały z funduszy unijnych na dofinansowanie szkoleń, to przede wszystkim branża produkcyjna (25%) a także oświata, nauka, kultura i służba zdrowia (22%). • 7% wszystkich firm stara się o uzyskanie tych funduszy, a aż 24% zamierza wykorzystać tę możliwość. • Wiedza o funduszach unijnych jest cały czas niewielka: 14% wszystkich firm przyznaje wprost, że nie wie o takiej możliwości a aż 20% nie umiało odpowiedzieć na to pytanie.

22. Nowy okres programowania……nowe nadzieje i nowe szanse.

23. Wielkość środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności 2004-2006 i 2007-2013 Dane w mln EUR W okresie 2007-2013 środki przeznaczone na rozwój wsi (Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich – 11 839 mln) i obszarów zależnych od rybołówstwa (Europejski Fundusz Rybacki – 660,7 mln) wyłączone zostały z obszaru polityki spójności UE.

24. Podział środków UE na programy operacyjne Bez uwzględnienia środków na rezerwę krajową 5% (EFRR i EFS – 2 001 mln ), rezerwę na pokrycie nadzwyczajnych strat i nieprzewidzianych wydatków 1% (400,2 mln) oraz rezerwę wykonania 3% (1 786 mln)

25. Podział środków UE na programy operacyjne w ramach NSRO/NSS 2007-2013 PO Pomoc techniczna 0,4% Komponent regionalny70% Komponent krajowy30%

26. Co z obszaru projektów szkoleniowych mogę sfinansować przy pomocy Funduszy Strukturalnych?

27. PO Kapitał Ludzki 2007-2013 • Łącznie ponad 8,1 mld Euro • 10 priorytetów realizowanych równolegle na poziomie centralnym i regionalnym. • Priorytety realizowane centralnie to: • Zatrudnienie i integracja społeczna • Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw • Wysoka jakość edukacji odpowiadająca wymogom rynku pracy • Szkolnictwo wyższe i nauka • Dobre państwo • Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia społeczeństwa • Priorytety realizowane na szczeblu regionalnym to: • Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej • Regionalne kadry gospodarki • Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach • Aktywizacja obszarów wiejskich • oraz Priorytet Pomoc techniczna. • Komponent regionalny - wsparcie dla osób i grup społecznych, komponent centralny - na wsparcie dla struktur i systemów.

28. Przegląd wybranych typów projektów wskazanych do dofinansowania w ramach PO Kapitał Ludzki

29. DZIAŁANIE 1.1WSPARCIE SYSTEMOWE INSTYTUCJI RYNKU PRACY • Rozwój ogólnopolskiego systemu szkoleń i doskonalenia kadr instytucji rynku pracy m.in. • szkolenia w oparciu o programy opracowane na szczeblu centralnym, • studia, • studia podyplomowe, • wizyty studyjne.

30. DZIAŁANIE 1.2 WSPARCIE SYSTEMOWE INSTYTUCJI DZIAŁAJĄCYCH W OBSZARZE POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ • Schemat A • rozwój krajowego systemu szkoleń tematycznych i specjalistycznych (szkolenia dotyczące kwestii o zasięgu krajowym) oraz doskonalenia kadr instytucji pomocy i integracji społecznej (m.in. poprzez szkolenia/kursy, doradztwo, studia, specjalizacje, studia podyplomowe, wizyty studyjne), • Schemat B • podnoszenie kwalifikacji kadr jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (m.in. poprzez szkolenia, doradztwo, studia i studia podyplomowe) w zakresie przygotowania osób odbywających karę pozbawienia wolności do zatrudniania i integracji ze społeczeństwem,

31. DZIAŁANIE 1.3 OGÓLNOPOLSKI PROGRAM INTEGRACJI I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ • Schemat A • Projekty aktywizacji zawodowej i integracji społecznej, skierowane do młodzieży w wieku 15-25 lat kwalifikującej się do objęcia działaniami OHP, ze szczególnymi trudnościami w dostosowaniu się do warunków życia i pracy, w tym warsztaty i szkolenia. • Schemat B • Projekty służące modernizacji systemu szkolenia zawodowego więźniów, w tym modernizacja szkół więziennych, • Schemat C • Projekty wpierające integrację zawodową i społeczną osób przebywających w zakładach poprawczych • Schemat D • Projekty na rzecz społeczności romskiej, z zakresu integracji społecznej, zatrudnienia i edukacji. • Schemat E • ogólnokrajowe i ponadregionalne Projekty aktywizacji zawodowej i integracji społecznej, skierowane do osób niepełnosprawnych i ich otoczenia, • identyfikacja i promocja najlepszych rozwiązań z zakresu pomocy i osobom niepełnosprawnym

