Ημερίδα «Βιομηχανία-Έρευνα-Καινοτομία» ΕΚΤ/ΤΠΘ , Νοέμβριος 25 , 2003

1. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΚΕΤΑ)/ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ (ΙΤΧΗΔ)Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Καυσίμων και Υδρογονανθράκων (ΕΠΚΥ) (Επιστ. Υ. Καθ. Ι.Α. Βασάλος) Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Ερευνητικών Έργων του ΕΠΚΥ που αξιοποιήθηκαν από την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Αγορά Ημερίδα «Βιομηχανία-Έρευνα-Καινοτομία» ΕΚΤ/ΤΠΘ, Νοέμβριος25, 2003 A.A. Λάππαςκαι I. A. Βασάλος, ΙΤΧΗΔ/ΕΚΕΤΑ, Τ.Θ. 361, 570 01 ΘέρμηΘεσσαλονίκη

2. ΠEPΙΕΧΟΜΕΝΑ • Αποτελέσματαπρογράμματος: Ανάπτυξη νέου καταλυτικού υλικού για μείωση των εκπομπών ΝΟx από τις μονάδες καταλυτικής πυρόλυσης διυλιστηρίων (FCC) –DeNOxPRO (GROWTH, G1RD-CT99-0065) • Αποτελέσματαπρογράμματος: Εφαρμογή τεχνολογίας αξιολόγησης καταλυτών για την πετρελαϊκή βιομηχανία (ΕΠΑΝ, ΑΚΜΩΝ-01) • Συμπεράσματα

3. TO ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ DENOXPRO (2001-2003) Σκοπός έργου: Nα αναπτυχθεί αποτελεσματική και οικονομικά ελκυστική τεχνολογία μείωσης των εκπομπών ΝΟx από μονάδες FCC διυλιστηρίων Τεχνολογία που αναπτύχθηκε: Σύνθεση ενός νέου και φθηνού καταλυτικού υλικού που όταν προστίθεται σε μικρές ποσότητες (<1%κ.β) στη μονάδα FCC των διυλιστηρίων μειώνει τις εκπομπές NOx κατά τουλάχιστον 70% Δυνητική αγορά τεχνολογίας: To έργο απευθύνεται σε περίπου 300 διυλιστήρια που διαθέτουν μονάδες FCC. Μέγιστη κατανάλωση του υλικού 7 τόνοι/ημέρα

4. Σημασία του έργου: Φορείς έργου: Προϊόντα (βενζίνη, ντήζελ) Συντονιστής: ΙΤΧΗΔ/ΕΚΕΤΑ (Επιστ. Υπευ. Καθ.Ι.Α.Βασάλος) Ακαδημαϊκοί φορείς: U.Belfast, U.Limmerick, U.Twente, T.U. Munich Βιομηχανίες: Eταιρεία καταλυτών GRACE και διυλιστήρία OMV, FORTUM, ΕΛΔΑ Aπαέρια NOx:20-60 Κg/hr Αντιδραστήρας Αναγεννητής Air Τροφοδοσία N: 0.05-0.35 wt%

5. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ • Βασική έρευνα (Πανεπιστήμια, ΙΤΧΗΔ): • Διερεύνηση μηχανισμών έκλυσης ΝOx στη μονάδα FCC • Σύνθεση νέων υλικών για μείώση των εκπομπών NOx • Αξιολόγηση των νέων υλικών σε μικρή κλίμακα • Ανάπτυξη Τεχνολογίας-Πιλοτική κλίμακα (Ε.Καταλυτών/ITXHΔ): • Σύνθεση των 4 καλύτερων υλικών σε μεγαλύτερη ποσότητα (κιλά) • Αξιολόγηση των 4 νέων υλικών σε πιλοτική κλίμακα • Τεχνοοικονομικές μελέτες (Ε.Καταλυτών/ITXΗΔ/ΕΛΔΑ) • Σύγκριση με υπάρχουσες τεχνολογίες • Βιομηχανική κλίμακα-end users (Ε.Καταλυτών/Διυλιστήρια): • Σύνθεση του καλύτερου νέου υλικού σε βιομηχανική κλίμακα (τόνοι) • Βιομηχανικά τεστ με το νέο υλικό καθώς και με τα καλύτερα ήδη • υπάρχοντα

6. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ • Πιλοτικά αποτελέσματα: 72% μείωση των εκπομπών ΝΟx • Βιομηχανικά αποτελέσματα: 70% μείωση των εκπομπών ΝΟx • Πατέντα για το νέο υλικό υπό δημοσίευση • Νέα εταιρεία για εμπορική εκμετάλλευση του νέου υλικού υπό δημιουργία

7. TO ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΜΩΝ-01 (2002-2005) Σκοπός έργου: H ενίσχυση και επέκταση των E&T δραστηριοτήτων του ΕΠΚΥπου οδηγούν σε συνεργασίες με επιχειρήσεις στον τομεα της αξιολόγησης καταλυτών διυλιστηρίων (καταλυτικής πυρόλυσης-FCC, υδρογονο-αποθείωσης HDS) Τεχνολογία που αναπτύσσεται: Βελτίωση μεθόδων χαρακτηρισμού καταλυτών Βελτίωση αναλυτικών μεθόδων χαρακτηρισμού προϊόντων πετρελαίου Βελτίωση καταλυτικών χημικών αντιδραστήρων Ανάπτυξη τεχνολογίας απενεργοποίησης καταλυτών Ανάπτυξη τεχνολογίας πρόβλεψης μετατροπής τροφοδοσίας FCC Ανάπτυξη in-situ τεχνολογίας απομάκρυνσης θείου στη βενζίνη FCC Ανάπτυξη μαθηματικών μοντέλων προσομοίωσης μονάδων Δυνητική αγορά τεχνολογίας: To έργο απευθύνεται σε περίπου 400 διυλιστήρια που διαθέτουν μονάδες FCC, HDS

8. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ • ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ • Αναλυτικές συσκευές χαρακτηρισμού καταλυτών και ανάλυσης καυσίμων • Νέες/αναβαθμισμένες πιλοτικές και εργαστηριακές μονάδες • Υποδομές νέων εργαστηρίων • Υπολογιστική υποδομή • Επέκταση του παρόντος συστήματος ISO 9002 σεENISO/IEC 17025

9. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ • Ανταγωνιστικότητα: δημιουργία κέντρου αξιολόγησης καταλυτών στον ελληνικό χώρο ανταγωνιστικό σε διεθνές επίπεδο • Έρευνα και Ανάπτυξη: μοναδική τεχνογνωσία στους τομείς παραγωγής καθαρών καυσίμων και προεπιλογής καταλυτών • Απασχόληση: διατήρηση συνολικά 43 θέσεων εργασίας στο ΕΠΚΥ • Εκπαίδευση: μεγάλος αριθμός διδακτορικών διατριβών και διπλωματικών εργασιών • Χρήστες των υπηρεσιών: Greek refineries, BP, OMV, FORTUM, SRC, Akzo Nobel, GRACE Davison, Engelhard, Axens κ.α • Έσοδα από τους χρήστες > 700.000 €/χρόνο στο ΕΠΚΥ/ΙΤΧΗΔ

10. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ • Η διεξαγωγή υψηλής ποιότητας εφαρμοσμένης και βασικής έρευνας στους ακαδημαϊκούς φορείς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για παραγωγή βιομηχανικά αξιοποιήσιμων ερευνητικών αποτελεσμάτων • Τόσο τα Ευρωπαϊκά όσο και τα Ελληνικά ανταγωνιστικά προγράμματα βοηθούν σημαντικά στην ανάπτυξη τεχνολογίας στην Ελλάδα • Οι σωστές συνεργασίες μεταξύ των ακαδημαϊκών και βιομηχανικών φορέων (end users) οδηγούν σε αξιοποιήσιμα αποτελέσματα • Τα Ερευνητικά Κέντρα (ΕΚ) της χώρας μπορούν να δημιουργήσουν αξιοποιήσιμη τεχνολογία με βάση τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών και ελληνικών ερευνητικών προγραμμάτων