32. DZIAŁANIE 2.1 ROZWÓJ KADR NOWOCZESNEJ GOSPODARKI • Schemat A • ponadregionalne zamknięte Projekty szkoleń i doradztwa dla przedsiębiorców, lub grup przedsiębiorców przygotowane w oparciu o indywidualne strategie rozwoju firm, • studia podyplomowe dla pracowników przedsiębiorstw delegowanych przez pracodawców, • ponadregionalne otwarte Projekty szkoleń i doradztwa dla pracowników przedsiębiorstw delegowanych przez pracodawców • Schemat B • badania i analizy oraz upowszechnianie ich wyników oraz wymiana informacji • Schemat C • promowanie podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w tym poprzez szkolenia, doradztwo, konferencje, seminaria i warsztaty dla kadr zarządzających, pracowników przedsiębiorstw i przedstawicieli partnerów społecznych (organizacji pracodawców, związków zawodowych lub innych przedstawicielstw pracowniczych)

33. DZIAŁANIE 2.2 WSPARCIE DLA SYSTEMU ADAPTACYJNOŚCI KADR • Wsparcie i rozwój instytucji, oraz ich sieci, świadczących usługi na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, w tym udzielających wsparcia finansowego, m.in. poprzez: • podnoszenie kwalifikacji i umiejętności pracowników tych instytucji (m.in. szkolenia, studia, studia podyplomowe, doradztwo, wizyty studyjne, staże) • podnoszenie kwalifikacji i umiejętności pracowników instytucji szkoleniowych (trenerów i wykładowców) w zakresie opracowywania programów, prowadzenia szkoleń oraz doradztwa dla kadry zarządzającej i pracowników przedsiębiorstw

34. DZIAŁANIE 3.1 WYSOKA JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA W SYSTEMIE OŚWIATY • Opracowanie i upowszechnienie programów i materiałów dydaktycznych do kształcenia na odległość (w tym e-learningu) • Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów dotyczących m.in. kształcenia w zakresie nauk ścisłych i technicznych, przedsiębiorczości oraz kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

35. DZIAŁANIE 5.1 WZMOCNIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ • Pomoc doradcza i szkoleniowa dotycząca budowania i wykorzystywania narzędzi i standardów zarządzania zasobami ludzkimi w administracji rządowej szkolenia stacjonarne i na odległość kadr administracji rządowej, w tym: • szkolenia generalne, • szkolenia specjalistyczne, w tym w zakresie obsługi klienta, • szkolenia informatyczne, w tym w zakresie świadczenia e-administracji, • szkolenia językowe, • szkolenia kadry kierowniczej,

36. DZIAŁANIE 5.2 WZMOCNIENIE POTENCJAŁU ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ • szkolenia stacjonarne i na odległość dla kadr administracji samorządowej, • szkolenia specjalistyczne, w tym w zakresie obsługi klienta, • szkolenia dla kadry zarządzającej

37. DZIAŁANIE 5.3 WYSOKA JAKOŚĆ USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI • Szkolenia kadr sektora sprawiedliwości, w szczególności: • szkolenia specjalistyczne, w tym dotyczące etyki zawodowej oraz zasad udzielania informacji interesantom • szkolenia informatyczne, • szkolenia językowe • szkolenia generalne, • szkolenia kadry kierowniczej

38. DZIAŁANIE 5.5 PAŃSTWO PARTNERSKIE • Szkolenia i inne formy kształcenia skierowane do organizacji pozarządowych oraz partnerów społecznych w zakresie: • współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi, uzgadniania polityk publicznych oraz realizacji zadań publicznych, • uczestniczenia organizacji pozarządowych oraz partnerów społecznych w procesach konsultacyjnych.

39. DZIAŁANIE 6.1 WZMOCNIENIE POTENCJAŁU ZDROWIA POPRZEZ PROFILAKTYKĘ, PROMOCJĘ I EDUKACJĘ ZDROWOTNĄ OSÓB W WIEKU PRODUKCYJNYM • Szkolenie umiejętności osobistych, społecznych i zawodowych służących zdrowiu, m.in.: • rozwiązywanie problemów uzależnień, zwłaszcza nadużywania alkoholu przez pracowników, poprzez szkolenia lekarzy medycyny pracy w problematyce alkoholowej, szkolenia kadry kierowniczej i pracowników nadzoru w kierunku wykrywania i postępowania z pijącymi pracownikami, • propagowanie aktywności fizycznej i zdrowego odżywiania.

40. DZIAŁANIE 6.2 POPRAWA STANU ZDROWIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANA Z OGRANICZENIEM WYSTĘPOWANIA CHORÓB ZAWODOWYCH ORAZ STOSOWANIEM REHABILITACJI ZAWODOWEJ • Projekty służące ograniczaniu występowania chorób zawodowych, m.in.: • szkolenia pracowników i pracodawców w zakresie świadomości ergonomicznej, • szkolenia w zakresie poprawy relacji interpersonalnych, rozładowywania napięć i walki ze stresem w miejscu pracy.

41. DZIAŁANIE 6.3 DOSKONALENIE ZAWODOWE KADR MEDYCZNYCH SŁUŻĄCE WZROSTOWI ICH KONKURENCYJNOŚCI ORAZ PODNIESIENIE JAKOŚCI ZARZĄDZANIA W OCHRONIE ZDROWIA • Kształcenie i doskonalenie zawodowe pielęgniarek i położnych, • Kształcenie podyplomowe lekarzy, dentystów, farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych i techników medycznych, • Podnoszenie kwalifikacji kadry zarządczej Zakładów Opieki Zdrowotnej.

42. DZIAŁANIE 7.1 POPRAWA DOSTĘPU DO ZATRUDNIENIA ORAZ WSPIERANIE AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W REGIONIE • szkolenia podnoszące i/lub uzupełniające kwalifikacje zawodowe.

43. DZIAŁANIE 7.2 WSPARCIE ORAZ PROMOCJA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I SAMOZATRUDNIENIA • Wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą poprzez odpowiedni zestaw następujących instrumentów: • doradztwo (indywidualne i grupowe) • szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej.

44. DZIAŁANIE 7.4 BUDOWA OTOCZENIA SPRZYJAJĄCEGO AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W REGIONIE • Projekty służące wzmocnieniu i rozwojowi publicznych służb zatrudnienia m.in. • poprzez szkolenia, • doradztwo, • badania rynku pracy.

45. DZIAŁANIE 8.1 ROZWÓJ PRACOWNIKÓW I PRZEDSIĘBIORSTW W REGIONIE • Schemat A • szkolenia zamknięte (ogólne i specjalistyczne) oraz doradztwo związane ze szkoleniami dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw, • szkolenia otwarte (ogólne i specjalistyczne) oraz doradztwo związane ze szkoleniami dla kadr zarządzających i pracowników adresowane regionalnie do osób i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, w zakresie m.in.: zarządzania, identyfikacji potrzeb w zakresie kwalifikacji pracowników, organizacji pracy, zarządzania BHP, elastycznych form pracy, • szkolenia skierowane do osób pracujących, które z własnej inicjatywy są zainteresowane nabyciem nowych, uzupełnianiem lub podwyższaniem kwalifikacji i umiejętności (z wyłączeniem uzupełniania wykształcenia formalnego). • Schemat B • szkolenia przekwalifikowujące i usługi doradcze w zakresie wyboru nowego zawodu i osiągnięcia nowych umiejętności zawodowych (w tym indywidualne plany działań i pomoc w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia).

46. DZIAŁANIE 9.3 ROZWÓJ REGIONALNYCH OŚRODKÓW AKADEMICKICH • Wsparcie dla działalności akademickich biur karier w zakresie: • organizacji kursów i szkoleń, • szkolenia pracowników akademickich biur pracy w zakresie doradztwa i poradnictwa zawodowego.

47. DZIAŁANIE 9.4 UPOWSZECHNIENIE KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO • Programy skierowane do osób dorosłych zainteresowanych uzupełnieniem lub podwyższeniem swoich kwalifikacji w formach szkolnych (na poziomie ogólnym i zawodowym). • Rozwój innowacyjnych form kształcenia ustawicznego, w tym również w formie e-learningu.

48. DZIAŁANIE 9.5 WYSOKO WYKWALIFIKOWANE KADRY SYSTEMU OŚWIATY • Studia podyplomowe i kursy doskonalące dla nauczycieli w zakresie zgodnym z lokalną i regionalną polityką edukacyjną (w tym przygotowanie do nauczania drugiego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć). • Studia wyższe dla nauczycieli zainteresowanych podwyższeniem lub uzupełnieniem posiadanego wykształcenia. • Studia podyplomowe, kursy i szkolenia oraz inne formy podwyższania kwalifikacji pracowników placówek kształcenia ustawicznego, praktycznego i doskonalenia zawodowego. • Programy przekwalifikowania nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniająca się sytuacją demograficzną (niż szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych). • Studia podyplomowe i kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej.

49. Wdrażanie projektów współpracy ponadnarodowej i projektów innowacyjnych • W ramach PO KL przewiduje się realizację projektów innowacyjnych, nastawionych na poszukiwanie nowych, lepszych, efektywniejszych sposobów rozwiązywania problemów na rynku pracy. • W ramach tych projektów możliwe jest też wspieranie nietypowych grup docelowych lub poszukiwanie rozwiązań nowych problemów na rynku pracy. • Projekty innowacyjne obejmować będą kilka faz: analizę problemu i określenie propozycji nowych, innowacyjnych rozwiązań, testowanie wypracowanych rozwiązań, analizę rzeczywistych rezultatów testowanego rozwiązania, opracowanie finalnego produktu. • Realizacja projektów we współpracy ponadnarodowej możliwa będzie dla pojedynczych projektów, grup projektów, regionów oraz instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO KL.

50. Inne źródła finansowania projektów szkoleniowych w ramach Programów Operacyjnych • PO Pomoc Techniczna • PO Innowacyjna Gospodarka • PO Infrastruktura i Środowisko • 16 RPO